REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Separacja czy rozwód? Jakie skutki niesie formalne rozstanie małżonków?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Wojciech Országh
Radca prawny specjalizujący się w prowadzeniu sporów sądowych oraz windykacji należności
rozwód, separacja, małżeństwo, prawo, dziecko
Separacja czy rozwód? Jakie skutki niesie formalne rozstanie małżonków?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Kryzysy zdarzają się nawet w najlepszym małżeństwie i każdy może potrzebować przerwy i czasu na przemyślenie, czy wyobraża sobie dalszą relację i jest gotowy/a podjąć starania na potrzeby odbudowania bliskości. W takiej sytuacji, część małżeństw decyduje się na separację, czy to faktyczną, czy prawną.

Czy i w jaki sposób sformalizować rozstanie?

Jak wskazują eksperci, wiele osób decyduje się na rozwód bez wcześniejszej pracy nad relacją np. poprzez terapie czy mediacje [1]. Kryzysy zdarzają się nawet w najlepszym małżeństwie i każdy może potrzebować przerwy i czasu na przemyślenie, czy wyobraża sobie dalszą relację i jest gotowy/a podjąć starania na potrzeby odbudowania bliskości. W takiej sytuacji, część małżeństw decyduje się na separację, czy to faktyczną, czy prawną. Oceniając, czy i w jaki sposób sformalizować swoje rozstanie, warto wziąć pod uwagę przyczyny oddalenia się od siebie oraz ewentualne zapatrywania na czas, jaki może być potrzebny do podjęcia decyzji co do dalszego trwania małżeństwa. Czasem jednak warto będzie zdecydować się na separację jako na mniej definitywne rozwiązanie.

REKLAMA

REKLAMA

Jakie są skutki separacji?

Jeżeli pomiędzy małżonkami nastąpił zupełny rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać orzeczenia przez sąd separacji [2], która to ma dać małżonkom czas na przemyślenie przyszłości swojego związku [3] i doprowadzić do pojednania i ponownego nawiązania pożycia [4]. Tym samym, instytucja separacji pełni swojego rodzaju funkcję pomocniczą dla małżonków [5] i daje komfort jednoczesnego bycia „razem” i „osobno”. Orzeczenie separacji ma zasadnicze skutki rozwodu, jednakże żadne z małżonków nie może zawrzeć kolejnego małżeństwa. W następstwie separacji powstaje między małżonkami rozdzielność majątkowa, ustają niemal wszystkie obowiązki małżeńskie (szczególnie wspólnego pożycia, zachowania wierności czy zaspokajania potrzeb rodziny). Odpada także podstawa domniemania pochodzenia dziecka od męża matki, co może mieć ogromne znaczenie, jeżeli przyczyną separacji jest wejście przez małżonkę w związek z innym niż mąż mężczyzną.

Pozew czy wniosek o separację?

Jeżeli małżonkowie nie posiadają wspólnych dzieci, orzeczenie separacji może nastąpić na podstawie zgodnego wniosku. Wtedy, sąd nie będzie orzekał o winie, a opłata od wniosku wyniesie zaledwie 100 zł. W trybie spornym (procesowym) opłata wyniesie już 600 zł, jednakże możliwe jest uzyskanie orzeczenia o winie w rozkładzie pożycia.

Uzyskanie takiego orzeczenia może mieć dla powoda czy powódki m.in. takie znaczenie, że po orzeczeniu separacji, małżonek, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka alimentów. W takim przypadku, orzeczenie o winie (jeżeli ta rzeczywiście leży po jednej ze stron) pozwala na zabezpieczenie się przed koniecznością utrzymywania mniej zaradnego finansowo małżonka.

