Zalegasz ze składkami na ubezpieczenie? ZUS radzi co robić

Jeśli masz zaległości w opłacaniu składek, możesz stracić prawo do zasiłku w przypadku choroby lub macierzyństwa. Od 1 stycznia 2018 r. każda wpłata z tytułu należnych składek zostanie rozliczona na najstarszą zaległość. Jeżeli masz zadłużenie na koncie w ZUS, będziemy rozliczali Twoje wpłaty na najstarsze zaległości.

Jeżeli zgłosiłeś się do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, a masz zaległości na koncie, Twoja wpłata najpierw rozliczy zaległości z odsetkami, a dopiero potem bieżące składki. Nie będziesz mógł opłacić bieżących składek, zanim nie uregulujesz zaległości. To może spowodować, że nie będziesz miał prawa do zasiłku w razie choroby lub macierzyństwa.

Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe

Jeśli jesteś:

• osobą, która prowadzi pozarolniczą działalność lub,
• osobą współpracującą z osobą, która prowadzi pozarolniczą działalność lub,
• duchownym,

i opłacasz składkę na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe (lub opłaca ją Twój płatnik składek), pamiętaj, że Twoje ubezpieczenie ustaje od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który należna składka nie zostanie opłacona w terminie. Jeśli masz zadłużenie, które przekracza 6,60 zł za wcześniejszy okres, to Twoje dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ustaje, jeżeli wpłata (nawet wpłacona w terminie) nie uwzględni bieżących składek oraz zaległej kwoty z odsetkami.

Pan Jan Kowalski podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od 1 lipca 2017 r. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność. Ma zaległość z tytułu składek za okres od 10/2015 do 05/2016 w wysokości 3 000 zł. Zadłużenie to nie jest objęte układem ratalnym.

9 stycznia 2018 r. Pan Kowalski wpłaci kwotę 1 172,56 zł. Kwota ta odpowiada wysokości składek należnych za grudzień 2017 r., z uwzględnieniem składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe. Wpłatę tą rozliczymy na pokrycie zaległości, a więc Pan Jan Kowalski nie opłaci składki za grudzień 2017 r. W tej sytuacji dobrowolne ubezpieczenie chorobowe Pana Jana Kowalskiego ustaje od 1 grudnia 2017 r.

Prawo do zasiłków

Jeśli Twoje dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ustało, oznacza to, że nie masz prawa do zasiłków w razie choroby lub macierzyństwa. Jednym z warunków, jaki powinieneś spełnić jako osoba ubezpieczona, aby otrzymać zasiłek chorobowy, jest niezdolność do pracy z powodu choroby, która powstała w czasie ubezpieczenia chorobowego. Jeśli ubezpieczenie to ustanie przed dniem powstania niezdolności do pracy, zasiłek chorobowy nie przysługuje Ci za cały okres nieprzerwanej niezdolności do pracy.

Pan Stanisław Malinowski, który prowadzi pozarolniczą działalność,  ma zaległość z tytułu składek za okres od 05/2016 do 06/2016 w kwocie przekraczającej 6,60 zł. Zadłużenie to nie jest objęte układem ratalnym.

Otrzymał zwolnienie lekarskie od 20 grudnia 2017 r. do 25 stycznia 2018 r. Składki na ubezpieczenia społeczne za grudzień 2017 r., z uwzględnieniem składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe opłacił 10 stycznia 2018 r. Ponieważ miał zaległość w opłacaniu składek za wcześniejsze okresy, wpłata z 10 stycznia 2018 r. nie pokryła składki należnej na jego ubezpieczenie chorobowe za grudzień 2017 r. Zatem pan Stanisław Malinowski nie podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od 1 grudnia 2017 r. Nie otrzyma więc zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia lekarskiego.

Pamiętaj, że jeśli zachorowałeś w czasie dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, masz prawo do zasiłku chorobowego dopiero po upływie 90 dni tego ubezpieczenia. Jest to tzw. okres wyczekiwania na zasiłek chorobowy. Do tego okresu wliczamy poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, o ile przerwa pomiędzy nimi nie przekroczyła 30 dni. Jeśli przerwa w ubezpieczeniu chorobowym przekroczy 30 dni, masz prawo do zasiłku chorobowego dopiero od 91 dnia ubezpieczenia chorobowego, które rozpoczęło się po tej przerwie.

Pani Joanna Nowak, która podlega ubezpieczeniom społecznym jako osoba współpracująca z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność, otrzymała zwolnienie lekarskie od 10 marca 2018 r. do 5 kwietnia 2018 r.

