REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Waloryzacja emerytur i rent 2026: Ile, dla kogo, kto straci a kto skorzysta?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Katarzyna Czajkowska
Prawnik i Ekonomista
senior, pieniądze, emerytura, emerytury, waloryzacja
Waloryzacja emerytur i rent 2026. Ile, dla kogo, kto straci a kto skorzysta?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Nadchodzi waloryzacja emerytur i rent w 2026 roku! Choć prognozowany wskaźnik 104,7% oznacza miliony podwyżek, to nie każdy senior odczuje faktyczny zysk. Wyjaśniamy mechanizm waloryzacji zgodnie z ustawą o FUS i podajemy konkretne kwoty. Sprawdź, dlaczego w kontekście podatków i dodatkowych świadczeń (np. 13. i 14. emerytury) część seniorów może stracić na wzroście świadczenia, i jak to wpłynie na Twój budżet!

rozwiń >

Coroczna waloryzacja emerytur i rent jest jednym z najważniejszych wydarzeń dla milionów Polaków. Zgodnie z przepisami, wysokość świadczeń jest podnoszona, aby chronić ich realną wartość przed inflacją. W 2026 roku waloryzacja przyniesie znaczące zmiany, które odczują wszyscy emeryci i renciści. Pytanie jednak brzmi: czy wszyscy zyskają w równym stopniu i czy są osoby, które mogą na niej stracić? Wyjaśniamy mechanizm waloryzacji oraz podajemy konkretne kwoty, które mogą pojawić się na kontach świadczeniobiorców.

REKLAMA

REKLAMA

Na czym polega mechanizm waloryzacji?

Waloryzacja emerytur i rent to proces, w którym świadczenia są podnoszone o wskaźnik waloryzacji. Wskaźnik ten jest iloczynem dwóch kluczowych wartości:

Inflacji emeryckiej: Wskaźnik cen towarów i usług dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów z poprzedniego roku kalendarzowego.

Co najmniej 20% realnego wzrostu płac: Wskaźnik realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku.

REKLAMA

Zgodnie z art. 89 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wskaźnik waloryzacji to średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w poprzednim roku kalendarzowym, zwiększony o co najmniej 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Ten mechanizm ma na celu zapewnienie, że wartość nabywcza świadczeń emerytalno-rentowych nie spada, a emeryci i renciści mogą utrzymać swój dotychczasowy poziom życia, pomimo inflacji. Wskaźnik inflacji emeryckiej jest wyliczany przez Główny Urząd Statystyczny (GUS) i obejmuje koszty życia, które są typowe dla seniorów, w tym ceny żywności, leków, usług medycznych oraz rachunków za media. Rząd jest zobowiązany do corocznego podnoszenia świadczeń, a nie może ustalić wskaźnika waloryzacji na poziomie niższym niż inflacja.

O ile wzrośnie emerytura w 2026?

Zgodnie z najnowszymi prognozami, wskaźnik waloryzacji emerytur i rent w 2026 roku może wynieść około 104,7%. Oznacza to, że świadczenia emerytalno-rentowe wzrosną o 4,7%. Waloryzacja ma charakter procentowy, co oznacza, że wyższe świadczenia wzrosną bardziej niż te najniższe.

Ważne

Procentowa waloryzacja oznacza, że osoby z wyższą emeryturą otrzymają wyższą kwotę podwyżki. Na przykład, emerytura w wysokości 3000 zł wzrośnie o 141 zł, podczas gdy emerytura w wysokości 2000 zł wzrośnie o 94 zł.

Przykład 1

Pan Jan otrzymuje emeryturę w wysokości 2800 zł brutto.

Wskaźnik waloryzacji w 2026 roku: 104,7%

Nowa emerytura pana Jana po waloryzacji wyniesie:

2800 zł x 1,047 = 2931,60 zł.

Podwyżka: 2931,60 zł - 2800 zł = 131,60 zł.

Przykład

Pani Maria otrzymuje minimalną emeryturę w wysokości 1888 zł brutto.

Nowa emerytura pani Marii po waloryzacji wyniesie:

1888 zł x 1,047 = 1976,82 zł.

Podwyżka: 1976,82 zł - 1888 zł = 88,82 zł.

