REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Rejestr Należności Publicznoprawnych 2018

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
 Kancelaria Prawnicza Skibiński
Specjalista w zakresie prawa samorządowego, gospodarczego oraz spraw odszkodowawczych. Kancelaria prowadzi blog prawniczy „Filiżanka Prawa”.
Rejestr Należności Publicznoprawnych
Rejestr Należności Publicznoprawnych

REKLAMA

REKLAMA

1 stycznia 2018 r. weszły w życie przepisy wprowadzające w Polsce Rejestr Należności Publicznoprawnych. Czym jest rejestr? Jak wygląda procedura wpisu?

Czym jest Rejestr Należności Publicznoprawnych?

REKLAMA

Na pewno kojarzycie Krajowy Rejestr Długów. To jest to straszne miejsce, którym wszyscy grożą, że za 5 zł zaległości zostaniecie tam wpisani i już nigdy nie dostaniecie kredytu. Całkiem serio, to jest to specyficzna wywiadownia gospodarcza, prowadzony prywatnie rejestr, w którym możemy wpisać dłużnika, który coś nam zalega, a następnie informacje tam zgromadzone mogą być, na odpowiednich zasadach, udostępniane innym członkom obrotu gospodarczego. Krótko mówiąc, wrzuca się tam kontrahentów, aby inni mogli dowiedzieć się, czy np. konkretny przedsiębiorca jest wiarygodny i czy ma długi. Tego typu rejestry mają charakter prywatny, jak już wcześniej wspomniałem, ale ich działalność jest dość ściśle uregulowana – chodzi o ustawę z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych.

REKLAMA

Tymi rejestrami nie będziemy się dziś zajmować, ale moim zdaniem warto było je wskazać. Czemu? A dlatego, że jak dotąd nie powstał rejestr, w którym podmiot publiczny gromadziłby (i udostępniał) informacje o zaległościach publicznoprawnych. Co więcej, sama idea obu rejestrów jest zbliżona.

Polecamy: RODO. Ochrona danych osobowych. Przewodnik po zmianach

Kto, co, dlaczego?

Zanim opiszemy o co w tym wszystkim chodzi, szybkie odesłanie do przepisów (nie będziemy ich przeklejać, ale krytyczny i wnikliwy czytelnik może chcieć nas sprawdzić!) – chodzi o art. 18a i nast. ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Rejestr jest bazą danych, którą w systemie teleinformatycznym prowadzi szef Krajowej Administracji Skarbowej, przy czym Minister Finansów może wyznaczyć inny podmiot wchodzący w skład tej administracji.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W rejestrze zamieszczane są informacje o zaległościach pieniężnych (wraz z odsetkami), z uwzględnieniem kilku rzeczy:

– należności muszą podlegać egzekucji administracyjnej, a wierzycielem musi być albo naczelnik urzędu skarbowego, albo jednostka samorządu terytorialnego;

REKLAMA

– należności muszą wynikać z określonych podstaw – przykładowo deklaracje podatkowe (lub celne), decyzje wymiarowe (ale też wyroki sądowe), mandaty (zarówno karne, jak i wykroczeniowe i karno-skarbowe), albo wynikające bezpośrednio z przepisów prawa;

– dłużnikiem musi być osoba fizyczna, lub prawna (także „ułomne” osoby prawne, czyli – po prawniczemu, gdyby ktoś z Was potrzebował tego do jakiegoś quizu – jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym przepisy przyznają zdolność prawną).

Procedura wpisu

Analiza przepisów pozwala stwierdzić, że nie jest źle i raczej ryzyko zostania wpisanym bez naszej wiedzy jest niewielkie. Można nawet powiedzieć, że trzeba chcieć nie dowiedzieć się o tym, że publiczny wierzyciel zamierza nas wpisać do rejestru.

Po pierwsze, musimy zostać zawiadomieni, a wpis nie może być dokonany przed upływem 30 dni od chwili zawiadomienia. Po drugie, jeżeli należności wynikają np. z decyzji, czy postanowień, to nawet gdy są one ostateczne, ale została wniesiona skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, należności nie można wpisać do rejestru do czasu zakończenia postępowania sądowoadministracyjnego. Rozwiązanie świetne i należy je uznać za prawidłowe.

