REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Spadek – i co dalej? 5 wskazówek dla spadkobierców

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Adwokat Alicja Kociemba
Adwokat wpisany na listę Wielkopolskiej Izby Adwokackiej w Poznaniu oraz mediator sądowy wpisany na listę stałych mediatorów Sądu Okręgowego w Poznaniu. Prowadzi kancelarię adwokacką w Poznaniu – Kociemba Kancelaria Adwokacka.
Spadek – i co dalej? 5 wskazówek dla spadkobierców
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Kiedy zakończą się uroczystości i przeminie smutek związany ze śmiercią bliskiej osoby, spadkobiercy powinni podjąć się uporządkowania spraw spadkowych. Warto działać możliwe niezwłocznie, ponieważ od daty śmierci biegną istotne terminy, których niedotrzymanie może mieć negatywne skutki dla spadkobierców. 

Poniżej 5 wskazówek, na co zwrócić uwagę i jakich formalności dopełnić wobec dziedziczenia. 

REKLAMA

1. Ustal krąg spadkobierców 

Powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu. Dziedziczenie ustawowe następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy (nie sporządził testamentu) albo osoby powołane do spadku nie chcą lub nie mogą być spadkobiercą (np. odrzuciły spadek lub nie dożyły jego otwarcia). 

Jeśli spadkodawca sporządził testament, to wskazał w nim jedną lub kilka osób powołanych do spadku. 

W przypadku dziedziczenia ustawowego, krąg spadkobierców wynika z ustawowo narzuconej kolejności dziedziczenia. W pierwszej kolejności do spadku powołane są dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek. Jeśli spadkodawca nie ma dzieci, to do spadku z ustawy powołani są jego małżonek oraz rodzice. Krąg spadkobierców w przypadku dziedziczenia ustawowego zależy od sytuacji rodzinnej zmarłego i wymaga indywidualnego ustalenia. 

2. Sprawdź, czy spadkodawca pozostawił testament 

Testament ma pierwszeństwo przed dziedziczeniem ustawowym. 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Często o rozporządzeniu na wypadek śmierci wie małżonek lub dzieci zmarłego – wówczas sporządzenie testamentu nie budzi wątpliwości i konieczne jest jego otwarcie i ogłoszenie w sądzie lub u notariusza. 

REKLAMA

Wobec braku wiedzy o pozostawieniu testamentu, warto sprawdzić w Notarialnym Rejestrze Testamentów, czy spadkodawca sporządził testament w formie aktu notarialnego. Notarialny Rejestr Testamentów działa od 5 października 2011 roku, jednak umieszczenie testamentu w rejestrze jest dobrowolne. Może więc okazać się, że spadkodawca sporządził testament, ale nie widnieje we wskazanym Rejestrze. 

Testament może być sporządzony także odręcznie i jest ważny, jeśli jest podpisany i opatrzony datą oraz spadkodawca go nie odwołał. Innymi słowy – tak samo ważny jest testament sporządzony w formie aktu notarialnego, jak testament sporządzony własnoręcznie na zwykłym papierze. Dlatego warto przejrzeć notatki, dokumenty zmarłego, żeby upewnić się, czy właśnie w takiej formie nie rozporządził majątkiem na wypadek swojej śmierci.

3. Zorientuj się, co wchodzi w skład spadku 

Spadkiem są prawa i obowiązki majątkowe zmarłego. Można przyjąć zasadę, że do spadku należy wszystko to, co zmarły posiadał lub do czego był zobowiązany w dacie śmierci. Wyjątki wyłączające zaliczenie uprawnienia lub obowiązku do spadku wynikają z ustawy (np. prawa ściśle związane z jego osobą, prawo dożywocia, służebność osobista). 

Dodatkowo, do spadku należą prawa i obowiązki nieistniejące w dacie śmierci jak np. koszty pogrzebu stanowiące dług spadkowy. 

