REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ułatwienia dowodowe w procesie karnym?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Notoryjność sądowa to wiedza, którą posiada sąd uzyskana w toku wykonywania przez niego działalności urzędowej.
Notoryjność sądowa to wiedza, którą posiada sąd uzyskana w toku wykonywania przez niego działalności urzędowej.

REKLAMA

REKLAMA

Dla dokonania wiążących ustaleń w procesie karnym w przeważającej mierze konieczne jest zaistnienie stanu udowodnienia, czyli sytuacji w której fakt przeciwny dowodzonemu jest niemożliwy lub w najwyższym stopniu nieprawdopodobny. Chodzi o dokonanie ustaleń pewnych, niepodważalnych. W wyjątkowych przypadkach procedura karna zawiera odstępstwo od konieczności udowodniania pewnych faktów. Są to tzw. surogaty udowodnienia i do tej grupy zalicza się: notoryjność, oczywistość oraz domniemania. W tych przypadkach nie przeprowadza się dowodu na stwierdzenie danej okoliczności (co nie wyklucza przeprowadzenia dowodu w celu wykazania nieprawdziwości danej rzekomo oczywistej tezy).

Czym jest notoryjność?

REKLAMA

REKLAMA

Notoryjność jest stanem posiadania przez organ i strony pewnej niespornej wiedzy na dany temat. Rozróżnia się dwa rodzaje notoryjności: powszechną i sądową. Notoryjność powszechna to wiedza posiadana przez nieograniczoną liczbę osób w miejscu, w którym toczy się dany proces. Przykładowo notoryjnością powszechną jest fakt śmierci znanej w mieście osoby, fakt prowadzonego remontu głównych ulic.

Notoryjność sądowa to wiedza, którą posiada sąd uzyskana w toku wykonywania przez niego działalności urzędowej. Sąd zobowiązany jest do zwracania stronie uwagi na to, które wiadomości stanowią dla niego fakty notoryjnie urzędowo. Przykładowo wiedzą notoryjną sądową może być to, kto wykonuje stanowisko dyrektora w danym szpitalu lub kto z biegłych sądowych jaką posiada specjalność.

Oczywistość można określić jako wyższy stopień notoryjności powszechnej. W tym przypadku nie chodzi o wiedzę osób odnośnie pewnych faktów związanych z miejscem gdzie toczy się proces, ale o taką wiedzę którą posiada każdy przeciętnie wykształcony i przeciętnie rozumny człowiek. Przykładowo chodzi o takie banalne sytuacje jak to, iż wrzątek parzy albo, że działa prawo grawitacji.

REKLAMA

Domniemanie

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Obok notoryjności oraz oczywistości wyróżnia się jeszcze w procesie karnym instytucję domniemania. Chodzi o domniemanie prawne, czyli takie które znajduje swoje umocowanie w treści konkretnych przepisów (w przeciwieństwie do domniemania faktycznego). Można wyróżnić domniemanie prawne dwojakiego rodzaju: wzruszalne i niewzruszalne. Istotą domniemania wzruszalnego jest naturalnie możliwość udowodnienia stanu przeciwnego do tego ustanowionego przez domniemanie. Spośród domniemań wzruszalnych najważniejszą rolę odgrywa domniemanie niewinności, które zakazuje traktować oskarżonego jako sprawcy przestępstwa dopóki jego wina nie zostanie stwierdzona prawomocnym wyrokiem skazującym lub warunkowo umarzającym postępowanie.

Zobacz również serwis: Kodeks karny

W procedurze karnej domniemań prawnych niewzruszalnych (czyli takich wobec których nie można wyprowadzić kontr-dowodu) jest zaledwie kilka. Wynika to z uwagi na ich rangę i znaczenie dla procesu, albowiem ustalają one pewne niesporne i nie mogące ulec zmianie do końca procesu fakty oraz mogą wywoływać istotne skutki procesowe.

Charakterystyka wskazanych domniemań wymaga odrębnego opracowania. Wskazać należy jednak przykładowo 2 istotne domniemania związane z tym samym zagadnieniem procesowym – doręczeń. Chodzi o przepisy art. 138 i 139 Kodeksu postępowania karnego. Zgodnie z treścią pierwszego z przytoczonych przepisów – strona (a także osoba niebędąca stroną) której prawa zostały naruszone a przybywająca za granicą, ma obowiązek wskazać adresata dla doręczeń w kraju albowiem w razie nieuczynienia tego pismo będzie wysyłane na ostatnio znany adres w kraju i uznane za skutecznie doręczone. Mechanizm ten (uznania pisma za doręczone) zadziała również wówczas, gdy ostatni adres pobytu danej osoby w kraju jest nieznane.

Zobacz również serwis: Sprawy karne

Z kolei zgodnie z treścią przepisu art. 139 Kodeksu postępowania karnego, strona ma obowiązek podawać sądowi nowy adres (jeśli poprzedni zmienia) oraz obowiązek przebywać pod adresem podanym sądowi, albowiem w przeciwnym wypadku pismo wysłane na stary (nieaktualny) adres będzie uważane za doręczone. Wskazany przepis nie dotyczy pism wysłanych po raz pierwszy po prawomocnym uniewinnieniu oskarżonego.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowelizacja kodeksu pracy wprowadziła nowe zaświadczenia z ZUS. 24 miesiące na przedstawienia ich pracodawcom

Kto składa wnioski i otrzymuje zaświadczenia z ZUS? Pracownicy, którzy będą mieli 2 lata na wdrożenie najnowszego przywileju z Kodeksu Pracy. Polega on na ponownym przeliczeniu okresu zatrudnienia poprzez uwzględnienie w nim umów cywilnoprawnych i prowadzenia własnej firmy. Np. w 2026 r. pracodawca doliczy pracownikowi do okresu zatrudnienia (staż pracy) 4 lata przepracowane na umowie zlecenia z okresu studiów w 2018 r. Dzięki temu będzie miał dłuższy urlop (26 dni a nie 20 dni) czy wyższą odprawę. UWAGA! Pracodawca nie załatwi dokumentów niezbędnych do przeliczenia stażu pracy za pracownika. Musi mieć dokument (zaświadczenie) będący podstawą prawną. To wystawia ZUS tylko na wniosek pracownika.

