Wyższe wynagrodzenia i nowy system dodatków funkcyjnych w jednostkach PAN [Projekt rozporządzenia MNiSW z 10 czerwca 2025 r.]

• Podwyżki i nowy system dodatków funkcyjnych w jednostkach PAN [projekt]
• Podwyżki maksymalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego
• Procentowy system dodatków funkcyjnych zamiast sztywnych widełek
• Zmiany w strukturze stanowisk
• Proponowane maksymalne kwoty [PROJEKT]
• Kiedy zmiany wejdą w życie?

We wtorek, 24 czerwca 2025 r. do uzgodnień i opiniowania trafił projekt rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków wynagradzania pracowników pomocniczych jednostek naukowych i innych jednostek organizacyjnych Polskiej Akademii Nauk (Nr w Wykazie prac legislacyjnych Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego – 6). Chodzi m.in. o podwyższenie miesięcznych stawek wynagrodzenia zasadniczego dla wszystkich stanowisk we wszystkich kategoriach zaszeregowania. W ocenie projektodawców, nowe regulacje mają ułatwić jednostkom pomocniczym i organizacyjnym PAN prowadzenie bardziej racjonalnej i elastycznej polityki płacowej. Dzięki temu wzrośnie ich zdolność do przyciągania i utrzymania wykwalifikowanej kadry, co ograniczy odpływ pracowników do sektora prywatnego.

Podwyżki i nowy system dodatków funkcyjnych w jednostkach PAN [projekt]

Nowelizowane rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z 1 marca 2011 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 1513) reguluje zasady wynagradzania pracowników zatrudnionych w dwudziestu pomocniczych jednostkach naukowych Polskiej Akademii Nauk (PAN). Obejmuje ono szeroki katalog instytucji o różnym profilu działalności.

Wśród tych jednostek znajdują się m.in.:

• archiwa PAN w Warszawie i Krakowie,
• biblioteki, takie jak Biblioteka PAN w Gdańsku i Biblioteka Kórnicka w Kórniku,
• muzea, w tym Muzeum Ziemi w Warszawie,
• ogrody botaniczne i jednostki przyrodnicze, jak Ogród Botaniczny – Centrum Zachowania Różnorodności Biologicznej w Powsinie czy Zakład Ichtiobiologii i Gospodarki Rybackiej w Gołyszu,
• zagraniczne stacje naukowe PAN w Berlinie, Kijowie, Paryżu, Rzymie, Wiedniu oraz Biuro Promocji Nauki „POLSCA” w Brukseli.

Regulacje dotyczą również pracowników innych jednostek organizacyjnych PAN, takich jak domy pracy twórczej (Jurata, Świnoujście, Wierzba), Dom Zjazdów i Konferencji w Jabłonnie oraz Dom Seniora w Konstancinie-Jeziornie.

Projektodawcy wskazali, że stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego w jednostkach PAN nie były aktualizowane od 2020 r.. Brak waloryzacji w obecnych warunkach rynkowych utrudnia skuteczne prowadzenie polityki płacowej, ogranicza możliwość zatrudniania wykwalifikowanej kadry i sprzyja jej odpływowi do sektora prywatnego. Ponadto, obowiązujący system dodatków funkcyjnych nie uwzględnia poziomu wynagrodzenia zasadniczego ani zakresu odpowiedzialności, co prowadzi do nierówności i obniża motywację pracowników. Nowelizacja ma również na celu dostosowanie katalogu stanowisk do rzeczywistej struktury jednostek.

Podwyżki maksymalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego

Projekt zakłada m.in. podniesienie maksymalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego, z wyjątkiem pracowników wymienionych w załączniku nr 1 – tabela C. Celem jest eliminacja obecnego zjawiska spłaszczenia płac, gdzie wykwalifikowani pracownicy zarabiają na poziomie pracowników obsługi.

Przykładowo:

• Kustosz (kategoria XII–XIV) obecnie może liczyć maksymalnie na 4600 zł brutto – mniej niż ustawowe minimum. Po zmianach stawka ma wzrosnąć do 7400 zł brutto, czyli o 60%.
• Pielęgniarka (kategoria XII–XIII) – obecna stawka 4200 zł brutto ma wzrosnąć do 7000 zł brutto, również o 60%.

Zmiany mają poprawić atrakcyjność zatrudnienia w sektorze publicznym, zwiększyć motywację oraz zapewnić większą stabilność zatrudnienia. Nowa siatka płac ma pozwolić na lepsze dopasowanie wynagrodzenia do rzeczywistego zakresu obowiązków i poziomu skomplikowania wykonywanych zadań. To z kolei może przełożyć się na mniejszą rotację kadry oraz wyższą efektywność i jakość pracy w jednostkach PAN.

Procentowy system dodatków funkcyjnych zamiast sztywnych widełek

Najistotniejszą nowością jest jednak całkowita zmiana sposobu naliczania dodatku funkcyjnego. Obecnie dodatki te mają sztywny charakter kwotowy, niezależny od wynagrodzenia zasadniczego. Proponowany model zakłada procentowe wyliczanie dodatku – od 5% do 20% podstawowej pensji.

Nowy system w ocenie projektodawców ma poprawić:

• sprawiedliwość – dodatek będzie proporcjonalny do odpowiedzialności i miejsca w strukturze,
• elastyczność – możliwe będzie indywidualne podejście w ramach określonych widełek procentowych,
• motywację pracowników – dzięki automatycznej korelacji dodatku z podwyżkami i awansami.

Procentowy model sprawi, że osoba na stanowisku kierowniczym otrzyma dodatek wyższy w wartości bezwzględnej, a pracownik niższego szczebla – mniejszy, ale adekwatny do zakresu obowiązków. To z kolei przekładać się będzie na większą przejrzystość i mniejsze ryzyko niesprawiedliwości w systemie wynagrodzeń.

Zmiany w strukturze stanowisk

Rozporządzenie zakłada również zmiany w strukturze stanowisk w tabeli A (załącznik nr 2). Zaproponowano:

• utworzenie nowego stanowiska: „kierownik ośrodka”, które odpowiada zmianom w zarządzaniu domami pracy twórczej (Jurata, Świnoujście),
• likwidację stanowiska „zastępca kierownika domu pracy twórczej” – jako nieaktualnego,
• dodanie stanowisk „pracownik produkcji” i „kierowca ciągnika” – potrzebnych w jednostkach prowadzących działalność rolniczą i ogrodniczą (np. Ogród Botaniczny PAN w Powsinie czy Zakład Doświadczalny w Kórniku).

Proponowane maksymalne kwoty [PROJEKT]

Tabela A. Dla pracowników bibliotecznych, dokumentacji i informacji naukowej oraz muzeów

Tabela B. Dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach badawczotechnicznych

Tabela D. Dla pracowników działalności podstawowej zatrudnionych w bibliotekach, archiwach oraz muzeach

Tabela E. Dla pracowników innych niż wymienieni w tabelach A–D

Kiedy zmiany wejdą w życie?

Projekt zakłada, że rozporządzenie wchodzi w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu ogłoszenia. Wynagrodzenia według nowych stawek będą zatem wypłacane od początku nowego miesiąca.

Za projekt odpowiedzialne jest Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Ministerstwem współpracującym jest Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – ministerstwo współpracujące. Osobą odpowiedzialną za projekt jest Sekretarz Stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego Karolina Zioło–Pużuk.