REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Rozdzielność majątkowa a działalność gospodarcza – wady i zalety

Mateusz Latosiński
Ślązak, Zapiór i Partnerzy – Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych sp. p.
Ekspert we wszystkich dziedzinach prawa związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej
Rozdzielność majątkowa a działalność gospodarcza fot. shutterstock
Rozdzielność majątkowa a działalność gospodarcza fot. shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Rozdzielność majątkowa jest jedynym z popularnych sposobów ochrony majątku małżonków, przed zobowiązaniami małżonka - przedsiębiorcy, związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Czy rzeczywiście jest to najlepsze rozwiązanie, czy też podobny poziom bezpieczeństwa finansowego majątku współmałżonka można osiągnąć poprzez odpowiednie ,,wykorzystywanie w praktyce’’ przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego dotyczącego zarządu majątkiem wspólnym?

Czy rozdzielność majątkowa może uratować majątek osobisty?

Kiedy nasz małżonek bądź przyszły wybranek prowadzi działalność gospodarczą na własny rachunek, jedną z kluczowych decyzji stanowi ustalenie takiego modelu ustroju majątkowego małżonków, który zabezpieczy ich interesy finansowe - w przypadku ewentualnych niepowodzeń w ramach prowadzonych interesów.

REKLAMA

Czy rzeczywiście jest tak, że najlepszym rozwiązaniem będzie zawarcie już na początku wspólnej drogi (a nawet jeszcze przed zawarciem małżeństwa) notarialnej umowy majątkowej małżeńskiej statuującej miedzy małżonkami rozdzielność majątkową? Czy też podobny poziom bezpieczeństwa finansowego majątku współmałżonka można osiągnąć poprzez odpowiednie ,,wykorzystywanie w praktyce’’ przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego dotyczącego zarządu majątkiem wspólnym małżonków?

Majątek wspólny, a majątek osobisty

Na samym początku należy wskazać, iż wraz z zawarciem małżeństwa między małżonkami powstaje z mocy prawa wspólność ustawowa majątkowa (oczywiście o ile nie zawarli oni umowy majątkowej regulującej w te kwestie w sposób odmienny). Wspólność ta obejmuje przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków jak i przez każdego z nich, z kolei przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Do majątku wspólnego należą w szczególności:

  • pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków (w tym, co oczywiste, z działalności gospodarczej);
  • dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków;
  • środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków;
  • kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

 Z kolei do majątku osobistego każdego z małżonków należą:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;
  • przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;
  • prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;
  • przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;
  • prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
  • przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;
  • wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
  • przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;
  • prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;
  • przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

Tym samym warto mieć na uwadze, iż powstanie między małżonkami majątku wspólnego nie powoduje, iż przestają oni posiadać majątek odrębny (osobisty).

Istota rozdzielności majątkowej

W razie umownego ustanowienia rozdzielności majątkowej, każdy z małżonków zachowuje zarówno majątek nabyty przed zawarciem umowy majątkowej małżeńskiej, jak i majątek nabyty później.

REKLAMA

Jeśli jednak małżonkowie ustanowią między sobą rozdzielność majątkową już na samym początku trwania małżeństwa, lub nawet jeszcze przed jego zawarciem, to nie powstanie między nimi jakakolwiek wspólność majątkowa, a każdy z małżonków będzie posiadał wyłącznie majątek odrębny. W takim przypadku zaciągnięcie zobowiązania przez jednego małżonka w zasadzie nie będzie miało wpływu na majątek osobisty drugiego z małżonków, a wierzyciele małżonka prowadzącego działalność gospodarczą w zasadzie będą mogli prowadzić egzekucję tylko z jego majątku. Nie zmienia to jednakże okoliczności, iż ,,faktyczne’’ negatywne skutki finansowe prowadzenia egzekucji z majątku małżonka niejednokrotnie dotykać będą całej rodziny.

Co niezwykle istotne, umowa majątkowa małżeńska działa na przyszłość. Tym samym nie jest możliwe, wskutek ustanowienia rozdzielności majątkowej, uniknięcie odpowiedzialności z majątku wspólnego za zobowiązania małżonka wynikające z działalności gospodarczej zaciągnięte w przeszłości, jeżeli drugi małżonek wyraził zgodę na ich zaciągnięcie (o czym niżej).

REKLAMA

Ponadto, wbrew powszechnie panującemu przekonaniu, ustanowienie rozdzielności majątkowej oraz dokonanie podziału majątku wspólnego w okresie już po zaciągnięciu zobowiązania nie powoduje, iż współmałżonek osoby prowadzącej działalność gospodarczą przestaje być odpowiedzialny za powstałe zobowiązanie (przy założeniu, że uprzednio wyraził zgodę na jego zaciągnięcie). Wynika to przede wszystkim z możliwości zakwestionowania przez wierzycieli czynności w postaci podziału majątku wspólnego między małżonków, jako prowadzącej do ich pokrzywdzenia, na podstawie art. 527 kodeksu cywilnego (tzw. Skarga Pauliańska).

