REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Konkubinat a rozliczenia finansowe

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Magdalena Maciągowska
Pieniądze. Fot. Fotolia
Pieniądze. Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Konkubinat w prawie polskim to nieformalny związek dwojga ludzi odmiennej płci. W obecnych czasach coraz więcej osób rezygnuje z instytucji małżeństwa na rzecz właśnie konkubinatu. Zaletą takiego rozwiązania jest z pewnością większa swoboda partnerów oraz minimalizacja wzajemnych zobowiązań. Jednak znaczne problemy mogą pojawić się, gdy między konkubentami dochodzi do rozliczeń majątkowych.

Zagadnienie konkubinatu nie jest w polskim ustawodawstwie uregulowane w sposób odrębny i kompleksowy. Kwestia konkubinatu w ogóle nie pojawia się w Kodeksie Rodzinnym i Opiekuńczym. Podstawowym źródłem przepisów w tym zakresie jest natomiast Kodeks Cywilny. Występują w nim unormowania, które nawiązują do stanu faktycznego konkubinatu. Możemy się tam spotkać z określeniami takimi jak „osoba najbliższa”, „osoba pozostająca we wspólnym pożyciu”, czy „osoba utrzymywana”.

REKLAMA

REKLAMA

Uprawnienia konkubenta

Wspomniane wyżej przepisy Kodeksu Cywilnego, regulują  głównie kwestie dotyczące uprawnień mieszkaniowych i rentowych, w szczególności w razie śmierci partnera. Są to przykładowo:

  • wstępowanie w stosunek najmu lokalu, w razie śmierci najemcy oraz w ogół praw i obowiązków przysługujących mu z tego tytułu, przez osobę która pozostawała w faktycznym pożyciu z najemcą, pod warunkiem, że osoba ta zamieszkiwała z najemcą do chwili śmierci, nie zrzekła się swego prawa względem wynajmującego oraz jeśli w momencie śmierci najemcy nie miała tytułu prawnego do zajmowania innego lokalu mieszkalnego;
  • przyjmowanie do mieszkania przez osobę, mającą służebność mieszkaniową, osób przez nią utrzymywanych albo potrzebnych do prowadzenia gospodarstwa. Są to często właśnie konkubenci;
  • możliwość żądania renty po osobie zmarłej na skutek uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia przez osoby mu bliskie (a więc również przez konkubenta), jeżeli zmarły dobrowolnie i stale dostarczał tym osobom środków utrzymania, a przemawiają za tym zasady współżycia społecznego;
  • zastrzeżenie dożywocia na rzecz osoby bliskiej zbywcy nieruchomości.

Powołane wyżej przykłady, świadczą o tym, że mimo, iż konkubinat traktowany jest w sposób daleko odmienny od małżeństwa, to prawo w pewien sposób zabezpiecza interesy osób żyjących w nieformalnych związkach.

Zobacz także: Odszkodowanie po zmarłym konkubencie

REKLAMA

Rozliczenia majątkowe po ustaniu konkubinatu

W sytuacji, gdy dojdzie do ustania wspólnego pożycia konkubentów, konieczne jest rozwiązanie kwestii finansowych. Nie jest to jednak tak klarowne jak w przypadku małżeństwa, w którym zawsze obowiązuje określony ustrój majątkowy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Najlepszym rozwiązaniem dla partnerów, zapobiegającym przyszłym nieporozumieniom jest zawarcie umowy kohabitacyjnej. Jest ona swego rodzaju odpowiednikiem majątkowej umowy małżeńskiej. Reguluje ona sprawy majątkowe między konkubentami, na zasadzie równości. Określone są w niej także prawa jakie mają partnerzy do poszczególnych składników ich majątków osobistych.

Między konkubentami nie powstanie nigdy wspólność ustawowa, możliwe jest jednak istnienie współwłasności w częściach ułamkowych. We wspomnianej umowie określa się więc zasady rozliczeń dotyczących tak uzyskanego majątku.

Przykładowo, gdy partnerzy będą chcieli nabyć nieruchomość za wspólnie zgromadzone środki, umowa taka  będzie  określała ich współwłasność w ustalonych przez siebie częściach.

 Sprawa komplikuje się, gdy jeden z konkubentów pozostaje nadal w ważnym związku małżeńskim. Wtedy jego udział we współwłasności w zależności od łączącego go z małżonkiem ustroju majątkowego, wejdzie bądź to do jego majątku osobistego, bądź do majątku wspólnego.

Co w braku umowy?

