REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odrzucenie spadku po upływie 6 miesięcy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Czym skutkuje niedochowanie terminu na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku?  fot. shutterstock
Czym skutkuje niedochowanie terminu na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku? fot. shutterstock
fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Odrzucenie spadku po upływie 6 miesięcy będzie możliwe tylko wyjątkowo. W jakich sytuacjach? Jak złożyć przed sądem odpowiednie oświadczenie?

Instytucja uchylenia się od skutków prawnych niezłożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku dla laika brzmi niezrozumiale, ale zmierza ona do ochrony spadkobiercy przed niechcianym spadkiem, który to z różnych co do zasady niezawinionych powodów nie złożył w terminie oświadczenia o odrzuceniu spadku. Co prawda od dnia 18 październik 2015 roku obowiązuje reguła, że w przypadku niezłożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku przyjmuje się, że spadek przyjęto z dobrodziejstwem inwentarza. Pomimo, że ww. zasada stwarza pewną ochronę dla spadkobierców przed długami spadkodawcy to nie rozwiązuje ona do końca problemu. Jedynie bowiem odrzucenie spadku, czyli zarówno aktywów i pasywów pozwala nam na uwolnienie się od odpowiedzialności od niechcianego spadku, przez co najczęściej należy rozumieć długi spadkodawcy.

REKLAMA

Polecamy: Darowizny, testamenty, spadki (PDF)

REKLAMA

Pamiętać jednak należy, że odrzucenie spadku po upływie 6 miesięcy będzie możliwe tylko wyjątkowo. Zgodnie bowiem z art. 1019 § 1 k.c. jeżeli oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku zostało złożone pod wpływem błędu lub groźby, stosuje się przepisy o wadach oświadczenia woli z następującymi zmianami 1) uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia powinno nastąpić przed sądem oraz 2) spadkobierca powinien jednocześnie oświadczyć, czy i jak spadek przyjmuje, czy też go odrzuca. Natomiast par. 2 stanowi, że spadkobierca, który pod wpływem błędu lub groźby nie złożył żadnego oświadczenia w terminie, może w powyższy sposób uchylić się od skutków prawnych niezachowania terminu.

Powyższe oznacza, że niedochowanie terminu na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku musi wynikać z błędu lub groźby. Co więcej podstawą uchylenia się przez spadkobiercę od skutków prawnych niezłożenia w terminie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku jest błąd prawnie doniosły.

Nieznajomość masy spadkowej, brak wiedzy o długach

Najczęściej spotykanym w praktyce błędem, pozwalającym na uchylenie się od skutków prawnych i odrzucenie spadku po terminie jest błąd co do składu masy spadkowej. O błędzie co do przedmiotu spadku można mówić jednak tylko wtedy, gdy brak wiedzy o rzeczywistym stanie majątku spadkowego nie jest wynikiem braku staranności spadkobiercy, czy też, mówiąc inaczej, jest on usprawiedliwiony okolicznościami sprawy. Pamiętać przy tym należy, że poprzestanie na pozbawionym konkretnych podstaw przypuszczeniu, dotyczącym stanu majątku spadkowego, nie może być uznane za błąd istotny, lecz za lekkomyślność, która nie stanowi podstawy uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia (niezłożenia oświadczenia) woli na podstawie przepisów o wadach oświadczenia woli (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 30 listopada 2017 roku, sygn.. akt IV CSK 28/17, publ. LEX). Warto jednak wskazać, że spadkobiercy często nie wiedzą co wchodzi w skład spadku. Co więcej bez potwierdzenia swoich praw do spadku czy to w formie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku czy aktu poświadczenia dziedziczenia nie mają oni faktycznej możliwości ustalenia składników wchodzących w masę spadkową. Z tych też powodów brak wiedzy o długach na ogół stanowi jeden z podstawowych argumentów w sprawach o uchylenie się od skutków prawnych niezłożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku. Oczywiście przy założeniu, że niewiedza spadkobiercy nie wynika z jego zaniedbań, lecz z przyczyn od niego niezależnych. Często zdarza się bowiem tak, że wierzyciele spadkodawcy, pomimo że mają wiedzę o jego śmierci nie zgłaszają swoich roszczeń od razu, lecz czekają aż upłynie termin na złożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. Podsumowując stwierdzenie, że spadkobierca nie dołożył należytej staranności powinno być poprzedzone oceną okoliczności konkretnej sprawy i ustaleniem, jakich aktów staranności można było od niego wymagać. Odnosi się to do sprecyzowanych czynności, które faktycznie i prawnie spadkobierca mógłby podjąć, zmierzając do uzyskania koniecznej wiedzy o spadku. W razie niepodjęcia przez spadkobiercę żadnych czynności, wskazane jest określenie, jakich działań, w okolicznościach danej sprawy, prowadzących do pozyskania tej wiedzy można było od niego wymagać, ponieważ doprowadziłyby do uniknięcia błędu (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia z dnia 29 listopada 2012 roku, sygn.. akt II CSK 172/12, publ. LEX).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Błąd co do prawa