Dodatkowo, w przypadku jednostek samorządu terytorialnego, należności mogą być zgłaszane po wcześniejszym podjęciu uchwały właściwej rady, która upoważni organ wykonawczy jednostki do składania wniosków (warto zwrócić uwagę na to, że uchwała ta musi również wskazywać rodzaj wierzytelności, a to może przydać się za chwilę).

Na zakończenie – zbierane do rejestru, ale w nim nie ujawniane, są należności w kwocie poniżej 5.000,00 zł.

Sprzeciw

Art. 18i ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji wprowadza dość ciekawą instytucję prawną, w postaci sprzeciwu. Pomimo stosowania tego pojęcia w prawie polskim, to sprzeciw w omawianym kształcie jest zupełnie nowym środkiem… odwoławczym? To dobre pytanie, bo jest to dość mocno odformalizowana czynność, którą pokrótce Wam przybliżymy.

Generalnie sprzeciw nie jest traktowany jako środek odwoławczy (jak choćby odwołanie, zażalenie, czy też skarga) i wnoszony jest do wierzyciela (ważne – nie do organu, który prowadzi rejestr). Sprzeciw jest bezpłatny i jedyne limity czasowe na jego wniesienie, to początkowy – od dnia zawiadomienia o zagrożeniu wpisem, lub od dnia ujawnienia danych, i końcowy – do momentu usunięcia danych z rejestru. Czyli krótko mówiąc, za darmo i bez większych problemów można wnieść sprzeciw tak długo, jak dane „wiszą” w rejestrze, a nawet jeszcze zanim tam trafią.

Sprzeciw w ogóle nie ma wpływu na inne środki zaskarżenia i czynności proceduralne, które można wnosić (za wyjątkiem zarzutów w postępowaniu egzekucyjnym – jeśli zarzuty oparto na tych samych podstawach, co sprzeciw, to jest on bezprzedmiotowy). I tutaj zaczynają się schody.

Sprzeciw można wnieść tylko w przypadku, gdy kwestionujemy istnienie, bądź też wysokość zobowiązania, które ma zostać, lub zostało ujawnione w rejestrze. Te podstawy, w kontekście powyższych akapitów, każą się zastanowić i zadać jedno pytanie – po co jest ten sprzeciw? Wydaje się, że chodzi o sytuacje, w których tak naprawdę nie możemy w inny sposób kwestionować zobowiązania, a jesteśmy wpisywani. Bez głębszego zastanowienia mogę podać jeden, dobry przykład – decyzja wymiarowa została wydana, ale nie było jej prawidłowego doręczenia na nasz adres, a więc nie wiąże, ale my nie możemy wnieść od niej odwołania (z uwagi na brak doręczenia nie można decyzji wykonać, bo nawet nie zaczyna biec termin do wniesienia odwołania), a pomimo tego wierzyciel i tak nas wpisuje.

Praktycznie sprzeciw, poza sytuacjami jak np. ta wyżej, zastosowanie będzie miał małe i tak naprawdę nie do końca rozumiem po co tworzyć tę instytucję w taki sposób, jak zostało to zrobione. Nie jest on środkiem odwoławczym i to akurat dobrze, bo ustawodawca wprowadziłby niezły chaos do procedury, więc zasadniczo wnosimy go wtedy, gdy wiemy, że zobowiązania nie ma, bądź jest w innej wysokości. Tylko kłopot polega na tym, że w sprzeciwie nie mieszczą się błędy proceduralne związane z ujawnianiem należności w rejestrze. Pamiętacie zapewne, jak kilka akapitów temu pisałem o uchwałach rad jednostek samorządu terytorialnego? No to proszę – rada gminy upoważniła wójta do ujawniania należności z tytułu podatków i opłat lokalnych, ale w uzasadnieniu wpisano, że dotyczy to tylko podatku od nieruchomości, a wójt ujawnia nam należności z tytułu podatku rolnego, albo leśnego. I co wtedy? Sprzeciwu nie wniesiemy, bo zobowiązanie istnieje i tego nie możemy kwestionować, ale wierzyciel nie miał prawa należności ujawnić, a my z tym nie za bardzo mamy co zrobić, bo żaden środek nam nie przysługuje.

