REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Mediacja w postępowaniu karnym, cywilnym, administracyjnym i sądowoadministracyjnym

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
 Kancelaria Prawnicza Polz & Polz
Kancelaria Prawnicza Polz & Polz działa na rynku od 2004 roku. Świadczymy kompleksowe usługi doradztwa prawnego dla podmiotów gospodarczych oraz osób fizycznych, zarówno polskich jak i zagranicznych.
Mediacja w postępowaniu karnym, cywilnym, administracyjnym i sądowoadministracyjnym /Fot. Fotolia
Mediacja w postępowaniu karnym, cywilnym, administracyjnym i sądowoadministracyjnym /Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Mediacja w znaczeniu prawnym określana jest jako, uregulowane legislacyjne, pośredniczenie osób trzecich w sporze, którego celem jest ugodowe załatwienie sprawy, rodzące dla stron sporu skutki prawne. Fundamentem mediacji jest jej dobrowolność, różnie jednak uregulowana na gruncie funkcjonujących w Polsce procedur sądowych. Równie zróżnicowane są restrykcje przyjęte dla wyboru mediatorów. Przy czym należy zaznaczyć, iż mediację może prowadzić więcej, niż jeden mediator – czasami wskazane bywa nawet, by funkcje mediatorów pełniły osoby specjalizujące się w dwóch różnych dziedzinach, np. prawnik i psycholog lub też osoby odmiennych płci (w celu uniknięcia oskarżeń o stronniczość z przyczyn sympatyzowania z jedną ze stron konfliktu, gdy są one odmiennej płci).

Zasady mediacji

Mediacją rządzą pewne zasady, które w żaden sposób nie są uzależnione od obowiązującego w miejscu jej przeprowadzania porządku prawnego. Wśród tych zasad literatura wymienia (za: A. Kalisz, A. Zienkiewicz, „Mediacja sądowa i pozasądowa. Zarys wykładu”, Warszawa 2009s. 63):

REKLAMA

1. Dobrowolność – oznacza to, iż niemożliwe jest przymusowe przeprowadzenie mediacji, choćby nawet strony zostały do niej skierowane przez sąd;

REKLAMA

2. Gotowość stron do zawarcia ugody – oznacza przymus posiadania przez osoby mediujące (może się to odbywać za pośrednictwem pełnomocników procesowych stron) uprawnienia do dokonywania pewnych (niekoniecznie całkowicie swobodnych) ustępstw na rzecz przeciwnika, jak i podejmowania samodzielnych decyzji bez konieczności przerywania mediacji dla odbycia konsultacji;

3. Bezstronność mediatora – zarówno wobec stron, jak i spornej kwestii, przy czym bardzo istotne jest, by mediator nie próbował narzucić stronom swojego rozwiązania, ale ułatwiał im znalezienie własnego;

4. Własność/autonomiczność konfliktu – tj. strony konfliktu mają ostateczny głos w sprawie sposobu jego rozwiązania;

Dalszy ciąg materiału pod wideo

5. Nieformalność postępowania – w czasie mediacji jedyny sporządzony dokument to akt ugody;

6. Poufność i ochrona prywatności stron – postępowanie przed mediatorem jest niejawne, a on sam obowiązany jest do zachowania w tajemnicy faktów, o których dowiedział się podczas mediacji (choć na mocy art. 183(4) § 2 k.p.c. strony mogą mediatora z tego obowiązku zwolnić);

7. Możliwość odstąpienia od mediacji – możliwość przerwania mediacji na każdym etapie zaawansowania;

8. Poszanowanie godności każdej ze stron;

9. Uczciwość i postępowanie w dobrej wierze;

10. Satysfakcja każdej ze stron.

POLECAMY: E - wydanie Dziennika Gazety Prawnej

Mediacja w postępowaniu cywilnym

W porównaniu z opisanymi wyżej procedurami, Kodeks postępowania cywilnego zdecydowanie rozluźnia wymogi wobec osób mogących przeprowadzić mediację. Zgodnie z art. 183(2) § 1 mediatorem może być każda osoba fizyczna, mająca pełną zdolność do czynności prawnych i korzystająca w pełni z praw publicznych, o ile nie jest czynnym sędzią (zatem sędziowie w stanie spoczynku również mogą pełnić funkcje mediatorów). Strony sporu mogą wybrać mediatora na mocy umowy zawartej jeszcze przed wdaniem się w spór, ale może im on zostać przydzielony z urzędu przez sąd, kiedy to on skieruje je do mediacji na pierwszej rozprawie (na późniejszym etapie postępowania takie skierowanie możliwe jest jedynie na zgodny wniosek stron).