Również z powodu błędu co do prawa można uchylić się od skutków prawnych niezachowania terminu do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. Zaznaczyć przy tym należy, że do uchylenia się od skutków prawnych niezachowania terminu nie może być samo tylko, nieuzasadnione szczególnymi okolicznościami, mylne przekonanie spadkobiercy, iż jego bierne zachowanie nie oznacza przyjęcia spadku - zajęcie odmiennego stanowiska prowadziłoby w istocie do podważenia obowiązywania art. 1015 § 2 k.c. W praktyce błąd co do prawa najczęściej będzie przejawiał się w przeświadczeniu o braku powołania do dziedziczenia ustawowego, kolejności powołania do spadku czy też skuteczności złożonego oświadczenia o odrzuceniu spadku. Pamiętać jednak należy, że błąd taki jest także błędem istotnym, rozsądnie bowiem oceniając, można zakładać, że gdyby nie zaistniał, doszłoby do odrzucenia spadku. Jednocześnie popełnienie takiego błędu może być wolne od zarzutu niedołożenia należytej staranności. Rozstrzygając na tle okoliczności konkretnego przypadku o tym, czy błąd był wynikiem niedołożenia należytej staranności, należy mieć jak wiadomo na względzie przeciętny, raczej niezbyt wysoki, stan świadomości prawnej społeczeństwa w zakresie stosunków spadkowo-rodzinnych (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 listopada 2012 roku, sygn.. akt. II CSK 171/12, publ. LEX).

Termin złożenia oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych

Oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych niezłożenia w terminie z powodu błędu lub groźby oświadczenia o odrzuceniu spadku oraz oświadczenie o odrzuceniu spadku powinny być złożone przed sądem. Oba oświadczenia mają charakter materialno - prawny i dlatego przewidziany w art. 1019 § 2 k.c. w zw. z art. 88 § 2 k.c. termin zawity jest zachowany, jeżeli przed jego upływem oświadczenia te zostaną odebrane przez sąd do protokołu sądowego, względnie sąd poświadczy urzędowo podpis spadkodawcy na jego piśmie zawierającym oświadczenia (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2013 roku, sygn.. akt III CZP 77/13, publ. OSNC 2014, Nr 9, poz. 86). Powyższe oznacza, że oświadczenia te muszą być odebrane przez sąd przed upływem roku od daty wykrycia błędu. Zatem do zachowania powyższego terminu nie jest wystarczające wniesienie sprawy do sądu przed upływem roku, lecz odebranie tych oświadczeń.. Dlatego też w przypadku wystąpienia okoliczności, uzasadniających uchylenie się od skutków prawnych i odrzucenie spadku po upływie 6 miesięcy konieczne jest jak najszybsze wszczęcie postępowania. W wypadkach wyjątkowych, w szczególności, gdy za nieodebranie oświadczenia w terminie spadkobierca nie ponosi winy, sąd może nie uwzględnić upływu tego terminu przez wzgląd na zasady współżycia społecznego (art. 5 k.c.) (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 marca 2018 roku, sygn.. akt III CZP 110/17, publ. LEX).

Polecamy serwis: Spadki

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Koszty budowy domu jednorodzinnego 2025-2026. Jak zmieniają się ceny działek, materiałów budowlanych? Na czym można zaoszczędzić?

Czy w 2020 roku można było przewidzieć, że budowa domu w Polsce zdrożeje o blisko połowę w ciągu zaledwie pięciu kolejnych lat? Eksperci Extradom.pl przedstawili prognozy na najbliższą przyszłość, oparte o analizę kosztów budowy domu od 2021 do 2025 roku.

Ile zarabiają lekarze w publicznej służbie zdrowia? Od kilku tysięcy złotych na umowie o pracę do 100 tys. zł i więcej za jedną fakturę wystawioną szpitalowi

Lekarz w publicznym systemie ochrony zdrowia może liczyć na zarobki od kilku tysięcy złotych na umowie o pracę do 100 tys. zł i więcej za jedną fakturę wystawioną szpitalowi. Najmniej zarabiają lekarze na początku drogi zawodowej. Kontrowersje budzą niektóre kontrakty lekarzy specjalistów.

Europa stawia na migrantów. Polska się starzeje i wyludnia – co dalej?

