REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zapis zwykły i zapis windykacyjny – czym się różnią?

Bartłomiej Ceglarski
Bartłomiej Ceglarski
Zapis zwykły i zapis windykacyjny – czym się różnią?/ fot. Fotolia
Zapis zwykły i zapis windykacyjny – czym się różnią?/ fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Spadkodawca w testamencie dokonuje rozporządzeń swoim majątkiem na czas po swojej śmierci. Oprócz powołania spadkobiercy testament może zawierać szczegółowe rozporządzenia co do poszczególnych składników majątku w postaci zapisu zwykłego i zapisu windykacyjnego. Czym się różnią te dwa rozporządzenia i którym lepiej się posłużyć?

Jakie wymogi powinien spełniać testament?

Rozporządzenie majątkiem na wypadek śmierci może nastąpić wyłącznie przez testament. Aby testament można było uznać za ważny musi spełniać on określone wymogi m.in. co do formy jak i treści – testament musi zawierać co najmniej jedno rozporządzenie majątkiem. Spadkodawca może rozporządzać majątkiem na wypadek śmierci poprzez ustanowienie spadkobiercy/spadkobierców co do całości lub części spadku, a może także zadecydować o przynależności poszczególnych składników majątku do poszczególnych osób właśnie poprzez zapis zwykły i zapis windykacyjny.

REKLAMA

Czym jest zapis zwykły?

Spadkodawca może poprzez rozporządzenie testamentowe zobowiązać spadkobiercę testamentowego lub ustawowego do spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz innej, oznaczonej przez spadkodawcę osoby (zapisobierca). Zapis zwykły może być poczyniony tylko w testamencie.

Kup książkę: Darowizny, testamenty, spadki. Przykładowe zapisy i wzory

Przedmiotem zapisu mogą być dowolne przedmioty, a także prawa majątkowe.

Przedmiotem zapisu zwykłego może być samochód, określona kwota pieniędzy, prawo własności nieruchomości.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zapisobiercą nie może być każdy – przy określaniu zdolności do otrzymania przedmiotu zapisu bierze się pod uwagę te same kryteria, które stosuje się w stosunku do spadkobierców w przypadku określania ich zdolności do dziedziczenia. Oznacza to, że zapisobiercą nie może być:

  • osoba fizyczna, która nie dożyła otwarcia spadku (śmierć spadkodawcy) lub została uznana za niegodną;
  • osoba prawna, która nie istnieje w chwili otwarcia spadku.

Zapisobiercą może być nasciturus – nienarodzone ale poczęte dziecko - pod warunkiem, że urodzi się żywe.

Jeżeli osoba, na rzecz które zapis miał zostać poczyniony nie chce lub nie może być zapisobiorcą to obciążony zapisem zostaje zwolniony z obowiązku jego wykonania.

Zobowiązanie do wykonania zapisu przez osobę obciążoną (spadkobierca, zapisobierca w przypadku dalszego zapisu) powstaje z chwilą otwarcia spadku, jednakże spadkodawca może samodzielnie w testamencie określić termin wymagalności. Jeżeli w testamencie nie wspomniano nic o terminie wykonania zapisu to zapisobierca może domagać się jego wykonania niezwłocznie po ogłoszeniu testamentu.

Ważne

Zapis zwykły może być czyniony pod warunkiem lub z zastrzeżeniem warunku.  

Przykład

Spadkodawca Jan S w testamencie uczynił zapis, aby jego jedyny spadkobierca - syn Tomasz S przekazał swojemu synowi,  a wnukowi spadkodawcy - Michałowi S należący do spadkodawcy samochód, gdy wnuk osiągnie pełnoletniość.

Zapis zwykły nie przenosi własności przedmiotu – zapisobierca otrzymuje jedynie roszczenie do osoby obciążonej obowiązkiem spełnienia zapisu (spadkobierca, zapisobierca w przypadku dalszego zapisu) o spełnienie świadczenia majątkowego stanowiącego przedmiot zapisu. Roszczenie to przedawnia się z upływem 5 lat od dnia wymagalności zapisu.

Kup książkę: Darowizny, testamenty, spadki. Przykładowe zapisy i wzory

Na czym polega zapisy windykacyjny?