REKLAMA

Warto dodać, że w przypadku uznania pozwu przez stronę pozwaną, jeżeli małżonkowie nie posiadają małoletnich dzieci, sąd może ograniczyć postępowanie dowodowe wyłącznie do przesłuchania stron, co redukuje ryzyko niepotrzebnego zaogniania konfliktu w toku postępowania dowodowego (np. przy przesłuchiwaniu świadków czy przedstawiania dowodów niewierności strony pozwanej). Tym samym, orzeczenie o winie nie niweczy szans małżonków na skuteczną terapię czy mediację i tym samym naprawę relacji w przyszłości.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W przypadku separacji faktycznej (bez orzeczenia sądowego) dalej aktualne pozostają wszelkie obowiązki małżeńskie, a także wynikające z małżeństwa domniemania. Z drugiej jednak strony, nie dochodzi do rozdzielenia majątków małżonków, co wiąże się z koniecznością jego podziału. Dlatego też, rozważając rodzaj separacji oraz ewentualny tryb postępowania (procesowy lub nieprocesowy) warto skonsultować i rozważyć wszystkie związane z tym ryzyka i koszty.

Zarówno pozew, jak i wniosek o separację rozpoznawać będzie sąd okręgowy w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie wspólne zamieszkanie, jeżeli choć jeden z nich w tym okręgu jeszcze przebywa. Natomiast w razie braku takiej podstawy, wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a gdy i tej podstawy nie ma, to właściwy jest sąd miejsca zamieszkania powoda[6].

Jak długo trwa separacja?

Orzeczona separacja może trwać tak długo, jak małżonkowie uznają to za konieczne. Sąd zniesie separację dopiero na zgodny wniosek małżonków. W czasie jej trwania żadne z małżonków nie może zawrzeć kolejnego małżeństwa. Brak jest też obowiązku dochowania małżonkowi wierności, czy wspólnego rozstrzygania o istotnych sprawach rodziny. Małżonkowie pozostający w separacji obowiązani są do wzajemnej pomocy, jeżeli wymagają tego względy słuszności (np. z uwagi na stan zdrowia jednego z małżonków pozostających w separacji[7]). Tym samym, orzeczona separacja pozwala małżonkom na „zawieszenie” swojego małżeństwa, w trakcie którego razem w ramach np. terapii czy mediacji lub też osobno mogą zastanowić się nad dalszym trwaniem w związku.

Przypisy

  • [1] [za:] r.pr. M. Sokołowska [w:] https://www.infor.pl/prawo/nowosci-prawne/5462745,Liczba-rozwodow-w-Polsce-od-wybuchu-pandemii-koronawirusa.html
  • [2] Art. 61 (1) § 1 k.r.o.
  • [3] J. Panowicz-Lipska, Skutki prawne separacji faktycznej, Palestra 36/3-4 (411-412), Poznań 1992 [cyt. za:] M. Załucki (red.), Kodeks Rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Warszawa 2023.
  • [4] Uchwała Sądu Najwyższego z 17 stycznia 2012 r., I UZP 8/11.
  • [5] Wyrok Sądu Najwyższego z 13 stycznia 2000 r., II CKN 1070/98.
  • [6] J. Gajda [w:] K. Pietrzykowski (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz. Wyd. 8, Warszawa 2023.
  • [7] Ibidem.
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wreszcie korzystna zmiana w podatkach - Prezydent podpisał, a zmiany wejdą w życie jeszcze w listopadzie 2025, to już pewne

Uprawnienia organów kontroli skarbowej mają trend wyraźnie wzrostowy. Na każdym kroku można przeczytać o zmianach w przepisach, które poszerzają uprawnienia skarbówki. Tym bardziej cieszy informacja o podpisaniu przez Prezydenta nowelizacji Ordynacji podatkowej, która będzie działała na korzyść podatników.

Rewolucja w urlopach i wynagrodzeniach została ogłoszona już dawno. Jednak na korzyści większość pracowników poczeka aż do maja 2026 roku

W prawie pracy już niedługo zajdą rewolucyjne zmiany. Jednak choć wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku, to większość pracowników odczuje płynące z nich korzyści dopiero w maju. Nie warto więc żądać swoich praw w dziale kadr już w styczniu. Dlaczego?

