REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Mediacja w postępowaniu karnym - definicja i zasady

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Monika Studzińska
Prawnik, Mediator Stały przy Sądzie Okręgowym w Rzeszowie
mediacja to dobrowolny sposób rozwiązania zaistniałego pomiędzy stronami./Fot. Fotolia
mediacja to dobrowolny sposób rozwiązania zaistniałego pomiędzy stronami./Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Definicji mediacji nie znajdziemy w Kodeksie postępowania karnego. Czym zatem jest mediacja? O jakich zasadach warto wiedzieć?

Co to jest mediacja?

Kodeks postępowania karnego (dalej jako: k.p.k.) 1 nie zawiera legalnej definicji mediacji. Licznych definicji mediacji można doszukać się w doktrynie. Czym zatem jest owa mediacja?

REKLAMA

Mediacja jest próbą doprowadzenia do ugodowego załatwienia sprawy, satysfakcjonującego obie strony konfliktu, w drodze negocjacji prowadzonych przy udziale trzeciej osoby, czyli mediatora, który czuwa nad przebiegiem negocjacji, łagodzi powstające napięcia i pomaga w opracowaniu porozumienia 2.

Polecamy: Kodeks kierowcy - zmiany 2019

Mediacja to dobrowolne porozumienie pomiędzy pokrzywdzonym i sprawcą w celu naprawienia wyrządzonych szkód materialnych i moralnych przy pomo­cy bezstronnej i neutralnej osoby, jaką jest mediator 3.

Przyjąć należy, że mediacja to dobrowolny sposób rozwiązania zaistniałego pomiędzy stronami (sprawcą i pokrzywdzonym) konfliktu przy obecności neutralnej i bezstronnej osoby trzeciej zwanej mediatorem, której celem jest zawarcie pomiędzy stronami ugody a następnie jej wykonanie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Cechą charakterystyczną mediacji jest jej dobrowolność.

Oznacza to, że każda ze stron musi samodzielnie wyrazić zgodę na mediację .Udział w mediacji ma być jej dobrowolną zgodą. Jednakże pomimo udzielonej zgody na mediację w każdej chwili i na każdym etapie postępowania każda ze stron może taką zgodę cofnąć .

Zasady mediacji karnej

Zasady mediacji to wartości jakimi winien kierować się mediator prowadząc postępowanie mediacyjne. Do zasad mediacji zaliczamy:

  1. Zasadę dobrowolności. Zasada ta stanowi naczelną zasadę postępowania mediacyjnego. Wynika ona z treści art. 23 a § 4 k.p.k. Każde postępowania mediacyjne jest dobrowolne. Zgoda na mediację powinna być wyrażona jeszcze we wstępnym etapie mediacji. Nikt nie może zmusić stron do udziału w mediacji. To musi być dobrowolnie wyrażona zgoda, bez żadnego przymusu. Pomimo wyrażonej zgody na mediację strona na każdym etapie postępowania może z niej zrezygnować bez żadnych konsekwencji.
  2. Zasadę poufności, która została wymieniona w art. 23 a § 7 Kodeksu postępowania karnego. Z zasady tej wynika, że wszystko co dzieje się podczas mediacji na każdym z jej etapów jest poufne i nie może zostać nikomu ujawnione, ani przekazane. Cały przebieg postępowania mediacyjnego winien pozostać tylko i wyłącznie do wiadomości stron mediacji. Całe postępowanie mediacyjne jest niejawne.
  3. Zasadę bezstronności. Zasada ta podobnie jak zasada poufności została wskazana w art. 23 a § 7 k.p.k. Mediator jest osobą bezstronną, nie może faworyzować żadnej ze stron postępowania . Każda ze stron ma takie same prawa i powinna być tak samo traktowana. Jeżeli zdarzy się, że mediator jest spokrewniony z jedną ze stron mediacji lub zna jedną z nich, albo pozostaje z jedną z nich w jakichkolwiek stosunkach winien o tym drugą poinformować i wyłączyć się z prowadzenia tej mediacji. W takiej sytuacji mediację powinien poprowadzić inny bezstronny mediator.
  4. Zasadę fachowości. Cechą tej zasady jest posiadanie przez mediatora odpowiedniej wiedzy oraz umiejętności w zakresie prowadzenia mediacji. Każdy mediator powinien być odpowiednio przeszkolony i znać techniki prowadzenia mediacji.
  5. Zasadę neutralności. Mediator nie może sugerować stronom sposobu rozwiązania zaistniałego sporu.
  6. Zasadę akceptowalności. Żeby postępowanie mediacyjne mogło się odbyć, na początku postępowania obie strony muszą zaakceptować mediatora. Gdyby chociaż jedna ze stron nie zgodziła się na udział w postępowaniu przy obecności danego mediatora, postępowanie nie może się odbyć z udziałem tego mediatora. Postępowanie musi poprowadzić inny zaakceptowany przez strony mediator.
  7. Zasada bezinteresowności. Mediator nie może uzyskać żadnych osobistych korzyści wynikających czy to z kontaktu ze stronami, czy z zawarcia ugody.
  8. Zasadę szacunku. Podczas postępowania mediacyjnego mediator powinien zadbać o zapewnienie bezpiecznych warunków postępowania. Ponadto winien odnoście się do każdej ze stron z szacunkiem, a także dbać aby podczas postępowania każda ze stron odnosiła się do siebie z szacunkiem.
  9. Zasadę szybkości postępowania mediacyjnego. Zasada ta pozwala przyspieszyć postępowanie karne. Zgodnie z art. 23 a § 2 k.p.k. postępowanie mediacyjne nie może trwać dłużej niż miesiąc, a jego okresu nie wlicza się do czasu trwania postępowania przygotowawczego.
  10. Zasadę ekonomiki postępowania. Przeprowadzenie mediacji, zawarcie ugody, a w konsekwencji jej wykonanie prowadzi do obniżenia kosztów postępowania karnego.

