Korzyści zapisu windykacyjnego w testamencie

Czym jest zapis windykacyjny?

Zapis windykacyjny jest testamentowym rozporządzeniem, w którym określony podmiot będący spadkobiercą testamentowym lub ustawowym, nabywa przedmiot zapisu z chwilą otwarcia spadku, którą zgodnie z Kodeksem cywilnym jest chwila śmierci spadkodawcy. Może on być sporządzony wyłącznie w testamencie w formie aktu notarialnego. W innych formach testamentu: własnoręcznej, urzędowej czy ustnej, testator może jedynie powołać do całości lub oznaczonej części spadku jedną albo kilka osób, nie może natomiast wskazywać konkretnych rzeczy, które chce im przekazać.

Przedmiotem zapisu windykacyjnego mogą być rzeczy oznaczone co do tożsamości, prawa majątkowe, które mogą zostać zbyte, przedsiębiorstwo, gospodarstwo rolne, ustanowienie użytkowania lub służebności na rzecz zapisobiercy.

Warunki i terminy

Wszelkie dodane do zapisu windykacyjnego warunki czy terminy z chwilą śmierci spadkodawcy uważa się za nieistniejące. Spadkobierca otrzymuje więc przeznaczoną dla siebie w testamencie rzecz, mimo, iż nie spełnił warunku zmarłego. Wyjątkiem od tej zasady jest przykład, gdy z treści testamentu lub okoliczności wynika, że bez takiego zastrzeżenia zapis w ogóle nie zostałby uczyniony. Zapis windykacyjny wywołuje wówczas takie skutki, jakby był zapisem zwykłym, dokonywanym pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu. Warunek spadkodawcy nigdy nie może być sprzeczny z przepisami prawa, ani z zasadami współżycia społecznego.

Długi spadkowe

Jeśli majątek spadkodawcy jest zadłużony, zapisobiercy windykacyjni także ponoszą odpowiedzialność za długi spadkowe, chyba, że odrzucą spadek. Są oni do tego zobowiązani do momentu działu spadku solidarnie ze wszystkimi spadkobiercami. Samo rozliczenie między nimi z tytułu tej odpowiedzialności następuje proporcjonalnie do wartości otrzymanych przez nich przysporzeń. W obydwu przypadkach zostaje ona jednak ograniczona do wartości przedmiotu zapisu windykacyjnego. Zapisobierca nie ma obowiązku zapłaty wyższej kwoty, niż wynosiła wartość uzyskanego przez niego majątku, wyliczona według stanu i cen z chwili otwarcia spadku.

Zobacz też: Spadki

Inne prawa zapisobiercy

Zapisobierca windykacyjny może wystąpić do sądu o wydanie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku lub do notariusza o sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia. Do dopełnienia tych formalności nie są mu już potrzebne żadne zezwolenia, upoważnienia, ani pełnomocnictwa od spadkobierców. Wystarczy, aby pilnował on terminów, jakie muszą upłynąć od śmierci spadkodawcy. Co do zasady, stwierdzenia nabycia spadku oraz poświadczenie dziedziczenia nie może nastąpić wcześniej, niż sześć miesięcy od otwarcia spadku. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy wszyscy spadkobiercy zdążyli już ustosunkować się w sprawie przyjęcia bądź odrzucenia spadku. Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku oraz zapisów windykacyjnych wydaje sąd po przeprowadzeniu rozprawy, na którą wzywa zapisobiercę oraz osoby, które mogą być spadkobiercami ustawowymi i testamentowymi.