Spadek to nie tylko aktywa, lecz także pasywa. Jeśli spadkodawca pozostawił po sobie zobowiązania (np. niespłacone pożyczki, zaległości w ZUS, niezapłacone rachunki za telefon), to długi te obciążają spadkobierców. Wiedza o stanie spadku ułatwia podjęcie decyzji o tym, czy spadek przyjąć, czy odrzucić. 

4. Złóż w terminie oświadczenie spadkowe 

W terminie 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania do spadku, spadkodawca może złożyć oświadczenie spadkowe. 

Oświadczenie może polegać na:

  • przyjęciu spadku w sposób prosty, co oznacza, że odpowiedzialność spadkobiercy za długi spadkowe jest nieograniczona, 
  • przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza co oznacza, że odpowiedzialność za długi spadkowe ogranicza się do wartości ustalonego w wykazie inwentarza albo spisie inwentarza stanu czynnego spadku (innymi słowy – spadkobierca nie odpowiada za długi spadkowe swoim majątkiem), 
  • odrzuceniu spadku, co oznacza, że spadkobierca traktowany jest tak, jakby nie dożył otwarcia spadku. 

Niezłożenie oświadczenia spadkowego w terminie jest równoznaczne z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza. 

Oświadczenie spadkowe można złożyć w sądzie lub przed notariuszem. 

Należy pamiętać o obowiązkach podatkowych związanych z przyjęciem spadku i w przypadku zwolnienia z podatku od spadków i darowizn – o złożeniu stosownej deklaracji w terminie 6 miesięcy od momentu, gdy powstał obowiązek podatkowy.

5. Przeprowadź dział spadku  

Na skutek spadkobrania przez kilka osób, pomiędzy nimi w stosunku do odziedziczonych przedmiotów majątkowych powstaje współwłasność. Oznacza to, że np. jeśli w spadku znajdowała się nieruchomość, a spadek odziedziczyło 3 spadkobierców, to stali się oni współwłaścicielami nieruchomości. Zatem jako współwłaściciele mogą korzystać z nieruchomości, czerpać korzyści (np. z najmu), a także ponosić koszty utrzymania. 

Do chwili działu spadku, spadkobiercy ponoszą solidarną odpowiedzialność za długi spadkowe.

Zakres i sposób działu spadku jest uzależniony, co wchodzi w jego skład. Z uwagi na długotrwałość postępowań sądowych w przedmiocie działu spadku, warto dokonać tego polubownie, w porozumieniu z pozostałymi spadkobiercami np. w formie umowy o dział spadku zawartej przed notariuszem 

Polecamy: „Fundacja rodzinna. Skuteczne planowanie sukcesji75 praktycznych przykładów, tabel, wzorów i schematów”

 
oprac. Wioleta Matela-Marszałek
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Znieważenie flagi państwowej – co grozi za obrazę symboli narodowych?

Flaga państwowa to jeden z najważniejszych symboli każdego kraju – wyraża tożsamość narodową, suwerenność, a także dumę z historii i wspólnoty obywatelskiej. W Polsce ochrona flagi jest zagwarantowana przepisami prawa, a jej znieważenie jest przestępstwem. Warto więc wiedzieć, czym jest znieważenie flagi Rzeczypospolitej Polskiej, jakie formy może przybrać oraz jakie sankcje grożą za tego rodzaju działanie.

Powstaje kompletnie nową gałąź gospodarki, kompletnie nowy zawód: tylko czy będą chętni [PROJEKT skierowany do stałej komisji]

Powstaje kompletnie nowa gałąź gospodarki, kompletnie nowy zawód - podkreśla Łukasz Krasoń. Jednak czy będą chętni na tą specyficzną i wymagającą dużego wysiłku psychicznego i fizycznego pracę?: Nie wiadomo też jak będzie z wynagrodzeniem, a nie wydaje się, żeby byli chętni do tej pracy tylko za minimalną krajową.

Donald Trump spotkał się z Karolem Nawrockim w Gabinecie Owalnym Białego Domu. "You will win"

Prezydent Stanów Donald Trump spotkał się w czwartek 1 maja 2025 r. z kandydatem na prezydenta RP Karolem Nawrockim - podał Biały Dom. Nawrocki relacjonował, że D. Trump przepowiadał mu wygraną w wyborach.

