REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Prawo pierwokupu i odkupu

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Co to jest prawo pierwokupu i prawo odkupu?  fot. Fotolia
Co to jest prawo pierwokupu i prawo odkupu? fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Prawo pierwokupu i odkupu to instrumenty prawne, które przy sprzedaży rzeczy pozwalają nam zachować pewną kontrolę nad ich losem. Zarówno pierwokup, jak i prawo odkupu powinny być zawarte w umowie sprzedaży.

Bywają sytuacje, gdy w wyniku pewnych okoliczności zostajemy zmuszeni do zbycia rzeczy szczególnie dla nas wartościowej (np. rodzinnej nieruchomości) lub gdy wprawdzie sprzedajemy rzecz bez przymusu, ale chcielibyśmy zachować pewną kontrolę nad tym, co się dalej z tą rzeczą stanie. W takich sytuacjach odpowiednimi instrumentami prawnymi, zabezpieczającymi nasze prawa są prawo odkupu oraz prawo pierwokupu, uregulowane w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm., dalej „kodeks cywilny”).

REKLAMA

Zobacz: Czy cena towaru na półce jest wiążąca?

Prawo odkupu

Do umowy sprzedaży może zostać dodane postanowienie, zgodnie z którym sprzedawca ma uprawnienie oświadczyć kupującemu, że chce od niego odkupić przedmiot sprzedaży, aby stać się ponownie jego właścicielem (prawo odkupu). Czas trwania prawa odkupu może zostać uzgodniony przez strony takiej umowy sprzedaży. Nie może on jednak przekroczyć pięciu lat od chwili zawarcia umowy sprzedaży lub od chwili wprowadzenia do niej (np. w drodze aneksu) postanowienia odnośnie prawa odkupu.

POBIERZ BEZPŁATNY WZÓR: Umowa sprzedaży na raty

Jeżeli sprzedawca skorzysta z prawa odkupu, kupujący będzie zobowiązany do przeniesienia z powrotem na sprzedawcę własności rzeczy lub prawa, które były przedmiotem umowy sprzedaży. Sprzedawca ma zaś obowiązek rozliczyć się zwracając cenę, koszty sprzedaży oraz co do zasady nakłady konieczne.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zobacz: Co można zawrzeć w umowie sprzedaży?

Jeżeli zawarcie umowy sprzedaży wymagało zachowania szczególnej formy, oświadczenie o wykonaniu prawa odkupu powinno być złożone w tej samej formie. Dlatego też ustanowienie prawa odkupu nieruchomości i oświadczenie o jego wykonaniu wymagają zachowania formy aktu notarialnego. Ponadto, ujawnienie prawa odkupu w księdze wieczystej czyni to prawo skutecznym względem osób trzecich, które nabyły nieruchomość od kupującego. Prawo odkupu jest niezbywalne (nie może być przeniesione w drodze czynności prawnej), ale jednocześnie jest dziedziczne oraz niepodzielne (nie może być wykonane tylko co do części przedmiotu sprzedaży).


Prawo pierwokupu

REKLAMA

Natomiast, prawo pierwokupu to przyznanie jednej stronie pierwszeństwa kupna oznaczonej rzeczy na wypadek, gdyby druga strona sprzedała tę rzecz osobie trzeciej. Prawo pierwokupu można ustanowić w umowie sprzedaży, jak i w innych umowach (np. w umowach darowizny, dzierżawy) lub w drodze innej czynności prawnej (np. testamentu). Może ono wynikać również z ustawy i zostać zastrzeżone również na rzecz osoby trzeciej.

Prawo pierwokupu nie jest ograniczone żadnym ustawowym terminem. Prawo to jest niezbywalne i niepodzielne, ale jest dziedziczne. Należy również wskazać, że stanowi ono zastrzeżenie tylko na wypadek dalszej sprzedaży rzeczy, a nie na wypadek dokonania innej czynności prawnej. Dlatego nie będzie skuteczne, gdy strona zobowiązana z prawa pierwokupu dokona darowizny rzeczy, zamiany lub gdy zrzeknie się tej rzeczy

Zobowiązany z tytułu prawa pierwokupu powinien niezwłocznie zawiadomić uprawnionego o treści umowy sprzedaży zawartej z osobą trzecią. Prawo pierwokupu co do nieruchomości można wykonać w ciągu miesiąca, a co do innych rzeczy - w ciągu tygodnia od otrzymania zawiadomienia o sprzedaży. Oświadczenie o wykonaniu prawa pierwokupu co do nieruchomości powinno być złożone w formie aktu notarialnego.

Zobacz serwis: Akt notarialny

W wypadku wykonania prawa pierwokupu, uprawniony staje się stroną umowy sprzedaży w miejsce osoby trzeciej i na warunkach tej umowy. Jeżeli rzecz, będąca przedmiotem prawa pierwokupu, zostanie bezwarunkowo sprzedana, to umowa ta będzie ważna, a uprawniony do prawa pierwokupu ma roszczenie o odszkodowanie za poniesioną szkodę. Jednakże w przypadku, gdy prawo pierwokupu przysługiwało z mocy ustawy Skarbowi Państwa lub jednostce samorządu terytorialnego, współwłaścicielowi albo dzierżawcy bezwarunkowa umowa sprzedaży będzie nieważna.

W przypadku ujawnienia prawa pierwokupu w księdze wieczystej, będzie ono skuteczne wobec każdego nabywcy tej nieruchomości.

Zobacz: Czy konsument ma wpływ na treść umowy?

