REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kto może dostać orzeczenie o niepełnosprawności na stałe? [Przepisy w 2025 roku]

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Wioleta Matela-Marszałek
Autorka licznych publikacji o tematyce prawnej
Kto w 2025 r. może dostać orzeczenie o niepełnosprawności na stałe?
Kto w 2025 r. może dostać orzeczenie o niepełnosprawności na stałe?
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Osoby z niepełnosprawnościami często zastanawiają się na jak długo można otrzymać orzeczenie. Temat ten jest szczególnie aktualny w kontekście nowych wytycznych dla zespołów orzeczniczych i planowanych zmian w zakresie okresów, na jakie wydawane są dokumenty. Jakie są aktualne przepisy?

Kiedy orzeczenie na stałe? Aktualne przepisy

Szczegółowo te kwestie określa rozporządzenie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Zgodnie z tymi przepisami stopień niepełnosprawności (znaczny, umiarkowany, lekki) orzeka się na czas określony lub na stałe. Z kolei niepełnosprawność dziecka orzeka się na czas określony, jednak nie dłuższy niż do ukończenia przez dziecko 16. roku życia.

REKLAMA

Naruszenie sprawności organizmu uważa się za:

trwałe (stałe) – jeżeli według wiedzy medycznej stan zdrowia nie rokuje poprawy;

okresowe – jeżeli według wiedzy medycznej może nastąpić poprawa stanu zdrowia.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przy orzekaniu o niepełnosprawności dziecka, które nie ukończyło 16 roku życia brane są pod uwagę:

• zaświadczenie lekarskie zawierające opis stanu zdrowia, wydane przez lekarza, pod którego opieką lekarską znajduje się dziecko, oraz inne posiadane dokumenty mogące mieć wpływ na ustalenie niepełnosprawności;

• ocena stanu zdrowia wystawioną przez lekarza – przewodniczącego składu orzekającego, zawierająca opis przebiegu choroby zasadniczej oraz wyniki dotychczasowego leczenia i rehabilitacji, opis badania przedmiotowego, rozpoznanie choroby zasadniczej i chorób współistniejących oraz rokowania odnośnie do przebiegu choroby, a także ograniczenia w funkcjonowaniu występujące w życiu codziennym w porównaniu do dzieci z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną właściwą dla wieku dziecka;

• możliwość poprawy zaburzonej funkcji organizmu poprzez zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne, środki techniczne, środki pomocnicze lub inne działania.

W przypadku orzekania o stopniu niepełnosprawności osoby, która ukończyła 16 rok życia, bierze się pod uwagę:

REKLAMA

• zaświadczenie lekarskie zawierające opis stanu zdrowia, rozpoznanie choroby zasadniczej i chorób współistniejących potwierdzone aktualnymi wynikami badań diagnostycznych, wydane przez lekarza, pod którego opieką lekarską znajduje się osoba zainteresowana, oraz inne posiadane dokumenty mogące mieć wpływ na ustalenie stopnia niepełnosprawności;

• ocenę stanu zdrowia wystawioną przez lekarza – przewodniczącego składu orzekającego, zawierającą opis przebiegu choroby zasadniczej oraz wyniki dotychczasowego leczenia i rehabilitacji, opis badania przedmiotowego, rozpoznanie choroby zasadniczej i chorób współistniejących oraz rokowania odnośnie do przebiegu choroby;

• wiek, płeć, wykształcenie, zawód i posiadane kwalifikacje;

• możliwość całkowitego lub częściowego przywrócenia zdolności do wykonywania dotychczasowego lub innego zatrudnienia – poprzez leczenie, rehabilitację lub przekwalifikowanie zawodowe;

• ograniczenia występujące w samodzielnej egzystencji i uczestnictwie w życiu społecznym;

• możliwość poprawy funkcjonowania osoby zainteresowanej w samodzielnej egzystencji oraz w pełnieniu ról społecznych – poprzez leczenie, rehabilitację, zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze, środki techniczne, usługi opiekuńcze lub inne działania.