Dłuższe terminy ważności niektórych orzeczeń o niepełnosprawności (7 lat) i inne zmiany w orzekaniu o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności – projekt rozporządzenia MRPiPS

W dniu 30 kwietnia 2025 r. opublikowano projekt rozporządzenia ministra rodziny, pracy i polityki społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Celem tej nowelizacji jest doprecyzowanie zasad wydawania orzeczeń o niepełnosprawności oraz o stopniu niepełnosprawności, a także wydłużenie okresów ważności tych orzeczeń. Co się dokładnie zmieni i od kiedy?

REKLAMA

Grill na balkonie? Uważaj - może kosztować Cię nawet 5 500 zł, a ognisko w ogrodzie - nawet 11 500 zł

Można śmiało powiedzieć, że majówka to narodowe święto grilla (a w nieco mniejszym zakresie - również ogniska). Mieszkańcy bloków - z przyczyn oczywistych - mogą zdecydować się wyłącznie na to pierwsze, a posiadacze własnych ogródków - rozniecić nieco większy płomień. Czy jednak takie przyjemności - w obrębie własnych balkonów i ogródków są legalne? Okazuje się, że nie w każdym przypadku, a ich nieroztropnych amatorów, mogą niekiedy spotkać niemiłe konsekwencje.

Rząd szykuje zmiany w emeryturach – grupa pracowników popracuje do 70 roku życia

Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje nad projektem zmian w przepisach, które mają wydłużyć maksymalny wiek pełnienia funkcji przez komorników sądowych oraz ich asesorów. Zgodnie z planowanymi regulacjami, osoby wykonujące te zawody miałyby obowiązek pozostawać aktywne zawodowo nawet do 70. roku życia.

Prawne ryzyka używania AI przez pracowników. Odpowiedzialność pracodawcy wobec osób trzecich. Prawo pracy, prawo autorskie, ochrona danych poufnych i osobowych

Sztuczna inteligencja (AI) stanowi dużą pomoc w pracy, ułatwiając ją i przyspieszając w znacznym stopniu. Zdają sobie z tego sprawę zarówno pracodawcy, jak i pracownicy. Tak jednak ze strony pracodawców lub potencjalnych pracodawców wobec pracowników lub kandydatów, jak po ze strony pracowników, nieodpowiedzialne korzystania z AI może rodzić określone ryzyka prawne, które możemy ocenić przez pryzmat prawa pracy. Świadomość tych ryzyk jest ważna pod kątem znalezienia rozwiązań przed nimi zabezpieczających w sytuacji w której prawo powszechne takiego zabezpieczenia nie przewiduje.

Zmiana miejsca głosowania. Wybory 2025. Jak zagłosować w innym obwodzie?

Zmiana miejsca głosowania w wyborach na Prezydenta RP w dniu 18 maja 2025 r. jest możliwa. Co zrobić, aby zagłosować w obwodzie poza stałym miejscem zamieszkania? Niezbędne jest zaświadczenie o zmianie miejsca głosowania.

REKLAMA

Ostatni dzień na rozliczenie PIT 2024 Sprawdź, co musisz zrobić, zanim system zamknie dostęp

Ministerstwo Finansów przypomina: 30 kwietnia mija termin składania zeznań podatkowych za 2024 rok. Ponad 8 milionów Polaków skorzystało już z usługi Twój e-PIT. Sprawdź, co zrobić, by nie zapłacić kary, jak uniknąć błędów i co grozi za brak reakcji.

Specustawa o przeliczeniu emerytur: Bez wniosku, bez wyrównania i bez waloryzacji. I dopiero od połowy 2026 r.

Specustawa: ZUS załatwi sam ponowne przeliczenie emerytur. Bez wniosku, bez wyrównania i bez waloryzacji. I niestety dopiero od połowy 2026 r.

REKLAMA