Ostatecznie, wskazać należy, iż małżonek może powoływać się względem innych osób na umowę majątkową małżeńską, wyłącznie gdy jej zawarcie oraz rodzaj były tym osobom wiadome. Tym samym wykazywanie przed wierzycielami, iż egzekucja może być prowadzona wyłącznie z majątku osobistego małżonka prowadzącego działalność gospodarczą jest bezskuteczne, jeżeli nie wykaże on, iż wierzyciele faktycznie wiedzieli oni jaki ustrój majątkowy panuje w naszym małżeństwie. W pewnym sensie umowa majątkową małżeńską należy się ,,chwalić’’.

Możliwość prowadzenia egzekucji z majątku wspólnego

Wbrew powszechnemu przekonaniu, do umożliwienia wierzycielom zaspokojenia zobowiązania z majątku wspólnego małżonków nie wystarczy zaciągnięcie zobowiązania przez jednego  z małżonków w toku trwania małżeństwa, przy jednoczesnym obowiązywaniu między małżonkami ustroju wspólności majątkowej.

Dopuszczalność dochodzenia przez wierzyciela uzyskania swojej należności z majątku wspólnego małżonków jest uzależniona od wyrażenia przez współmałżonka zgody na zaciągnięcie zobowiązania. Tym samym jeżeli współmałżonek nie wyraził zgody na zaciągnięcie zobowiązania, możliwości prowadzenia egzekucji przez wierzyciela ograniczają się do majątku osobistego małżonka, który zaciągnął zobowiązanie, jego wynagrodzenia za pracę i dochodów z innej działalności zarobkowej, jak również z wynagrodzenia z tytułu przysługujących mu praw autorskich i patentów (jak i innych praw własności przemysłowej). Ponadto jeżeli wierzytelność powstała w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa, możliwość egzekucji obejmuje także majątek wchodzący w skład przedsiębiorstwa.

Należy także zauważyć, iż nawet w przypadku obowiązywania między małżonkami wspólności majątkowej, gdzie zasadą jest obowiązek wspólnego zarządu przez małżonków majątkiem wspólnym, to jednak przedmiotami majątkowymi służącymi do prowadzenia działalności zarobkowej każdy małżonek może dysponować samodzielnie. Wyjątkiem w tym zakresie jest jednak m.in. zbycie, obciążenie, odpłatne nabycie i wydzierżawienie przedsiębiorstwa, które dla swej skuteczności wymaga zgody współmałżonka.

Warto także wiedzieć, iż w kwestiach czysto ,,procesowych’’, nadanie przeciwko małżonkowi dłużnika klauzuli wykonalności wyrokowi wydanemu przeciwko drugiemu z małżonków, która to klauzula umożliwi prowadzenie egzekucji z majątku wspólnego, będzie możliwe wyłącznie w przypadku, gdy wierzyciel wykaże pisemnym dokumentem, że należność powstała wskutek wyrażenia zgody przez małżonka dłużnika – obowiązek wykazania tej okoliczności obciąża wierzyciela. Pozostając w kręgach proceduralnych, z punktu widzenia małżonka dłużnika istotnym jest także, iż samo zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej nie stanowi wystarczającej przeszkody do prowadzenia egzekucji ze składników majątku małżonka, które należałyby do majątku wspólnego, gdyby nie zostały ,,wyłączone’’ z tej wspólności wskutek zawarcia umowy majątkowej małżeńskiej. Przy czym nie wyłącza to prowadzenia przez małżonków obrony przed egzekucją poprzez udowodnienie, że treść umowy małżeńskiej była znana wierzycielowi (stosownie do wyżej poczynionych uwag) - ciężar udowodnienia tejże okoliczności spoczywa na małżonkach.

Podsumowując, zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej ustanawiającej rozdzielność majątkowa jest jedynym z popularnych sposobów ochrony majątku małżonków, przed zobowiązaniami małżonka - przedsiębiorcy, związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Niemniej jednak samo ustanowienie rozdzielności majątkowej nie będzie działać ,, z mocą wsteczną’’ jak i nie odniesie zamierzonego skutku, jeżeli o rodzaju zawartej umowy majątkowej nie będą wiedzieć wierzyciele. Ponadto należy mieć świadomość, iż wierzyciele nie są w każdym przypadku uprawnieni do ,,sięgnięcia’’ do majątku wspólnego małżonków (stosownie do powyższych uwag). Przy czym oczywiście decyzja w powyższym zakresie powinna zostać po rozważeniu wszystkich ,,za’’ i ,,przeciw’’ przez samych zainteresowanych.