Podsumowując, mediacja to alternatywna metoda rozwiązywania konfliktów pomiędzy stronami (sprawcą i pokrzywdzonym), która charakteryzuje się m.in. dobrowolnością, bezstronnością , poufnością i szybkością postępowania. Zatem może warto rozważyć skorzystanie z mediacji.

Przypisy:

  1. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r., Kodeks postępowania karnego, (Dz.U. z 2018 r., poz. 1987 ze zm.)
  2. A. Tombek- Knigawka, Dlaczego kieruję sprawy do postępowania mediacyjnego? Prokuratura i Prawo 2011, s. 120.
  3. Agnieszka Rękas, Mediacja w polskim prawie karnym, Warszawa 2004, s. 3.

Polecamy serwis: Postępowanie karne

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
W 2025 r. 280,00 zł dla uczniów klas I-III na naukę pływania. Sprawdź zasady dofinansowania

W 2025 r. przeznaczono 280,00 zł dla uczniów klas I-III na naukę pływania. Program powszechnej nauki pływania to propozycja uczestnictwa w dodatkowych zajęciach sportowych i jest kierowany do dzieci bez selekcjonowania na mniej lub bardziej sprawnych czy uzdolnionych ruchowo.

Renta wdowia – obietnice kontra rzeczywistość. Gdzie się podziały obiecane 300 zł?

Choć rząd obiecywał wdowom i wdowcom podwyżki świadczeń sięgające średnio 300 zł, rzeczywistość wielu z nich okazuje się zupełnie inna. Po żmudnej procedurze urzędowej, część seniorów otrzymała realnie zaledwie 38 zł więcej – bo pozostałą kwotę odjęto z innych świadczeń. Czy renta wdowia to faktyczna pomoc, czy jedynie iluzja?

Polacy spożywają na potęgę. Ministerstwo Zdrowia ostrzega przed groźną bakterią

Niewinnie wyglądające lody mogą skrywać śmiertelne niebezpieczeństwo. Wysokie temperatury, brak higieny i niewłaściwe przechowywanie sprzyjają rozwojowi wyjątkowo groźnej bakterii – gronkowca złocistego. Zakażenie nim może prowadzić do poważnych chorób, a w skrajnych przypadkach nawet do sepsy. Szczególnie narażone są dzieci i kobiety w ciąży. Ministerstwo Zdrowia apeluje o ostrożność i wybieranie tylko sprawdzonych, czystych punktów sprzedaży lodów.

Ważny komunikat RCB w sprawie zagrożenia powodziowego w Polsce w dniach 7-13 lipca 2025 r. Czy grozi nam powtórka sytuacji z września 2024 r.?