Pani Joanna Nowak była objęta dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym od 1 stycznia 2016 r. Płatnik składek Pani Joanny Nowak miał zaległość w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne za okres od 11/2016 do 03/2017 w kwocie przewyższającej 6,60 zł. Zadłużenie to nie było objęte układem ratalnym. Składki na ubezpieczenia społeczne za grudzień 2017 r., z uwzględnieniem składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, płatnik składek opłacił 15 stycznia 2018 r. Ponieważ miał zaległość w opłacaniu składek za wcześniejsze okresy, wpłata z 15 stycznia 2018 r. nie pokryła składki należnej na ubezpieczenie chorobowe Pani Joanny Nowak za grudzień 2017 r. Zatem pani Joanna Nowak nie podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od 1 grudnia 2017 r.

Polecamy produkt: E-składka. Jedno konto ZUS od 2018 r.

Całość zadłużenia płatnik składek uregulował 20 stycznia 2018 r. Składki na ubezpieczenia społeczne za styczeń i następne miesiące płatnik składek opłacał terminowo i w prawidłowej wysokości. Pani Joanna Nowak podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu ponownie od 1 stycznia 2018 r. Pani Joanna Nowak nie otrzyma zasiłku chorobowego od 10 marca 2018 r. do 31 marca 2018 r. z powodu braku wymaganego okresu wyczekiwania. Prawo do zasiłku chorobowego nabędzie od 91 dnia ubezpieczenia chorobowego, czyli od 1 kwietnia 2018 r.  

Również prawo do zasiłku opiekuńczego i zasiłku macierzyńskiego jest uzależnione od tego czy podlegasz ubezpieczeniu chorobowemu. Zasiłek opiekuńczy przysługuje Ci tylko w okresie, w którym podlegasz ubezpieczeniu chorobowemu. Warunkiem jaki musisz spełnić, aby nabyć prawo do zasiłku macierzyńskiego jest natomiast urodzenie dziecka lub przyjęcie dziecka na wychowanie w okresie ubezpieczenia chorobowego. Prawo do tych świadczeń przysługuje Ci od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego, bez okresu wyczekiwania.

Wniosek o wyrażenie zgody na opłacenie składek po terminie

Jeśli Twoje dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ustało, możesz wystąpić z wnioskiem o wyrażenie zgody na opłacenie składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe po terminie. Taką zgodę wyrażamy w uzasadnionych przypadkach. Pamiętaj, że aby zgoda była skuteczna, musisz (albo Twój płatnik, jeśli sam nie opłacasz za siebie składek):

• uregulować całość zadłużenia wraz z odsetkami, lub
• zawrzeć z nami umowę – tzw. układ ratalny

oraz opłacić wszystkie należne składki, w tym na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, za miesiąc którego wniosek dotyczy. Wniosek o wyrażenie zgody na opłacenie składek po terminie (US-9) możesz nam przekazać:

• osobiście w placówce ZUS,
• za pośrednictwem poczty tradycyjnej ,
• elektronicznie za pośrednictwem Portalu Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS) - wniosek dostępny po zalogowaniu do profilu w panelu Płatnika - Usługi - Katalog usług elektronicznych (Wniosek US-9),
• telefonicznie – zlecenie wysłania wniosku, po potwierdzeniu tożsamości, może przyjąć konsultant Centrum Obsługi Telefonicznej.

Jeśli nie wystąpisz z takim wnioskiem albo nie wyrazimy zgody na opłacenie składek po terminie, powinieneś złożyć wyrejestrowanie i ponowne zgłoszenie do ubezpieczeń bez uwzględniania dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego oraz korektę dokumentów rozliczeniowych w celu skorygowania rozliczenia składki na to ubezpieczenie, w związku z ustaniem dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.

Układ ratalny

Jeżeli masz zadłużenie, skorzystaj z układu ratalnego. Dzięki układowi ratalnemu możesz spłacić dług i jednocześnie, po opłaceniu składki bieżącej, możesz nabyć prawo do świadczeń. W przypadku jakichkolwiek pytań dotyczących możliwości spłaty zadłużenia w ratach, możesz zwrócić się o pomoc do doradcy do spraw ulg i umorzeń w naszych placówkach. Lista doradców wraz z telefonami kontaktowymi.

Podstawa prawna:

Art. 1 ust. 1, art. 4 ust. 1 pkt 2, art. 6 ust. 1, art. 29 ust. 1, art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2017 r. poz. 1368).

Art. 14 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1778).