Opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej (DPS) w 2019 r. – planowane zmiany

Nowe przepisy, dotyczące opłat za pobyt seniora w domu pomocy społecznej obowiązują od 4 października 2019 r. Czytaj więcej: Pobyt seniora w domu pomocy społecznej – zasady, opłaty

Do Sejmu wpłynął rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o ochronie zdrowia psychicznego.

Celem projektowanych zmian jest ograniczenie nieprawidłowości w placówkach zapewniających całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub w podeszłym wieku.

Zwolnienia z opłat za pobyt w DPS – ważne zmiany

Jedna z ważnych zmian dotyczy ponoszenia opłat za pobyt mieszkańca w DPS. Rozszerzono katalog sytuacji, kiedy będzie można zwolnić z obowiązku ponoszenia takich opłat o przypadki związane z niewłaściwym wykonywaniem władzy rodzicielskiej. W praktyce zdarzają się sytuacje, gdy członkowie rodziny muszą uiszczać opłaty za osoby, które w przeszłości nie wywiązywały się ze swoich obowiązków, przykładowo nie płacąc alimentów.

Zwolnienia będą dotyczyły nie tylko dzieci, ale również wnuków i pozostałych zstępnych (np.prawnuków) osób przebywających w takich placówkach.

Polecamy: Pomoc społeczna. Komentarz do ustawy

Fakultatywne (nieobowiązkowe) zwolnienie z opłaty

Po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego będzie można zwolnić osobę ponoszącą opłaty lub zobowiązaną do ich uiszczania na jej wniosek, jeżeli:

• osoba zobowiązana do wnoszenia opłaty lub jej rodzic przebywała w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka lub placówce opiekuńczo-wychowawczej, na podstawie orzeczenia sądu o ograniczeniu władzy rodzicielskiej osobie kierowanej do domu pomocy społecznej lub mieszkańcowi domu;
• osoba zobowiązana do wnoszenia opłaty przedstawi wyrok sądu oddalający powództwo o alimenty na rzecz osoby kierowanej do domu pomocy społecznej lub mieszkańca domu.

Obligatoryjne (obowiązkowe) zwolnienie z opłaty

Osoba zobowiązana do wnoszenia opłaty za pobyt mieszkańca domu w DPS zostanie zwolniona z tej opłaty na swój wniosek, jeżeli przedstawi:

• prawomocne orzeczenie sądu o pozbawieniu rodzica władzy rodzicielskiej nad tą osobą i oświadczy, że władza rodzicielska nie została przywrócona albo
• prawomocne orzeczenie sądu o skazaniu za umyślne przestępstwo popełnione zużyciem przemocy na szkodę osoby obowiązanej do wnoszenia opłaty, jej małoletniego rodzeństwa lub jej rodzica.

Ważna zmiana dotyczy również sytuacji, gdy członkowie rodziny mieszkańca odmawiają zawarcia odpowiedniej umowy z gminą, dotyczącej odpłatności. Pomimo takiej odmowy gmina będzie mogła wydawać decyzje. Wysokość opłat będzie uzależniona od tego czy został przeprowadzony rodzinny wywiad środowiskowy.

Jak jest dzisiaj?

Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej zobowiązanymi do ponoszenia opłat są w następującej kolejności:

• mieszkaniec domu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka,
• małżonek, zstępni przed wstępnymi,
• gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej.

Jeżeli mieszkaniec sam ponosi opłaty, to nie muszą tego robić członkowie rodziny czy gmina.

Fakultatywne zwolnienie ma miejsce w przypadku ponoszenia opłat za innych członków rodziny przebywających w DPS lub uzasadnionych okoliczności takich jak m.in. długotrwała choroba, bezrobocie, niepełnosprawność śmierć członka rodzinny, straty materialne w wyniku klęski żywiołowej. Kolejną sytuacją jest fakt utrzymywania się członków rodziny z jednego świadczenia lub wynagrodzenia; ciąża osoby zobowiązanej do ponoszenia opłaty lub samotne wychowywanie dziecka.

Warunkiem obligatoryjnego zwolnienia z opłaty jest przedstawienie prawomocnego orzeczenia sądu o pozbawieniu rodzica władzy rodzicielskiej i złożenie oświadczenia, iż nie została ona przywrócona.

Całkowite lub częściowe zwolnienie za swój pobyt jest możliwe również w przypadku weteranów.

Od kiedy nowe przepisy?

Przepisy, dotyczące nowych zwolnień z obowiązku ponoszenia opłat w domach pomocy społecznej wejdą w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.

Projekt zawiera szereg przepisów przejściowych.

Decyzje ustalające opłatę mieszkańca zachowają swoją moc.

Decyzje i umowy, dotyczące opłat ponoszonych przez małżonka, wstępnych i zstępnych pozostaną w mocy maksymalnie przez okres 12 miesięcy. W tym czasie kierownicy ośrodków pomocy społecznej powinni zawrzeć z członkami rodzin umowy określające wysokość odpłatności, a w przypadku odmowy wyrażenia zgody na przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego lub na podpisanie umowy, stosować nowe przepisy.

Podstawa prawna:

Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o ochronie zdrowia psychicznego (etap legislacyjny: Sejm);

Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j. t. Dz.U. z 2018 r., poz. 1508 z późn. zm.)

Polecamy serwis: Prawa seniora