REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Dziedziczenie: Czy można zrzec się dziedziczenia

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Piotr T. Szymański
Redaktor portalu Infor.pl
Spadkobierca ustawowy może przez umowę z przyszłym spadkodawcą zrzec się dziedziczenia po nim
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Kodeks cywilny nie pozwala na to, by umówić się z potencjalnym spadkodawcą o dziedziczenie po nim, ale umożliwia umowne zrzeczenie się dziedziczenia po danym spadkodawcy. Jakie są warunki takiego zrzeczenia i jego skutki prawne?

rozwiń >

Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia to jeden z nielicznych wyjątków od zasady, jaką formułuje Kodeks cywilny, w myśl której umowy o spadek po osobie żyjącej są bezwzględnie nieważne. W szczególności niedopuszczalna jest umowa pomiędzy spadkodawcą a inną osobą, której przedmiotem miałoby być ustanowienie tej osoby spadkobiercą.

REKLAMA

Zrzeczenie się dziedziczenia tylko w umowie

Spadkobierca ustawowy może przez umowę z przyszłym spadkodawcą zrzec się dziedziczenia po nim. Zrzeczenie się dziedziczenia odnosi się zatem wyłącznie do dziedziczenia ustawowego. Spadkobierca ustawowy, który skutecznie zrzekł się dziedziczenia może więc zostać powołany do spadku na podstawie testamentu. Może także otrzymać korzyść majątkową w postaci zapisu zwykłego lub zapisu windykacyjnego. Powołanie testamentowe nie przywraca jednak tej osobie statusu spadkobiercy ustawowego i tym samym nie przywraca mu prawa do zachowku – w przypadku, gdyby udział spadkowy nie pokrywał w całości należnego mu zachowku.

Zapis zwykły polega na tym, że spadkodawca może przez rozrządzenie testamentowe zobowiązać spadkobiercę ustawowego lub testamentowego do spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz oznaczonej osoby.

Zapis windykacyjny polega na tym, że spadkodawca w testamencie w formie aktu notarialnego może postanowić, że oznaczona osoba nabywa przedmiot zapisu z chwilą otwarcia spadku. 

Przedmiotem zapisu windykacyjnego może być: 

  • rzecz oznaczona co do tożsamości,
  • zbywalne prawo majątkowe,
  • przedsiębiorstwo lub gospodarstwo rolne,
  • ustanowienie na rzecz zapisobiercy użytkowania lub służebności,
  • ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej.

Zrzeczenie się dziedziczenia tylko u notariusza

Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Niezachowanie tej formy skutkuje bezwzględną nieważnością umowy.

Czy można zrzec się dziedziczenia na czyjąś rzecz

Przepisy prawa spadkowego nie dopuszczają możliwości „zrzeczenia się spadku” czy udziału w nim na rzecz innej osoby, w tym także na korzyść innego spadkobiercy. Takie „zrzeczenie się” w sądowym postępowaniu działowym wyraża jedynie wolę co do sposobu dokonania działu spadku.

Kogo obejmuje zrzeczenie się dziedziczenia

REKLAMA

Jeżeli strony umowy o zrzeczenie się dziedziczenia (tzn. spadkobierca ustawowy i przyszły spadkodawca) nie umówią się inaczej, zrzeczenie się dziedziczenia obejmuje również zstępnych zrzekającego się. Reguła ta odnosi się zarówno do zstępnych, którzy żyli w momencie zawierania umowy o zrzeczenie się dziedzicznie, a także tych, którzy urodzili już po zawarciu tej umowy. Zrzeczenie się dziedziczenia dotyczy zarazem wszystkich zstępnych (dzieci, wnuków, prawnuków itd.). 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Możliwe jest jednak, że spadkobierca ustawowy i przyszły spadkodawca postanowią w umowie o zrzeczenie się dziedziczenia, że pozycja poszczególnych zstępnych ulegnie zróżnicowaniu, np. poprzez wyłączenie skutków zrzeczenia tylko do niektórych zstępnych 

Jakie skutki ma zrzeczenie się dziedziczenia

Skutkiem zrzeczenia się dziedziczenia jest wyłączenie od dziedziczenia ustawowego zrzekającego się oraz tych jego zstępnych, których obejmuje zrzeczenie się dziedziczenia – tak jakby nie dożyli oni otwarcia spadku.

Czy zrzeczenie się dziedziczenia można uchylić

Zrzeczenie się dziedziczenia może być uchylone przez umowę pomiędzy tym, kto zrzekł się dziedziczenia (a po jego śmierci – zstępnymi objętymi zrzeczeniem), a tym, po kim się dziedziczenia zrzeczono. Umowa powinna być – tak jak umowa o zrzeczenie się dziedziczenia – zawarta w formie aktu notarialnego. Niewykluczone jest także częściowe uchylenie (zmiana) skutków prawnych uprzednio zawartej umowy o zrzeczenie się dziedziczenia, np. poprzez wyłączenie skutków zrzeczenia względem wszystkich lub niektórych zstępnych spadkobiercy zrzekającego się dziedziczenia.

Ważne
Jakie umowy o spadek są możliwe

Kodeks cywilny pozwala na skuteczne zawarcie następujących umów o spadek:

  • umowy o zrzeczenie się dziedziczenia,
  • umowy zbycia spadku,
  • umowy zbycia udziału w spadku bądź w przedmiocie należącym do spadku,
  • umowy o dział spadku.

