REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Separacja, jako sposób na „przerwę” w związku

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
r. pr. Wojciech Országh
Kancelaria Prawna Chałas i Wspólnicy
Chałas i Wspólnicy
Kancelaria Prawna
Separacja, jako sposób na „przerwę” w związku
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Kryzysy zdarzają się nawet w najlepszym małżeństwie i każdy może potrzebować przerwy i czasu na przemyślenie, czy wyobraża sobie dalszą relację i jest gotowy/a podjąć starania na potrzeby odbudowania bliskości. W takiej sytuacji, część małżeństw decyduje się na separację, czy to faktyczną, czy prawną.

Czy i w jaki sposób sformalizować rozstanie?

Jak wskazują eksperci, wiele osób decyduje się na rozwód bez wcześniejszej pracy nad relacją np. poprzez terapie czy mediacje[1]. Kryzysy zdarzają się nawet w najlepszym małżeństwie i każdy może potrzebować przerwy i czasu na przemyślenie, czy wyobraża sobie dalszą relację i jest gotowy/a podjąć starania na potrzeby odbudowania bliskości. W takiej sytuacji, część małżeństw decyduje się na separację, czy to faktyczną, czy prawną. Oceniając, czy i w jaki sposób sformalizować swoje rozstanie, warto wziąć pod uwagę przyczyny oddalenia się od siebie oraz ewentualne zapatrywania na czas, jaki może być potrzebny do podjęcia decyzji co do dalszego trwania małżeństwa. Czasem jednak warto będzie zdecydować się na separację jako na mniej definitywne rozwiązanie. 

REKLAMA

REKLAMA

Jakie są skutki separacji?

Jeżeli pomiędzy małżonkami nastąpił zupełny rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać orzeczenia przez sąd separacji[2], która to ma dać małżonkom czas na przemyślenie przyszłości swojego związku[3] i doprowadzić do pojednania i ponownego nawiązania pożycia[4]. Tym samym, instytucja separacji pełni swojego rodzaju funkcję pomocniczą dla małżonków[5] i daje komfort jednoczesnego bycia „razem” i „osobno”. Orzeczenie separacji ma zasadnicze skutki rozwodu, jednakże żadne z małżonków nie może zawrzeć kolejnego małżeństwa. W następstwie separacji powstaje między małżonkami rozdzielność majątkowa, ustają niemal wszystkie obowiązki małżeńskie (szczególnie wspólnego pożycia, zachowania wierności czy zaspokajania potrzeb rodziny). Odpada także podstawa domniemania pochodzenia dziecka od męża matki, co może mieć ogromne znaczenie, jeżeli przyczyną separacji jest wejście przez małżonkę w związek z innym niż mąż mężczyzną. 

Pozew czy wniosek o separację?

Jeżeli małżonkowie nie posiadają wspólnych dzieci, orzeczenie separacji może nastąpić na podstawie zgodnego wniosku. Wtedy, sąd nie będzie orzekał o winie, a opłata od wniosku wyniesie zaledwie 100 zł. W trybie spornym (procesowym) opłata wyniesie już 600 zł, jednakże możliwe jest uzyskanie orzeczenia o winie w rozkładzie pożycia. Uzyskanie takiego orzeczenia może mieć dla powoda czy powódki m.in. takie znaczenie, że po orzeczeniu separacji, małżonek, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka alimentów. W takim przypadku, orzeczenie o winie (jeżeli ta rzeczywiście leży po jednej ze stron) pozwala na zabezpieczenie się przed koniecznością utrzymywania mniej zaradnego finansowo małżonka. Warto dodać, że w przypadku uznania pozwu przez stronę pozwaną, jeżeli małżonkowie nie posiadają małoletnich dzieci, sąd może ograniczyć postępowanie dowodowe wyłącznie do przesłuchania stron, co redukuje ryzyko niepotrzebnego zaogniania konfliktu w toku postępowania dowodowego (np. przy przesłuchiwaniu świadków czy przedstawiania dowodów niewierności strony pozwanej). Tym samym, orzeczenie o winie nie niweczy szans małżonków na skuteczną terapię czy mediację i tym samym naprawę relacji w przyszłości. 