Prawo jazdy po nowemu. UE przegłosowała rewolucyjne zmiany dla kierowców

To już pewne: 21 października 2025 r. Parlament Europejski przegłosował rewolucyjne zmiany w przepisach o prawie jazdy. Dokument trafi do telefonu, okres ważności zostanie wydłużony, a zakazy prowadzenia będą obowiązywać w całej Unii. Kierowcy zyskają wygodę ale też stracą możliwość ucieczki przed karą.

Na jakie choroby będzie można dostać orzeczenie o niepełnosprawności w 2026 roku

Orzeczenie o niepełnosprawności można uzyskać nie tylko z powodu widocznych ograniczeń ruchowych. W 2026 roku katalog chorób zostanie doprecyzowany i będzie obejmował również schorzenia psychiczne, metaboliczne i neurologiczne.

REKLAMA

Orzeczenie bez osobistego stawiennictwa? Od 10 października 2025 rewolucja w KRUS

Nowe przepisy, które weszły w życie 10 października 2025 r. wprowadzają zasadę zdalnego wydawania orzeczeń lekarskich w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Dopiero gdy dokumentacja medyczna będzie niewystarczająca, lekarz skieruje rolnika na badanie osobiste.

5 tys. zł grzywny (a nawet kara pozbawienia wolności!) za wyrzucenie znicza do kontenera na śmieci na cmentarzu. Nowe pojemniki na odpady załatwiają sprawę, ale wciąż większość musi zabrać znicze ze sobą

Choć przepisy w tym zakresie obowiązują już od 2016 r. – wciąż nie wszyscy zdają sobie sprawę z tego, że wyrzucenie znicza do znajdującego się na cmentarzu pojemnika na odpady zmieszane, może wiązać się z poważnymi konsekwencjami – nie tylko dla środowiska naturalnego, ale również dla portfela sprawcy takiego wykroczenia (które niekiedy może nawet zostać uznane za przestępstwo). Mowa o coraz popularniejszych na polskich cmentarzach zniczach elektronicznych (w tym zniczach led) oraz zniczach solarnych.

Ponad 14.000 zł odprawy za rozwiązanie umowy z pracownikiem zarabiającym minimalną pensję. Tyle już w 2026 roku będą musieli zapłacić pracodawcy

W przypadku utraty pracy w najgorszej sytuacji pozostają najniżej wynagradzani pracownicy. Zazwyczaj nie mają oni oszczędności, które mogłyby w takiej sytuacji służyć im jako poduszka finansowa, a ich sytuacja życiowa gwałtownie się pogarsza.

Dom pomocy społecznej dla osób z niepełnosprawnością – zasady przyjęcia, koszty, skierowanie w 2026

W 2026 roku będą obowiązywać doprecyzowane przepisy dotyczące kierowania osób z niepełnosprawnościami do domów pomocy społecznej. Zmiany mają na celu skrócenie procedur i większe wsparcie rodzin.

REKLAMA

Niespodziewany zwrot w sprawie Trybunału Konstytucyjnego. Koalicja 15 października zmienia strategię, a Sejm rusza z wyborem nowych sędziów

W dzisiejszym wydaniu „Dziennika Gazety Prawnej” pojawiła się informacja, która może znacząco wpłynąć na przyszłość polskiego wymiaru sprawiedliwości. Do 5 i 20 listopada trwa zbieranie kandydatur na sędziowskie wakaty w Trybunale Konstytucyjnym – poinformował dziennik, powołując się na źródła zbliżone do kierownictwa Sejmu. To ruch, który zdaniem obserwatorów może oznaczać początek poważnej zmiany w podejściu Koalicji 15 października do kwestii TK.

Będą liczyć staż pracy po nowemu. Miliony Polaków czeka rewolucyjna zmiana. Kto straci a kto zyska

Pracują latami – bez urlopu, bez zwolnienia, bez pewności jutra. Dziś ich wysiłek nie liczy się do stażu, jutro może to wyglądać zupełnie inaczej. Od nowego roku wejdą w życie przepisy, które naprawią jedną z największych niesprawiedliwości na rynku pracy. Skorzysta nawet 5 milionów Polaków.

REKLAMA