Mediacja w postępowaniu administracyjnym

Postępowanie administracyjne prowadzone na podstawie Kodeksu postępowania administracyjnego, dopiero dzięki nowelizacji obowiązującej od 1 czerwca 2017 r., przewiduje możliwość przeprowadzenia mediacji, jeśli pozwala na to charakter sprawy. Zgodnie z art. 96a §4 Kodeksu postępowania administracyjnego uczestnikami mediacji mogą być (1) organ prowadzący postępowanie oraz strona lub strony tego postępowania albo (2) strony postępowania. Zgodnie zaś z art. 96f §1 cytowanej ustawy nie ma szczególnych wymogów dla osoby, która miałaby mediować w danej sprawie – mediatorem może być osoba fizyczna, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych i korzysta z pełni praw publicznych, w szczególności mediator wpisany na listę stałych mediatorów lub do wykazu instytucji i osób uprawnionych do prowadzenia postępowania mediacyjnego, prowadzonych przez prezesa sądu okręgowego, lub na listę prowadzoną przez organizację pozarządową lub uczelnię, o której informację przekazano prezesowi sądu okręgowego. Należy jednak zauważyć, że na podstawie art. 96e Kodeksu postępowania administracyjnego w razie skierowania sprawy do mediacji organ administracji publicznej odracza rozpatrzenie sprawy na okres do dwóch miesięcy, jednak na wniosek uczestników mediacji lub z innych ważnych powodów termin ten może być przedłużony na okres nie dłuższy, niż miesiąc.

Zobacz: Pomoc prawna

Mediacja w postępowaniu sądowoadministracyjnym

W przypadku postępowania sądowoadministracyjnego, art. 116 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi zezwala na pełnienie funkcji mediatora wyłącznie sędziom lub referendarzom sądowym, natomiast z zgodnie z art. 115 tej ustawy skierowanie do mediacji może nastąpić zarówno na wniosek, jak i z urzędu (§ 2 wskazanego przepisu wprost stwierdza, że wniosek stron nie jest niezbędny dla takiego skierowania).

Mediacja w postępowaniu karnym

Zgodnie z art. 23a Kodeksu postępowania karnego strony mogą zostać skierowane do mediacji przez sąd zarówno z własnej inicjatywy, jak i za obopólną zgodą, przy czym na etapie postępowania przygotowawczego takiego skierowania dokonać może również prowadzący lub nadzorujący je prokurator. Mediacja może zostać przeprowadzona zarówno przez instytucję, jak i osobę godną zaufania (szczegółowe wymogi, a wśród nich m.in. wymóg posiadania obywatelstwa polskiego i ukończenia 26 lat przez mediatora, określa Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 czerwca 2003 r. w sprawie postępowania mediacyjnego w sprawach karnych). W myśl przepisów cytowanej ustawy funkcji mediatora nie może pełnić osoba, która podlegałaby wyłączeniu od rozpoznania sprawy (stosownie do art. 40-42 k.p.k.). Postępowania mediacyjnego nie mogą prowadzić również czynni zawodowo sędziowie, prokuratorzy, adwokaci, radcowie prawni (w tym również aplikanci), inne osoby zatrudnione w sądzie, prokuraturze albo innej instytucji posiadającej ustawowe uprawnienie do ścigania przestępstw.

Zobacz: Sprawy urzędowe

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Prawo jazdy kat. B od 17 roku życia, za jazdę po zatrzymaniu prawka – ponowny egzamin i obowiązkowe kaski dla rowerzystów i użytkowników hulajnóg elektrycznych. Rząd zmienia przepisy prawa o ruchu drogowym

Większa mobilność osób młodych, czyli prawo jazdy kat. B od 17 roku życia, cofnięcie uprawnień do kierowania pojazdami w przypadku prowadzenia samochodu po zatrzymaniu prawa jazdy oraz obowiązkowe kaski dla dzieci do 16 roku życia, poruszających się rowerem lub hulajnogą elektryczną. To najważniejsze założenia nowego projektu ustawy o zmianie prawa o ruchu drogowym autorstwa rządu.

Sąd w Warszawie pyta TSUE o WIBOR. Czy bank jasno informował konsumentów o ryzyku i zasadach ustalania zmiennego oprocentowania kredytu? Komentarz radcy prawnego

W dniu 30 czerwca 2025 roku, Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie wydał postanowienie w sprawie II C 1440/24, w którym sformułował pytania prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczące wskaźnika WIBOR. Uzasadnienie tego postanowienia komentuje dla infor.pl Beata Strzyżowska, radca prawny, której Kancelaria reprezentuje kredytobiorców w tej sprawie.

Młodsi i bardziej zadłużeni – multidłużnicy w Polsce

Profil polskiego multidłużnika wyraźnie się zmienia. Coraz większą część tej grupy stanowią młodsi konsumenci, a udział kobiet systematycznie maleje. W ciągu trzech lat udział osób w wieku 18–25 lat wzrósł sześciokrotnie, a w grupie 26–35 lat o ponad 7 pkt proc. Mężczyźni nie tylko stanowią większość, lecz także odpowiadają za coraz większą część zadłużenia. Szczegóły analizy poniżej.

Przepada świadczenie wspierające. Umierają kolejne osoby niepełnosprawne. Co na to sądy?

Wszyscy wiemy, że przyznawanie świadczenie wspierającego obciąża przewlekłość. Okres oczekiwanie na przyznanie punktów w ramach poziomu potrzeby wsparcia wynosi w skrajnych przypadkach rok. Na punkty czekają osoby niepełnosprawne w tak poważnych stanach (i sędziwym wieku), że część z nich umiera. Ostrzegano przed takimi sytuacjami jeszcze przed wprowadzeniem świadczenia wspierającego. Niestety te obawy się spełniły. W efekcie rodziny osób zmarłych idą do sądu bo świadczenie wspierające ... przepada. Przykład takiej sytuacji poniżej.

