Wgląd rodziny do dokumentacji medycznej zmarłego tylko za zgodą sądu

Inicjatywa w postaci skierowania przez Komisję Petycji do Sejmu RP powstała na skutek petycji Lubelskiego Związku Lekarzy Rodzinnych, którzy wskazali na obecnie istniejące liczne niedociągnięcia prawne w zakresie przepisów regulujących obowiązek zachowania w tajemnicy informacji związanych z pacjentem po jego śmierci.

Jak to wygląda dzisiaj?

Każdy pacjent ma prawo do zachowania w tajemnicy przez osoby wykonujące zawód medyczny, informacji z nim związanych w tym m.in. informacji o stanie jego zdrowia. Obowiązku zachowania w tajemnicy informacji o stanie zdrowia pacjenta nie ma gdy:

1. tak stanowią przepisy odrębnych ustaw;
2. zachowanie tajemnicy może stanowić niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia pacjenta lub innych osób;
3. pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy wyraża zgodę na ujawnienie tajemnicy;
4. zachodzi potrzeba przekazania niezbędnych informacji o pacjencie związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych innym osobom wykonującym zawód medyczny, uczestniczącym w udzielaniu tych świadczeń.

Przed 5 sierpnia 2016 r. jeśli pacjent nie upoważnił nikogo do informacji o jego stanie zdrowia, to nikt nie miał dostępu do informacji związanych z nim również po jego śmierci – nawet osoba najbliższa. Po 5 sierpnia 2016 r. zaczęła obowiązywać nowelizacja, która wprowadziła przepis stanowiący, że po śmierci pacjenta osoba bliska może wyrazić zgodę na ujawnienie tajemnicy o jego stanie zdrowia. Przepis ten obowiązuje do dnia dzisiejszego.

Przez osobę bliską należy rozumieć małżonka, krewnego lub powinowatego do drugiego stopnia w linii prostej, przedstawiciela ustawowego, osobę pozostającą we wspólnym pożyciu lub osobę wskazaną przez pacjenta.

Obowiązująca regulacja stanowi więc, że osoby najbliższe pacjenta mogą decydować o  jego prywatności po jego śmierci, nawet jeżeli za życia pacjenta nie miały takiej możliwości. Jak wskazano w uzasadnieniu do projektu, dotyczy to także osób wydziedziczonych, osób które dopuściły się względem pacjenta np. przestępstwa albo z którymi pacjent za życia pozostawał w konflikcie.

Obowiązujące przepisy stanowią też, że jeżeli choćby jedna z bliskich pacjentowi osób sprzeciwi się ujawnieniu informacji objętych tajemnicą, to osoba wykonująca zawód medyczny jest zobowiązana do zachowania tajemnicy.

Krewny nieutrzymujący kontaktu z pacjentem od wielu lat  i niezwiązany z nim emocjonalnie może, tylko z powodu pokrewieństwa, pozbawić dostępu do dokumentacji medycznej osobę najbliższą, która przez lata opiekowała się opiekowała się pacjentem.