REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zasada domniemania niewinności

Subskrybuj nas na Youtube
Zasada domniemania niewinności/ Fot. Fotolia
Zasada domniemania niewinności/ Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Zasada domniemania niewinności w procesach karnych powinna zostać wzmocniona – tak zdecydowali ministrowie sprawiedliwości i spraw wewnętrznych w ramach Radu UE. Na czym polega przyjęcie domniemania niewinności podejrzanego i oskarżonego w postępowaniu karnym?

Zbliżanie poszczególnych porządków prawnych służy wzmocnieniu wzajemnego zaufania organów ścigania w UE i pozwala na ściślejszą współpracę organów wymiaru sprawiedliwości. W dobie dużej mobilności obywateli UE jest to konieczne do zagwarantowania bezpieczeństwa i sprawiedliwości wewnątrz Unii. Podnoszenie standardów procesowych w Unii służy także interesom obywateli polskich, zarówno tych przebywających na emigracji, jak i turystów, którzy popadli w konflikt z prawem za granicą - powiedział minister sprawiedliwości Cezary Grabarczyk obecny na spotkaniu w Brukseli.

REKLAMA

Zobacz również: Prawo do obrony obwinionego

Domniemanie niewinności - definicja

W obecnie opracowywanych przepisach chodzi o jasne stwierdzenie, że osoba podejrzana i oskarżana w procesie jest uznawana za niewinną aż do chwili zapadnięcia prawomocnego wyroku w jej sprawie (sedno domniemania niewinności). To kolejny element harmonizacji prawa procesowego, którego plan (tzw. mapę drogową) nakreśliła UE w 2009 r.

Prawo do uczestnictwa w rozprawie karnej

Co do zasady wszystkie państwa członkowskie są zgodne. Problem stanowiła jednak druga część przepisów - prawo do uczestnictwa w rozprawie podczas całego postępowania karnego, które jest odrębne w stosunku do domniemania niewinności.

W państwach członkowskich istnieją rozmaite typy postępowań karnych. I tak wykroczenia drobne, np. drogowe, kończą się na ogół mandatem, a nie rozprawą w sądzie. Chodziło zatem o wyłączenie tego typu postępowań uproszczonych z tego uprawnienia, bo przecież nie da się zapewnić prawa do uczestnictwa w procesie, jeśli takiego procesu nie ma. Problem polegał na tym, że to wyłączenie - w celu objęcia nowym prawem unijnym różnych typów postępowań w wykroczeniach błahych - musiało być na tyle szerokie, by objąć stosowane w państwach członkowskich różne typy postępowań w takich przypadkach. Niektóre kraje unijne drobne wykroczenia rozstrzygają w postępowaniu administracyjnym, inne z kolei stosują tryb wykroczeniowy, a jeszcze inne traktują je jako zwykłe sprawy karne czy stosują procedurę pisemną. Np. w Austrii sprawy związane z mandatami rozstrzyga starosta w postępowaniu administracyjnym. W Skandynawii większość takich spraw rozstrzyga w postępowaniu policja albo prokuratura. W Polsce z kolei mamy kodeks wykroczeniowy, który pozwala policji karać mandatami np. piratów drogowych.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Dlatego nie było łatwe znalezienie wspólnego mianownika godzącego wszystkie systemy prawne.

Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!

Elementy zasady domniemania niewinności

Gwarancje przewidziane w dyrektywie, np. prawo do zachowania milczenia czy prawo do udziału w rozprawie, znane są porządkom prawnym państw członkowskich, bywają jednak w rozmaity sposób stosowane i interpretowane. Przyjęcie wspólnych standardów w dużej mierze niweluje te różnice, co ułatwia obywatelom korzystanie z ich praw w sytuacjach transgranicznych - podsumował Grabarczyk.

Zobacz również: Prawo do obrony w procesie karnym

Domniemanie winy w przypadku wykroczenia

REKLAMA

Nie wiadomo, jak będą przebiegać negocjacje z Parlamentem Europejskim, które mogą się rozpocząć już na początku przyszłego roku. PE ma bowiem jeszcze bardziej pryncypialne podejście do niewinności oskarżanej osoby - uważa, że w ogóle nie można domniemywać, że ktoś jest winien.

W przypadku np. wykroczeń drogowych dla uproszczenia przyjmuje się, że dana osoba jest winna. W sytuacji kierowców, którym fotoradar zrobi zdjęcie z czytelnymi numerami rejestracyjnymi, w niektórych krajach stosuje się domniemanie co do faktu, że to właściciel prowadził samochód. I dopiero dana osoba, jeśli sprawa jej nie dotyczy, musi udowadniać, że to jednak nie ona siedziała za kierownicą. Takie postępowanie na podstawie domniemania faktów powoduje odwrócenie ciężaru dowodu i to nie prokuratura ma udowodnić winę, ale oskarżana osoba. Tego typu uproszczenia w domniemaniu faktów, dotyczących drobnych wykroczeń, np. drogowych, stosuje się w Niemczech czy Holandii. PE jest przeciwny takiemu podejściu.

Domniemanie niewinności w mediach

Kolejny ważny element, który mają wnieść nowe przepisy, to zapewnienie, by organy śledcze unikały wypowiadania się o winie czy też jej sugerowania w mediach, zanim zostanie ona udowodniona.