Warto zauważyć, że nawet niewielki wzrost procentowy w przypadku wysokich świadczeń przekłada się na znaczące kwoty. Emeryt z 5000 zł świadczenia otrzyma podwyżkę w wysokości 235 zł, podczas gdy osoba z minimalną emeryturą jedynie około 89 zł.

Kto skorzysta, a kto straci na waloryzacji?

Zdecydowana większość świadczeniobiorców skorzysta na waloryzacji, ponieważ ich świadczenia wzrosną. Jednakże, nie każdy zyska w równym stopniu, a niektóre grupy mogą nawet odczuć negatywne konsekwencje. Główna zasada jest prosta: im wyższa emerytura, tym większa nominalna podwyżka. To zjawisko prowadzi do zwiększania się różnic między świadczeniami.

W ostatnim czasie w orzecznictwie sądów administracyjnych dominuje pogląd, że waloryzacja świadczeń jest zgodna z Konstytucją RP, pod warunkiem, że wskaźnik waloryzacji jest ustalany w sposób obiektywny i niezależny od bieżącej polityki. Zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 grudnia 2011 r. (sygn. akt K 4/11), "waloryzacja świadczeń emerytalno-rentowych ma na celu zachowanie ich realnej wartości i jest konstytucyjnym obowiązkiem państwa." Orzecznictwo to chroni emerytów przed arbitralnymi decyzjami rządu w kwestii wysokości podwyżek.

Ważne

Podwyżki świadczeń mają także wpływ na wysokość podatku dochodowego i składki zdrowotnej. W niektórych przypadkach, podwyżka może spowodować, że emeryt wejdzie w wyższy próg podatkowy lub będzie musiał płacić wyższą składkę, co zniweluje część zysku z waloryzacji.

Jak waloryzacja wpływa na podatki i inne świadczenia?

Wzrost emerytury po waloryzacji może mieć również inne, mniej oczywiste konsekwencje. Wyższa kwota świadczenia może oznaczać:

Wyższy podatek dochodowy: Emeryci, którzy po podwyżce przekroczą próg podatkowy, będą musieli płacić wyższy podatek. Kwota wolna od podatku wynosi obecnie 30 000 zł. Oznacza to, że emerytura do 2500 zł miesięcznie jest wolna od podatku. Po waloryzacji, świadczenie, które obecnie nie jest opodatkowane, może przekroczyć ten próg, co poskutkuje koniecznością zapłacenia podatku. Zgodnie z art. 30 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, świadczenia emerytalne są opodatkowane podatkiem dochodowym.

Zmiana wysokości dodatków: Niektóre dodatki i świadczenia, np. z pomocy społecznej, są uzależnione od wysokości emerytury. Ich wzrost może skutkować utratą prawa do tych świadczeń lub obniżeniem ich kwoty. Przykładem jest kryterium dochodowe w programie "Leki 75+", które uprawnia do darmowych leków. Wzrost emerytury może spowodować, że emeryt przekroczy ten limit.

Zmiana w opłatach: Wyższa emerytura może mieć wpływ na kryterium dochodowe, które uprawnia do korzystania z darmowych usług (np. z transportu publicznego) lub ulg w opłatach (np. za śmieci). W wielu gminach, osoby o niskich dochodach mają prawo do obniżek za wywóz śmieci, a wzrost świadczenia może pozbawić ich tego przywileju.

Kiedy nastąpi waloryzacja i jak się do niej przygotować?

Waloryzacja świadczeń emerytalno-rentowych następuje corocznie 1 marca. ZUS dokonuje jej z urzędu, co oznacza, że świadczeniobiorcy nie muszą składać żadnych wniosków. Informacja o nowej wysokości świadczenia zostanie przekazana w listach, które ZUS wysyła do wszystkich emerytów i rencistów.

Ważne

Nie ma potrzeby składania żadnych dokumentów ani kontaktowania się z ZUS. Proces jest w pełni automatyczny.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 22 czerwca 2011 r. (sygn. akt III UK 10/11) uznał, że "systematyczna waloryzacja świadczeń jest kluczowa dla zachowania ich wartości nabywczej, a jej brak lub niewystarczająca wysokość byłaby sprzeczna z zasadami sprawiedliwości społecznej."