Warto również zauważyć, że wnoszony do wierzyciela sprzeciw nie ma wskazanego terminu jego rozpatrzenia. Przy takim sposobie uregulowania tej kwestii musimy sięgać do regulacji ogólnych, więc – przynajmniej moim zdaniem – będziemy stosować terminy z Kpa i ewentualnie reagować skargami na bezczynność (na co zresztą i tak pozwala art. 18t ustawy, który odsyła w zakresie nieuregulowanym właśnie do Kpa). W przypadku zaś ujawniania danych niezgodnie z procedurą pozostaną nam środki typowo cywilne (ochrona danych osobowych, ochrona dóbr osobistych, a jeśli poniesiemy szkodę, to niewykluczona jest ochrona za niezgodne z prawem działanie administracji).

Udostępnianie danych

Dane, które gromadzi się w rejestrze, udostępniane są nieodpłatnie, a ich udostępnienie nie stanowi naruszenia tajemnicy skarbowej. Dane udostępniane są na wniosek różnym kategoriom podmiotów – podmiotom zainteresowanym (w skrócie – wszelkim „zwykłym” podmiotom, które zostały uwierzytelnione np. przez ePUAP, a wniosek o udostępnienie danych został przekazany przez portal podatkowy administracji podatkowej), oraz podmiotom takim jak prokuratura, sądy, instytucje bankowe, biura informacji gospodarczej itd.

Dane mogą być przechowywane przez okres do 90 dni i nie mogą być udostępniane innym podmiotom. Termin 90 dni nie dotyczy instytucji ustawowo zobowiązanych do badania zdolności kredytowej i ryzyka operacyjnego.

Co warto odnotować, zobowiązany może (również bezpłatnie, co sam uznaję za miły gest) bezpłatnie uzyskiwać informacje o swoich danych, ale również o podmiotach, które kierowały wnioski o udostępnienie danych, wraz z datą tych wniosków.

Wnioski końcowe

Moim zdaniem jest to regulacja całkiem przyzwoita, choć mam wątpliwości co do aktualnego kształtu sprzeciwu (nazwijmy go „rejestrowym”). Myślę jednak, że to da się doszlifować, dużo też wyjaśni orzecznictwo. Sam rejestr, tak naprawdę, potrzebny był już dawno i w sumie to dziwi, że doczekaliśmy się go dopiero teraz.

M.Z.

filizanka-prawa.pl

Polecamy serwis: Postępowanie administracyjne

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Reklama

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Palenie gałęzi na własnej posesji 2025 - czy można palić gałęzie na własnej posesji? Kiedy można palić gałęzie na działce?

Palenie gałęzi i liści, nawet na własnej posesji, może skończyć się mandatem. Zakaz obowiązuje nie tylko w miastach, ale też na wsiach i działkach rekreacyjnych. Sprawdź, co grozi za spalanie gałęzi w 2025 roku i gdzie zgłosić uciążliwego sąsiada, który zadymia okolicę.

Afera z dofinansowaniami z KPO – o co chodzi? PARP zapowiada kontrole, premier: nie zaakceptuję marnowania środków, opozycja mówi o gigantycznym skandalu i podaje kolejne przykłady

Wiele kontrowersji wzbudziła interaktywna mapa projektów, które uzyskały dofinansowanie z Krajowego Planu Odbudowy, którą opublikowano na kpo.gov.pl. Co ciekawe od rana 8 sierpnia 2025 r. cała strona kpo.gov.pl nie jest dostępna (występują problemy techniczne z jej wyświetleniem). Szeroko krytykuje się zasadność wydatkowania tych środków zwłaszcza w branży HoReCa. PARP zapowiedział kontrolę w tym sektorze. Premier Tusk powiedział, że nie zaakceptuje żadnego marnotrawienia środków z KPO. Prezes PiS Jarosław Kaczyński nazwał całą sprawę gigantycznym skandalem

Seniorzy nie muszą płacić za wywóz śmieci. Wystarczy, że spełnią ten jeden warunek. Jaki?

W ostatnim czasie w wielu miastach podniesiono opłaty za odbiór śmieci, co szczególnie dotyka polskich emerytów. Częściowe lub całkowite zwolnienie z tych opłat to duża ulga dla ich domowych budżetów. Kto może skorzystać z takiej pomocy? Oto szczegóły.