Zapis windykacyjny został wprowadzony do polskiego prawa spadkowego stosunkowo niedawno bowiem korzystamy z niego dopiero od 2011 r. Uważa się, że zapis windykacyjny stanowi najskuteczniejszy sposób na szybkie przekazanie spadkobiercy poszczególnych składników majątku. Wynika to z faktu, że zapis windykacyjny powoduje nabycie przedmiotu już w chwili śmierci spadkodawcy – nie ma więc konieczności żądania spełnienia jakiegoś zobowiązania jak w przypadku zapisu zwykłego ponieważ zapisobierca nabywa tytuł do przedmiotu zapisu z mocy prawa.

Możliwość dokonania zapisu windykacyjnego jest jednak obciążona pewnymi ograniczeniami. Pierwsze z ograniczeń sprowadza się do tego, że zapis windykacyjny może być zamieszczony tylko w testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego.

Drugie z ograniczeń sprowadza się do przedmiotu zapisu windykacyjnego – o ile przedmiotem zapisu zwykłego mogły być dowolne przedmioty i prawa majątkowe to w przypadku zapisu windykacyjnego mamy katalog zamknięty przedmiotów. Przedmiotem zapisu windykacyjnego mogą być tylko:

  1. rzeczy oznaczone co do tożsamości (np. mieszkanie, samochód);
  2. zbywalne prawa majątkowe (np. prawo do pobierania odsetek);
  3. przedsiębiorstwo lub gospodarstwo rolne;
  4. ustanowienie na rzecz zapisobiorcy użytkowania lub służebności.

Warto zaznaczyć, że zapis jest nieskuteczny w przypadku gdy jego przedmiot nie należy do spadkodawcy lub był on zobowiązany do jego zbycia - dotyczy to także przedmiotu, na którym miała być ustanowiona służebność lub użytkowanie.

Trzecie z ograniczeń polega na niemożliwości uczynienia zapisu windykacyjnego z zastrzeżenie warunku lub terminu – zastrzeżenia takie uważa się za nieważne, a pewnych okolicznościach mogą one powodować nawet nieważność całego zapisu.

Przepisy o powołaniu spadkobiercy, przyjęciu i odrzuceniu spadku, o zdolności do dziedziczenia i o niegodności stosuje się odpowiednio do zapisów windykacyjnych.

Podsumowanie

Różnice między zapisem zwykłym a zapisem windykacyjnym sprowadzają się do:

  • formy ustanowienia: zapis zwykły – testament w dowolnej formie; zapis windykacyjny – testament notarialny;
  • przedmiotu zapisu: zapis zwykły – dowolny przedmiot lub prawo majątkowe; zapis windykacyjny – enumeratywne wyliczenie;
  • możliwości uczynienia z zastrzeżeniem terminu lub warunku: zapis zwykły – możliwe; zapis windykacyjny – niemożliwe;
  • zapis zwykły nie przenosi własności przedmiotu tylko daje roszczenie o wykonanie zapisu, natomiast zapis windykacyjny zapis windykacyjny powoduje nabycie przedmiotu już w chwili śmierci spadkodawcy.

Opracowano na podstawie:

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 459 z późn. zm.)

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Od 1 października rusza program Aktywny Rodzic. Wnioski o świadczenia można składać do ZUS

Od 1 października 2024 roku ruszy program Aktywny Rodzic, który wprowadza nowe świadczenia pieniężne dla rodzin. Program ma ułatwić rodzicom pogodzenie zadań związanych z rodzicielstwem i aktywizacją zawodową. Wnioski o świadczenia można składać do ZUS od 1 października 2024 r.

Rusza operacja „Feniks”. Szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz wyjaśnia

Szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz przekazał, że rozpoczęta w poniedziałek 23 września operacja „Feniks” dotyczy zaangażowania wojska w odbudowę zalanych terenów, zabezpieczenia przesiąkniętych wałów po przejściu fali. Wydzielono 25 706 żołnierzy.

Wyrok za szabrownictwo: Sąd w Głubczycach skazał na 8 miesięcy pozbawienia wolności oraz grzywny w wysokości 4 i 6 tysięcy złotych

Szabrownictwo po powodzi. Na kary ośmiu miesięcy pozbawienia wolności skazał Sąd Rejonowy w Prudniku dwóch mężczyzn, którzy podczas powodzi w Głuchołazach ukradli garaż powodzianina. Wyrok jest nieprawomocny.

