REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Czym jest umowa o dożywocie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
forum.prawnikow.pl
Co to jest umowa dożywocia?
Co to jest umowa dożywocia?

REKLAMA

REKLAMA

Umowa o dożywocie jest szczególnym rodzajem umowy przenoszącej własność nieruchomości, która zawiera również elementy ograniczonego prawa rzeczowego – służebności.

Umowa dożywocia dotycząca konkretnej nieruchomości musi być zawarta, pod rygorem nieważności w formie aktu notarialnego. Przez umowę o dożywocie właściciel nieruchomości zobowiązuje się przenieść jej własność na nabywcę, nabywca zaś zobowiązuje się zapewnić zbywcy lub osobie mu bliskiej, lub też zbywcy i osobie bliskiej dożywotnie utrzymanie.

REKLAMA

REKLAMA

Zbywcą nieruchomości na podstawie umowy dożywocia może być tylko osoba fizyczna. Przedmiotem zbycia (przeniesienia własności) w drodze umowy dożywocia może być każda nieruchomość, a więc nie tylko część powierzchni ziemi, ale także budynek lub lokal stanowiący odrębny od gruntu przedmiot własności (art. 46 § 1). Przedmiotem zbycia w tej drodze może być nie tylko cała nieruchomość, ale również udział we współwłasności nieruchomości (tak też SN w wyroku z dnia 30 marca 1998 r., III CKN 219/98, nie publ.).

Treść służebności dożywocia powinna wynikać z zawartej umowy. Art. 908 Kodeksu cywilnego stanowi bowiem, że jedynie w braku odmiennych postanowień umowy nabywca powinien zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie, a w szczególności przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym. 

Zobacz również serwis: Umowy

W praktyce pojawia się często problem czy dożywotnik ma ponosić sam koszty związane z innymi mediami (telefon, telewizja, woda itp.). W orzecznictwie panuje zgodny pogląd, że utrzymania zbywcy i ewentualnie jego bliskich powinno sięgać tak daleko, by nie musiały one poszukiwać środków utrzymania dodatkowo gdzie indziej. Umowa powinna dokładnie określać rodzaj i wielkość świadczeń, a w miarę możliwości także regulować zakres zmian - w razie wygaśnięcia prawa dożywocia w stosunku do jednego z dożywotników.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Warto również dodać, że za osobę bliską uważa się nie tylko krewnego czy też powinowatego w rozumieniu przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, ale również osobę, z którą zbywca pozostaje w ścisłych stosunkach osobistych mających trwały charakter (np. konkubinat).

Zobacz również serwis: Małżeństwo

Prawo dożywocia jest ściśle związane z osobą dożywotnika – dlatego też nie może być zbywane. Prawo dopuszcza jednak zmianę treści służebności dożywocia lub rozwiązanie służebności w zamian za rentę. Art. 913 § 1 przewiduje możliwość dokonania w drodze orzeczenia sądowego zamiany uprawnień objętych prawem dożywocia tylko wówczas, gdy między dożywotnikiem a zobowiązanym wytworzą się takie stosunki, że nie można wymagać, by osoby te pozostawały nadal w bezpośredniej ze sobą styczności. Z żądaniem zamiany świadczeń objętych treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę może wystąpić każda ze stron umowy.

Zamiana na rentę

Samo niewywiązywanie się nabywcy nieruchomości z obowiązku świadczenia na rzecz dożywotnika nie stanowi podstawy do zamiany dożywocia na rentę. Nie oznacza ono bowiem, że doszło do sytuacji uniemożliwiającej stronom pozostawanie ze sobą w bezpośredniej styczności. Stwarza ono natomiast warunki do wytoczenia powództwa o zasądzenie umówionych świadczeń.

Zobacz również serwis: Sądy

Rozwiązanie umowy

REKLAMA

Natomiast zasadniczą przesłanką rozwiązania umowy dożywocia jest, podobnie jak przy żądaniu zamiany świadczeń objętych prawem dożywocia na rentę, niewłaściwy układ stosunków, uniemożliwiający bezpośrednią styczność stron. Art. 913 § 2 zawiera jedynie dodatkowe zastrzeżenie, że rozwiązanie umowy może nastąpić tylko w wypadkach wyjątkowych. Ocena, czy zachodzi wyjątkowość przewidziana w tym przepisie, należeć będzie zawsze do sądu rozpoznającego sprawę o rozwiązanie dożywocia, który musi każdorazowo brać pod uwagę interesy obu stron, w tym także interesy ekonomiczne.

Po rozwiązaniu umowy dożywocia zobowiązany (nabywca) może dochodzić od dożywotnika zwrotu nakładów poczynionych na nieruchomość w czasie, gdy był jej właścicielem - jako zwrotu korzyści. Natomiast dożywotnikowi nie przysługuje ani roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie przez nabywcę z nieruchomości w tym czasie, ani też roszczenie o zwrot pożytków.

POBIERZ WZÓR: Umowa o przeniesienie własności i rentę

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wiek emerytalny znów na celowniku? Dłuższa praca to wyższe emerytury i zdrowsze finanse publiczne

Reforma emerytalna konieczna? Ludwik Kotecki z RPP wskazuje, że wydłużenie wieku emerytalnego lub zwiększenie efektywnego czasu pracy może pomóc w zrównoważeniu finansów publicznych. Polska ma niski wiek emerytalny i niską stopę zastąpienia, a rosnące wydatki pogłębiają deficyt budżetowy.