REKLAMA

Młodzi Polacy w trybie oszczędzania. Najczęściej od 20 do 60 proc. towarów kupują w promocjach [RAPORT]

Jak wynika z najnowszego raportu rynkowego, Polacy w wieku 18-25 lat najczęściej robią od 20% do 40% codziennych zakupów w promocjach – 32,5%. Głównie dotyczy to osób z dochodami w przedziale 3000-4999 zł, ze średnim wykształceniem i z mniejszych miejscowości. Z kolei 26,5% młodych konsumentów kupuje na co dzień od 40% do 60% podstawowych produktów w promocjach. Szczegóły poniżej wraz z omówieniem wyników raportu.

Zasiłek z MOPS? Tak, ale pamiętaj o wywiadzie środowiskowym

Osoby ubiegające się o świadczenia z pomocy społecznej często zapominają o ważnej roli, jaką odgrywa rodzinny wywiad środowiskowy. Jest to podstawowe narzędzie, które pozwala na ocenę sytuacji majątkowej i rodzinnej. Kto i gdzie przeprowadza taki wywiad? Czy jest on obowiązkowy?

MOPS od 10 lat naruszają prawo wbrew TK. Nie ma limitu 18 lat przy świadczeniu pielęgnacyjnym (starym) [osoba niepełnosprawna, stopień znaczny)

Nieufność staruszki z demencją (osoba niepełnosprawna, stopień znaczny) jest dodatkowym argumentem dla przyznania świadczenia pielęgnacyjnego. Bo staruszka ufa tylko swojej córce. I nie może wykonywać czynności opiekuńczych nikt inny. To ciekawostka z omówionego w artykule wyroku sądu. Wyrok ten pokazuje jednak stały problem z MOPS - urzędnicy wiedzą o tym, że nie ma limitu wieku (18 lat dla osoby nieuczącej się) przy świadczeniu pielęgnacyjnym (jako data powstania niepełnosprawności. Ale wciąż ten limit stosują. To karygodne. Bo wynika to w mojej ocenie z obawy, że wojewoda odbierze gminom pieniądze na świadczenie pielęgnacyjne albo RIO zarzucą gminie naruszenie zasad gospodarki środkami publicznymi - bo przepisy wciąż mówią o limicie 18 lat, a to że limit nie obowiązuje wynika z wyroku TK, którego Sejm nigdy nie przełożył na nowelizację przepisów

Kłopoty ze skargą na MOPS za odebrany zasiłek pielęgnacyjny 215,84 zł. Tylko ePUAP albo papierowy dokument

W przepisach jest pułapka. Jeżeli spierasz się o zasiłek pielęgnacyjny (215,84 zł) z MOPS to nie można obecnie wnosić elektronicznie pism do sądu z nowym systemem e-Doręczenia. Będzie to możliwe dopiero od 2029 r. (o czym informują przepisy przejściowe, które łatwo przegapić). Można skorzystać z ePUAP. I tak wniesioną skargę na decyzję MOPS sąd przyjmie. Przez e-Doręczenia to się nie uda. W artykule przykład utraconego w ten sposób zasiłku pielęgnacyjnego. Na dziś najbezpieczniejszym prawnie sposobem wniesienia skargi na MOPS (i SKO) w sprawie zasiłku pielęgnacyjnego jest po prosty tradycyjna "papierowa" skarga.

REKLAMA

1,1 mln osób dostanie czternastą emeryturę wcześniej. Ale nie każdy dostanie 1558,81 zł na rękę

Zakład Ubezpieczeń Społecznych kontynuuje wypłatę czternastych emerytur. Jeszcze przed najbliższym weekendem (do piątku 5 września 2025 r.) przelew na konto i przekaz pocztowy otrzyma prawie 1 mln 136 tys. osób. To emeryci i renciści, którym ZUS ustalił termin płatności głównego świadczenia na 6 dzień miesiąca.

Deregulacja: Prezydent RP Karol Nawrocki podpisał 22 postulaty [LISTA]

Zastosowanie instytucji "milczącego załatwienia sprawy" przy przekroczeniu przez urzędy czasu instrukcyjnego zawartego w przepisach, zrównanie ważności dokumentacji elektronicznej z papierową, doprecyzowanie definicji konsumenta w prawie cywilnym, certyfikowanie firm uczestniczących w przetargach publicznych, usprawnienie procedury przetargowej w przypadku jednej oferty, roczny zamiast miesięcznego limitu przychodów dla działalności nieewidencjonowanej, cyfryzacja postępowań sądowych, obowiązkowa mediacja – szybsze i tańsze rozwiązanie sporów, skuteczna ochrona spadkobierców przed nadużyciami - szybkie blokowanie rachunków osób zmarłych: to tylko kilka z 22 postulatów podpisanych przez Prezydenta RP Karola Nawrockiego.

REKLAMA