REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Dziedziczenie: Czy można zrzec się dziedziczenia

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Piotr T. Szymański
Redaktor portalu Infor.pl
Spadkobierca ustawowy może przez umowę z przyszłym spadkodawcą zrzec się dziedziczenia po nim
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Kodeks cywilny nie pozwala na to, by umówić się z potencjalnym spadkodawcą o dziedziczenie po nim, ale umożliwia umowne zrzeczenie się dziedziczenia po danym spadkodawcy. Jakie są warunki takiego zrzeczenia i jego skutki prawne?

rozwiń >

Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia to jeden z nielicznych wyjątków od zasady, jaką formułuje Kodeks cywilny, w myśl której umowy o spadek po osobie żyjącej są bezwzględnie nieważne. W szczególności niedopuszczalna jest umowa pomiędzy spadkodawcą a inną osobą, której przedmiotem miałoby być ustanowienie tej osoby spadkobiercą.

REKLAMA

REKLAMA

Zrzeczenie się dziedziczenia tylko w umowie

Spadkobierca ustawowy może przez umowę z przyszłym spadkodawcą zrzec się dziedziczenia po nim. Zrzeczenie się dziedziczenia odnosi się zatem wyłącznie do dziedziczenia ustawowego. Spadkobierca ustawowy, który skutecznie zrzekł się dziedziczenia może więc zostać powołany do spadku na podstawie testamentu. Może także otrzymać korzyść majątkową w postaci zapisu zwykłego lub zapisu windykacyjnego. Powołanie testamentowe nie przywraca jednak tej osobie statusu spadkobiercy ustawowego i tym samym nie przywraca mu prawa do zachowku – w przypadku, gdyby udział spadkowy nie pokrywał w całości należnego mu zachowku.

Zapis zwykły polega na tym, że spadkodawca może przez rozrządzenie testamentowe zobowiązać spadkobiercę ustawowego lub testamentowego do spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz oznaczonej osoby.

Zapis windykacyjny polega na tym, że spadkodawca w testamencie w formie aktu notarialnego może postanowić, że oznaczona osoba nabywa przedmiot zapisu z chwilą otwarcia spadku. 

Przedmiotem zapisu windykacyjnego może być: 

  • rzecz oznaczona co do tożsamości,
  • zbywalne prawo majątkowe,
  • przedsiębiorstwo lub gospodarstwo rolne,
  • ustanowienie na rzecz zapisobiercy użytkowania lub służebności,
  • ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej.

Zrzeczenie się dziedziczenia tylko u notariusza

Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Niezachowanie tej formy skutkuje bezwzględną nieważnością umowy.

Czy można zrzec się dziedziczenia na czyjąś rzecz

Przepisy prawa spadkowego nie dopuszczają możliwości „zrzeczenia się spadku” czy udziału w nim na rzecz innej osoby, w tym także na korzyść innego spadkobiercy. Takie „zrzeczenie się” w sądowym postępowaniu działowym wyraża jedynie wolę co do sposobu dokonania działu spadku.

REKLAMA

Kogo obejmuje zrzeczenie się dziedziczenia

Jeżeli strony umowy o zrzeczenie się dziedziczenia (tzn. spadkobierca ustawowy i przyszły spadkodawca) nie umówią się inaczej, zrzeczenie się dziedziczenia obejmuje również zstępnych zrzekającego się. Reguła ta odnosi się zarówno do zstępnych, którzy żyli w momencie zawierania umowy o zrzeczenie się dziedzicznie, a także tych, którzy urodzili już po zawarciu tej umowy. Zrzeczenie się dziedziczenia dotyczy zarazem wszystkich zstępnych (dzieci, wnuków, prawnuków itd.). 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Możliwe jest jednak, że spadkobierca ustawowy i przyszły spadkodawca postanowią w umowie o zrzeczenie się dziedziczenia, że pozycja poszczególnych zstępnych ulegnie zróżnicowaniu, np. poprzez wyłączenie skutków zrzeczenia tylko do niektórych zstępnych 

Jakie skutki ma zrzeczenie się dziedziczenia

Skutkiem zrzeczenia się dziedziczenia jest wyłączenie od dziedziczenia ustawowego zrzekającego się oraz tych jego zstępnych, których obejmuje zrzeczenie się dziedziczenia – tak jakby nie dożyli oni otwarcia spadku.

