Łączenie spraw w postępowaniu karnym

Każdą przesłankę, należy oceniać w kontekście konkretnej sprawy. Jedna i ta sama okoliczność po przeanalizowaniu na tle jednej sprawy, może stanowić przesłankę pozytywną, a na tle kolejnej sprawy, przesłankę negatywną. Za łącznym rozpatrywaniem spraw przemawia przede wszystkim ekonomia procesowa.

Zalety

Postępowanie podczas procesu złożonego jest szybsze, a jego koszty mniejsze niż podczas rozpoznawania spraw oddzielnie. Prowadzi się wówczas jedno postępowanie dowodowe, jeden raz przesłuchuje świadków czy biegłych, co znacznie przyspiesza postępowanie. Uzasadnieniem są tu względy techniczne jak również merytoryczne. Łączne rozpoznanie spraw ułatwia postępowanie dowodowe, pozwala dotrzeć do prawdy materialnej, a tym samym wpływa korzystnie na trafność orzekania, realizując tym samym główne cele procesu karnego. Łączne rozpoznanie spraw ułatwia ocenę aspektów przedmiotowych, warunkujących sądowy wymiar kary kwestii podmiotowych, a także ułatwia orzeczenie w wyroku kary łącznej. Łączenie spraw sprzyja również pełnemu i właściwemu zrekonstruowaniu obrazu przestępnego współdziałania i ról, jakie odgrywali w nim oskarżeni.

Przyczynić się może ponadto do usprawnienia procesu, obniżenia jego kosztów oraz realizacji dyrektywy rozstrzygania spraw w rozsądnym terminie. Rachunek ekonomiczny, a przede wszystkim względy sprawiedliwościowe, przemawiają za tym, aby wszystkie osoby współdziałające we wszystkich możliwych kombinacjach przy popełnieniu czynu zabronionego i to zarówno sprawczo (współsprawcy, sprawcy bezpośredni i kierowniczy lub polecający – art. 18 § 1 Kodeksu karnego), jak i niesprawczo ( podżegacze oraz pomocnicy – art. 18 § 2 i 3 k.k.), o ile nie stoją na przeszkodzie trudności procesowe, ponosili odpowiedzialność karną w jednym postępowaniu i dzieje się tak stosunkowo często. Sąd, a w postępowaniu przygotowawczym organ je prowadzący, decydując o połączeniu spraw do wspólnego rozpatrzenia, muszą kierować się rozwagą. Nadmiernie łączenie spraw może prowadzić do wydłużenia procesu, a co za tym idzie, do jego nieefektywności. Łączenie spraw karnych ma tez istotne znaczenie dla zachowania podstawowych gwarancji procesowych. Gdyby bowiem doszło do sytuacji, w której osoba występująca w charakterze strony oskarżonej w jednej sprawie była w innym powiązanym postępowaniu przesłuchiwana jako świadek jej prawa procesowe, zwłaszcza prawo do obrony byłyby poważnie zagrożone.

Zobacz również: Jakie są prawa obywatela w postępowaniu karnym?