W praktyce zatem w tego typu sprawach istotne znaczenie ma indywidualna ocena rokowania ustalona na dzień wydania orzeczenia. Jeżeli zatem stan zdrowia może ulec poprawie, przykładowo przy zastosowaniu leczenia czy rehabilitacji, to orzeczenie wydaje się na czas określony.

Ważne

Gdy naruszenie organizmu ma charakter trwały i nie rokuje poprawy, to można uzyskać stałe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności. W przypadku dziecka takie orzeczenie zostanie wydane do ukończenia przez nie 16 roku życia.

Pamiętajmy, iż w przypadku zmiany stanu zdrowia osoba niepełnosprawna posiadająca orzeczenie o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności może w okresie ważności tego orzeczenia wystąpić do powiatowego zespołu z wnioskiem o wydanie orzeczenia uwzględniającego zmianę stanu zdrowia. Stanowi o tym art. 6ba ust. 3 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

Nowe wytyczne dla zespołów orzeczniczych

REKLAMA

21 marca 2025 r. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej poinformowało o wydaniu zaleceń dla wojewódzkich oraz powiatowych zespołów ds. orzekania o niepełnosprawności. „21 marca, czyli Światowy Dzień Zespołu Downa, to nie tylko dzień, w którym mówimy o potrzebach osób zespołem Downa, o tym, kim te osoby są. To także dzień, w którym możemy realnie zmienić ich życie. Bardzo cieszę się, że dzisiaj podpisuję nowe wytyczne Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych dla zespołów orzeczniczych” - mówił pełnomocnik rządu Łukasz Krasoń.

Jak podkreśla pełnomocnik, osoby chorujące na część z chorób rzadkich w wypadku zwrócenia się do tych zespołów i udokumentowania swojego schorzenia, otrzymają orzeczenia o niepełnosprawności na stałe (a w wypadku dzieci obowiązujące zgodnie z prawem do ukończenia 16 lat) z uwzględnieniem punktów 7 i 8 orzeczenia. W wypadku dzieci z zespołem Downa oraz chorujących na niektóre inne typu chorób rzadkich podobne zalecenie dotyczą orzeczeń wydawanych na maksymalny możliwy okres (czyli do ukończenia 16 lat) oraz konieczności stosowania punktu 7 orzeczenia.

Co oznaczają te punkty? Punkt 7 w orzeczeniu wskazuje na konieczność stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji, a punt 8 na konieczność stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji. Oba te punkty są wymagane, jeśli rodzic ubiega się o świadczenie pielęgnacyjne na dziecko z orzeczeniem o niepełnosprawności.

Dyskusja nad stworzeniem takiej listy trwała od wielu lat. O konieczne zmiany w tym zakresie apelowała m.in. Rzeczniczka Praw Dziecka.

Teraz Biuro RPD pyta wiceministra Krasonia o kolejne możliwe zmiany dla dzieci z cukrzycą typu 1.

„Znaczący krok naprzód w dziedzinie orzekania o niepełnosprawności dzieci przyćmiewa jednak fakt, że od momentu opublikowania zaleceń do Biura Rzecznika Praw Dziecka kierowane są liczne zgłoszenia rodziców dzieci chorujących na cukrzycę typu 1 wyrażające żal i rozczarowanie wobec braku uwzględnienia sytuacji tych małoletnich w treści wydanych wytycznych. Rodzice dzieci podnoszą, że ujęcie cukrzycy typu 1 w wydanych zaleceniach rozwiązałoby sytuację niepewności, w jakiej się znajdują – podniesiono, że również w przypadku tego schorzenia ich dzieci, wydawane orzeczenia nie są jednolite i uzależnione od Zespołu, który je wydawał” – pisze zastępca rzecznika, Adam Chmura.

Wytyczne dla zespołów orzeczniczych można znaleźć na stronie https://niepelnosprawni.gov.pl/a,1590,wytyczne-dla-zespolow-orzeczniczych-w-sprawie-genetycznych-chorob-rzadkich-juz-dostepne

Co może się zmienić? [PROJEKT]

Do konsultacji i opiniowania trafił projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności.

