REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Procedura wyjawiania przedmiotów spadkowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Eugenia  Jabłokow
Radca prawny- ekspert w dziedzinie postępowania spadkowego
Procedura wyjawienia przedmiotów spadkowych obejmuje sporządzenie spisu inwentarza i przeprowadzenie postępowania.
Procedura wyjawienia przedmiotów spadkowych obejmuje sporządzenie spisu inwentarza i przeprowadzenie postępowania.

REKLAMA

REKLAMA

Sporządzenie spisu inwentarza to pierwszy etap procedury wyjawiania przedmiotów spadkowych. Jeśli któryś ze spadkobierców lub wierzyciel spadku ma wątpliwości co do spisu inwentarza – powinien zobowiązać sporządzającego inwentarz do złożenia odpowiedniego oświadczenia.

Najpierw spis inwentarza

REKLAMA

REKLAMA

Procedurę wyjawienia przedmiotów spadkowych regulują przepisy art. 655 – 660 Kodeksu postępowania cywilnego, zwanego dalej kpc. Aby zażądać wyjawienia przedmiotów spadkowych w pierwszej kolejności należy sporządzić spis inwentarza.

Jeśli:

  • jeden ze spadkobierców,
  • wykonawca testamentu,
  • wierzyciel spadku (ten tylko wtedy, gdy uprawdopodobni, że podany w spisie inwentarza stan czynny spadku nie wystarczy na zaspokojenie długów spadkowych),
  • lub właściwy urząd skarbowy

ma wątpliwości, czy spis inwentarza ujawnia wszystkie przedmioty należące do spadku lub czy wpisane do spisu długi istnieją, ma prawo wystąpić z wnioskiem do sądu spadku o nakazanie spadkobiercy złożenia oświadczenia, że żadnego przedmiotu spadkowego nie zataił i nie usunął oraz, że nie podał do spisu inwentarza nieistniejących długów.

REKLAMA

Jeśli jednak, okaże się że spis inwentarza faktycznie zawiera błędy (celowe, bądź nie) spadkobierca zobowiązany jest do:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • złożenia wykazu przedmiotów spadkowych nie ujawnionych w spisie inwentarza, jeżeli mu są wiadome,
  • podania miejsca przechowywania ruchomości i dokumentów dot. praw majątkowych,
  • wyjaśnienia podstawy prawnej tych praw oraz zapewnienia, że złożone oświadczenie lub wykaz są prawidłowe i zupełne.

Jeżeli wniosek został złożony przez innego współspadkobiercę, to adresat wniosku może żądać złożenia takiego samego oświadczenia od wnioskodawcy, ale nie później niż na rozprawie.

Sąd spadku może działać w powyższym zakresie również z urzędu.

Sąd spadku – właściwy do rozpoznania sprawy

Sąd spadku to sąd rejonowy właściwy dla miejsca ostatniego zamieszkania spadkodawcy. Zasada ta ulega jednak zmianom w zależności od okoliczności, jeśli więc:

  • spadkodawca nie mieszkał w Polsce, właściwym będzie sąd, gdzie znajduje się majątek spadkowy lub jego część.
    • jeśli majątek znajdował się w okręgu kilku sądów, wnioskodawca ma prawo wyboru sądu.
  • spadkodawca w chwili śmierci nie mieszkał w Polsce, lecz miał obywatelstwo polskie a majątek spadkowy znajduje się za granicą, sądem spadku jest sąd rejonowy dla m. St. Warszawy.

Przebieg postępowania

Sprawa o wyjawienie przedmiotów spadkowych toczy się zawsze na rozprawie, o której, zawiadamiani są wszyscy (potencjalnie) byliby uprawnieni do złożenia wniosku. o wyjawienie (jeśli są sądowi znani). 

Sąd spadku nakazując spadkobiercy złożenie oświadczenia wydaje postanowienie, od którego przysługuje odwołanie do sądu wyższej instancji (apelacja). Apelacja przysługuje też wnioskodawcy na wypadek, gdyby sąd spadku odmówił nakazania spadkobiercy wyjawienia przedmiotów spadku. Skarga kasacyjna nie przysługuje.

