Czy pożyczka w rodzinie podlega PCC

Otrzymałam od rodziców pożyczkę w wysokości 8 tys. zł. Czy w takiej sytuacji nie zapłacę podatku od czynności cywilnoprawnych?

Tak Zgodnie z przepisami ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zwolnione z opodatkowania są pożyczki udzielane na podstawie umowy zawieranej między osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej do wysokości kwoty niepodlegającej opodatkowaniu na zasadach określonych w przepisach o podatku od spadków i darowizn.

Wyjaśnijmy, że przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn wyróżniają trzy grupy podatkowe: najbliższą rodzinę, dalszą rodzinę oraz pozostałych nabywców.

Do I grupy podatkowej ustawodawca zaliczył: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów. Ustawodawca dla każdej grupy podatkowej ustalił kwotę wolną od podatku. W przypadku I grupy jest to kwota 9637 zł. Córka, która otrzymała pożyczkę, zaliczana jest do I grupy podatkowej.

Ponieważ pożyczona kwota nie przekraczała kwoty niepodlegającej opodatkowaniu na zasadach określonych w przepisach o podatku od spadków i darowizn, umowa pożyczki podlega zwolnieniu od podatku od czynności cywilnoprawnych.

Podstawa prawna

• Art. 9 pkt 10 lit. c) ustawy z 9 września 2000 r. o podatku do czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 68, poz. 450 z późn. zm.).

• Art. 9 ust. 1 pkt 1, art. 14 ust. 3 pkt 1) ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 142, poz. 1514 z późn. zm.).

Czy dokumentować przekazanie pożyczki

Otrzymałem 80 tys. zł pożyczki od brata. Czy taka pożyczka powinna być odpowiednio udokumentowana, abym skorzystał ze zwolnienia z podatku?

Tak Chcąc skorzystać z całkowitego zwolnienia z podatku od pożyczki otrzymanej od najbliższej rodziny należy posiadać dowód jej przekazania. Zwykle przekazywanie pieniędzy odbywa się w formie przelewu bankowego lub wpłaty gotówkowej na poczcie.

Przekazując pieniądze, warto pamiętać, aby na pocztowym druku wpłaty gotówkowej lub druku polecenia przelewu bankowego w rubryce Tytułem wyraźnie wskazać, że chodzi o pożyczkę. Jasne określenie, w jakim celu dokonywana jest wpłata lub przelew, pozwoli uniknąć ewentualnego zakwestionowania przez urząd skarbowy dowodu otrzymania pożyczki.

W przypadku przekazu pocztowego wypłata kwoty przekazu adresatowi (pożyczkobiorcy) następuje na podstawie wypełnionego przez nadawcę (pożyczkodawcę) blankietu przekazu pocztowego. Także w tym przypadku warto zadbać o właściwe i precyzyjne określenie tytułu przekazania pieniędzy. Wskazania takiego można dokonać w polu Miejsce na korespondencję, w którym nadawca może zamieścić dodatkowe informacje dotyczące przekazu.

Autopromocja

Kodeks pracy 2025. Praktyczny komentarz z przykładami

Sprawdź

Podstawa prawna

• Art. 9 pkt 10 lit. b) i lit. c) ustawy z 9 września 2000 r. o podatku do czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 68, poz. 450 z późn. zm.).

Czy zawsze składać deklarację podatkową

Otrzymałem pożyczkę od syna w wysokości 7 tys. zł. Czy muszę składać w urzędzie skarbowym deklarację PCC?

Nie Pożyczki pomiędzy osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu ustawy o podatku od spadków i darowizn do kwoty 9637 zł są zwolnione z opodatkowania. W takim wypadku nie trzeba składać deklaracji PCC-3. Pożyczkobiorca nie ma również obowiązku dokumentowania w urzędzie skarbowym jej otrzymania na rachunek bankowy, rachunek prowadzony przez SKOK lub przekazem pocztowym.

Podstawa prawna

• Art. 9 pkt 10 lit. c) ustawy z 9 września 2000 r. o podatku do czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 68, poz. 450 z późn. zm.).

• Art. 9 ust. 1 pkt 1, art. 14 ust. 3 pkt 1) ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 142, poz. 1514 z późn. zm.).

Czy trzeba zapłacić karny podatek

Decyzją organu podatkowego wymierzono mi podatek w wysokości 20 proc. od pożyczki w kwocie 150 tys. zł, otrzymanej od ojca. Czy urzędnik miał prawo wydać taką decyzję?

Tak Organ podatkowy miał prawo nałożyć karną stawkę podatku w wysokości 20 proc., jeżeli w toku postępowania podatkowego powołał się pan na pożyczkę, która nie została zgłoszona do opodatkowania. Zgodnie z przepisami ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przy pożyczkach przekraczających kwotę 9637 zł udzielanych na postawie umowy zawartej z: małżonkiem, zstępnym, wstępnym, pasierbem, rodzeństwem, ojczymem i macochą, rzeczywiście przysługuje całkowite zwolnienie z podatku.