Polecamy serwis: Majątek

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy oskładkowanie umów cywilnoprawnych da wyższe emerytury w przyszłości? Polacy w to nie wierzą, chcą renegocjacji KPO

Aż 71,5% Polaków nie wierzy, że przyszła państwowa emerytura pozwoli im na godne życie, wynika z najnowszych badań dla Useme.com. Za to coraz więcej rodaków zaczyna oszczędzać na emeryturę poza systemem ZUS. Co więcej, Polacy oczekują od rządu renegocjacji z Komisją Europejską kamienia milowego KPO dot. oskładkowania umów cywilnoprawnych.

12 rat dla powodzian. Rząd pomoże spłacić kredyt hipoteczny

Rząd zapowiedział możliwości wsparcia dla kredytobiorców poszkodowanych w wyniku powodzi. Rozwiązanie zakłada, że Fundusz Wsparcia Kredytobiorców spłaci 12 rat kredytu hipotecznego dla powodzian. Rząd pracuje też nad wprowadzeniem ulg dla powodzian w spłatach także innych zobowiązań – nie tylko tych hipotecznych.

Zasiłek opiekuńczy na zdrowe dziecko. Do 60 dni w roku. ZUS przypomina, który rodzic może dostać te pieniądze. Sprawdź zasady

Zasiłek opiekuńczy na zdrowe dziecko. Do 60 dni w roku. ZUS przypomina, że każdy może dostać te pieniądze. Jest to informacja szczególnie istotna dla osób z terenów dotkniętych powodzią, na których zajęcia w przedszkolach i szkołach zostały zawieszone.

ZUS: Świadczenia na zalanych terenach wypłacane są na bieżąco

Rzecznik Prasowy ZUS Paweł Żebrowski poinformował, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych na bieżąco wypłaca świadczenia na terenach dotkniętych powodzią, w tym 14 emerytury. Obecnie około 85 proc. emerytów w ZUS otrzymuje emeryturę bezpośrednio na rachunek bankowy

REKLAMA

MON: Ubrać szpiega - kwoty na zakup cywilnego ubrania przez funkcjonariuszy Służby Wywiadu Wojskowego

Zmieni się wysokość równoważnika pieniężnego i kwota na zakup ubrania typu cywilnego w zamian za umundurowanie przyznawanego funkcjonariuszom Służby Wywiadu Wojskowego. W Ministerstwie Obrony Narodowej trwają prace nad nowelizacją przepisów.

Rewolucja w szkołach! Czy biologia, chemia i geografia znikną ze szkół podstawowych? MEN stawia sprawę jasno

Rewolucja w szkołach! Czy biologia, chemia i geografia znikną ze szkół podstawowych? Ministerstwo Edukacji Narodowej stawia sprawę jasno. Założenia dotyczące profilu absolwenta przedszkola i szkoły podstawowej są już przygotowane.

Lex Kamilek: Niespójne przepisy powodują problemy organizacyjne w szkołach. Środowisko pedagogiczne skupia się na biurokracji

Ustawa Kamilka, lub inaczej lex Kamilek, wywołała pewne zamieszanie w kręgach m.in. nauczycieli i dyrektorów szkół. Ich wątpliwości budzi m. in. przepis o konieczności przedstawienia zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego. Ten fragment ustawy pozostawia szerokie pole do interpretacji.

Wcześniejsze emerytury dla tych pracowników w 2025 r.

Wcześniejsze emerytury dla tych pracowników w 2025 r. Kto może liczyć na wcześniejszą emeryturę w 2025 r.? Czy pracownik musi osiągnąć powszechny wiek emerytalny, by uzyskać prawo do emerytury? Co z emeryturami stażowymi?

REKLAMA

Zmiany w wypłatach emerytur. Niektórzy szybciej dostaną pieniądze. Może się zmienić sposób wypłaty. Sprawdź zasady.

Zmiany w procesie wypłat emerytur. Wiele osób szybciej dostanie pieniądze. Może się też zmienić sposób wypłaty. Wcześniejsza wypłata i specjalne punkty poboru świadczeń – sprawdź, czy to dotyczy również ciebie.

Większość Polaków nie liczy na godne życie z emerytury. Przygnębiające wyniki badania

W argumenty o odkładaniu na godną, państwową emeryturę nie wierzy blisko 3/4 Polaków. Ich zdaniem waloryzacja emerytur nigdy nie dogoni wzrostu realnych cen. Polacy nie wierzą też w argumenty rządu za wprowadzeniem pełnego ozusowania umów o dzieło i zleceń.

REKLAMA