Komu przysługuje urlop wychowawczy

Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy każdy pracownik zatrudniony co najmniej 6 miesięcy ma prawo do urlopu wychowawczego w wymiarze do 3 lat w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Pracownik musi wykorzystać do ukończenia przez dziecko 4 roku życia. Do wymaganego sześciomiesięcznego okresu zatrudnienia wlicza się poprzednie okresy zatrudnienia. Co ważne wymagany okres zatrudnienia nie musi przypadać przed urodzeniem dziecka. Do tego okresu wlicza się okresy poprzedniego zatrudnienia, okres urlopu macierzyńskiego, okres nieświadczenia pracy z powodu choroby oraz okresy zaliczane do stażu pracy na podstawie przepisów szczególnych.

Warto podkreślić, że możliwość skorzystania z urlopu wychowawczego przez pracownika jest jego prawem, a nie obowiązkiem. W związku z tym pracownik może zrezygnować z urlopu i wycofać wniosek o udzielenie urlopu wychowawczego. Musi tego dokonać nie później niż 7 dni przed rozpoczęciem urlopu. Ponadto w trakcie trwania urlopu wychowawczego pracownik może z niego zrezygnować po uprzednim zawiadomieniu pracodawcy - najpóźniej na 30 dni przed terminem zamierzonego podjęcia pracy. Nie jest wymagana w tym celu zgoda pracodawcy. 

Zobacz: Emerytury

Złożenie wniosku o urlop wychowawczy

Urlopu wychowawczego udziela się na wniosek pracownika. Pracodawca sam nie może pracownikowi udzielić urlopu wychowawczego. Jednak warto podkreślić, że w razie złożenia przez pracownika wniosku o urlop wychowawczy, pracodawca nie może odmówić mu urlopu.

Pracownik powinien złożyć wniosek co najmniej na 2 tygodnie przed rozpoczęciem korzystania z urlopu.

Szczególna ochrona w czasie urlopu wychowawczego

W czasie urlopu wychowawczego pracownik podlega szczególnej ochronie przed zwolnieniem. W tym czasie pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę z pracownikiem. Istnieje tylko jeden wyjątek od tej reguły pracodawca, może zwolnić pracownika przebywającego na urlopie wychowawczym w razie ogłoszenia upadłości bądź likwidacji pracodawcy oraz zwolnienie z przyczyn niedotyczących pracownika.

Autopromocja

Kodeks pracy 2025. Praktyczny komentarz z przykładami

Sprawdź

W trakcie, kiedy Pani Ania przebywała na urlopie wychowawczym nastąpiła likwidacja jej stanowiska pracy. Pracodawca złożył Pani Ani wypowiedzenie. Nie mógł tego dokonać ponieważ tylko likwidacja pracodawcy daje podstawę do zwolnienia pracownika w czasie urlopu wychowawczego. Zasady tej nie stosujemy do likwidacji stanowiska, ale tylko do likwidacji pracodawcy. Po powrocie z urlopu pracodawca ma obowiązek zatrudnić Panią Anię pracownika na stanowisku równorzędnym lub na innym odpowiadającym jej kwalifikacjom.

Zobacz: Ilość posiadanych dzieci a zwolnienie na opiekę

Czy można pracować w czasie urlopu wychowawczego

W odróżnieniu od urlopu macierzyńskiego, w czasie urlopu wychowawczego pracownik ma możliwość i prawo dorabiać. Urlop wychowawczy pozwala na łączenie sprawowanie opieki nad dzieckiem z wykonywaniem pracy. Pracownik może podjąć pracę zarówno u pracodawcy, u którego jest zatrudnione, jak i u innego pracodawcy. Należy jednak pamiętać, że praca nie może kolidować ze sprawowaniem opieki nad dzieckiem. W przypadku, kiedy pracodawca ustali, że pracownik trwale zaprzestał sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, ma prawo odwołać go z urlopu.

Podstawa prawna: Art. 186-187 Kodeksu pracy