Mieszkańcy bliźniaków i szeregowców nareszcie uzyskają ochronę. Od 20 września 2026 r. koniec z patodeweloperką i dobiegającymi zza ściany odgłosami spłuczki z toalety sąsiada

Łazienki i kuchnie to zazwyczaj najsłabsze punkty mieszkań, jeżeli chodzi o izolację akustyczną. Nierzadko zdarza się tak, że przez kratki wentylacyjne można wręcz porozmawiać z sąsiadem, a na porządku dziennym jest dobieganie zza ściany odgłosów spłuczki toaletowej czy napełniania wanny w przylegającym lokalu. W zakresie ochrony przed nadmiernym hałasem dobiegającym z sąsiednich lokali – w jeszcze gorszym położeniu niż mieszkańcy bloków – znajdowały się dotychczas osoby, które zdecydowały się na zakup nieruchomości w zabudowie szeregowej lub bliźniaczej. Ten stan, już niebawem, ma się jednak zmienić, w związku z projektem nowego rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii.

Co dostanie z MOPS osoba z niepełnosprawnością w 2025 roku? [Przykład]

Gminy przyznają kilka rodzajów świadczeń pieniężnych dedykowanych osobom z niepełnosprawnościami. W zależności od posiadanego stopnia niepełnosprawności pomoc może się różnić. W 2025 r. wzrosły kryteria dochodowe w pomocy społecznej, co ma wpływ na możliwości otrzymania oraz wysokość zasiłku stałego i okresowego. Nie zmieniła się wysokość zasiłku pielęgnacyjnego.

Wsparcie dla osób do 30. roku życia. Już jest ustawa, obowiązuje od czerwca 2025 r.

Wciąż piszemy o uprawnieniach dla seniorów czy dla 50. latków - teraz przyszedł czas zająć się młodymi osobami. Zasadniczo to one pracują na aktualne świadczenia emerytów czy rencistów, ale przecież na tym polega solidarność społeczna, solidarność pokoleniowa. Warto zwrócić uwagę na najnowsze przepisy, które weszły w życie w czerwcu 2025 r., a dokładnie na rozdział 10. ustawy z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia (Dz.U. z 2025 r. poz. 620, dalej jako: ustawa). Rozdział 10. nazywa się dokładnie tak: "Wsparcie dla osób do 30. roku życia". Na jakie zatem wsparcie i pomoc z budżetu państwa czy samorządów mogą liczyć młode osoby?

REKLAMA

Sejm na żywo: 24 czerwca [Transmisja online]

37. posiedzenie Sejmu - dzień pierwszy. Dziś posłowie m.in. rano przeprowadzą głosowania nad sześcioma rządowymi projektami ustaw deregulacyjnych.

Pomodoro, pasjans i mikroprzerwy: Jak skutecznie odpoczywać w pracy?

W dobie ciągłego pośpiechu, niekończących się spotkań online i wysokich oczekiwań względem efektywności, coraz więcej mówi się o roli przerw w pracy. Nie są już one traktowane jako zbędna strata czasu, ale jako nieodzowny element wspierający produktywność, kreatywność i dobre samopoczucie. Nowe badania opublikowane w prestiżowym British Journal of Educational Psychology rzucają światło na skuteczność jednej z najpopularniejszych technik organizacji czasu – metody Pomodoro – i ukazują, jak krótkie, ale dobrze zaplanowane przerwy potrafią zdziałać cuda.

Wyrok TK miażdży ETS. Co dalej z polską energetyką?

Trybunał Konstytucyjny uznał, że system ETS narusza polską suwerenność. Warsaw Enterprise Institute apeluje o jego odrzucenie i zastąpienie rynkowymi rozwiązaniami wspierającymi dekarbonizację i rozwój gospodarczy.

Parkowanie na chodniku. Jak to robić zgodnie z prawem, a co jest zakazane? Radca prawny wyjaśnia najczęstsze wątpliwości [Q&A]

Parkowanie, przede wszystkim samochodem, na chodniku to temat budzący coraz większe wątpliwości. Gołym okiem widać, że liczba samochodów rośnie szybciej niż liczba miejsc do parkowania. Szczególnie widoczne to jest na nowych osiedlach (mimo wymogów co do liczby miejsc parkowania, jakie powinny być wybudowane) i w centrach miast, ale nawet na obszarach wiejskich, pełniących funkcję współczesnych suburbii, tego rodzaju problemy się pojawiają. Jednocześnie rośnie liczba aktywistów dokumentujących lub zgłaszających wykroczenia przeciwko zasadom parkowania i poruszania się pojazdami po chodnikach. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawicie tych zasad dla uniknięcia wątpliwości w pojawiających się w tym zakresie sporach między użytkownikami drogi, a nawet policją lub strażą miejską.

REKLAMA

Staż pracy na nowo! Rewolucja w Kodeksie pracy: zleceniobiorcy i samozatrudnieni zyskają prawa pracownicze

Staż pracy na nowych zasadach od 2026 roku. Rząd zajmie się projektem, który umożliwi wliczanie do stażu pracy okresów wykonywania umów zlecenia oraz prowadzenia działalności gospodarczej. Nowe przepisy zrównają prawa samozatrudnionych i zleceniobiorców z etatowcami – w tym prawo do dłuższego urlopu i nagród jubileuszowych.

ZUS: Tata też może wziąć płatny urlop po narodzinach dziecka (ojcowski, rodzicielski a nawet macierzyński)

ZUS przypomina: po narodzinach dziecka z płatnego urlopu może skorzystać nie tylko mama. Ojciec również ma taką możliwość – nie tylko w ramach najpopularniejszego urlopu ojcowskiego, ale także urlopu rodzicielskiego, a w określonych sytuacjach nawet urlopu macierzyńskiego.

REKLAMA