Czy zrzeczenie się dziedziczenia można uchylić

Zrzeczenie się dziedziczenia może być uchylone przez umowę pomiędzy tym, kto zrzekł się dziedziczenia (a po jego śmierci – zstępnymi objętymi zrzeczeniem), a tym, po kim się dziedziczenia zrzeczono. Umowa powinna być – tak jak umowa o zrzeczenie się dziedziczenia – zawarta w formie aktu notarialnego. Niewykluczone jest także częściowe uchylenie (zmiana) skutków prawnych uprzednio zawartej umowy o zrzeczenie się dziedziczenia, np. poprzez wyłączenie skutków zrzeczenia względem wszystkich lub niektórych zstępnych spadkobiercy zrzekającego się dziedziczenia.

Ważne
Jakie umowy o spadek są możliwe

Kodeks cywilny pozwala na skuteczne zawarcie następujących umów o spadek:

  • umowy o zrzeczenie się dziedziczenia,
  • umowy zbycia spadku,
  • umowy zbycia udziału w spadku bądź w przedmiocie należącym do spadku,
  • umowy o dział spadku.

Wszelkie inne umowy o spadek są niedopuszczalne pod rygorem nieważności.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Senat: Komornik łatwiej sprzeda Twoje mieszkanie. Jak nie dasz rady z kredytem

Zasadą staje się bowiem licytacja elektroniczna nieruchomości przez komornika. Ustawa nowelizująca odpowiednio kodeksu postępowania cywilnego jest w Senacie.

Kancelaria, która słucha i sprzedaje - jak budować nowoczesną markę w zgodzie z wartościami?

Marketing kancelarii to nie fast food. Budowanie marki kancelarii to proces na lata. Przemyślana i wdrażana na bieżąco strategia, długoterminowe i krótkoterminowe plany, odpowiednio dobrane narzędzia - brzmi jak wyzwanie. Czy to się opłaca?

Jest decyzja! 10 listopada dniem wolnym od pracy. Jednak nie dla wszystkich

Premier zdecydował, że 10 listopada 2025 roku będzie dniem wolnym od pracy dla urzędników państwowych. Dzięki tej decyzji pracownicy służby cywilnej będą mieli czterodniowy weekend, który potrwa od soboty 8 listopada do wtorku 11 listopada, czyli Narodowego Święta Niepodległości. Oto szczegóły.

Rzecznik Generalny TSUE przeciwny podważaniu metody wyznaczania WIBOR. Nie będzie masowego kwestionowania wszystkich umów z WIBOR-em

W większości sporów sądowych o WIBOR konsumenci zarzucają bankom, że nie wskazały w umowie metody ustalania WIBOR. Kategoryczna opinia Rzecznika Generalnego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w tym zakresie znacząco zmniejsza szanse konsumentów na skuteczne podważenie WIBOR w swoich umowach kredytowych – piszą radca prawny Bartłomiej Rybicki oraz radca prawny Bartłomiej Ślażyński z Kancelarii Radców Prawnych Anety Ciechowicz-Jaworskiej i Bartłomieja Ślażyńskiego.

REKLAMA

Bon kaucyjny za zwrócone butelki i puszki? MKiŚ: to legalne ale tylko gdy bon da się wymienić na pieniądze przez co najmniej 1 miesiąc

Ministerstwo Klimatu i Środowiska w komunikacie z 16 września 2025 r. poinformowało, że Polskie przepisy o systemie kaucyjnym jednoznacznie wskazują, że przy zwrocie opakowania ze znakiem kaucji, osobie zwracającej butelkę lub puszkę należy się zwrot w formie pieniężnej (np. w gotówce albo na kartę). Dopuszczalne prawnie jest jednak wydanie (np. przez automat) bonu lub kuponu, z kwotą kaucji - o ile taki druk da się łatwo spieniężyć i będzie on ważny przynajmniej miesiąc.