W przypadku separacji faktycznej (bez orzeczenia sądowego) dalej aktualne pozostają wszelkie obowiązki małżeńskie, a także wynikające z małżeństwa domniemania. Z drugiej jednak strony, nie dochodzi do rozdzielenia majątków małżonków, co wiąże się z koniecznością jego podziału. Dlatego też, rozważając rodzaj separacji oraz ewentualny tryb postępowania (procesowy lub nieprocesowy) warto skonsultować i rozważyć wszystkie związane z tym ryzyka i koszty.  

REKLAMA

Zarówno pozew, jak i wniosek o separację rozpoznawać będzie sąd okręgowy w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie wspólne zamieszkanie, jeżeli choć jeden z nich w tym okręgu jeszcze przebywa. Natomiast w razie braku takiej podstawy, wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a gdy i tej podstawy nie ma, to właściwy jest sąd miejsca zamieszkania powoda[6]

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jak długo trwa separacja?

Orzeczona separacja może trwać tak długo, jak małżonkowie uznają to za konieczne. Sąd zniesie separację dopiero na zgodny wniosek małżonków. W czasie jej trwania żadne z małżonków nie może zawrzeć kolejnego małżeństwa. Brak jest też obowiązku dochowania małżonkowi wierności, czy wspólnego rozstrzygania o istotnych sprawach rodziny. Małżonkowie pozostający w separacji obowiązani są do wzajemnej pomocy, jeżeli wymagają tego względy słuszności (np. z uwagi na stan zdrowia jednego z małżonków pozostających w separacji[7]). Tym samym, orzeczona separacja pozwala małżonkom na „zawieszenie” swojego małżeństwa, w trakcie którego razem w ramach np. terapii czy mediacji lub też osobno mogą zastanowić się nad dalszym trwaniem w związku. 

Autor: r. pr. Wojciech Országh, Kancelaria Prawna Chałas i Wspólnicy

[1] [za:] r.pr. M. Sokołowska [w:] https://www.infor.pl/prawo/nowosci-prawne/5462745,Liczba-rozwodow-w-Polsce-od-wybuchu-pandemii-koronawirusa.html

[2] Art. 61 (1) § 1 k.r.o. 

[3] J. Panowicz-Lipska, Skutki prawne separacji faktycznej, Palestra 36/3-4 (411-412), Poznań 1992 [cyt. za:] M. Załucki (red.), Kodeks Rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Warszawa 2023. 

[4] Uchwała Sądu Najwyższego z 17 stycznia 2012 r., I UZP 8/11. 

[5] Wyrok Sądu Najwyższego z 13 stycznia 2000 r., II CKN 1070/98.

[6] J. Gajda [w:] K. Pietrzykowski (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz. Wyd. 8, Warszawa 2023.

[7] Ibidem.

 

oprac. Wioleta Matela-Marszałek
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
2 mln kapitału i życie z odsetek w 2025 r. Ile musisz odłożyć, żeby rzucić pracę? Najnowsze wyliczenia

Seniorzy 75+ mogą liczyć na znaczną podwyżkę świadczeń! Od 1 marca 2026 r. dodatek pielęgnacyjny, wypłacany przez ZUS, wzrośnie do 364,59 zł miesięcznie (wzrost o ok. 16 zł). To pieniądze przyznawane z urzędu, bez konieczności składania dodatkowego wniosku. W artykule sprawdzisz, komu dokładnie przysługuje to świadczenie i jaka będzie dokładna waloryzacja.

ZUS zmienia zasady zwolnień lekarskich. 2 miliony L4 do weryfikacji. Kiedy ZUS Cię wezwie?

Liczba zwolnień lekarskich w Polsce dynamicznie rośnie, zwłaszcza z powodu zaburzeń psychicznych. ZUS w odpowiedzi na ten trend intensyfikuje kontrole, a prognozy mówią nawet o 2 milionach weryfikacji L4. Zakład ma prawo skontrolować Cię formalnie i merytorycznie (badanie u orzecznika). Jeśli masz L4 na depresję lub lęki, musisz ściśle przestrzegać zaleceń, bo w razie naruszenia ZUS może cofnąć zasiłek chorobowy za cały okres.

