REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Niezdolność natury psychicznej do podjęcia obowiązków małżeńskich – zaburzenia psychoseksualne

dr Arletta Bolesta
Adwokat kościelny
Niezdolność natury psychicznej do podjęcia obowiązków małżeńskich – zaburzenia psychoseksualne /fot. fotolia
Niezdolność natury psychicznej do podjęcia obowiązków małżeńskich – zaburzenia psychoseksualne /fot. fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Zaburzenia psychoseksualne (dewiacje seksualne) to terminy, z którymi spotykamy się dosyć często, dlatego na wybranych przykładach warto ukazać je w kontekście przeszkody małżeńskiej w postaci impotencji, jak i w aspekcie wady konsensu małżeńskiego w formie niezdolności natury psychicznej do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich.

W ślad za artykułami, w których poruszona została tematykę schizofrenii oraz nerwicy, także i tym razem można powtórzyć, iż naszym centrum zainteresowań nie jest analiza tejże kwestii w aspekcie medycznym, psychiatrycznym czy psychologicznym, co w świetle prawa kanonicznego, w tym - kościelnego prawa małżeńskiego.

REKLAMA

REKLAMA

Odnośnie impotencji, to w kan. 1084 §1 KPK czytamy: Niezdolność dokonania stosunku małżeńskiego uprzednia i trwała, czy to ze strony mężczyzny czy kobiety, czy to absolutna czy względna, czyni małżeństwo nieważnym z samej jego natury. Z kolei w kan. 1095 nr 3 KPK czytamy: Niezdolnymi do zawarcia małżeństwa są ci, którzy: z przyczyn natury psychicznej nie są zdolni podjąć istotnych obowiązków małżeńskich.

Na początku naszych rozważań trzeba zaznaczyć, iż impotencja to przeszkoda, zaś niezdolność natury psychicznej to defekt woli. Oznacza to, iż impotencja pozostaje poza obszarem woli w tym sensie, że wola jest jakby niczym „nieskażona”.

Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!

REKLAMA

Po zacytowaniu kanonów wysuwają się na czoło dwie kwestie. Po pierwsze tak, jak przeszkoda impotencji jest określona przez Prawodawcę (uprzedniość, trwałość, absolutność, relatywność), to nie można tego samego powiedzieć o niezdolności natury psychicznej, tj. o tym, jaka ona winna być. Stąd należy odnieść się do wykładni prawa. Po drugie prawnego określenia impotencji nie można rozumieć w sensie medycznym: chodzi o rozumienie jej trwałości, które nie jest równoznaczne z jej niemożnością wyleczenia, jak i o rozumienie tej przeszkody w medycynie na szerszym polu. Bowiem właśnie na gruncie medycznym pojęcia zaburzenia potencji objęte są również przypadki niezdolności do podniecenia seksualnego czy niezdolności do osiągnięcia rozkoszy seksualnej (K. Imieliński, Medycyna i seks, Warszawa 1987), gdy z kolei oziębłość w prawie kanonicznym rozważana jest bardziej w kontekście niezdolności natury psychicznej. To tylko dwie uwagi, o których warto uczynić jedynie wzmiankę, aby uświadomić sobie niezależność wyroków, jakie zapadają w kościelnych procesach małżeńskich od opinii Ekspertów z danej dziedziny. Z drugiej zaś strony, aby jednak docenić ich wagę.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Została uczyniona wzmianka nt. oziębłości, warto więc wejść w głębię tego zagadnienia. Często można spotkać się z zapytaniem: czy małżeństwo jest nieważne, gdy nie następuje osiągnięcie satysfakcji seksualnej, bądź gdy partnerzy mają różne potrzeby (częstotliwość pożycia rozumiana w przyjętej normie). Nie powinno się odpowiadać natychmiast i wprost negatywnie na to pytanie bez wejścia w szczegóły bowiem, gdy dokonanie stosunku seksualnego jest możliwe,  wówczas temat należy drążyć z innych stron. O jednej z nich zostało powiedziane powyżej – oziębłość w aspekcie niezdolności natury psychicznej. Jest też kolejna strona, którą warto poruszyć, a mianowicie: winno postawić zapytanie: czy czasem osiągnięcie satysfakcji możliwe jest wyłącznie, bądź w większości wówczas, gdy pożyciu towarzyszą inne nieprawidłowe okoliczności? Tym sposobem dochodzimy do dewiacji seksualnych.