Po uprawomocnieniu się postanowienia, o którym mowa wyżej, sąd, na wniosek każdego, kto był uprawniony do wystąpienia z wnioskiem o wyjawienie, wzywa spadkobiercę do wykonania obowiązku nałożonego wydanym postanowieniem i oznacza mu termin. Samo postanowienie sądu nie jest bowiem wystarczającą podstawą do żądania złożenia oświadczenia.

Aby doprowadzić do złożenia stosownego oświadczenia niezbędny jest wniosek uprawnionej osoby

Sąd wzywa spadkobiercę, na którego nałożył obowiązki wyżej opisywanym postanowieniem, do jego wykonania w określonym terminie. Poucza go również, iż w razie niedopełnienia obowiązku lub odmowy odpowiedzi na stawiane pytania sąd zastosuje środki przymusu wg przepisów o egzekucji świadczeń niepieniężnych.

Zobacz również: Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza nie ogranicza wierzyciela hipotecznego

Posiedzenie (rozprawa)

Jednocześnie wyznacza termin posiedzenia, przypadający co najmniej dwa tygodnie po upływie tego terminu. Na posiedzenie wzywa się wszystkich uczestników sprawy, czyli wszystkich tych, którzy do tej pory byli zawiadamiani o toczącej się sprawie.

Spadkobierca składa stosowne zapewnienie na posiedzeniu zwoływanym przez sąd. Nawet jeśli spadkobierca złoży przedmiotowe oświadczenia lub wykaz przed terminem posiedzenia, odbędzie się ono, ponieważ spadkobierca może złożyć stosowne zapewnienie tylko na takim posiedzeniu. Ponadto na posiedzeniu sąd i uczestnicy maja prawo zadawać spadkobiercy pytania, zaś uczestnicy mogą odnieść się sami do rzetelności złożonego przez spadkobiercę oświadczenia.

Skutki odmowy

Jeśli spadkobierca uchyli się od nałożonego obowiązku w zakresie wyjawienia przedmiotów spadkowych, a był pouczony o skutkach z tym związanych, sąd stosuje środki przymusu (art. 1052 – 1059 kpc). 

Sąd może przymusić spadkobiercę do wyjawienia przedmiotów spadkowych wymierzając jednorazowo grzywnę nie wyższą niż 1.000 zł. (jednak łącznie nie więcej niż 100.000zł w jednej sprawie). Jeśli przymuszany spadkobierca wykona czynność albo postępowanie zostanie umorzone, wówczas wymierzone grzywny, które nie zostały zapłacone do tego czasu, ulegają umorzeniu.

Należy podkreślić, że w przypadku odmowy wpłacenia grzywny kwota należna nie podlega egzekucji, ale jest zamieniana na areszt (jeden dzień aresztu odpowiada kwocie od 5 zł do 150 zł- w zależności od ustalonej stawki dziennej). Sąd spadku już w postanowieniu nakładającym grzywnę określa hipotetyczną ilość dni aresztu odpowiadającą wysokości grzywny. W jednej sprawie okres aresztu w związku z niezapłaconą grzywną nie może być dłuższy niż 6 miesięcy.

Jeśli dłużnikiem jest osoba prawna lub inna organizacja to środkom przymusu podlega jej pracownik odpowiedzialny za niezastosowanie się do wezwania, a gdy jego ustalenie jest utrudnione to środkom przymusu podlegają osoby uprawnione do reprezentowania tej osoby prawnej czy organizacji.

Podsumowując, postępowanie o wyjawienie przedmiotów spadkowych jest postępowaniem wysoce sformalizowanym, a spadkobierca zobowiązany przez sąd spadku do wyjawienia przedmiotów spadku może zostać przymuszony do spełnienia tej czynności za pomocą grzywny albo aresztu, jeśli grzywna nie zostanie zapłacona.

