REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Procedura wyjawiania przedmiotów spadkowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Eugenia  Jabłokow
Radca prawny- ekspert w dziedzinie postępowania spadkowego
Procedura wyjawienia przedmiotów spadkowych obejmuje sporządzenie spisu inwentarza i przeprowadzenie postępowania.
Procedura wyjawienia przedmiotów spadkowych obejmuje sporządzenie spisu inwentarza i przeprowadzenie postępowania.

REKLAMA

REKLAMA

Sporządzenie spisu inwentarza to pierwszy etap procedury wyjawiania przedmiotów spadkowych. Jeśli któryś ze spadkobierców lub wierzyciel spadku ma wątpliwości co do spisu inwentarza – powinien zobowiązać sporządzającego inwentarz do złożenia odpowiedniego oświadczenia.

Najpierw spis inwentarza

REKLAMA

REKLAMA

Procedurę wyjawienia przedmiotów spadkowych regulują przepisy art. 655 – 660 Kodeksu postępowania cywilnego, zwanego dalej kpc. Aby zażądać wyjawienia przedmiotów spadkowych w pierwszej kolejności należy sporządzić spis inwentarza.

Jeśli:

  • jeden ze spadkobierców,
  • wykonawca testamentu,
  • wierzyciel spadku (ten tylko wtedy, gdy uprawdopodobni, że podany w spisie inwentarza stan czynny spadku nie wystarczy na zaspokojenie długów spadkowych),
  • lub właściwy urząd skarbowy

ma wątpliwości, czy spis inwentarza ujawnia wszystkie przedmioty należące do spadku lub czy wpisane do spisu długi istnieją, ma prawo wystąpić z wnioskiem do sądu spadku o nakazanie spadkobiercy złożenia oświadczenia, że żadnego przedmiotu spadkowego nie zataił i nie usunął oraz, że nie podał do spisu inwentarza nieistniejących długów.

REKLAMA

Jeśli jednak, okaże się że spis inwentarza faktycznie zawiera błędy (celowe, bądź nie) spadkobierca zobowiązany jest do:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • złożenia wykazu przedmiotów spadkowych nie ujawnionych w spisie inwentarza, jeżeli mu są wiadome,
  • podania miejsca przechowywania ruchomości i dokumentów dot. praw majątkowych,
  • wyjaśnienia podstawy prawnej tych praw oraz zapewnienia, że złożone oświadczenie lub wykaz są prawidłowe i zupełne.

Jeżeli wniosek został złożony przez innego współspadkobiercę, to adresat wniosku może żądać złożenia takiego samego oświadczenia od wnioskodawcy, ale nie później niż na rozprawie.

Sąd spadku może działać w powyższym zakresie również z urzędu.

Sąd spadku – właściwy do rozpoznania sprawy

Sąd spadku to sąd rejonowy właściwy dla miejsca ostatniego zamieszkania spadkodawcy. Zasada ta ulega jednak zmianom w zależności od okoliczności, jeśli więc:

  • spadkodawca nie mieszkał w Polsce, właściwym będzie sąd, gdzie znajduje się majątek spadkowy lub jego część.
    • jeśli majątek znajdował się w okręgu kilku sądów, wnioskodawca ma prawo wyboru sądu.
  • spadkodawca w chwili śmierci nie mieszkał w Polsce, lecz miał obywatelstwo polskie a majątek spadkowy znajduje się za granicą, sądem spadku jest sąd rejonowy dla m. St. Warszawy.

Przebieg postępowania

Sprawa o wyjawienie przedmiotów spadkowych toczy się zawsze na rozprawie, o której, zawiadamiani są wszyscy (potencjalnie) byliby uprawnieni do złożenia wniosku. o wyjawienie (jeśli są sądowi znani). 

Sąd spadku nakazując spadkobiercy złożenie oświadczenia wydaje postanowienie, od którego przysługuje odwołanie do sądu wyższej instancji (apelacja). Apelacja przysługuje też wnioskodawcy na wypadek, gdyby sąd spadku odmówił nakazania spadkobiercy wyjawienia przedmiotów spadku. Skarga kasacyjna nie przysługuje.