Przy tym od razu widać, iż impotencja może przenikać się z niezdolnością natury psychicznej. Weźmy prosty przykład w postaci braku reakcji genitalnych – gdy słyszymy o tym, to można postawić diagnozę o impotencji, ale warto także zapytać o przyczynę tegoż, gdyż ona może umiejscawiać się w psychice. Oznacza to, iż taką reakcję można zaobserwować, gdy zaistnieją jednak okoliczności nieprawidłowe, co stanowi o zaburzeniu psychoseksualnym, czyli o niezdolność natury psychicznej. Przy okazji już innych artykułów mowa była o jakby wzajemnym przeplataniu się różnych tytułów, gdy dochodzi do takich sytuacji, wówczas należy postąpić wedle takiej zasady, że przeszkody małżeńskie mają pierwszeństwo przed wadami zgody (Viladrich P.J., Konsens małżeński. Sposoby prawnej oceny i interpretacji w kanonicznych procesach o stwierdzenie nieważności małżeństwa (kanony 1095-1107 Kodeksu Prawa Kanonicznego), Warszawa 2002). Cały czas jednak pamiętając o istocie omawianej przeszkody, a nią jest niemożność pożycia intymnego. Czasami można spotkać się też z innym przykładem owego przenikania się tych przyczyn: gdy źródło niemożności pożycia leży w sferze psychicznej. Tu ewidentnie mowa jest o niemożności podjęcia współżycia, wówczas należy mówić o impotencji, stąd na początku użyte sformułowanie, iż w przypadku przeszkody wola jest „jakby” niczym nie skażona.

Niezdolność natury psychicznej do podjęcia obowiązków małżeńskich

Jeszcze innego rodzaju przenikanie widać na kolejnym przykładzie, tzw. Zespołu Jacobsa, chodzi o mężczyzn z dwoma chromosomami Y. Pod względem psychicznym mężczyźni ci mogą odznaczać się przykładowo: brakiem pełnej dojrzałości psychicznej, zmniejszonym panowaniem nad sferą emocji, zwiększoną pobudliwością emocjonalną, ale też (chociaż sporadycznie) na gruncie cielesnym może mieć miejsce niedorozwój zewnętrznych narządów płciowych (K. Boczkowski, Płeć człowieka, Warszawa 1987). Tu źródło ma charakter fizyczny, a determinuje zarówno sferę psychiczną, jak i fizyczną. To tylko wskazuje, iż warto wziąć pod uwagę nie tylko to, co wydaje się słuszne z punktu widzenia prawa kanonicznego (np. sposób zachowania, impotencja rozumiana w powszechnym słowa tego znaczeniu), ale i dodatkowo warto podejść do sprawy też z punktu widzenia medycznego, ułatwi to (nie chodzi o determinację) prowadzenie procesu.

Z kolei, gdy jest pewność, że związek nie został dopełniony, co może mieć miejsce, tak przy impotencji, jak i niezdolności natury psychicznej, to wówczas można prowadzić proces w kierunku jego rozwiązania. Aczkolwiek trzeba pamiętać, iż mowa jest wówczas o rozwiązaniu ważnie zawartego związku, nie zaś o orzeczeniu jego nieważności (na podstawie w tym przypadku przeszkody, wady) (T. Pawluk, Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II, T. III, Prawo małżeńskie, Olsztyn 1996).