Zobacz serwis: Postępowanie spadkowe

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Dla kogo certyfikaty cyberbezpieczeństwa? Czy są obowiązkowe? Ustawa o krajowym systemie certyfikacji cyberbezpieczeństwa już weszła w życie

Certyfikaty cyberbezpieczeństwa są przeznaczone dla profesjonalistów IT, w tym dla administratorów systemów i sieci, specjalistów od bezpieczeństwa, inżynierów oraz osób aspirujących do tych ról, aby potwierdzić ich wiedzę i umiejętności praktyczne w zakresie ochrony przed zagrożeniami cyfrowymi. Certyfikacja obejmuje także produkty, usługi i procesy ICT, a ich celem jest informowanie konsumentów o poziomie bezpieczeństwa cyfrowego oraz wspieranie polskich firm na rynkach europejskich. Czy i dla kogo uzyskanie certyfikatów cyberbezpieczeństwa jest obligatoryjne?

Będą kolejne ograniczenia dot. ogrzewania kominkami. Nowelizacja rozporządzenia ws. warunków technicznych budynków

Od początku 2025 roku Ministerstwo Rozwoju i Technologii, a po ostatniej rekonstrukcji rządu Ministerstwo Finansów i Gospodarki prowadzi prace nad zmianą Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Poprzednia poważniejsza nowelizacja tego rozporządzenia miała miejsce w roku 2021. Dotychczasowe zmiany tego rozporządzenia każdorazowo i stopniowo wprowadzały nowe ograniczenia dla instalacji kominków, pieców i trzonów kuchennych. W projekcie najnowszych zmian tendencja ta jest utrzymana. I niestety, tak jak przy poprzednich zmianach, wprowadzane ograniczenia nie mają żadnego uzasadnienia technicznego.

Osoby niepełnosprawne i opiekunowie z podwyżką 99 zł. Świadczenie pielęgnacyjne w 2026 r. Tylko stopień znaczny. Stopień umiarkowany poszkodowany w zasiłku pielęgnacyjnym 215,84 zł

Bo zasiłek pielęgnacyjny nie będzie miał podwyżki (aż do początku 2028 r.). Jak rząd tłumaczy dlatego, że 1 mln osób z zasiłkiem pielęgnacyjnym może się starać o świadczenie wspierające, które otrzymywało na koniec marca 2025 r. około 120 000 osób niepełnosprawnych (stopień znaczny). Zupełnie inna sytuacja w 2026 r. (i kolejnych latach jest w świadczeniu pielęgnacyjnym (zarówno "starym" jak i "nowym"). W 2026 r. świadczenie to będzie podwyższone o 99 zł. To 3% podwyżka na 2026 r. Nie tak duża jak w latach minionych, kiedy mieliśmy galopująca inflację. Ale porównując z 0% podwyżki dla zasiłku pielęgnacyjnego, nie wygląda to źle. Opiekunowie osób niepełnosprawnych otrzymają w 2026 r.

WIBOR w umowach kredytu. Czy opinia Rzeczniczki Generalnej TSUE, to sukces konsumentów, czy banków?

W dniu 11 września 2025 r. Rzeczniczka Generalna Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydała opinię w sprawie C-471/24 z wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożonego przez Sąd Okręgowy w Częstochowie. Opinia ta jest całkowicie korzystna dla kredytobiorców i niekorzystna dla banków – twierdzi Radca Prawny Michał Kanabaja z Kancelarii Rachelski i Wspólnicy.

REKLAMA

Najniższa krajowa 2026: 4806 zł brutto. Ile netto na rękę minimalnego wynagrodzenia? W jakich umowach trzeba stosować minimalną stawkę godzinową?

Opublikowano już rozporządzenie Rady Ministrów z 11 września 2025 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2026 r. W tym akcie prawnym określono, że od 1 stycznia 2026 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wyniesie 4806 zł brutto, a minimalna stawka godzinowa dla określonych umów cywilnoprawnych – 31,40 zł. Czy trzeba zmieniać (aneksować) umowy o pracę od nowego roku? Co może zrobić pracownik, gdy pracodawca nie wypłaca minimalnego wynagrodzenia? W jakich umowach trzeba stosować minimalną stawkę godzinową? Wyjaśniamy.