Zmienia on zasady dotyczącego ważności orzeczeń. Otóż po zmianach naruszenie sprawności organizmu zostanie uznane za trwałe, czyli stałe, jeśli według wiedzy medycznej stan zdrowia nie rokuje poprawy klinicznej oraz funkcjonalnej. Z kolei z naruszeniem okresowym będziemy mieli do czynienia, jeżeli według wiedzy medycznej może nastąpić poprawa stanu zdrowia i funkcjonowania. Jak zatem widać okres ważności orzeczenia będzie ustalany również na podstawie oceny co do poprawy funkcjonowania osoby z niepełnosprawnością.

Zmiana jest doprecyzowaniem, o komponent „funkcjonowania”, przepisu mówiącego o ustalaniu aktualnie okresu ważności orzeczenia wyłącznie na podstawie rokowania co do poprawy stanu zdrowia osoby orzekanej. W praktyce okres ważności orzeczenia jest ustalany również na podstawie oceny co do poprawy funkcjonowania osoby z niepełnosprawnością. O niepełnosprawności nie decyduje bowiem biologiczny (medyczny) stan naruszenia sprawności organizmu, a wpływ choroby, urazu czy wady wrodzonej na zdolność do wypełniania określonych ról społecznych, co wynika z przepisów ustawy o rehabilitacji i znajduje potwierdzenie w postanowieniach Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych” – czytamy w uzasadnieniu.

W przypadku określonych rzadkich chorób genetycznych stopień niepełnosprawności ma być orzekany na okres nie krótszy niż 7 lat.

Jeśli chodzi o dzieci, to pojawi się minimalny okres wydawania orzeczeń o niepełnosprawności, nie krótszy niż 3 lata (maksymalnie do ukończenia przez dziecko 16. roku życia). Dziecko z potwierdzonym zespołem Downa lub rzadką chorobą genetyczną (charakteryzującą się jednorodnym i niezmiennym przebiegiem, jeżeli według wiedzy medycznej stan zdrowia nie rokuje poprawy klinicznej oraz funkcjonalnej) uzyska orzeczenie do ukończenia 16. roku życia. Listę takich chorób określi załącznik do rozporządzenia.

Nowe przepisy będą stosowane również do spraw wszczętych i niezakończonych (również odwoławczych) przed dniem wejścia w życie zmiany rozporządzenia. Ma to nastąpić po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Podsumowanie

Przepisy ustaw i rozporządzeń nie określają wprost chorób, które automatycznie kwalifikowałyby osobę niepełnosprawną do uzyskania orzeczenia na stałe. W takich sytuacjach organy orzekające mają swobodę decyzyjną, jednak powinny opierać się na wiedzy medycznej i aktualnych przepisach. Nowe zalecenia dla zespołów orzeczniczych są z pewnością długo oczekiwaną zmianą, która w określonych przypadkach powinna ułatwić uzyskanie odpowiedniego dokumentu.

Polecamy: Pomoc społeczna. Komentarz do ustawy

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Końskie: debata jednoosobowa. Trzaskowski w Kaliszu

Końskie: 28 maja o godz. 20:00 odbyła się debata jednoosobowa. Rafał Trzaskowski, zgodnie z zapowiedziami, nie przyszedł na debatę. Był na wiecu wyborczym w Kaliszu. Jakie były wyniki pierwszej tury wyborów w Końskich?

Debata w Końskich: Gdzie obejrzeć? Transmisja na żywo

Dzisiaj na miejskim rynku w Końskich Telewizja Republika organizuje "debatę kandydatów na prezydenta". Według zapowiedzi, ma w niej wziąć udział kandydat popierany przez PiS Karol Nawrocki, nie będzie natomiast kandydata KO Rafała Trzaskowskiego.

W Sejmie wciąż o drugim dodatku do renty. Pierwszy właśnie zaczyna być wypłacany [Przykład] [Tabela]

Pierwszy dodatek dla rencistów, to dodatek dopełniający. Jego wypłaty są z wyrównaniem od stycznia 2025 r. (wyrównanie uwzględnia też marcową waloryzację.) Natomiast gorzej wygląda sprawa drugiego dodatku – tym razem dla rencistów z tytułu niezdolności do pracy (tzw. renta chorobowa). Wciąż nie mamy upublicznionego projektu nowelizacji przepisów. Wszystko się prawdopodobnie rozbija o stan budżetu oraz zgodę Ministra Finansów. 