Podany został przykład swoistego rodzaju przenikania się impotencji z niezdolnością, ale trzeba pamiętać też o zasadniczych różnicach pomiędzy nimi. Co prawda obie przyczyny mają istnieć przed wstąpieniem w związek małżeński, obie mogą dotyczyć obojga małżonków, ale już impotencja winna mieć charakter trwały. Niezdolność wystarczy, jeżeli jest czasowa. Z drugiej jednak strony, skoro trwałości impotencji nie należy rozumieć w sensie medycznym a prawnym, to w pewnym stopniu cecha ta aż tak nie różnicuje oba zjawiska od siebie. Następnie niezdolność winna mieć charakter absolutny, gdy tymczasem impotencja - absolutny bądź relatywny. Wydaje się, iż przy owej relatywności (względności) widać niezależność przeszkody o woli.

Na marginesie warto tylko wspomnieć o sytuacji, podczas której nie dochodzi do pożycia, ale nie z winy, czy to przeszkody, czy to niezdolności natury psychicznej, a z takiego samostanowienia (z własnej woli).

Nerwica jako niezdolność do podjęcia obowiązków małżeńskich


Czy w takiej sytuacji możliwe jest wszczęcie procesu?

Jak najbardziej, jednak już zupełnie z innej przyczyny, tj. z wykluczenia (symulacji) elementu właśnie w postaci pożycia. Przy okazji tej wady zgody nie powinno zatrzymywać się wyłącznie na prostym: „wstępując w związek małżeński dokonałam (dokonałem) wykluczenia tego elementu”, bądź „Strona przeciwna, wstępując w związek małżeński dokonała wykluczenia tego elementu”, ale po raz kolejny trzeba rozważyć to w kontekście przeszkody, jak i niezdolności. Nic nie stoi w opozycji, gdy jest jakaś wątpliwość, zaś z drugiej strony, gdy istnieje też ku temu uzasadnienie, co do innych przyczyn, aby prowadzić proces z kilku tytułów jednocześnie.

Zostało wspomniane o przenikaniu się przeszkody impotencji z niezdolnością w wymiarze psychicznym. Trudno mówić o przeplataniu się, ale można pokusić się o stwierdzenie, iż też inna przeszkoda spotyka się z omawianą wadą i to na gruncie życia seksualnego. Chodzi mianowicie o przeszkodę pokrewieństwa, zaś z drugiej strony o jedną z dewiacji w postaci kazirodztwa, rozumianego w ten sposób, iż satysfakcja seksualna pozostaje w ścisłym związku z tym, iż do pożycia, osiągnięcia satysfakcji dochodzi wyłącznie czy w przeważającej mierze z osobami spokrewnionymi (mówiąc jednak o przeszkodzie i tym zaburzeniu trzeba wziąć pod uwagę taki stopień pokrewieństwa, od którego nie istnieje możliwość udzielenia dyspensy).

Poruszyłam tą tematykę, bowiem nie należy ona aż tak do rzadkości w kościelnych procesach małżeńskich, a jak widać jest ona na tyle skomplikowana, iż wymaga głębszej analizy.

Jak interpretować akta sprawy w kościelnym procesie małżeńskim?

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Jednak będzie zakaz palenia w oknach, na balkonach i klatkach schodowych? Sprawa powraca. Wzorem będą regulacje litewskie?

Zakaz palenia na balkonach i klatkach schodowych. Sprawa powraca w Ministerstwie Zdrowia. Wzorem będą regulacje litewskie? Palenie papierosów w miejscach publicznych wciąż budzi emocje. Resort nie jest jednak chętny do podjęcia radykalnej decyzji.

1000 zł zasiłek losowy dla dzieci + do 2000 zł dla niepełnosprawnych + do 8000 zł z pomocy społecznej + 2000 zł zasiłku powodziowego

Dla osób, które ucierpiały w wyniku powodzi lub podtopień w Polsce, są dostępne różne formy pomocy, w tym finansowe. O pomoc mogą starać się rodziny z dziećmi, osoby niepełnosprawne, rolnicy, przedsiębiorcy czy studenci.