Emerytura stażowa 3500 zł od ZUS. Kto dostanie ją już w 2026 r.? Jest warunek 38 lub 39 lat pracy

Emerytury stażowe to długo oczekiwana reforma umożliwiająca wcześniejsze przejście na odpoczynek osobom z długim stażem pracy (bez czekania na 60/65 lat). Projekt ma wejść w życie w 2026 r. Wiele wskazuje, że minimalne świadczenie wyniesie około 3500 zł. Kluczowy warunek to 38 lat stażu dla kobiet i 39 lat dla mężczyzn oraz fakt, że emerytura musi być wyższa niż minimalna.

688,00 złotych – co najmniej tyle podatku zapłaci pracownik, który dostanie od pracodawcy prezent. O jakie przypadki chodzi?

Wręczenie pracownikowi prezentu (np. bonu, nagrody rzeczowej) z punktu widzenia prawa nie jest miłym gestem, lecz opodatkowanym przychodem. Pracownik może być zmuszony do zapłaty co najmniej 688 zł podatku i składek ZUS od prezentu o wartości 2000 zł. Kluczowe jest, czy prezent pochodzi z Funduszu Świadczeń Socjalnych (ZFŚS) – tylko to daje szansę na uniknięcie wysokiego obciążenia.

REKLAMA

4800 zł dodatku do emerytury za każdy rok opieki! Kto i na jakich warunkach zyska "dodatkowe lata pracy"? Nowy projekt dla kobiet

Tysiące kobiet w Polsce, które poświęciły lata na wychowanie dzieci lub opiekę nad seniorami, borykają się z problemem niskiej emerytury z powodu krótszego stażu. Pojawiły się projekty rekompensat. Kwota 4800 zł rocznego wsparcia dla opiekunów może stać się realna. Kluczowe jest zrozumienie, które przepisy to umożliwiają oraz co to oznacza w kontekście waloryzacji świadczeń i nowych projektów dla seniorów. (392 znaki)

Koniecznie zmień ten kod w dokumentach do 31 stycznia 2026 r. Jeśli tego nie zrobisz, stracisz część emerytury!

Niezbędne zmiany w dokumentacji ubezpieczeniowej stają się faktem. Coraz więcej osób w wieku przedemerytalnym jest wzywanych przez ZUS do weryfikacji danych, zwłaszcza dotyczących okresów nieskładkowych. Konieczność złożenia dokumentu korygującego (np. ZUS Rp-7) w wyznaczonym terminie (często 31 stycznia) ma kluczowe znaczenie. Niedopełnienie tego obowiązku może skutkować nieuznaniem ważnych okresów, co bezpośrednio obniży wysokość przyszłej emerytury. (384 znaki)

Zasiłek pogrzebowy 2026. 7 000 czy 4 000 zł z ZUS? [Przykłady]

Od 1 stycznia 2026 r. wzrasta kwota zasiłku pogrzebowego. Dla członków najbliższej rodziny zasiłek wyniesie 7 000 zł. Będzie to też maksymalna kwota dla pozostałych osób, które poniosły koszty pochówku. W niektórych przypadkach na początku roku wciąż jednak będzie można liczyć na 4 000 zł. Dlaczego?

Uwaga! Już niedługo cofamy zegarki – Polacy znów „zyskają” godzinę snu!

W ostatni weekend października przechodzimy na czas zimowy. O 3:00 w nocy cofniemy zegarki na 2:00 – i choć to dobra wiadomość dla śpiochów, lekarze ostrzegają: zmiana czasu wpływa na zdrowie bardziej, niż myślisz.

REKLAMA

Stawki płatności bezpośrednich i PWK za 2025 rok - aktualizacja MRiRW

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi poinformowało 10 października 2025 r., że minister rolnictwa i rozwoju wsi Stefan Krajewski podpisał rozporządzenie określające wysokość stawek płatności bezpośrednich oraz przejściowego wsparcia krajowego (PWK) na rok 2025.

ZUS zyska nowe uprawnienia i będzie mógł się domagać składek nawet za 20 lat wstecz. Co z kosztami i przychodami przedsiębiorców?

Trwa dyskusjach o przepisach, nad którymi toczą się już prace. Czy ZUS zyska prawo do tego, by domagać się składek za nieograniczony czas wstecz? Co wtedy z rozliczeniami podatkowymi przedsiębiorców? Czy sądy zaleje fala odwołań, a niewydolny już teraz system będzie działał jeszcze gorzej?

REKLAMA