Osoby żyjące w konkubinacie rzadko decydują się na zawarcie umowy kohabitacyjnej. W takim przypadku konieczne jest zastosowanie innych rozwiązań. Linia orzecznicza nie jest jednak w tej kwestii jednolita. Przyjmuje się istnienie następujących możliwości rozwiązania kwestii finansowych byłych partnerów:

  1. Rozliczenie konkubentów według przepisów o zniesieniu współwłasności.
  2. Zastosowanie przepisów dotyczących bezpodstawnego wzbogacenia.
  3. Zastosowanie przepisów o spółce cywilnej.

Zobacz także: Zniesienie współwłasności a podatek od darowizn

 Kwestia rozliczeń majątkowych po ustaniu trwałego związku faktycznego, nie została uregulowana w ustawie. Także orzecznictwo Sądu Najwyższego nie jest w tej materii konsekwentne. Rozwiązanie jakie może być przyjęte, będzie każdorazowo uzależnione od konkretnego stanu faktycznego.

Konkubinat a alimenty

Konkubent lub konkubina nie może wystąpić o przyznanie na jej rzecz alimentów od swojego partnera. Nie może także wnieść pozwu o  to, aby całość lub część wynagrodzenia partnera była przekazywana konkubentowi w razie nie przyczyniania się przez jedną z osób do zapewniania potrzeb rodziny. Takie uprawnienia zarezerwowane są wyłącznie dla byłych lub obecnych małżonków.

Konkubina może jednak wystąpić o zasądzenie alimentów na rzecz dziecka. Aby jednak móc skutecznie ich dochodzić, w pierwszej kolejności należy wystąpić o ustalenie ojcostwa.

 W interesie konkubentów leży aby zabezpieczyć się przed mogącymi wystąpić problemami wzajemnych rozliczeń majątkowych. Dlatego najlepszym i najpewniejszym rozwiązaniem jest obopólne wyrażenie woli partnerów w formie umowy kohabitacyjnej.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Luka w przepisach. Opiekun niepełnosprawnych traci 847 zł miesięcznie (4134 zł - 3287 zł). Zyskuje święty spokój

W okresie przyznawania świadczenia wspierającego (kiedy nie wiadomo, czy osoba niepełnosprawna otrzyma odpowiednio dużo punktów poziomu potrzeby wsparcia), opiekun otrzymuje świadczenie pielęgnacyjne. Potem musi je oddać wstecznie, a za ten sam okres osoba niepełnosprawna ma świadczenie wspierające. Rząd podpowiada (za przepisami), że rodzina osoby niepełnosprawnej może wybrać świadczenie pielęgnacyjne rezygnując ze wspierającego. Tyle, że to się nie opłaca bo świadczenie pielęgnacyjne jest niższe od wspierającego (w jego maksymalnej wysokości).

Nie jest źle. Świadczenie pielęgnacyjne z podwyżką o 99 zł. Tragedia w zasiłku pielęgnacyjnym 215,84 zł

Jak wygląda ranking świadczeń w 2026 r.? Zasiłek pielęgnacyjny nie będzie miał podwyżki (aż do początku 2028 r.). Jak rząd tłumaczy, dlatego, że 1 mln osób z zasiłkiem pielęgnacyjnym (większa część ze stopniem umiarkowanym niepełnosprawności) może się starać o świadczenie wspierające, które otrzymywało na koniec marca 2025 r. około 120 000 osób niepełnosprawnych (większa część beneficjentów ma stopień znaczny niepełnosprawności). Zupełnie inna sytuacja w 2026 r. (i kolejnych latach jest w świadczeniu pielęgnacyjnym (zarówno "starym" jak i "nowym"). W 2026 r. świadczenie to będzie podwyższone o 99 zł. To 3% podwyżka na 2026 r. Nie tak duża jak w latach minionych, kiedy mieliśmy galopująca inflację. Ale porównując z 0% podwyżki dla zasiłku pielęgnacyjnego, nie wygląda to źle. Opiekunowie osób niepełnosprawnych otrzymają w 2026 r. 3386 zł.