System kaucyjny 2025: od października mała rewolucja, a sklepy nie są gotowe? Dodatkowe koszty i brak miejsca na składowanie butelek i puszek

Zaledwie kilkanaście dni pozostało do wprowadzenia systemu kaucyjnego w Polsce. Zgodnie z przepisami, które zaczną obowiązywać od 1 października, wszystkie sklepy o powierzchni powyżej 200 m kw. będą musiały zbierać opakowania objęte systemem, z kolei mniejsze punkty sprzedaży mogą przystąpić do programu dobrowolnie. Zmiany są nowością nie tylko dla przedsiębiorców – badania pokazują, że z systemu kaucyjnego korzystało dotychczas zaledwie 28 proc. Polaków . Pozytywnie oceniły go trzy na cztery osoby z tej grupy, co potwierdza coraz większe przywiązanie konsumentów do kwestii ekologicznych w handlu detalicznym. Choć są one ważne również dla właścicieli sklepów, przepisy w obecnym kształcie rodzą w ich opinii zbyt wiele wyzwań finansowych i organizacyjnych.

Rewolucja mieszkaniowa dla seniorów. Nowe przepisy pozwolą osobom starszym uciec z „więzienia czwartego piętra” i zamieszkać wygodnie już od 2026 roku

Nowa ustawa wprowadzająca umowy najmu senioralnego lokalu to prawdziwa rewolucja dla starszych mieszkańców Polski. Już od 1 stycznia 2026 roku seniorzy mieszkający powyżej trzeciego piętra bez windy będą mogli zamienić swoje mieszkania na lokale dostosowane do ich potrzeb – bez konieczności spełniania kryteriów dochodowych. Projekt wprost rozwiązuje problem tzw. „więźniów czwartego piętra” i daje gminom narzędzia do elastycznego zarządzania mieszkaniowym zasobem, poprawiając jakość życia milionów osób starszych w całym kraju.

System kaucyjny od 1 października 2025 r. Nie zgniataj, nie niszcz butelek i puszek, bo nie dostaniesz zwrotu kaucji. Czy trzeba mieć paragon?

W dniu 1 października 2025 roku zacznie obowiązywać w Polsce system kaucyjny. Przedsiębiorcy wprowadzający napoje w opakowaniach objętych systemem zobowiązani są do umieszczania na tych opakowaniach oznakowania wskazującego na objęcie opakowania systemem kaucyjnym i określającego wysokość kaucji. Przy zwrocie do sklepu butelki plastikowej o pojemności do 3 litrów, czy puszki metalowej do 1 litra (jeżeli są oznaczone znakiem systemu kaucyjnego) - otrzymasz 50 groszy za każdą taką butelkę, czy puszkę. Za zwrot każdej butelki szklanej (ze znakiem systemu kaucyjnego) o objętości do 1,5 litra, otrzymasz 1 zł. Nie trzeba mieć paragonu, by dostać zwrot kaucji.

REKLAMA

Ustawowy zakaz zamieszczania w internecie zdjęć dzieci przez rodziców – rząd podjął decyzję po interwencji RPO

W związku z pogłębiającym się problemem tzw. sharentingu, który polega na upowszechnianiu w środowisku cyfrowym, w szczególności w mediach społecznościowych, wizerunku dzieci przez rodziców i inne osoby – na skutek podjętej w tej sprawie interwencji przez Rzecznika Praw Obywatelskich (RPO) – Ministerstwo Cyfryzacji zajęło stanowisko w sprawie wprowadzenia w Polsce generalnego, ustawowego zakazu (lub ograniczenia) zamieszczania w internecie zdjęć dzieci.

Sąd: Jak liczyć zachowek od mieszkania [Wyrok w sprawie wydziedziczonego synka i trójki wnuków]

W artykule przedstawiam przykład (za wyrokiem sądu) obliczania zachowku dla rodziny, w której spadkodawca miał trójkę dzieci i trójkę wnuków. Córka przejęła mieszkanie po ojcu na podstawie testamentu, pozostałe dzieci (i wnuki) nie otrzymali nic. Wnuki (3 osoby) dziedziczą dlatego, że ich ojciec (syn zmarłego spadkobiercy) także zmarł. Jak sąd obliczył zachowek? Przedstawiam to krok po kroku.

REKLAMA