Warunkiem skorzystania z preferencji jest jednak spełnienie warunku złożenia deklaracji PCC-3 w terminie 14 dni od daty zawarcia umowy pożyczki oraz udokumentowanie otrzymania pożyczki na rachunek bankowy, rachunek prowadzony przez SKOK lub przekazem pocztowym.

Niespełnienie powyższych warunków skutkuje opodatkowaniem zawartej umowy pożyczki według 20-proc. stawki sanacyjnej. Zgodnie bowiem z przepisami ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007 r. stawka podatku wynosi 20 proc..

Chodzi m.in. o sytuację, gdy przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej w toku czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego biorący pożyczkę, który podlega całkowitemu zwolnieniu z podatku, powołuje się na fakt zawarcia umowy pożyczki, a nie spełnił warunku udokumentowania otrzymania pieniędzy na rachunek bankowy, albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.

Podstawa prawna

• Art. 9 pkt 10 lit. b), art. 7 ust. 5 pkt 2 ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 68, poz. 450 z późn. zm.).

Czy trzeba zgłosić pożyczkę od rodziny

Dziadek ma zamiar udzielić mi pożyczki w wysokości 100 tys. złotych na zakup mieszkania. Słyszałem, że pożyczka od dziadka nie będzie opodatkowana. Czy muszę ją zgłaszać w urzędzie skarbowym?

Tak Począwszy od 2007 roku obowiązuje zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie pożyczek udzielanych w formie pieniężnej na podstawie umowy zawartej pomiędzy osobami najbliższymi, o których mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Przepis ten wymienia małżonka, zstępnych (dzieci, wnuki), wstępnych (rodzice, dziadkowie), pasierba, rodzeństwo, ojczyma oraz macochę. Umowy pożyczki zawierane pomiędzy tymi osobami korzystają z całkowitego zwolnienia tylko wtedy, gdy spełnione zostaną ustawowe warunki formalne.

Pożyczkobiorca musi złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych w terminie 14 dni od daty dokonania czynności oraz udokumentować otrzymanie pieniędzy na rachunek bankowy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową (SKOK) lub przekazem pocztowym.

Podkreślić należy, że opisane zwolnienie znajduje zastosowanie jedynie w przypadku, gdy kwota wynikająca z umowy pożyczki przekracza 9637 zł (czyli kwotę niepowodującą obowiązku zapłaty podatku w I grupie podatkowej w rozumieniu ustawy o podatku od spadków i darowizn). Pożyczki do tej kwoty zawierane pomiędzy osobami zaliczanymi do I grupy podatkowej korzystają z bezwarunkowego zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych.

Ponieważ pożyczka od dziadka przekracza 9637 zł, pożyczkobiorca będzie musiał spełnić powyżej wskazane warunki. Deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych składa się na formularzu PCC-3. Wnuk korzystający z całkowitego zwolnienia z podatku w poz. 31 formularza (podstawa opodatkowania) powinien wpisać kwotę udzielonej pożyczki, czyli 100 tys. zł. Natomiast w poz. 33 (kwota obliczonego podatku) wpisuje 0.

Jednocześnie ze składanym zeznaniem trzeba udokumentować otrzymanie pieniędzy na rachunek bankowy albo rachunek prowadzony przez SKOK lub przekazem pocztowym.

Podstawa prawna

• Art. 9 pkt 10 lit. b) i lit. c) ustawy z 9 września 2000 r. o podatku do czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 68, poz. 450 z późn. zm.).

• Art. 4a ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 142, poz. 1514 z późn. zm.).

Czy pożyczka od wujka jest opodatkowana

Udzieliłem siostrzeńcowi pożyczkę w wysokości 30 tys. zł na zakup samochodu. Czy taka pożyczka w rodzinie podlega opodatkowaniu?

Tak Siostrzeniec, pomimo iż jest członkiem rodziny, nie należy do grona osób najbliższych korzystających ze zwolnień w podatku od czynności cywilnoprawnych. W przypadku pożyczek udzielanych w rodzinie powyżej kwoty 9637 zł ze zwolnienia z podatku mogą korzystać jedynie: małżonek, zstępni, wstępni, rodzeństwo, pasierb, ojczym i macocha.

Tylko umowy zawarte przez te osoby uprawniają do zwolnienia. Pożyczki powyżej tej kwoty udzielone pozostałym członkom rodziny nie podlegają opodatkowaniu tylko wtedy, gdy ich łączna kwota w okresie kolejnych trzech lat nie przekracza 5 tys. zł od jednego podmiotu, a od wielu podmiotów łącznie nie więcej niż 25 tys. zł. W opisanej sytuacji pożyczona kwota przekracza limit 5 tys. zł, siostrzeniec będzie musiał rozliczyć się z fiskusem. Stawka podatku od umowy pożyczki wynosi 2 proc.

Podstawa prawna

• Art. 9 pkt 10 lit. d), art. 7 ust. 1 pkt 4) ustawy z 9 września 2000 r. o podatku do czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 68, poz. 450 z późn. zm.).

MAGDALENA MAJKOWSKA