Unieważnienie testamentu notarialnego

Czynność związana ze sporządzeniem testamentu notarialnego oraz podważenie jego treści uregulowane zostało w przepisach ustawy – prawo o notariacie oraz kodeksu cywilnego. Do ważności testamentu konieczne jest sporządzenie przez notariusza aktu poświadczenia dziedziczenia. Podczas dokonywania tej czynności notariusz powinien przestrzegać obowiązujących go zasad sporządzania protokołu. Konieczne jest, aby osoby biorące udział w dokonywaniu tej czynności rozumiały treść i znaczenie aktu oraz fakt, iż nie ma wątpliwości co do faktu, że osoby te chciały złożyć właśnie takie oświadczenie woli. Zgodnie z art. 95f ustawy prawo o notariacie (Dz.U.2008.189.1158) akt poświadczenia dziedziczenia powinien zawierać:

1. dzień, miesiąc i rok oraz miejsce sporządzenia aktu;
2. imię, nazwisko i siedzibę kancelarii notariusza, a jeżeli akt sporządził zastępca notariusza - nadto imię i nazwisko zastępcy;
3. imię i nazwisko spadkodawcy, imiona jego rodziców oraz jego numer PESEL;
4. datę i miejsce zgonu spadkodawcy oraz jego ostatnie miejsce zamieszkania;
5. wskazanie spadkobierców, którym spadek przypadł - imiona, nazwiska i imiona rodziców oraz datę i miejsce urodzenia osób fizycznych, a w przypadku osób prawnych - nazwę i siedzibę;
6. tytuł powołania do spadku i wysokość udziałów w spadku wraz ze wskazaniem w razie dziedziczenia ustawowego, czy spadkobierca był małżonkiem spadkodawcy, czy jego krewnym i w jakim stopniu, a w razie dziedziczenia testamentowego wraz z określeniem formy testamentu;
7. wskazanie spadkobierców dziedziczących gospodarstwo rolne podlegające dziedziczeniu z ustawy oraz ich udziały w nim;
8. wskazanie osób, na których rzecz spadkodawca uczynił zapisy windykacyjne, oraz przedmiotów tych zapisów, chyba że osoby te nie chcą lub nie mogą być zapisobiercami;
9. powołanie protokołu otwarcia i ogłoszenia testamentu;
10. podpisy wszystkich biorących udział w spisywaniu protokołu dziedziczenia;
11. podpis notariusza;
12. adnotację o dokonaniu rejestracji.

Zobacz również: Jak przechowywać testament?

Brak któregokolwiek ze wskazanych elementów powoduje niezachowanie formy aktu notarialnego i wskazuje, iż testament jest nieważny. Przy sporządzaniu testamentu notariusz ma obowiązek upewnić się czy testator w chwili sporządzania aktu posiadał pełną zdolność do czynności prawnych. Nieważność aktu poświadczenia dziedziczenia następuje, jeżeli w stosunku do spadku został już uprzednio sporządzony akt lub wydane zostało postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku. Ponadto przesłanką nieważności jest również fakt, jeżeli w toku sporządzania protokołu dziedziczenia ujawnią się okoliczności wskazujące, że przy jego sporządzeniu nie były obecne wszystkie osoby, które mogą wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi lub testamentowi , lub też osoby, na których rzecz spadkodawca uczynił zapisy windykacyjne, albo istnieją lub istniały testamenty, które nie zostały otwarte lub ogłoszone.