W dniu 4 lipca 2025 r. Rządowe Centrum Bezpieczeństwa (RCB) wydało komunikat, w którym odnosi się do pojawiających się w przestrzeni publicznej doniesień o możliwych intensywnych opadach deszczu i ryzyku powodzi w Polsce w przyszłym tygodniu (tj. w dniach 7-13 lipca 2025 r.). Czy grozi nam wytworzenie się nad Polską „niżu genueńskiego” i powtórka sytuacji z września 2024 r.?

REKLAMA

Sondaż partyjny: Prawo i Sprawiedliwość przejmie władzę po wyborach parlamentarnych w 2027 r.? Najbardziej wierzą w to młodzi

Ponad połowa młodych Polaków do 24. roku życia (52,7 proc.) uważa, że Prawo i Sprawiedliwość wróci do władzy po wyborach parlamentarnych w 2027 roku. Wśród wszystkich badanych przekonanie to podziela 49 proc. respondentów, przy czym mężczyźni wyrażają je częściej niż kobiety — wynika z sondażu SW Research dla Onetu.

Rząd naprawia emerytury czerwcowe! Koniec z niesprawiedliwością z lat 2009–2019 – znamy szczegóły projektu ustawy

Rząd szykuje rewolucję dla tysięcy emerytów i rencistów! Nowy projekt ustawy ma zlikwidować wieloletnią niesprawiedliwość wobec osób, którym przyznano emeryturę lub rentę rodzinną w czerwcu w latach 2009–2019. Zmiany mają wyrównać ich sytuację ze świadczeniobiorcami z późniejszych lat i położyć kres tzw. „sezonowości emerytalnej”. Decyzja już we wtorek.

To może być pierwsza taka sytuacja w historii Polski: Prezes NBP Adam Glapiński już ostrzega!

Historyczny moment dla polskiej gospodarki? Prezes NBP Adam Glapiński ostrzega, że już w 2026 roku dług publiczny może po raz pierwszy przekroczyć unijny próg 60 proc. PKB. Choć inflacja zbliża się do celu NBP, to fiskalna polityka rządu – najluźniejsza w całej UE poza Rumunią – może zachwiać stabilnością makroekonomiczną kraju.

Aby mieć od stycznia więcej urlopu i wyższe wypłaty, już teraz zadbaj o dokumenty. Dotyczy wszystkich pracowników

Przed nami duża zmiana dla wszystkich pracowników. Będzie dotyczyła zarówno pracowników budżetówki, jak i sektora prywatnego. Chodzi o większe pieniądze i wyższy wymiar urlopu. Żeby skorzystać, trzeba będzie mieć dowody.

REKLAMA

Za nowy trawnik z rolki zapłaci… dostawca prądu. Przełomowy wyrok NSA, na podstawie którego tysiące właścicieli nieruchomości będzie mogło bezkosztowo odtworzyć swoje ogrody

Niejeden właściciel nieruchomości zmagał się już na pewno z usuwaniem drzew (lub krzewów) z jego nieruchomości na wniosek właściciela urządzeń przesyłowych służących do doprowadzania energii elektrycznej, z tego względu, że drzewa te (lub krzewy) – z tymi urządzeniami kolidowały (a konkretniej – zagrażały funkcjonowaniu tych urządzeń). Okazuje się, że zgodnie z najnowszym wyrokiem NSA – w takim przypadku – odszkodowanie należne od przedsiębiorstwa energetycznego, obejmuje nie tylko wartość usuniętych drzew (lub krzewów), koszty ich wycinki, ponownego zalesienia i pielęgnacji, ale również koszty odtworzenia trawnika, który – na skutek powyższych działań – uległ zniszczeniu.

Planujesz zakup nieruchomości? Uważaj na finansową pułapkę – możesz ponieść dodatkowy koszt sięgający nawet 50 tys. zł

Dla wielu z nas zakup nieruchomości to jedna z najważniejszych decyzji w życiu. W związku z nowymi klimatycznymi celami Unii Europejskiej, nieruchomości ogrzewane węglem lub gazem będą musiały przejść kosztowną modernizację. W przeciwnym razie ich utrzymanie stanie się bardzo drogie.

REKLAMA