Nowe zasady waloryzacji w praktyce

W kontekście nadchodzącej waloryzacji, warto zrozumieć, że jej ostateczny wskaźnik będzie zależał od rzeczywistych danych makroekonomicznych, które zostaną ogłoszone na początku 2026 roku. Rząd przedstawia jedynie prognozy, a ostateczny wskaźnik będzie sumą inflacji z 2025 roku i 20% realnego wzrostu wynagrodzeń.

Przykład 3

Emeryt, który ma świadczenie w wysokości 3200 zł brutto, po waloryzacji wskaźnikiem 104,7% otrzyma podwyżkę w wysokości 150,40 zł, a jego nowa emerytura wyniesie 3350,40 zł brutto.

Wpływ waloryzacji na renty

Zasady waloryzacji odnoszą się nie tylko do emerytur, ale również do rent:

Renta z tytułu niezdolności do pracy: Ulega waloryzacji w takim samym stopniu jak emerytury.

Renta rodzinna: Jest waloryzowana w takim samym stopniu, a jej wysokość zależy od świadczenia, jakie pobierałby zmarły.

Dodatkowe świadczenia

W 2026 roku, oprócz waloryzacji, emeryci i renciści mogą liczyć na dodatkowe świadczenia, takie jak trzynastka i czternastka. Te świadczenia są wypłacane niezależnie od waloryzacji i stanowią dodatkowe wsparcie finansowe. Warto jednak pamiętać, że warunki ich wypłaty mogą się zmienić, a prawo do czternastki zależy od wysokości świadczenia.

Waloryzacja w 2026 roku przyniesie podwyżki dla wszystkich świadczeniobiorców. Jej wysokość będzie jednak różna, a na największe kwoty mogą liczyć osoby z najwyższymi świadczeniami. Należy jednak pamiętać, że wyższa emerytura może wiązać się z wyższymi podatkami i utratą niektórych dodatków. Waloryzacja ma charakter automatyczny i nie wymaga składania żadnych wniosków. To ZUS, z urzędu, dostosuje wysokość świadczeń do wskaźnika waloryzacji.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
103 średnie pensje na mieszkanie w Warszawie (50 m2). A w innych miastach? Ceny mieszkań w III kwartale 2025 r. [raport]

W III kwartale 2025 r. w większości z 17 największych polskich miast ceny mieszkań spadły w porównaniu z poprzednim kwartałem. W segmencie mieszkań średniej wielkości (35–60 m²) największy spadek odnotowano w Gdyni – o prawie 5%. Po obniżkach przeciętna ofertowa cena mieszkania o powierzchni 50 m² w tym mieście wynosi 585 tys. zł. Dla porównania, w najtańszej Częstochowie to 350 tys. zł, a w najdroższej z zestawienia Warszawie – prawie 837 tys. zł. W stolicy w ostatnim kwartale ceny mieszkań wzrosły o 2%. Warszawa należy też do najdroższych stolic Europy pod względem dostępności mieszkań. Aby kupić mieszkanie o powierzchni 50 m² poza centrum, potrzeba 103 średnich pensji. Tak wynika z najnowszego raportu Rankomat.pl i Rentier.io.

Opiekunowie osób niepełnosprawnych w szoku – zmiany od 2026 r. mogą uderzyć w tysiące rodzin

Od 2026 r. opiekunowie osób z niepełnosprawnościami mogą stanąć przed rewolucją w systemie wsparcia. Ustawa o asystencji osobistej wprowadza nowe zasady, ogranicza budżet osobisty i skraca okresy decyzji. Równocześnie rząd zapowiada zmiany w świadczeniu pielęgnacyjnym i nową emeryturę opiekuńczą. Czy rodziny są gotowe na te zmiany?

Większość Polaków nie ma testamentu. Co to oznacza dla ich rodzin? W takiej sytuacji majątek jest dziedziczony ustawowo, zgodnie z hierarchią opisaną w Kodeksie cywilnym

Badania pokazują, że większość osób w Polsce nie spisało testamentu. W praktyce oznacza to, że majątek po śmierci dziedziczony jest ustawowo – nie zawsze zgodnie z wolą zmarłego. Sprawdź, jak prosto uregulować sprawy spadkowe i ochronić najbliższych.