Wszelkie inne umowy o spadek są niedopuszczalne pod rygorem nieważności.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
14. emerytura z KRUS - ile i dla kogo w 2025 roku. Kiedy wypłata?

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego poinformowała w komunikacie, że dodatkowe roczne świadczenie pieniężne dla emerytów i rencistów, potocznie zwane "czternastą emeryturą", będzie w 2025 roku wypłacone we wrześniu, podobnie jak w poprzednich dwóch latach. Kto ma prawo do tego świadczenia, ile wyniesie w tym roku?

Rachunki uśpione wreszcie dostępne dla spadkobierców! Prezydent podpisał nowelę Prawa bankowego

Prezydent Karol Nawrocki podpisał nowelizację Prawa bankowego, która umożliwia szybkie zamknięcie tzw. „rachunków uśpionych” i ułatwia spadkobiercom dostęp do środków po zmarłych. Równocześnie przyjął ustawę wydłużającą terminy na przechowywanie nawozów naturalnych w gospodarstwach rolnych, a zdecydowanie zawetował przepisy obniżające kary za przestępstwa skarbowe.

Umowa szkoleniowa (tzw. „Lojalka”) – zasady, terminy, plusy i minusy. Kiedy trzeba dać pracownikowi urlop szkoleniowy?

Sfinansowanie przez pracodawcę kosztownego szkolenia czy studiów pracownika to inwestycja. W naturalny sposób rodzi się pytanie: co jeśli pracownik po zakończeniu nauki szybko odejdzie z firmy? Jednym z narzędzi, które mają chronić pracodawcę przed stratą takiej inwestycji, jest umowa szkoleniowa, potocznie nazywana lojalką.

Świadczenia alimentacyjne. MRPiPS zapowiada ważną zmianę

Wprawdzie kryterium dochodowe pozostanie, ale ma podlegać corocznej waloryzacji. Aktualnie próg dochodowy dla świadczeń z funduszu alimentacyjnego zmienia się raz na trzy lata.

REKLAMA

Nawet 6,3 tys. zł miesięcznie dla studentów tych uczelni. MON już uszczelnia przepisy!

Studia wojskowe kuszą wysokim uposażeniem już od pierwszego roku, jednak atrakcyjny system sprzyja nadużyciom. MON wprowadza zmiany i uszczelnia przepisy, by ograniczyć rezygnacje studentów-żołnierzy oraz straty dla budżetu państwa.

500 plus dla małżeństw i niezwykłe jubileusze! Czy najstarsze pary w Polsce doczekają się gratyfikacji?

„500 plus dla małżeństw” – tak w skrócie określa się projekt jubileuszowej gratyfikacji, która ma nagradzać pary z wyjątkowo długim stażem. W Polsce nie brakuje małżeństw obchodzących złote, diamentowe czy brylantowe gody, a dziś znamy nawet parę, która wspólnie przeżyła 79 lat! Czy nowe świadczenie finansowe – od 5000 do 8000 zł – stanie się formą docenienia ich miłości i wytrwałości?

W 2025 r. emeryci pokrzywdzeni waloryzacją 9,49% subkonta ZUS. W 2026 r. nie będzie lepiej

Przez lata konto główne w ZUS miało wyższą waloryzacją (np. 14,41% w 2025 r.) niż subkonto ZUS (np. 9,49% w 2025 r.). Sejm zajmie się propozycją zrównania tych wartości i to wstecznie (aż od 2014 r.). To są spore pieniądze. Propozycja obywatela jest uczciwa, ale należy ocenić szanse jej przeprowadzenia przez parlament na 0%. Ta petycja obywatela będzie procedowana przez odpowiednią komisję, ale konkluzja będzie najpewniej taka „Niestety, nie ma na to pieniędzy w budżecie”.

Krótszy czas pracy w Polsce. Ministerstwo ujawniło pierwsze dane z pilotażu

W trakcie pierwszego tygodnia od rozpoczęcia pilotażu skrócenia czasu pracy do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wpłynęło 150 kompletnych wniosków od pracodawców, którzy chcieliby wziąć udział w programie. Kolejne są w trakcie przygotowywania.

REKLAMA

Duże zmiany w Karcie Nauczyciela od września 2025 r. M.in. godziny ponadwymiarowe, nagrody, odprawy ochrona przedemerytalna. Prezydent podpisał nowelizację

W dniu 21 sierpnia 2025 r. Prezydent RP podpisał ustawę z 25 lipca 2025 r. o zmianie ustawy – Karta nauczyciela oraz niektórych innych ustaw. Nowe przepisy mają w większości wejść w życie 1 września 2025 r. Nowelizacja ta zmienia także kilka innych ustaw - np. ustawę o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych i Prawo oświatowe.

Sprzedaż spadku z problemami. Notariusze ostrzegają przed pułapkami w nowych przepisach. Czy będą odmawiać sporządzania aktów notarialnych?

Kolejna nowelizacja ustawy o podatku od spadków i darowizn, choć w założeniu ma ograniczyć biurokrację, w praktyce może prowadzić do licznych problemów interpretacyjnych – ostrzegają notariusze z Izby Notarialnej w Poznaniu. Chodzi o ustawę z 25 lipca 2025 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn, która weszła w życie 20 sierpnia 2025 r.

REKLAMA