Po uprawomocnieniu się postanowienia, o którym mowa wyżej, sąd, na wniosek każdego, kto był uprawniony do wystąpienia z wnioskiem o wyjawienie, wzywa spadkobiercę do wykonania obowiązku nałożonego wydanym postanowieniem i oznacza mu termin. Samo postanowienie sądu nie jest bowiem wystarczającą podstawą do żądania złożenia oświadczenia.

Aby doprowadzić do złożenia stosownego oświadczenia niezbędny jest wniosek uprawnionej osoby

Sąd wzywa spadkobiercę, na którego nałożył obowiązki wyżej opisywanym postanowieniem, do jego wykonania w określonym terminie. Poucza go również, iż w razie niedopełnienia obowiązku lub odmowy odpowiedzi na stawiane pytania sąd zastosuje środki przymusu wg przepisów o egzekucji świadczeń niepieniężnych.

Zobacz również: Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza nie ogranicza wierzyciela hipotecznego

Posiedzenie (rozprawa)

Jednocześnie wyznacza termin posiedzenia, przypadający co najmniej dwa tygodnie po upływie tego terminu. Na posiedzenie wzywa się wszystkich uczestników sprawy, czyli wszystkich tych, którzy do tej pory byli zawiadamiani o toczącej się sprawie.

Spadkobierca składa stosowne zapewnienie na posiedzeniu zwoływanym przez sąd. Nawet jeśli spadkobierca złoży przedmiotowe oświadczenia lub wykaz przed terminem posiedzenia, odbędzie się ono, ponieważ spadkobierca może złożyć stosowne zapewnienie tylko na takim posiedzeniu. Ponadto na posiedzeniu sąd i uczestnicy maja prawo zadawać spadkobiercy pytania, zaś uczestnicy mogą odnieść się sami do rzetelności złożonego przez spadkobiercę oświadczenia.

Skutki odmowy

Jeśli spadkobierca uchyli się od nałożonego obowiązku w zakresie wyjawienia przedmiotów spadkowych, a był pouczony o skutkach z tym związanych, sąd stosuje środki przymusu (art. 1052 – 1059 kpc). 

Sąd może przymusić spadkobiercę do wyjawienia przedmiotów spadkowych wymierzając jednorazowo grzywnę nie wyższą niż 1.000 zł. (jednak łącznie nie więcej niż 100.000zł w jednej sprawie). Jeśli przymuszany spadkobierca wykona czynność albo postępowanie zostanie umorzone, wówczas wymierzone grzywny, które nie zostały zapłacone do tego czasu, ulegają umorzeniu.

Należy podkreślić, że w przypadku odmowy wpłacenia grzywny kwota należna nie podlega egzekucji, ale jest zamieniana na areszt (jeden dzień aresztu odpowiada kwocie od 5 zł do 150 zł- w zależności od ustalonej stawki dziennej). Sąd spadku już w postanowieniu nakładającym grzywnę określa hipotetyczną ilość dni aresztu odpowiadającą wysokości grzywny. W jednej sprawie okres aresztu w związku z niezapłaconą grzywną nie może być dłuższy niż 6 miesięcy.

Jeśli dłużnikiem jest osoba prawna lub inna organizacja to środkom przymusu podlega jej pracownik odpowiedzialny za niezastosowanie się do wezwania, a gdy jego ustalenie jest utrudnione to środkom przymusu podlegają osoby uprawnione do reprezentowania tej osoby prawnej czy organizacji.

Podsumowując, postępowanie o wyjawienie przedmiotów spadkowych jest postępowaniem wysoce sformalizowanym, a spadkobierca zobowiązany przez sąd spadku do wyjawienia przedmiotów spadku może zostać przymuszony do spełnienia tej czynności za pomocą grzywny albo aresztu, jeśli grzywna nie zostanie zapłacona.