Wytyczne w MOPS, żeby dawać jak najmniej zasiłków. Fałsz czy prawda? Na przykładzie zasiłku celowego 200 zł i zasiłku stałego dla stopnia umiarkowanego [List]

Wiele osób piszących do Infor.pl opisuje swoje doświadczenia co do teorii, że zostało wydane odgórne polecenie ograniczania świadczeń wypłacanych przez MOPS. Przykładowo w artykule publikujemy list czytelnika, który twierdzi, że ma informację o poleceniach wydawanych dla pracowników socjalnych w MOPS, aby starali się ograniczyć kwoty przeznaczane na świadczenia dla potrzebujących. Od czasu zaniżania punktacji w WZON co do świadczenia wspierającego (poziom potrzeby wsparcia) stale widzę na forach internetowych tego typu opinie. Jak w każdej teorii spiskowej nie wiadomo, kto miałby wydawać takie zalecenia oraz jak możliwe jest ich wdrożenie i kontrolowanie. Niemniej zjawisko takiego postrzegania MOPS, PZON. WZON, PFRON istnieje od lat i chyba się nasila od 2024 r. (prawdopodobnie z uwagi na powszechnie krytykowaną praktykę przyznawania punktów do świadczenia wspierającego).

Spadek i zachowek a obowiązki rodzinne. Przepisy po zmianach

Niedopełnianie obowiązków rodzinnych może wpływać na późniejsze kwestie dotyczące dziedziczenia. Niekiedy jednak odsunięcie krewnych od spadku nie należy do najłatwiejszych. Trzeba pamiętać o szeregu wymogów. Jakich?

REKLAMA

Znalazłeś pracę, ale ją straciłeś? Nowe przepisy pozwalają bezrobotnym wrócić do zasiłku

1 czerwca 2025 roku weszła w życie nowa ustawa o rynku pracy, która wprowadza zmiany dotyczące powrotu do zasiłku dla bezrobotnych. Zgodnie z nowymi przepisami, osoba bezrobotna, która podjęła pracę lub rozpoczęła działalność gospodarczą, będzie mogła ponownie ubiegać się o zasiłek, jeśli spełni ustalone kryteria. Jakie? Oto szczegóły.

W 2026 roku pracownik z najniższym wynagrodzeniem dostanie ponad 14 tys. zł za rozwiązanie umowy. Skąd ta kwota?

Na co mogą liczyć najniżej wynagradzani pracownicy w przypadku niespodziewanej utraty pracy? Obowiązujące przepisy jasno regulują ich prawa i obowiązki pracodawców. Jednym z nich jest wypłata odprawy pieniężnej. Ale czy będzie należała się każdemu?

Umiarkowany stopień niepełnosprawności. Co przysługuje [LISTA 2026]

Osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności nierzadko zastanawiają się nad tym, na jakiego rodzaju wsparcie mogą liczyć. Co daje orzeczenie? Jakie są przywileje w pracy? Czy w 2026 r. wzrosną kwoty dostępnych świadczeń i zasiłków? Co z kryteriami dochodowymi? Kto może dostać świadczenie wspierające z ZUS? Prezentujemy najważniejsze zasady w MOPS, PFRON i nie tylko.

Sąd unieważnił kredyt hipoteczny z WIBOR-em. W umowie zabrakło tych ważnych informacji. Co to oznacza dla innych kredytobiorców?

W dniu 23 października 2025 r. Sąd Okręgowy w Suwałkach, I Wydział Cywilny sygn. akt I C 600/23 unieważnił umowę kredytu hipotecznego opartego na stawce referencyjnej WIBOR, zawartą w 2021 r. z BNP Paribas Bank Polski S.A. To ważny sygnał dla rynku - sądy coraz uważniej przyglądają się przejrzystości umów kredytowych i temu, czy konsument ma realną szansę zrozumieć mechanizm oprocentowania.

REKLAMA

Urlop regeneracyjny dla wszystkich. Aż 3 miesiące płatnego wolnego po spełnieniu prostych warunków. Od kiedy będzie można korzystać?

Czy już niedługo każdy pracownik będzie mógł skorzystać aż z 3 miesięcy płatnego wolnego co 7 lat? Jedynym warunkiem, który trzeba by spełnić, byłoby odpowiednio długie świadczenie pracy na rzecz jednego pracodawcy. Problemy zdrowotne nie byłyby warunkiem udzielenia wolnego.

Choroba się przedłuża i kończy się zasiłek chorobowy? ZUS: bez obaw – jest jeszcze świadczenie rehabilitacyjne. Jak je uzyskać?

Świadczenie rehabilitacyjne może dostać osoba, która po wyczerpaniu zasiłku chorobowego nadal jest chora, a dalsze leczenie lub rehabilitacja dają jej szanse na odzyskanie zdolności do pracy. Świadczenie nie jest przyznawane z urzędu, tylko trzeba złożyć wniosek. O stanie zdrowia i konieczności przyznania świadczenia rehabilitacyjnego orzeka lekarz orzecznik ZUS - wyjaśnia Beata Kopczyńska, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa śląskiego.

REKLAMA