Druga tura wyborów: Na kogo zagłosują kobiety? [sondaż]

Kobiety mogą odegrać istotną rolę w nadchodzących wyborach prezydenckich. Najnowszy sondaż Opinia24 dla Radia ZET pokazuje wyraźne różnice w preferencjach wyborczych między płciami – zarówno Rafał Trzaskowski, jak i Karol Nawrocki cieszą się dużym poparciem wśród kobiet.

REKLAMA

Jak głosować w drugiej turze wyborów prezydenckich? [FAQ]

Kiedy odbędzie się druga tura wyborów prezydenckich? W jakich dniach obowiązuje cisza wyborcza? Na kogo możemy głosować? Kiedy głos będzie nieważny? Prezentujemy odpowiedzi na często zadawane pytania!

Badania techniczne pojazdów i kontrole drogowe. Komisja Europejska zapowiada nowe standardy i przepisy

Komisja Europejska planuje modernizację obowiązujących przepisów dotyczących okresowych badań technicznych i kontroli drogowej pojazdów użytkowych. Celem tzw. „roadworthiness package” jest poprawa bezpieczeństwa na drogach, ograniczenie emisji szkodliwych spalin do środowiska oraz cyfryzacja dokumentacji pojazdów (zob. European Commission, Updated rules for safer roads, less air pollution and digital vehicle documents, kwiecień 2025.) Choć projekt dotyczy szerokiego spektrum środków transportu, to szczególnie istotne zmiany szykują się dla przewoźników drogowych. Jakie są nowe przepisy w zakresie badań technicznych pojazdów i ich weryfikacji na drodze? Co zmiany oznaczają dla branży TSL?

Wieczór Wyborczy DGP Infor. Druga tura: Trzaskowski vs. Nawrocki [NA ŻYWO]

Zapraszamy na wyjątkową transmisję wieczoru wyborczego, przygotowaną wspólnie przez redakcje infor.pl, dziennik.pl, forsal.pl oraz Dziennik Gazeta Prawna. Transmisja rozpocznie się w niedzielę, 1 czerwca 2025 r. o godz. 20:50.

Nowy okres świadczeniowy 800 plus od 1 czerwca 2025 r. do 31 maja 2026 r. ZUS przyznał już świadczenia na 5 mln 518,5 tys. dzieci [świadczenie wychowawcze]

1 lutego 2025 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpoczął zbieranie wniosków o 800 plus na nowy okres świadczeniowy. Przyznano już świadczenia na ponad 5 mln 518,5 tys. dzieci. Co w przypadku, gdy wniosek o 800 plus złoży się w czerwcu?

REKLAMA

Resort pracy: 208 godzin urlopu (np. na załatwienie spraw osobistych) zamiast 26 dni urlopu wypoczynkowego. Czy wejdzie urlop na godziny?

Do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej trafiła bardzo ciekawa petycja w lutym 2025 r., a resort pracy już 15 maja 2025 r. odpowiedział na pomysł wnioskodawczyni. Sprawa dotyczy urlopu wypoczynkowego i jego godzinowego wymiaru. Wiemy przecież jak wielu z nasz zużywa urlop na cele wypoczynkowe, jak i inne cele. Wynika to z tego, że nie wszystkie sprawy można załatwić w dni wolne od pracy lub po godzinach pracy. Umożliwienie wykorzystania kilku godzin urlopu na aktywności „nie wypoczynkowe" pozwoli na wykorzystanie większej (pozostałej) liczby dni w celu „wypoczynkowym". Co na to MRPiPS? Mamy stanowisko resortu!

Pierwsza dama Małgorzata Trzaskowska czy Marta Nawrocka? [SONDAŻ]

Oto podstawowe informacje o żonach kandydatów na prezydenta RP. Super Express przeprowadził sondaż: kto byłby lepszą pierwszą damą - Małgorzata Trzaskowska czy Marta Nawrocka? Przedstawiamy wyniki.

REKLAMA