Zobacz serwis: Postępowanie spadkowe

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Odszkodowanie za zgubione zwierzę jak za bagaż. Linie lotnicze nie muszą płacić więcej, jeśli nie złożysz tej deklaracji

Czy zwierzę to rzecz, a w podróży można traktować je jak bagaż? Przepisy nie pozostawiają w tym zakresie wątpliwości, a TSUE potwierdził jak należy je rozumieć. Jeśli podróżujesz ze zwierzakiem, lepiej żebyś znał te zasady.

Karta parkingowa 2026 – kto może ją dostać i jak złożyć wniosek

Od 2026 roku obowiązują ujednolicone przepisy dotyczące kart parkingowych dla osób z niepełnosprawnościami. Nowe karty będą wydawane w formie elektronicznej, z kodem QR i zabezpieczeniami przed fałszerstwem.

Dofinansowanie PFRON 2026 – ile wynosi wsparcie dla pracodawców zatrudniających osoby z niepełnosprawnościami

W 2026 roku utrzymano system wsparcia dla pracodawców, którzy zatrudniają osoby z niepełnosprawnościami. Dofinansowania z PFRON obejmują zarówno wynagrodzenia, jak i dopłaty do wyposażenia stanowiska pracy.

Prawa pracownika z niepełnosprawnością w 2026 roku – skrócony czas pracy i dodatkowe uprawnienia

Pracownicy z niepełnosprawnością korzystają z szeregu przywilejów wynikających z Kodeksu pracy i ustawy o rehabilitacji zawodowej. W 2026 roku utrzymano kluczowe uprawnienia, ale rozszerzono możliwości pracy zdalnej i elastycznych godzin.

REKLAMA

Nowe zasady orzekania o niepełnosprawności w 2026 roku – jak złożyć wniosek i co się zmienia

Od 2026 roku wchodzi w życie zmodernizowany system orzekania o niepełnosprawności. Rząd zapowiada uproszczenie procedur, cyfrowe wnioski i ujednolicenie kryteriów. Sprawdzamy, co się zmieni i jak teraz uzyskać orzeczenie.

Dodatkowe 1500 zł dla tych seniorów. Państwo pomaga nie tylko rodzicom. Kto i jak może skorzystać ze wsparcia i poprawić stan swojego konta?

Choć dużo mówi się o wsparciu, którego państwo udziela rodzicom najmłodszych dzieci, to nie są oni jedyną grupą społeczną, która może korzystać z pomocy ponosząc koszty swojego codziennego utrzymania. Pieniądze mogą trafić również do określonej grupy seniorów.

Czy nagrywanie rozmów i spotkań jest legalne? Kiedy nagranie może być dowodem w sądzie?

Nagrywanie rozmów, zebrań czy spotkań budzi wiele wątpliwości prawnych – zwłaszcza gdy nie wszyscy uczestnicy wiedzą o nagrywaniu. W erze smartfonów i łatwego dostępu do technologii coraz częściej pojawia się pytanie: czy takie nagrania są zgodne z prawem i czy można je wykorzystać w sądzie?

W tym roku katolicy powinni uczestniczyć we mszy świętej zarówno 1, jak i 2 listopada

1 i 2 listopada przypadają w tym roku w weekend. W związku z tym katolicy mają obowiązek uczestniczenia we mszy świętej zarówno w sobotę, jak i w niedzielę. Dlaczego?

REKLAMA

Czy kobiety bez dzieci będą pracować do 65 lat? Petycja w Kancelarii Prezydenta

Nie masz dzieci? Według autora nowej petycji to powód, byś pracowała dłużej. Dokument trafił na biurko prezydenta i błyskawicznie podzielił opinię publiczną. Petycja, złożona anonimowo w Kancelarii Prezydenta, zakłada, że kobiety bez dzieci powinny przechodzić na emeryturę dopiero w wieku 65 lat tak jak mężczyźni. Pomysł wywołał falę komentarzy, od oskarżeń o dyskryminację po głosy poparcia za równością w systemie emerytalnym.

Jak dobrze sporządzić ugodę?

Mediacje, czy negocjacje nieraz doprowadzają do porozumienia między stronami. Wyrazem takiego porozumienia jest zawarcie umowy ugody (sądowej lub pozasądowej – w zależności od stanu zawisłości sporu).

REKLAMA