Kredyty hipoteczne oparte na WIBOR: Kontrowersje, stanowisko TSUE i analiza potencjalnego powództwa o usunięcie „wadliwego” wskaźnika

W 2025 roku kredyty hipoteczne w Polsce pozostają silnie uzależnione od wskaźnika WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate), który determinuje oprocentowanie zmiennych rat kredytu lub pożyczki. Według danych z lipca 2025 r., WIBOR 3M wynosi 4,96%, a WIBOR 6M – 4,79%, co po serii obniżek stóp procentowych NBP (ostatnia we wrześniu o 0,25 pp.) przyniosło ulgę kredytobiorcom. Prognozy wskazują na potencjalny dalszy spadek do ok. 4,18% w ciągu najbliższych miesięcy, co mogłoby obniżyć raty o 60-70 zł przy umowie kredytu opiewającej na 400 tys. zł.

Ustawa o zawodzie psychoterapeuty: szansa na zmianę czy kolejny chaos?

Czy ustawa o zawodzie psychoterapeuty uporządkuje rynek i zwiększy bezpieczeństwo pacjentów, czy raczej wprowadzi dodatkowy chaos? O tym, jakie szanse i zagrożenia wiążą się z projektowanymi zmianami, opowiada dr hab. Łukasz Gawęda, prof. IP PAN, psycholog i badacz mechanizmów zaburzeń psychicznych.

Widmo bankructwa wisi nad polskimi firmami. Co trzeci przedsiębiorca obawia się zamknięcia biznesu

Dużo firm w Polsce boi się dziś, że ich klienci nie zapłacą na czas – wynika z najnowszego raportu. Zatory płatnicze pochłaniają tygodniowo nawet kilkanaście godzin pracy i kosztują firmy utratę płynności, reputacji i szans rozwojowych. Aż 30% przedsiębiorstw z sektora MŚP przyznaje, że w perspektywie dwóch lat ryzykuje upadłość.

REKLAMA

Przeprowadzka dla niższych podatków? Możesz nieświadomie zmienić prawo spadkowe i narazić rodzinę na kłopoty

Coraz więcej Polaków wybiera Cypr, Maltę czy Dubaj, by obniżyć podatki. Ale mało kto zdaje sobie sprawę, że taka decyzja może diametralnie zmienić zasady dziedziczenia majątku. Różnica między rezydencją podatkową a miejscem zwykłego pobytu w prawie spadkowym sprawia, że nieprzemyślana zmiana może kosztować rodzinę lata sporów i ogromne pieniądze.

Senat: Licytacja elektroniczna mieszkania przez komornika. To standard jeszcze w tym roku

Zasadą staje się bowiem licytacja elektroniczna nieruchomości przez komornika. Ustawa nowelizująca odpowiednio kodeksu postępowania cywilnego jest w Senacie.

Kancelaria, która słucha i sprzedaje - jak budować nowoczesną markę w zgodzie z wartościami?

Marketing kancelarii to nie fast food. Budowanie marki kancelarii to proces na lata. Przemyślana i wdrażana na bieżąco strategia, długoterminowe i krótkoterminowe plany, odpowiednio dobrane narzędzia - brzmi jak wyzwanie. Czy to się opłaca?

Jest decyzja! 10 listopada dniem wolnym od pracy. Jednak nie dla wszystkich

Premier zdecydował, że 10 listopada 2025 roku będzie dniem wolnym od pracy dla urzędników państwowych. Dzięki tej decyzji pracownicy służby cywilnej będą mieli czterodniowy weekend, który potrwa od soboty 8 listopada do wtorku 11 listopada, czyli Narodowego Święta Niepodległości. Oto szczegóły.

REKLAMA

Rzecznik Generalny TSUE przeciwny podważaniu metody wyznaczania WIBOR. Nie będzie masowego kwestionowania wszystkich umów z WIBOR-em

W większości sporów sądowych o WIBOR konsumenci zarzucają bankom, że nie wskazały w umowie metody ustalania WIBOR. Kategoryczna opinia Rzecznika Generalnego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w tym zakresie znacząco zmniejsza szanse konsumentów na skuteczne podważenie WIBOR w swoich umowach kredytowych – piszą radca prawny Bartłomiej Rybicki oraz radca prawny Bartłomiej Ślażyński z Kancelarii Radców Prawnych Anety Ciechowicz-Jaworskiej i Bartłomieja Ślażyńskiego.

Bon kaucyjny za zwrócone butelki i puszki? MKiŚ: to zgodne z prawem ale tylko gdy bon da się wymienić na pieniądze przez co najmniej 1 miesiąc

Ministerstwo Klimatu i Środowiska w komunikacie z 16 września 2025 r. poinformowało, że Polskie przepisy o systemie kaucyjnym jednoznacznie wskazują, że przy zwrocie opakowania ze znakiem kaucji, osobie zwracającej butelkę lub puszkę należy się zwrot w formie pieniężnej (np. w gotówce albo na kartę). Dopuszczalne prawnie jest jednak wydanie (np. przez automat) bonu lub kuponu, z kwotą kaucji - o ile taki druk da się łatwo spieniężyć i będzie on ważny przynajmniej miesiąc.

REKLAMA