Świadczenie wspierające od 2026 roku – rozszerzenie kryteriów punktowych i zwiększenie dostępności dla osób niepełnosprawnych

Od 1 stycznia 2026 roku w życie wchodzą istotne zmiany dotyczące świadczenia wspierającego, które ma na celu wsparcie osób z niepełnosprawnościami oraz ich rodzin. Nowe przepisy poszerzają grupę uprawnionych o osoby, które uzyskają od 70 do 77 punktów w decyzji WZON, a także umożliwiają korzystanie ze świadczenia podopiecznym opiekunów pobierających świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna – nawet przy niższym progu punktowym. Eksperci wskazują, że ta zmiana znacznie zwiększy dostępność wsparcia i poprawi jakość życia osób z niepełnosprawnościami

REKLAMA

Tym seniorom ZUS wypłaci emeryturę lub rentę wcześniej w październiku i listopadzie 2025 r.

Emeryci i renciści otrzymują swoje świadczenia z ZUS-u w ustalonych terminach płatności. W październiku i listopadzie 2025 r. niektórzy z nich mogą jednak spodziewać się przelewu bankowego lub wizyty listonosza nieco wcześniej niż zwykle.

Oszczędności warunkiem poczucia bezpieczeństwa Polaków: jak Polacy oceniają swoją sytuację finansową i w jaki sposób oszczędzają? [RAPORT]

Jak wynika z badania SW Research na zlecenie Job Impulse, rośnie odsetek osób, które nie potrzebują dodatkowych funduszy, aby czuć stabilność finansową (17% w 2025 r. i 13% w 2023 r.). Jednocześnie ponad połowa badanych (55%) wskazuje, że dla osiągnięcia poczucia bezpieczeństwa finansowego ich gospodarstwa domowe wymagają co najmniej tysiąca złotych miesięcznie więcej. Najnowsze badanie pokazuje, jak Polacy oceniają swoją sytuację finansową i w jaki sposób oszczędzają.

Dłużnik nie ukryje się za hipoteką. Sąd Najwyższy zmienia reguły gry

Koniec z unikaniem spłaty długów pod pozorem obciążonych nieruchomości. Sąd Najwyższy definitywnie uciął wieloletni spór: dłużnik nie obroni się już przed skargą pauliańską tłumacząc, że jego majątek był bezwartościowy. Ta uchwała zmienia zasady gry w polskim prawie zobowiązań.

To koniec brązowych worków na odpady - kolejne miasta z nich rezygnują

Przez lata panowania zasad segregacji śmieci można było się przyzwyczaić do tego, że odpady biodegradowalne (np. liście, skoszona trawa, obierki, resztki warzyw i owoców etc.) wyrzucamy do brązowych worków na odpady. Takie zasady panowały i jeszcze panują w zdecydowanej większości gmin w Polsce – jednak pojawiają się kolejne miasta, które z tego rezygnują.

REKLAMA

Zasiłek rodzinny 2026 – wysokość świadczenia, dodatki i wymagane dokumenty

Zasiłek rodzinny w 2026 roku pozostanie jednym z kluczowych instrumentów wsparcia finansowego dla rodzin z dziećmi w Polsce. Jest to świadczenie o charakterze socjalnym, które ma na celu pomoc w pokryciu podstawowych potrzeb dzieci oraz wsparcie rodzin znajdujących się w trudniejszej sytuacji materialnej.

L4 zwolnienie lekarskie z datą wsteczną – kiedy lekarz może je wystawić i na ile dni? L4 po fakcie? [PORADA]

Zwolnienie lekarskie z datą wsteczną, czyli L4 wystawione z datą wcześniejszą niż dzień badania, jest dopuszczalne zgodnie z obowiązującymi przepisami. Lekarz może wystawić takie zaświadczenie maksymalnie na 3 dni wstecz od daty wizyty lub konsultacji. Zasada ta obowiązuje również w przypadku teleporad oraz elektronicznych zwolnień lekarskich (e-ZLA) – w takich sytuacjach L4 także może obejmować okres do trzech dni przed przeprowadzonym badaniem.

REKLAMA