Odpowiedzialność za nieopublikowanie sprostowania lub odpowiedzi

Inicjatorem przedmiotowego postępowania przed TK był Rzecznik Praw Obywatelskich, który wskazał, że przepisy zawarte w Prawie prasowym nie definiują pojęcia „sprostowania” i „odpowiedzi”, a także nie precyzują okoliczności, w których redaktor naczelny odmawia ich opublikowania. Pomimo tego, Prawo prasowe przewiduje sankcję karną za odmowę opublikowania odpowiedzi lub sprostowania bądź też opublikowanie sprostowania lub odpowiedzi wbrew warunkom określonym w Prawie prasowym.

Zagadnienie prawne

Zaskarżone przepisy Prawa prasowego dotyczą obowiązków redaktora naczelnego w przypadku nadesłania do redakcji sprostowania lub odpowiedzi wraz z wnioskiem o ich opublikowanie. Art. 31 Prawa prasowego wskazuje, że na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, prawnej lub innej jednostki organizacyjnej redaktor naczelny redakcji właściwego dziennika lub czasopisma jest obowiązany opublikować bezpłatnie: 1) rzeczowe i odnoszące się do faktów sprostowanie wiadomości nieprawdziwej lub nieścisłej, 2) rzeczową odpowiedź na stwierdzenie zagrażające dobrom osobistym.

Art. 46 ust. 1 Prawa prasowego nakłada zaś na redaktora naczelnego sankcję karną w postaci kary grzywny albo kary ograniczenia wolności za uchylenie się od opublikowania sprostowania, odpowiedzi lub opublikowania ich wbrew warunkom określonym w Prawie prasowym. Jednakże brak jest jednoznacznego określenia przesłanek formalnych i materialnych, które pozwalałyby na stwierdzenie, czy nadesłana do redakcji wypowiedź jest jedną z tych dwóch form – sprostowaniem lub odpowiedzią. Należy przy tym wskazać, że art. 33 Prawa prasowego określa sytuacje, w których redaktor naczelny jest zwolniony z obowiązku publikacji pisma niespełniającego wymogów sprostowania lub odpowiedzi, jednak również w tym artykule brak jest jasnych kryteriów, pozwalających na zakwalifikowanie nadesłanego pisma do
ww. form.

Zobacz: Sprawy karne

Stanowisko TK

Ze względu na powyższe okoliczności, TK w wyroku wskazał, że w świetle obowiązujących przepisów prawnych powstaje sytuacja, w której redaktor naczelny, jako adresat sankcji karnej z art. 46 Prawa prasowego, jednocześnie ocenia czy nadesłane do redakcji pismo jest sprostowaniem bądź odpowiedzią. Dodatkowo, brak precyzji w przepisach wskazujących elementy istotne, pozwalające dostatecznie odróżnić sprostowanie lub odpowiedź od innych nadesłanych pism oraz brak dokładnego określenia sytuacji, w której redaktor naczelny może odmówić ich publikacji, powodują, że staje się on sędzią we własnej sprawie.