Duże zmiany dla niepełnosprawnych w 2025 roku. Zmiana zasad orzekania, weryfikacja ważności orzeczenia, maksymalne terminy rozpatrywania wniosków, przedłużenie ważności kart parkingowych

Doprecyzowane będą przepisy dotyczące procedury rozpatrywania wniosków o uzyskanie orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności. Wniosek taki będzie musiał być rozpatrzony nie dłużej niż w 3 miesiące w I instancji i nie dłużej niż 2 miesiące w przypadku odwołania do II instancji. Na rok 2025 będzie rozszerzona możliwość ustalania poziomu potrzeby wsparcia od dnia złożenia wniosku. Ponadto nowe przepisy określą możliwość wydłużenia ważności kart parkingowych w związku z wydłużonym zachowaniem ważności dotychczasowych orzeczeń o niepełnosprawności. Nowością będą też przepisy pozwalające na weryfikację ważności orzeczenia o niepełnosprawności. To nie wszystkie zmiany jakie wynikają z opublikowanych 23 września 2024 r. założeń nowelizacji ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Nowe przepisy wejdą w życie najprawdopodobniej w 2025 roku.

REKLAMA

Zmiany w terminach wypłaty emerytur w październiku 2024 r. Sprawdź, kiedy będą przelewy, a kiedy przekazy i kto dostanie dwa świadczenia

Zmiany w terminach wypłaty emerytur. W październiku 2024 r. Sprawdź, kiedy będą przelewy, a kiedy przekazy pocztowe i kto dostanie dwa świadczenia w jednym miesiącu. Sprawę determinuje nie tylko kalendarz, ale i powódź.

Pobrane RKO a babciowe, aktywnie w żłobku i aktywnie w domu [Przykład]

Czy rodzice, którzy mają już pobrane RKO w pełnej kwocie mogą wnioskować o babciowe, aktywnie w żłobku lub aktywnie w domu? Czy pobranie 12 tys. zł wyklucza możliwość pobierania świadczeń z nowego programu "Aktywny rodzic"?

Obowiązkowe badania lekarskie dla myśliwych – kontrowersje wokół propozycji Ministerstwa Klimatu i Środowiska

Wiceminister klimatu i środowiska zasugerował, że myśliwi powinni przechodzić obowiązkowe badania lekarskie co 4-5 lat, podobnie jak kierowcy, żołnierze czy policjanci. Argumentował to bezpieczeństwem publicznym, przywołując niedawne tragiczne wypadki z udziałem myśliwych. Propozycję popiera również minister klimatu Paulina Hennig-Kloska. Pomysł jednak spotkał się ze sprzeciwem myśliwych.

Kto zapłaci za towar zniszczony w sklepie podczas zakupów? Nie zawsze będzie to klient. Czy znasz swoje prawa?

Kto zapłaci za towar zniszczony w sklepie podczas zakupów? Nie zawsze będzie to klient. Ale, czy znasz swoje prawa? Kluczowa jest wina i warunki techniczno-organizacyjne panujące w sklepie. Zawsze trzeba zwrócić uwagę na kontekst.

REKLAMA

Wraca ustawa wiatrakowa. Jaka będzie odległość wiatraków od gospodarstw domowych?

Ministerstwo Klimatu i Środowiska wydało komunikat na temat projektu nowelizacji ustawy dotyczącej OZE. Resort wskazał, że odległość wiatraków od zabudowy będzie wynosić nie 300, a 500 m. i będzie ona określona w projekcie nowelizacji ustawy o inwestycjach w elektrownie wiatrowe.

500 zł miesięcznie przez 2 lata od 12. miesiąca do 35. miesiąca życia dziecka [Aktywnie w domu a RKO]

Świadczenie "Aktywnie w domu" działa jak RKO (Rodzinny Kapitał Opiekuńczy). Rodzice otrzymują 500 zł miesięcznie przez 2 lata, licząc od 12 miesiąca do 35 miesiąca życia dziecka. W sumie na dziecko przysługuje 12 tys. zł. Czym "Aktywnie w domu" różni się od RKO?

REKLAMA