Podsumowanie

Podsumowując, zastrzeżenie zarówno prawa odkupu, jak i prawa pierwokupu pozwala stronom umowy wpływać na dalsze losy określonej rzeczy. Zastrzeżenia te będą miały większą skuteczność, gdy zostaną ujawnione w księdze wieczystej. To jednak jest możliwe tylko w stosunku do nieruchomości. Dlatego w praktyce, z prawem odkupu jak i prawem pierwokupu najczęściej możemy spotkać się w szeroko rozumianym obrocie nieruchomościami.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Znieważenie flagi państwowej – co grozi za obrazę symboli narodowych?

Flaga państwowa to jeden z najważniejszych symboli każdego kraju – wyraża tożsamość narodową, suwerenność, a także dumę z historii i wspólnoty obywatelskiej. W Polsce ochrona flagi jest zagwarantowana przepisami prawa, a jej znieważenie jest przestępstwem. Warto więc wiedzieć, czym jest znieważenie flagi Rzeczypospolitej Polskiej, jakie formy może przybrać oraz jakie sankcje grożą za tego rodzaju działanie.

Powstaje kompletnie nową gałąź gospodarki, kompletnie nowy zawód: tylko czy będą chętni [PROJEKT skierowany do stałej komisji]

Powstaje kompletnie nowa gałąź gospodarki, kompletnie nowy zawód - podkreśla Łukasz Krasoń. Jednak czy będą chętni na tą specyficzną i wymagającą dużego wysiłku psychicznego i fizycznego pracę?: Nie wiadomo też jak będzie z wynagrodzeniem, a nie wydaje się, żeby byli chętni do tej pracy tylko za minimalną krajową.

Donald Trump spotkał się z Karolem Nawrockim w Gabinecie Owalnym Białego Domu. "You will win"

Prezydent Stanów Donald Trump spotkał się w czwartek 1 maja 2025 r. z kandydatem na prezydenta RP Karolem Nawrockim - podał Biały Dom. Nawrocki relacjonował, że D. Trump przepowiadał mu wygraną w wyborach.

Dłuższe terminy ważności niektórych orzeczeń o niepełnosprawności (7 lat) i inne zmiany w orzekaniu o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności – projekt rozporządzenia MRPiPS

W dniu 30 kwietnia 2025 r. opublikowano projekt rozporządzenia ministra rodziny, pracy i polityki społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Celem tej nowelizacji jest doprecyzowanie zasad wydawania orzeczeń o niepełnosprawności oraz o stopniu niepełnosprawności, a także wydłużenie okresów ważności tych orzeczeń. Co się dokładnie zmieni i od kiedy?

REKLAMA

Grill na balkonie? Uważaj - może kosztować Cię nawet 5 500 zł, a ognisko w ogrodzie - nawet 11 500 zł

Można śmiało powiedzieć, że majówka to narodowe święto grilla (a w nieco mniejszym zakresie - również ogniska). Mieszkańcy bloków - z przyczyn oczywistych - mogą zdecydować się wyłącznie na to pierwsze, a posiadacze własnych ogródków - rozniecić nieco większy płomień. Czy jednak takie przyjemności - w obrębie własnych balkonów i ogródków są legalne? Okazuje się, że nie w każdym przypadku, a ich nieroztropnych amatorów, mogą niekiedy spotkać niemiłe konsekwencje.

Rząd szykuje zmiany w emeryturach – grupa pracowników popracuje do 70 roku życia

Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje nad projektem zmian w przepisach, które mają wydłużyć maksymalny wiek pełnienia funkcji przez komorników sądowych oraz ich asesorów. Zgodnie z planowanymi regulacjami, osoby wykonujące te zawody miałyby obowiązek pozostawać aktywne zawodowo nawet do 70. roku życia.

Prawne ryzyka używania AI przez pracowników. Odpowiedzialność pracodawcy wobec osób trzecich. Prawo pracy, prawo autorskie, ochrona danych poufnych i osobowych

Sztuczna inteligencja (AI) stanowi dużą pomoc w pracy, ułatwiając ją i przyspieszając w znacznym stopniu. Zdają sobie z tego sprawę zarówno pracodawcy, jak i pracownicy. Tak jednak ze strony pracodawców lub potencjalnych pracodawców wobec pracowników lub kandydatów, jak po ze strony pracowników, nieodpowiedzialne korzystania z AI może rodzić określone ryzyka prawne, które możemy ocenić przez pryzmat prawa pracy. Świadomość tych ryzyk jest ważna pod kątem znalezienia rozwiązań przed nimi zabezpieczających w sytuacji w której prawo powszechne takiego zabezpieczenia nie przewiduje.

Zmiana miejsca głosowania. Wybory 2025. Jak zagłosować w innym obwodzie?

Zmiana miejsca głosowania w wyborach na Prezydenta RP w dniu 18 maja 2025 r. jest możliwa. Co zrobić, aby zagłosować w obwodzie poza stałym miejscem zamieszkania? Niezbędne jest zaświadczenie o zmianie miejsca głosowania.

REKLAMA

Ostatni dzień na rozliczenie PIT 2024 Sprawdź, co musisz zrobić, zanim system zamknie dostęp

Ministerstwo Finansów przypomina: 30 kwietnia mija termin składania zeznań podatkowych za 2024 rok. Ponad 8 milionów Polaków skorzystało już z usługi Twój e-PIT. Sprawdź, co zrobić, by nie zapłacić kary, jak uniknąć błędów i co grozi za brak reakcji.

Specustawa o przeliczeniu emerytur: Bez wniosku, bez wyrównania i bez waloryzacji. I dopiero od połowy 2026 r.

Specustawa: ZUS załatwi sam ponowne przeliczenie emerytur. Bez wniosku, bez wyrównania i bez waloryzacji. I niestety dopiero od połowy 2026 r.

REKLAMA