Dokumentacja medyczna na żądanie rodziny zmarłego pacjenta – zmiany w przepisach

Śmierć bliskiej osoby, a zwłaszcza śmierć nagła jest ogromnym przeżyciem. Jeszcze trudniej jest, jeśli rodzina nie może ustalić co stało się ze zmarłym, jakie miał obrażenia, na co cierpiał, czy też jak był leczony. Nie jest to problem całkiem abstrakcyjny, zdarzają się sytuacje, że lekarz nie chce udzielić informacji bliskim pacjenta, a placówka medyczna odmawia wydania dokumentacji medycznej.

Polecamy: Psychologiczny GPS. Jak zadbać o siebie, stawiać zdrowe granice i tworzyć budujące relacje (PDF)

Odmowa udostępnienia danych

Do tej pory taka praktyka mogła się zdarzać z uwagi na brzmienie przepisów ustaw o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Rodziny próbowały różnych sposobów, aby uzyskać wgląd do dokumentacji medycznej. Przykładem może być złożenie zainicjowanie postępowania przed Komisją ds. orzekania o zdarzeniach medycznych (placówka zobowiązana jest w takiej sytuacji wydać dokumentację medyczną na potrzeby postępowania w sprawie stwierdzenia istnienia zdarzenia medycznego), czy też wniesienie skargi na lekarza do rzecznika odpowiedzialności zawodowej (prawo dostępu do informacji medycznej oraz dokumentacji medycznej w tym postępowaniu może być realizowane po śmierci pacjenta przez małżonka, wstępnego, zstępnego, rodzeństwo, powinowatego w tej samej linii lub stopniu, osobę pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonka, a także osobę pozostająca we wspólnym pożyciu).

Jak było?

Zgodnie z dotychczasowym brzmieniem przepisów ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, po śmierci pacjenta, informacje lub/i dokumentacja medyczna były przekazywane jedynie osobom, które uprzednio zostały przez zmarłego upoważnione do uzyskania dostępu do danych medycznych dotyczących tego pacjenta lub przedstawicielowi ustawowemu. Problem pojawiał się w sytuacjach nagłych śmierci (np. po wypadkach), kiedy pacjent nie zdążył nikogo upoważnić do zasięgania informacji. Rodzina często była odsyłana przez lekarzy/placówki z kwitkiem – bez jakiejkolwiek wiedzy na temat swojego bliskiego. Z drugiej strony trudno było by się dziwić zachowaniom lekarzy, skoro tego wymagały od nich obowiązujące przepisy prawa. Lekarze obawiali się, że mogą naruszyć przepisy, nawet nieświadomie. A to wszystko przez nieprecyzyjne zapisy w ustawie.

Jak ma być?

Od 9 lutego 2019 r. zmieniają się przepisy dotyczące udostępniania dokumentacji medycznej po śmierci pacjenta.

Zgodnie z nowymi przepisami (m.in. znowelizowane art. 26 ustawy o prawach pacjenta oraz art. 40 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty), placówka medyczna poza dotychczas uprawnionymi osobami (osoba upoważniona przez pacjenta za życia oraz przedstawiciel ustawowy) dokumentację medyczną ma udostępniać osobie bliskiej, chyba że udostępnieniu sprzeciwi się inna osoba bliska lub sprzeciwił się temu za życia pacjent.