Bitcoin ETF bez podatku? Jak działa inwestowanie przez IKE/IKZE i co naprawdę daje zwolnienie z podatku Belki

REKLAMA
REKLAMA
Inwestowanie w aktywa cyfrowe jeszcze pewien czas temu wydawało się ciekawostką Dzisiaj jest to standard z perspektywy dywersyfikacji portfela inwestycyjnego. Jeszcze kilka lat temu lokowanie kapitału w Bitcoinie bez podatku wydawało się marzeniem. Ale w 2024 roku, po zatwierdzeniu pierwszych ETF-ów spot na Bitcoina w Stanach Zjednoczonych, temat wrócił z nową siłą. Co ważniejsze, zaczęto go łączyć z polskimi kontami emerytalnymi IKE i IKZE. Brzmi jak luka w systemie? Niekoniecznie. W praktyce możliwość inwestowania w Bitcoina bez podatku Belki naprawdę istnieje – ale nie dla każdego i nie w każdej formie. Co to oznacza? Dowiedz się nieco więcej właśnie w tym artykule.
- Czym w ogóle jest Bitcoin ETF?
- ETF a ETN – jaka to różnica?
- ETF na Bitcoina a podatek Belki
- Jak działają konta typu IKE i IKZE?
- Czy ETF-y bitcoinowe można mieć na IKE/IKZE?
- Zwolnienie z podatku Belki – jak to działa przy krypto i nie tylko?
- Gdzie tkwi haczyk?
- Bezpieczeństwo aktywów – giełda kryptowalut a giełda regulowana
- To jak zainwestować w ETF krypto?
Czym w ogóle jest Bitcoin ETF?
ETF to fundusz notowany na giełdzie, którego zadaniem jest odwzorowanie ceny określonego aktywa. W przypadku Bitcoin ETFów chodzi o ekspozycję na cenę Bitcoina. Nie kupujesz kryptowaluty bezpośrednio, tylko jednostki funduszu, który trzyma Bitcoina (ETF typu spot) lub kontrakty terminowe (ETF typu futures). W styczniu 2024 amerykańska SEC zatwierdziła pierwsze ETF-y spot na Bitcoina. Wśród nich znalazły się produkty m.in. od BlackRock (IBIT), Fidelity (FBTC), VanEck (HODL), Bitwise (BITB) czy Ark Invest. Te fundusze kupują fizycznego Bitcoina i przechowują go w imieniu inwestorów. Warto też wspomnieć, że z perspektywy tradycyjnego inwestowania, lokowanie kapitału w ETF uznawane jest raczej za stosunkowo stabilne i bezpieczne. Celujesz bowiem w pewien koszyk aktywów.
REKLAMA
ETF a ETN – jaka to różnica?
Często mówi się o ETF-ach na Bitcoina. W praktyce jednak większość dostępnych w Europie instrumentów to ETN-y (Exchange Traded Notes) lub szerzej ETP (Exchange Traded Products). Różnica jest istotna. ETF to fundusz inwestycyjny, natomiast ETN to papier dłużny emitowany przez instytucję finansową, zazwyczaj zabezpieczony fizycznym aktywem (np. Bitcoinem). Przykładowo, popularny BTCE to ETC (Exchange Traded Commodity), nie ETF w klasycznym znaczeniu. Dla inwestora oznacza to inny poziom regulacji – ETF-y podlegają reżimowi UCITS, ETN-y już nie zawsze. Niektóre domy maklerskie wymagają, by instrument był zgodny z UCITS, inne dopuszczają też solidnie zabezpieczone ETN-y. Warto to sprawdzić przed inwestycją, zwłaszcza w kontekście kont IKE/IKZE.
ETF na Bitcoina a podatek Belki
W Polsce inwestowanie w kryptowaluty i inwestowanie w ETF-y to dwa różne światy podatkowe. W zasadzie są podobne jedynie z perspektywy mechaniki działania niż samego rozliczenia. Kryptowaluty podlegają opodatkowaniu i rozlicza się je w PIT-38. ETF-y to instrumenty finansowe, a zyski z ich sprzedaży wchodzą do katalogu przychodów kapitałowych. Różnica ma znaczenie, ponieważ inwestycje kapitałowe można prowadzić w ramach IKE i IKZE. To oznacza, że jeśli ETF na Bitcoina traktowany jest jak każdy inny papier wartościowy (np. ETF na indeks S&P500), to może być uwzględniony w IKE/IKZE i korzystać z przysługujących im ulg.
Jak działają konta typu IKE i IKZE?
Trzeba jednak pamiętać, że w przypadku IKE/IKZE występuje specyficzny sposób powstawania należności podatkowej. IKE (Indywidualne Konto Emerytalne) i IKZE (Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego) to dobrowolne formy oszczędzania na emeryturę z preferencjami podatkowymi. IKE pozwala na całkowite zwolnienie z podatku od zysków kapitałowych (tzw. podatek Belki), pod warunkiem wypłaty środków po ukończeniu 60 lat (lub 55 lat przy wcześniejszych uprawnieniach emerytalnych) i po minimum pięciu latach dokonywania wpłat. IKZE z kolei umożliwia co roku odliczenie wpłat od podstawy opodatkowania w PIT, a przy wypłacie po ukończeniu 65 lat podlega jedynie 10% ryczałtowi podatkowemu. Wypłata środków przed terminem skutkuje jednak pełnym opodatkowaniem zysków jak przy zwykłym rachunku inwestycyjnym.
