Sąd najwyższy, Sędzia

Czym jest protest wyborczy i kiedy można go złożyć? Kto ma do tego prawo, jakie warunki musi spełniać taki protest i co dzieje się po jego wniesieniu? W niniejszym artykule wyjaśniamy, jak wygląda procedura składania protestu wyborczego, jakie mogą być jego skutki i dlaczego to jedno z kluczowych narzędzi kontroli prawidłowości procesu wyborczego.

Wydawało się, że to będzie archiwalny problem prawny – kilka lat służby wojskowej w czasach PRL pomijanych przy ustalaniu emerytury przez ZUS. To jednak wciąż aktualna sprawa, o czym świadczy to, że wciąż zajmują się nim sądy. Z ZUSem skutecznie spierają się byli żołnierze, którzy służyli w wojsku np. w latach 80-tych, a ZUS pomija ten okres w wyliczeniach emerytalnych. Np. ZUS uważa, że do czasu pracy w szczególnych warunkach nie zalicza się okresu zasadniczej służby wojskowej np. w 1983 r.

Sąd Najwyższy wydał uchwałę przyznającą nauczycielom prawo do nadgodzin (wynika z niej połączenie przywilejów z Karty Nauczyciela i kodeksu pracy). Załóżmy, że wartość 1 nadgodziny to 45 zł. Nauczyciel opiekuje się na wycieczce uczniami w poniedziałek, wtorek i środę - czas opieki 72h. Od tego odejmujemy 24 h, które spędziłby w szkole (3 dni razy 8 godzin). Pozostaje do rozliczenia 48 h nadgodzin, które przy stawce 45 zł dają 2160 zł. Kwota pokazuje jaką puszkę Pandory otworzył SN i dlaczego samorządy oczekują pieniędzy od min. edukacji Barbary Nowackiej na pokrycie wypłat za nadgodziny dla nauczycieli.

Podczas posiedzenia Sejmu w dniu 6 lutego br., zakończono pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy, który wprowadza istotne zmiany w zakresie jawności wynagrodzeń. Zgodnie z jego założeniami – pracodawcy, na wniosek pracowników, będą zobowiązani do ujawniania im średnich poziomów wynagrodzenia pracowników zatrudnionych na równorzędnych stanowiskach, jak również do informowania o wysokości proponowanego wynagrodzenia w ofertach pracy. Istotne zastrzeżenie do ww. projektu – w ramach jego opiniowania – zgłosił m.in. Sąd Najwyższy, którego zdaniem – regulacje przewidziane w projekcie, nie zapewniają należytej ochrony danych osobowych pracowników.

Zapadł ważny wyrok Sądu Najwyższego (II NSNc 267/24) wydany w efekcie złożenia skargi nadzwyczajnej przez Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorstw. ZUS nie podważy podstawy wymiaru składek w pierwszym miesiącu działalności.

KREDYTY FRANKOWE AD. 2024 czyli podsumowanie w jakim miejscu są dzisiaj frankowicze i czego mogą się domagać od banków. O co chodzi w sprawach frankowych? Co z pieniędzmi, które przez lata były spłacane na rzecz banku? Warto podpisać ugodę z bankiem czy lepiej wejść na drogę sądową? Jakie jest orzecznictwo w sprawach frankowiczów? Jak wybrać kancelarię?

Jeszcze przed pandemią Covid-19 istniała możliwość zdalnego przeprowadzenia rozprawy sądowej, jednak z pewnością nie było to tak powszechne jak w trakcie pandemii i aktualnie. Zdalne rozprawy sądowe niekiedy są bardzo pomocne (szczególnie gdy rozprawa odbywa się na drugim końcu Polski). W praktyce bywa z tym różnie. Oczywiście pełnomocnik działa w jak najlepszym interesie mocodawcy, jednak często zdarzają się problemy techniczne, sekretariaty sądów nie przesyłają linków i kodów do logowania czy mylą to, a przesłuchania czy zeznania świadków nie wyglądają tak samo jak w rzeczywistości (choć wszystkie procedury teoretycznie muszą być dochowane). Zdarzyło się ostatnio też tak, że sędzia nie chciał pokazać na kamerce całego składu sędziowskiego. Wszystko to zmierza do przedłużania danego procesu sądowego, który przecież i tak trwa wiele, wiele lat oraz narusza prawo do sądu.

Sąd Najwyższy rozstrzygnął kwestię dopuszczalności zgody blankietowej, tj. zgody wierzyciela na przejęcie długu przez nieskonkretyzowaną osobę. Problem dotyczył swobody dłużnika w wyborze podmiotu przejmującego jego dług. Orzeczenie SN ma znaczenie dla branży nieruchomości, gdzie często stosuje się takie klauzule przejęcia zobowiązań.

Sąd Najwyższy podjął ważną uchwałę - wysokość odszkodowania z OC powinna odpowiadać poniesionym już kosztom naprawy auta. Czy poszkodowany musi naprawić auto w zakładzie wskazanym przez ubezpieczyciela? Czy ma obowiązek szukać najtańszych usług?