Nieformalne porozumienie ministrów będzie musiało poczekać na wspólne stanowisko europarlamentu, ale to oznacza, że instytucje mogą już negocjować. Potem Rada przyjmie wspólne stanowisko, które doprowadzi do dalszych negocjacji z PE; z nich powinien już się wyłonić ostateczny kształt dyrektywy.

Polecamy serwis: Sprawy karne

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: PAP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Empatia zamiast strachu? Apel w sprawie małoletnich pasażerów

Kontrolerzy powinni być świadomi emocji dzieci i podchodzić do nich z empatią stosowną do ich wieku - podkreśla Rzeczniczka Praw Dziecka Monika Horna-Cieślak. Do biura RPD wpływa wiele zgłoszeń dotyczących łamania praw dziecka w środkach transportu publicznego.

Czym jest świadczenie urlopowe, ile wynosi w 2025 roku i czym różni się od tzw. wczasów pod gruszą. Podatki i składki ZUS

W sezonie wakacyjnym wielu pracowników zadaje sobie pytanie: czy oprócz wynagrodzenia za urlop przysługuje mi jakieś dodatkowe świadczenie? Odpowiedź brzmi: tak, jeśli spełnione są odpowiednie warunki — możesz otrzymać tzw. świadczenie urlopowe lub „wczasy pod gruszą”. Co to dokładnie oznacza? Wyjaśniamy!

Upoważnienie do opieki nad dzieckiem: do pobrania na wyjazd w wakacje [WZÓR]

Wakacje to okres częstych wyjazdów dzieci, czasami również z innymi osobami niż rodzice. Dzieci, które wyjeżdżają z babcią, dziadkiem, ciocią, wujkiem czy innymi osobami, muszą mieć ze sobą upoważnienie. Rodzice przygotowują takie pismo i najlepiej, aby podpisali je wspólnie.

Więcej i lepiej dla Ukraińców? Jest projekt zmian ustawy [dot. pobytu, 800 plus, świadczeń, zakwaterowania, pracy]

Więcej i lepiej dla Ukraińców? Jest projekt zmian ustawy w zakresie pobytu, świadczeń, zakwaterowania i pracy Ukraińców na terytorium Polski. Najważniejszym uprawnieniem jest przedłużenie tymczasowej ochrony i związanych z nią uprawnień dla uchodźców do 4 marca 2026 roku. Jednocześnie planowane są zmiany w procedurach pobytowych, rejestracji PESEL, a także w funkcjonowaniu ośrodków zbiorowego zakwaterowania.

REKLAMA

Jednorazowo 7000 zł z ZUS: łatwiej, szybciej, bez decyzji

Jednorazowo 7000 zł z ZUS: łatwiej, szybciej, bez decyzji. A wszystko to za sprawą rozporządzenia, które ma się zmienić, aby ułatwić świadczeniobiorcom sprawne uzyskanie pieniędzy i uniknięcie zbędnych procedur i biurokracji. Co zatem się zmieni?

Wygrana bez rekompensaty: Firma pokonała ZUS na całej linii, ale kosztów nie odzyskała

Firma pokonała ZUS, ale nie uzyskała rekompensaty. „Ponad 871 decyzji ZUS, 150 tys. stron dokumentacji, tysiące godzin pracy. Wszystkie sprawy wygrane przez przedsiębiorcę przed sądami w I i II instancji. W teorii - spektakularny sukces. W praktyce ekonomiczna porażka" - pisze dzisiejszy „Dziennik Gazeta Prawna".

Alarmujący raport NIK o sytuacji niepełnosprawnych. Jest źle, potrzebne są zmiany

Alarmujący raport NIK o sytuacji niepełnosprawnych. Jest źle, potrzebne są zmiany. Co to są warsztaty terapii zajęciowej (WTZ)? Kto organizuje i po co są warsztaty terapii zajęciowej (WTZ)? Co się dzieje z pieniędzmi z PFRON i jakie nadużycie wykryto - wszystko to wynika z najnowszego raportu NIK.

Abonament RTV: drożej w 2026 roku. Jakie zniżki za zapłatę z góry? Jakie kary za niepłacenie abonamentu i brak rejestracji odbiornika?

W 2026 roku obowiązywać będą wyższe stawki abonamentu RTV niż w 2025 roku. Tak wynika z rozporządzenia Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z 27 czerwca 2025 r. w sprawie wysokości opłat abonamentowych za używanie odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych oraz zniżek za ich uiszczanie z góry za okres dłuższy niż jeden miesiąc w 2026 r. 

REKLAMA

22 lipca 2025 r.: rekonstrukcja rządu

Rekonstrukcja rządu odbędzie się we wtorek 22 lipca 2025 roku. Została opóźniona o tydzień na wniosek marszałka Sejmu Szymona Hołowni. Czym zostało podyktowane opóźnienie zmian w rządzie?

Co daje niepełnosprawność sprzężona?

Co daje niepełnosprawność sprzężona? Chociaż większość osób, które cierpi na różnego rodzaju zaburzenia powiedziałoby raczej: co odbiera niepełnosprawność sprzężona? (sic!). Odbiera zdrowie i jakość życia, a czasami nawet samo życie. W artykule skupimy się omówieniu podstawowych pojęć i uprawnień, szczególnie dla dzieci, związanych z niepełnosprawnością sprzężoną. Zatem: co to jest niepełnosprawność sprzężona? Jakie to są niepełnosprawności sprzężone? Czy autyzm to niepełnosprawność sprzężoną? Kto orzeka o niepełnosprawności sprzężonej?

REKLAMA