Czy ETF-y bitcoinowe można mieć na IKE/IKZE?
Teoretycznie tak. Klucz tkwi w tym, czy ETF jest notowany na giełdzie obsługiwanej przez dany dom maklerski oraz czy spełnia wewnętrzne kryteria dopuszczenia do IKE/IKZE. Najczęściej ETF musi być notowany na rynku europejskim (np. Euronext, LSE) i mieć strukturę fizyczną, czyli nie opierać się wyłącznie na instrumentach pochodnych. Przykładem takiego funduszu może być ETC Group Physical Bitcoin notowany na Xetrze. Choć formalnie nie jest to ETF w standardzie UCITS, część polskich domów maklerskich akceptuje go w ofercie dla kont IKE/IKZE.
Warto sprawdzić listę obsługiwanych ETF-ów w danym biurze maklerskim (np. mBank, BOŚ, DM Alior). Czasem trzeba samodzielnie zawnioskować o dodanie konkretnego ETF-u do oferty.
Zwolnienie z podatku Belki – jak to działa przy krypto i nie tylko?
W przypadku IKE: jeśli spełnisz dwa warunki (ukończysz 60 lat lub uzyskasz uprawnienia emerytalne oraz dokonasz wpłat przez co najmniej 5 dowolnych lat), cały zysk z inwestycji jest zwolniony z podatku Belki (19%). W przypadku IKZE: każego roku odliczasz wpłaty od podstawy opodatkowania (limit roczny w 2024: 9 388,80 zł), a przy wypłacie po 65. roku życia płacisz wspomniany jednolity ryczałt 10%.
Efekt? Jeśli trzymasz ETF-y bitcoinowe przez kilkanaście lat w ramach IKE lub IKZE, nie płacisz 19% podatku Belki od zysków, tylko ewentualnie 10% ryczałt (IKZE). W IKE nie płacisz nic, o ile dotrzymasz warunków. To jednak nie jest takie proste, jeśli jesteś aktywnym i inwestorem.
Gdzie tkwi haczyk?
Niestety zawsze, gdy chodzi o inwestycje, to mamy pewne haczyki. W tym zakresie występuje 4 główne, które po prostu trzeba mieć z tyłu głowy:
1. Ograniczona oferta ETF-ów – wiele domów maklerskich nie udostępnia ETF-ów na Bitcoina w ramach kont IKE/IKZE, choć można je kupić na zwykłym rachunku.
2. Brak standaryzacji – ETF-y nie zawsze spełniają wymogi UCITS, a niektóre instytucje dopuszczają tylko produkty zgodne z tą dyrektywą.
3. Ryzyko inwestycyjne – Bitcoin to bardzo zmienny aktyw i może nie być odpowiedni dla konserwatywnych inwestorów.
4. Potencjalne zmiany interpretacyjne – MF lub KNF mogą w przyszłości wydać stanowisko ograniczające takie strategie.
Bezpieczeństwo aktywów – giełda kryptowalut a giełda regulowana
Kwestia ryzyka inwestycyjnego z poprzedniego akapitu zasługuje na rozwinięcie. Kupując Bitcoina bezpośrednio na giełdzie kryptowalut, inwestor musi liczyć się z ryzykiem utraty środków w przypadku upadłości platformy. Przykłady takie jak Mt.Gox, BitMarket czy FTX pokazały, że w świecie krypto nic nie jest gwarantowane. Inwestując przez fundusze giełdowe korzystasz z infrastruktury nadzorowanej przez instytucje państwowe. Giełdy regulowane podlegają wymogom prawnym, a aktywa funduszy są oddzielone od majątku zarządzającego. Dodatkowo, wiele ETN-ów stosuje konstrukcję SPV (spółki celowej), dzięki czemu nawet w przypadku bankructwa emitenta, aktywa inwestorów są chronione i nie wchodzą do masy upadłościowej. To poziom bezpieczeństwa, którego nie zapewnia w zasadzie żadna giełda kryptowalut.
To jak zainwestować w ETF krypto?
Tutaj nie polecamy żadnego konkretnego doradcy inwestycyjnego czy maklera. W zasadzie to najbardziej korzystnie jest samemu edukować się w tym zakresie i na podstawie wiedzy dokonywać przemyślanych decyzji. Jeśli rozważasz jednak wsparcie, zapytaj wprost o możliwość zakupu konkretnego ETF-u w ramach IKE lub IKZE. Bo czasem to, co brzmi jak obejście systemu, po prostu mieści się w jego ramach.
Inwestowanie w ETF-y bitcoinowe w ramach IKE/IKZE to realna i legalna możliwość ominięcia podatku Belki. Kluczowe jest jednak znalezienie odpowiedniego ETF-u i brokera, który umożliwi jego zakup w ramach konta emerytalnego. To strategia dla cierpliwych i dobrze poinformowanych inwestorów, którzy myślą o długoterminowym budowaniu kapitału z ekspozycją na Bitcoina. Na pewno warta uwagi, jeśli interesują Cię właśnie takie warunki kumulowania swoich oszczędności.
Przemysław Sulecki
https://khg.pl/
REKLAMA
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.
REKLAMA