9 kwietnia 2024 r. Sąd Najwyższy podjął uchwałę (sygn. III UZP 9/23), w której stwierdził, że lekarz wykonujący działalność gospodarczą, na rzecz byłego pracodawcy, u którego był wcześniej zatrudniony na podstawie umowy o pracę jako lekarz stażysta, może korzystać z ulgi na start oraz z prawa do opłacania składek od obniżonej podstawy wymiaru, nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Sąd Najwyższy stwierdził w czwartek 7 grudnia 2023 r. ważność referendum ogólnokrajowego przeprowadzonego 15 października razem z wyborami parlamentarnymi. W referendum Polacy odpowiadali m.in. na pytania o wyprzedaż majątku państwowego i likwidację bariery na granicy z Białorusią. Wobec tego, że frekwencja w referendum była mniejsza niż 50 proc., jego wyniki nie są wiążące.

W sytuacji gdy pracownik zatruł się posiłkiem zjedzonym w czasie pracy, nie musi zaistnieć związek funkcjonalny między wypadkiem a wykonywaną pracą (wyrok Sądu Najwyższego z 28 czerwca 2023 r., I PSKP 28/22).

Nad prawidłowością przebiegu głosowania czuwa PKW, kompetencje kontrolne Sądu Najwyższego aktualizują się z chwilą ogłoszenia wyniku wyborów – wskazuje prof. Aleksander Stępkowski, sędzia i rzecznik SN.

W opinii Sądu Najwyższego brak pisemnego uzasadnienia, choć utrudnia, to jednak nie uniemożliwia kontroli wyroku przez II instancję. A sędzia w stanie spoczynku nie ma obowiązku sporządzenia uzasadnienia do wyroku, który wydał przed przejściem w stan spoczynku.

Sąd Najwyższy uchylił 6 czerwca 2023 r. umorzenie sprawy Mariusza Kamińskiego i innych byłych szefów CBA, skazanych w pierwszej instancji i ułaskawionych przez prezydenta. Sprawa została przekazana do ponownego rozpoznania do sądu okręgowego. To jawna dywersja Sądu Najwyższego i działanie antykonstytucyjne, które ma doprowadzić do całkowitego chaosu prawnego - skomentował wyrok rzecznik PiS Rafał Bochenek.

Krajowa Rada Sądownictwa zaskarży do Trybunału Konstytucyjnego uchwałę SN, w której uznano za wadliwe wprowadzone podczas pandemii rozpatrywanie spraw w II instancji w składach jednoosobowych. Zawnioskowano też do TK o zawieszenie tej uchwały do wyroku Trybunału.

Sąd Najwyższy podjął 26 kwietnia uchwałę, skutkiem której wyrokom zapadłym w drugiej instancji, a także tym, które dopiero zostaną wydane, grozi nieważność. Uchwała może otworzyć drogę do wzruszenia spraw zapadłych przed sądem drugiej instancji w trakcie pandemii Covid-19. Z kolei w zakresie prowadzenia spraw, które nadal się toczą powstał chaos prawny i organizacyjny.

Małżeństwo w przypadku tzw. związku konkordatowego jest zawarte także w sytuacji, gdy ksiądz przekazał wymagane dokumenty do urzędu stanu cywilnego po upływie terminu, a urzędnik mimo to sporządził akt małżeństwa. Taki wynika z uchwały siedmiu sędziów Sądu Najwyższego.

Czy firma może domagać się finansowego zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych od osoby prywatnej, która zamieściła opinię w Internecie – takie pytanie trafiło do Sądu Najwyższego. Zagadnienie przesłał sąd z Gdańska, który ocenił, że firma „nie odczuwa krzywdy, tak jak osoba fizyczna”.

Wprowadzenie instytucji sędziów pokoju na pewno w jakimś sensie pomoże nabrać społecznego zaufania do wymiaru sprawiedliwości; dziś większość społeczeństwa nie darzy go zaufaniem - ocenił we wtorek w Studiu PAP poseł PiS Krzysztof Lipiec.

Zasady wynagradzania sędziów w 2023 r. są niekonstytucyjne – z takim wnioskiem wystąpił do Trybunału Konstytucyjnego rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek. RPO przyłączył się do zainicjowanego przed TK wnioskami I prezes SN, prezesa NSA oraz Krajowej Rady Sądownictwa zaskarżenia ustawy okołobudżetowej na 2023 r. w sprawie zasad ustalania wynagrodzeń sędziów. 

Sejm uchwalił nowelizację ustawy o Sądzie Najwyższym 13 stycznia br i trafi ona teraz do podpisu Prezydenta. Według jej autorów, posłów PiS, nowela ta ma wypełnić kluczowy "kamień milowy" dla odblokowania przez Komisję Europejską pieniędzy na Krajowy Plan Odbudowy.

Nowela ustawy o SN. Senat, który zbiera się we wtorek o godz. 15 zajmie się nowelizacją ustawy o Sądzie Najwyższym. Senackie komisje zarekomendowały przyjęcie do noweli kilkunastu poprawek, które zakładają likwidację Izby Odpowiedzialności Zawodowej SN i przeniesienie rozpatrywania spraw dyscyplinarnych do Izby Karnej.