Rekordowa liczba ludności w Unii Europejskiej – 450,4 mln osób – to efekt rosnącej imigracji, która rekompensuje spadek urodzeń i przewagę zgonów. Europa starzeje się, a migranci łagodzą demograficzny kryzys. Polska, z ujemnym bilansem ludności, stoi dziś na rozdrożu.

Kontrole SANEPIDU na koloniach, obozach i na innych obiektach pobytu dzieci i młodzieży w woj. małopolskim

Dzieci i młodzież skorzystają jak co roku z wypoczynku zorganizowanego w formie wyjazdowej jako kolonia, obóz lub jako forma w miejscu zamieszkania, m.in. na półkoloniach organizowanych przez placówki oświatowo-wychowawcze, świetlice szkolne, młodzieżowe domy kultury, ośrodki sportowe. W związku z tym zapowiedziane są kontrole SANEPIDU na koloniach, obozach i innych obiektów pobytu dzieci i młodzieży w woj. małopolskim.

REKLAMA

18 lipca pieniądze z ZUS wpłyną na konto. Dobre wieści dla tysięcy Polaków

Już 18 lipca 2025 r. na konta tysięcy emerytów trafią środki z ZUS, mimo że standardowy termin wypłat przypada na 20 lipca. Ze względu na niedzielę, Zakład Ubezpieczeń Społecznych przesunął wypłatę świadczeń o dwa dni wcześniej. To dobra wiadomość dla wielu seniorów.

Popularne tężnie solankowe niebezpieczne dla zdrowia – groźne bakterie, grzyby, promieniowce i gronkowce wykryte w wodzie solankowej i problem braku norm czystości „leczniczej mgiełki”

Z badań przeprowadzonych przez naukowców z Uniwersytety Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie wynika, że coraz bardziej zyskujące na popularności miejskie tężnie solankowe, na których pobyt – pod względem absorbcji jodu – porównywany bywa z trzydniowym pobytem nad morzem – pozostawiają wiele do „życzenia” pod względem czystości mikrobiologicznej krążącej w nich wody solankowej oraz wytwarzającej się z niej mgiełki, która jest bezpośrednio wdychana przez użytkowników takich instalacji. Bakterie E.coli, E. faecalis i C. perfringens, to tylko niektóre z groźnych dla zdrowia patogenów wykrytych w solance jednej z miejskich tężni. Powagę problemu potęguje fakt braku odpowiednich norm prawnych.

Polacy są skłonni udostępniać handlowcom swoje dane, jeśli w zamian otrzymają konkretne korzyści

Powstał bardzo ciekawy raport zawierający informacje dotyczące tego, że: DANE W HANDLU SĄ CORAZ MOCNIEJSZĄ „WALUTĄ”. Jak to możliwe? Okazuje się, że Polacy są skłonni udostępniać handlowcom swoje dane, jeśli w zamian otrzymają konkretne korzyści.

800 plus dla seniorów czy nawet 50. latków: za każde wychowane i pracujące dziecko, które płaci podatki w Polsce. Czy wejdzie?

Pojawiają się kolejne głosy i wiadomości od Czytelników w sprawie tzw. dodatku emerytalnego (czy nawet przedemerytalnego) z tytułu wychowania dziecka. Miałoby to być tzw. 800 plus dla seniorów czy nawet 50. latków: za każde wychowane i pracujące dziecko, które płaci podatki w Polsce. Czy taka regulacja wejdzie w życie? Czekamy na odpowiedź z Kancelarii Prezydenta RP.

REKLAMA

Minister infrastruktury: już w 2025 r. będzie obowiązek jazdy w kasku na rowerze i hulajnodze elektrycznej przez dzieci i młodzież do lat 16

Jest uchwała w sprawie wprowadzenia ustawowego obowiązku noszenia kasku podczas jazdy m.in. rowerem i hulajnogą elektryczną przez dzieci do lat 16. Przepis ma zostać dodany do nowelizacji ustawy Prawo o ruchu drogowym - poinformował 14 lipca szef MI Dariusz Klimczak.

Renta wdowia a 14. emerytura – co warto wiedzieć? Sprawdź, czy stracisz świadczenie

Nowe przepisy wprowadzane w 2025 roku miały być ulgą dla tysięcy seniorów, którzy po śmierci małżonka zostali z ograniczonymi środkami do życia. Renta wdowia, nowy instrument łączący własną emeryturę z częścią renty rodzinnej, budziła nadzieję. Niestety, radość nie trwała długo. Okazuje się, że w wielu przypadkach przyjęcie renty wdowiej może pozbawić seniora czternastej emerytury.

REKLAMA