Darowizna spółdzielczego prawa z majątku wspólnego bez podatku? Oto bezpieczna ścieżka przekazania nieruchomości w rodzinie

Planujesz przekazać mieszkanie bliskim i boisz się podatku? Najnowsza interpretacja skarbówki pokazuje, jak zrobić to legalnie, bez żadnej daniny. Sprawdź, jak darowizna z majątku wspólnego w rodzinie może być całkowicie zwolniona z podatku.

REKLAMA

TSUE zmienia zasady gry dla frankowiczów. Koniec z teorią dwóch kondykcji?

Wyrok TSUE z 19 czerwca 2025 r. może zrewolucjonizować sposób rozliczania nieważnych umów „frankowych”. Sąd unijny opowiedział się za prostszą i tańszą dla konsumentów teorią salda, podważając dominującą dotąd teorię dwóch kondykcji. Dlaczego część prawników bije na alarm i czy naprawdę chodzi o interes kredytobiorców? Oddzielamy fakty od mitów.

Nie zaparkujesz już pod swoim blokiem – koniec z wymogiem 1,5 miejsca postojowego na każde mieszkanie, „na rzecz zwiększania ruchu pieszego i rowerowego”. Prezydent podpisał ustawę popierającą „patodeweloperkę”

W dniu 21 sierpnia 2025 r. wchodzi w życie ustawa, która znosi obowiązujący dotychczas – na szczeblu krajowym – wymóg co najmniej 1,5 miejsca postojowego (a w przypadku zabudowy śródmiejskiej – co najmniej 1 miejsca postojowego) na każde mieszkanie w ramach realizowanej inwestycji mieszkaniowej. Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy, którą zmiana ta została wprowadzona – „jest ona spójna z wprowadzanymi przez gminy rozwiązaniami na rzecz zwiększania ruchu pieszego i rowerowego, w tym w obszarach śródmiejskich”, a także ma na celu umożliwienie uwzględniania przy realizacji inwestycji mieszkaniowej m.in. – „lokalizacji terenu inwestycji, stopnia rozwoju transportu publicznego, czy sieci dróg rowerowych”.

ZUS przeliczy świadczenia (osobom pobierającym emerytury i renty rodzinne po emerytach czerwcowych) z urzędu – bez wniosków. Wypłaty w nowej wysokości od 2026 roku. Senat za

Od 2026 roku ZUS przeliczy świadczenia osobom pobierającym emerytury i renty rodzinne po emerytach, którzy przeszli na emeryturę w czerwcu w latach 2009–2019. Chodzi o wyrównanie strat wynikających z dawnych przepisów, które nie uwzględniały waloryzacji kwartalnych. Ustawa została przyjęta przez Senat bez poprawek i czeka teraz na podpis prezydenta.

Projekt ustawy dla frankowiczów 2025. Jakie zmiany w sporach z bankami?

Projekt ustawy z 30 czerwca 2025 r. dotyczący spraw frankowych to dokument, który może radykalnie zmienić krajobraz procesów dotyczących kredytów denominowanych lub indeksowanych do franka szwajcarskiego. Regulacja przedstawia rozwiązania procesowe i materialne, które mają wspierać konsumentów, ale także – co mniej zauważalne –usystematyzować obecność spraw frankowych w przestrzeni prawnej.

REKLAMA

Emerytura bez lat pracy. Czy można otrzymać emeryturę bez lat pracy? Czy jest to możliwe?

Czy można otrzymać emeryturę bez lat pracy? Zazwyczaj prawo do emerytury nabywa się po osiągnięciu wymaganego wieku i udokumentowaniu odpowiedniego stażu pracy, jednak istnieją pewne wyjątki od tej reguły. W wyjątkowych sytuacjach przepisy dopuszczają możliwość uzyskania takiej emerytury. Kto może liczyć na emeryturę bez lat pracy i jakie kryteria musi spełnić? Oto szczegóły.

Nowy prezydent, stare napięcia: Polityczny start Karola Nawrockiego i reakcja rządu [Gość Infor.pl]

„Nie będę podejmował decyzji w zgodzie z podziałami politycznymi, będę podejmował decyzje wbrew podziałom politycznym, a w zgodzie z interesem państwa polskiego” – zadeklarował Karol Nawrocki tuż po zaprzysiężeniu. Brzmi dobrze, ale co to oznacza w praktyce?

REKLAMA