Ryczałt na dojazdy a zmiana środka transportu

Jeżeli zmiana przez pracownika środka transportu była samowolna i nieuzasadniona obiektywnymi okolicznościami, mogą Państwo odmówić mu wypłaty ryczałtu. Jednak gdy pracownik obiektywnie nie mógł skorzystać z określonego przez Państwa środka transportu zastępując go innym i ponosząc z tego tytułu koszty, to, co do zasady, należy wypłacić mu ryczałt, jeżeli nie wyrażają Państwo zgody na pokrycie udokumentowanych kosztów dojazdów.

Właściwy do odbycia podróży krajowej lub podróży zagranicznej środek transportu, a także jego ro­dzaj i klasę określa pracodawca (§ 3 ust. 1 rozporządzenia o podróżach służbowych). Wskazania w tym zakresie mogą zawierać przepisy wewnątrzzakładowe, np. określając, kiedy pracownik powinien korzy­stać z danego środka komunikacji (czy tylko aby dojechać do docelowego miejsca, czy również przy przejazdach miejscowych). Wówczas na podstawie tych uregulowań pracownicy w ramach podróży kra­jowych powinni korzystać z określonego środka transportu, np. z taksówek. Jeżeli pracodawca w pole­ceniu wyjazdu wskaże inny środek transportu niż wynika to z przepisów wewnątrzzakładowych, to należy przyjąć, że właściwy do odbycia podróży służbowej jest środek transportu określony w poleceniu wyjaz­du (polecenie wyjazdu jako regulacja szczególna uchyla stosowanie właściwego postanowienia prawa wewnątrzzakładowego w tym zakresie).

Zobacz serwis: Prawa pracownika

Nie będzie błędem, jeżeli w poleceniu wyjazdu pracodawca nie określi takiego środka, a jest to uregu­lowane w prawie wewnątrzzakładowym. Wówczas w tym zakresie wiążące dla stron będą postanowienia wewnętrzne.

Pracownik nie ma prawa zmieniać zasad, na podstawie których będzie odbywał podróż służbową. W przeciwnym razie, jeżeli nie doszedł do porozumienia z pracodawcą w tym zakresie lub nie otrzymał jego akceptacji i samowolnie zmienił zastrzeżony środek transportu (w tym wykorzystywany przy przejaz­dach miejscowych), naraża się na odmowę wypłaty ryczałtu (np. przejazdowego w wysokości 20% za każ­dą dobę, w której korzystał z dojazdów środkami komunikacji miejscowej) lub zwrotu kosztów przejazdu.

Spółka ABC ustaliła w przepisach wewnątrzzakładowych, że menedżerowie wysokiego szczebla korzysta­ją w podróży krajowej (w tym w dojazdach miejscowych) wyłącznie z taksówek. Decyzja pracodawcy była podyktowana kwestiami wizerunkowymi firmy oraz faktem, że pracownicy w trakcie podróży służbowych byli wyposażeni w nośniki szczególne ważnych danych, których utrata np. podczas podróży środkami ko­munikacji zbiorowej wiązałaby się z narażeniem pracodawcy na szkodę. Pracownik z własnej inicjatywy po­stanowił, że skorzysta z transportu publicznego (autobus komunikacji miejscowej). Postępowanie pracow­nika było nieprawidłowe. Pracodawca może mu odmówić wypłaty ryczałtu lub zwrotu kosztów przejazdu.