Rewolucja w recyklingu: system kaucyjny wchodzi w życie! Jak wpłynie na Ciebie, środowisko i gospodarkę? [WYWIAD]

Polska rozpoczyna rewolucję w recyklingu! Od października wchodzi w życie system kaucyjny dla butelek i puszek, który ma zwiększyć poziom selektywnej zbiórki, poprawić jakość surowców i dostosować kraj do wymogów Unii Europejskiej. Joanna Leoniewska-Gogola, liderka zespołu circular economy w Deloitte, tłumaczy w wywiadzie dla Infor.pl, jakie zmiany czekają konsumentów, przedsiębiorców i gospodarkę odpadami.

Dla kogo certyfikaty cyberbezpieczeństwa? Czy są obowiązkowe? Ustawa o krajowym systemie certyfikacji cyberbezpieczeństwa już weszła w życie

Certyfikaty cyberbezpieczeństwa są przeznaczone dla profesjonalistów IT, w tym dla administratorów systemów i sieci, specjalistów od bezpieczeństwa, inżynierów oraz osób aspirujących do tych ról, aby potwierdzić ich wiedzę i umiejętności praktyczne w zakresie ochrony przed zagrożeniami cyfrowymi. Certyfikacja obejmuje także produkty, usługi i procesy ICT, a ich celem jest informowanie konsumentów o poziomie bezpieczeństwa cyfrowego oraz wspieranie polskich firm na rynkach europejskich. Czy i dla kogo uzyskanie certyfikatów cyberbezpieczeństwa jest obligatoryjne?

Będą kolejne ograniczenia dot. ogrzewania kominkami. Nowelizacja rozporządzenia ws. warunków technicznych budynków

Od początku 2025 roku Ministerstwo Rozwoju i Technologii, a po ostatniej rekonstrukcji rządu Ministerstwo Finansów i Gospodarki prowadzi prace nad zmianą rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Poprzednia poważniejsza nowelizacja tego rozporządzenia miała miejsce w roku 2021. Dotychczasowe zmiany tego rozporządzenia każdorazowo i stopniowo wprowadzały nowe ograniczenia dla instalacji kominków, pieców i trzonów kuchennych. W projekcie najnowszych zmian tendencja ta jest utrzymana. I niestety, tak jak przy poprzednich zmianach, wprowadzane ograniczenia nie mają żadnego uzasadnienia technicznego.

REKLAMA

[Stare i nowe świadczenie pielęgnacyjne 3386 zł] W 2026 r. osoby niepełnosprawne i opiekunowie z podwyżką 99 zł

Zasiłek pielęgnacyjny nie będzie miał podwyżki (aż do początku 2028 r.). Jak rząd tłumaczy, dlatego, że 1 mln osób z zasiłkiem pielęgnacyjnym (większa część ze stopniem umiarkowanym niepełnosprawności) może się starać o świadczenie wspierające, które otrzymywało na koniec marca 2025 r. około 120 000 osób niepełnosprawnych (większa część beneficjentów ma stopień znaczny niepełnosprawności). Zupełnie inna sytuacja w 2026 r. (i kolejnych latach jest w świadczeniu pielęgnacyjnym (zarówno "starym" jak i "nowym"). W 2026 r. świadczenie to będzie podwyższone o 99 zł. To 3% podwyżka na 2026 r. Nie tak duża jak w latach minionych, kiedy mieliśmy galopująca inflację. Ale porównując z 0% podwyżki dla zasiłku pielęgnacyjnego, nie wygląda to źle. Opiekunowie osób niepełnosprawnych otrzymają w 2026 r. 3386 zł.

WIBOR w umowach kredytu. Czy opinia Rzeczniczki Generalnej TSUE, to sukces konsumentów, czy banków?

W dniu 11 września 2025 r. Rzeczniczka Generalna Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydała opinię w sprawie C-471/24 z wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożonego przez Sąd Okręgowy w Częstochowie. Opinia ta jest całkowicie korzystna dla kredytobiorców i niekorzystna dla banków – twierdzi Radca Prawny Michał Kanabaja z Kancelarii Rachelski i Wspólnicy.

REKLAMA