Sejm [druk 665]: 1) orzeczenia o niepełnosprawności 16-latków i 2) zaświadczenia dla zasiłków i świadczeń [Przedłużenie ważności i uprawnień]

Problem dotyczy orzeczeń o niepełnosprawności dla osób poniżej 16-ego roku życia. Po osiągnięciu 17. roku życia definitywnie wygasają. Nawet jak 16-latek złożył wniosek o przedłużenie w odpowiednim terminie. Musi wystąpić o nowe orzeczenie o niepełnosprawności. Czekając na nie traci prawa do ulg i świadczeń. Najczęściej przez kilka miesięcy. W Sejmie pojawiła się koncepcja poprawy sytuacji takich osób. Jest ona jednak nielogiczna, gdyż zakłada przedłużenie ważności orzeczeń, które już wygasły.  

Nie więcej niż 3 kody w orzeczeniu o niepełnosprawności. Co przysługuje? [Przykłady]

„Na co dzień borykam się z wieloma chorobami. Są to m.in. problemy neurologiczne, cukrzyca, choroby wzroku, a także dolegliwości związane z poruszaniem się. Czy wszystkie te choroby zostaną wymienione w orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności?” – pyta Czytelnik. Otóż zgodnie z przepisami w orzeczeniu znajdą się maksymalnie trzy przyczyny niepełnosprawności.

REKLAMA

2000 złotych jednorazowego świadczenia i rekompensata poniesionych strat. To propozycja PFRON dla samorządów na 2024 rok.

2000 złotych jednorazowego świadczenia i rekompensata poniesionych strat. To propozycja PFRON dla samorządów na 2024 rok. Mogą z niej skorzystać osoby niepełnosprawne poszkodowane w wyniku żywiołu.

Stan klęski żywiołowej rozszerzony na cztery kolejne powiaty w województwie dolnośląskim. Nowe zasady zbierania odpadów

Stan klęski żywiołowej rozszerzony na cztery kolejne powiaty w województwie dolnośląskim. W Dzienniku Ustaw opublikowano stosowne rozporządzenie. W  rozporządzeniu wprowadzono także obowiązek stosowania określonych środków zapewniających ochronę środowiska.

Zasiłek pogrzebowy: jednorazowe świadczenie w wysokości 7000 zł. Od kiedy?

Zasiłek pogrzebowy: jednorazowe świadczenie w wysokości 7000 zł. Od kiedy? W dalszym ciągu trwają uzgodnienia na Stałym Komitecie Rady Ministrów. Ile będzie wynosić zasiłek pogrzebowy? Czy będzie corocznie waloryzowany? Co z zasiłkiem celowym?

Od 1 października 2024 roku zapłacimy więcej w aptece. Wzrosną ceny, a kwoty dopłat spadną. Do tego koniec refundacji leku na cukrzycę i odchudzanie.

Od 1 października 2024 roku zapłacimy więcej w aptece. Wzrosną ceny, a kwoty dopłat spadną. To również koniec refundacji leku na cukrzycę i odchudzanie. Znamy nową listę refundacyjną, która podlega aktualizacji co 2 miesiące.

REKLAMA

Rekomendacje MSWiA i MRPiPS: Uproszczenie procedury o zasiłki dla poszkodowanych w powodzi

Wnioski o zasiłek powodziowy oraz zasiłek z pomocy społecznej będą przyjmowane zgodnie z zasadą „jednego okienka”. Minister spraw wewnętrznych oraz minister rodziny i pracy wydali wspólnie rekomendacje upraszczające procedury.

Bezpłatne laptopy lub tablety dla uczniów w 2025 r. Na jakich zasadach zostaną rozdysponowane?

Nowe laptopy lub tablety dla uczniów, to jeden z punktów „Polityki Cyfrowej Transformacji Edukacji” – strategicznego dokumentu, który wyznacza ramy polityki państwa i działań dla dalszego rozwoju edukacji cyfrowej w Polsce. Kiedy i na jakich zasadach laptopy mają trafić do uczniów?  

REKLAMA