REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zwrot kosztów najmu samochodu zastępczego z OC sprawcy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kiedy przysługuje samochód zastępczy? /Fot. Fotolia
Kiedy przysługuje samochód zastępczy? /Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Czy można dochodzić zwrotu kosztów najmu samochodu zastępczego z OC sprawcy?

W dzisiejszych czasach wielu ludzi uważa korzystanie z samochodu za niezbędny element zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych. Rozwój motoryzacji spowodował, że codzienne używanie własnego samochodu stało się standardem cywilizacyjnym. Coraz więcej właścicieli samochodów decyduje się więc na wynajęcie samochodu zastępczego, w sytuacji utraty możliwości korzystania z auta z powodu jego uszkodzenia lub zniszczenia w wypadku komunikacyjnym. Powstaje zatem pytanie, czy można wówczas dochodzić zwrotu kosztów najmu samochodu zastępczego z OC sprawcy?

REKLAMA

Granice odszkodowania

Ubezpieczyciel w przypadku ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych jest zasadniczo zobowiązany do odszkodowania w takich granicach, w jakich za szkodę odpowiada sprawca (do wysokości sumy gwarancyjnej wynikającej z umowy ubezpieczenia i przepisów o ubezpieczeniach obowiązkowych). Kluczowe znaczenie przy rozstrzyganiu, jakie koszty powinien pokryć ubezpieczyciel, mają zatem przepisy art. 361 §1 i 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. nr 16 poz. 93 ze zm., dalej „kodeks cywilny”). Zgodnie z tymi przepisami, zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła, przy czym w powyższych granicach, co do zasady, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby nie wyrządzono mu szkody.

Koszt najmu pojazdu zastępczego a odszkodowanie

W dotychczasowej praktyce ubezpieczycieli oraz sądów powszechnych nie budziło zasadniczo wątpliwości, że koszt najmu pojazdu zastępczego stanowi szkodę majątkową, objętą obowiązkiem odszkodowawczym, w sytuacji, gdy pojazd jest wykorzystywany do prowadzenia działalności gospodarczej. Przyjmowano bowiem, że najem zastępczego auta służy wówczas ograniczeniu zwiększenia szkody (np. w postaci utraconych korzyści, spowodowanych wstrzymaniem działalności gospodarczej).

Zobacz serwis: Ubezpieczenia

Wątpliwości powstawały jednak w sytuacjach, gdy poszkodowany w wypadku nie używał auta do prowadzenia działalności gospodarczej. W takich przypadkach argumentowano, że sama utrata możliwości korzystania z samochodu nie jest szkodą majątkową, lecz niemajątkową (polegającą na dyskomforcie i niewygodach). Przyjmowano więc, że o ile można żądać zwrotu np. kosztu naprawy auta używanego do prywatnych celów, o tyle wydatki na wynajem samochodu zastępczego, nie są objęte odszkodowaniem.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Uchwała Sądu Najwyższego

Istotnym krokiem w kierunku wykształcenia w powyższym zakresie wykładni korzystnej także dla tych właścicieli samochodów, którzy nie używają ich do prowadzenia działalności gospodarczej, była uchwała Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego - Izby Cywilnej z dnia 17 listopada 2011 r. III CZP 5/2011. Sąd Najwyższy rozpatrując zagadnienia prawne przedstawione do rozstrzygnięcia przez Rzecznika Ubezpieczonych dotyczące wyżej opisanego problemu, podjął uchwałę, w której stwierdził, że: odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego; nie jest ona uzależniona od niemożności korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej.

POBIERZ WZÓR: Oświadczenie sprawcy wypadku

Uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego

REKLAMA

W uzasadnieniu ww. uchwały Sąd Najwyższy wyjaśnił, że stratą w rozumieniu art. 361 § 2 kodeksu cywilnego są objęte także te wydatki, które służą ograniczeniu lub wyłączeniu negatywnych następstw majątkowych doznanych przez poszkodowanego, w wyniku uszkodzenia lub zniszczenia pojazdu. Sąd Najwyższy stwierdził, że takim negatywnym następstwem jest także utrata możliwości korzystania z pojazdu. Zdaniem Sądu Najwyższego, poszkodowanemu przysługuje więc roszczenie o zwrot wydatków na najem pojazdu zastępczego także nieprzeznaczonego do kontynuowania działalności gospodarczej.

REKLAMA

Sąd Najwyższy podkreślił jednak, że odszkodowaniem objęte są tylko rzeczywiście poniesione wydatki na najem samochodu zastępczego, ponieważ dopiero z chwilą ich poniesienia powstaje strata. Poszkodowanemu nie przysługuje więc rekompensata za sam brak możliwości korzystania z auta, jeśli nie poniósł wydatku na najem samochodu zastępczego.

Zdaniem Sądu Najwyższego, zwrotowi w ramach odpowiedzialności odszkodowawczej podlegają przy tym jedynie wydatki celowe i ekonomicznie uzasadnione. Poszkodowany jest bowiem zobowiązany współdziałać w celu ograniczenia wysokości szkody (obowiązek ten wywodzi się z art. 354 §2 kodeksu cywilnego oraz art. 362 kodeksu cywilnego). Sąd Najwyższy stoi na stanowisku, że każdy tego rodzaju przypadek musi być rozpatrywany w tym zakresie indywidualnie. Jednak tytułem przykładu Sąd Najwyższy wskazał, że najem pojazdu zastępczego może być zbędny (co wyklucza zwrot wydatków na taki najem), jeżeli właściciel nie używał w ogóle samochodu albo dysponuje innym samochodem, z którego może korzystać. Jako drugi przykład braku celowości najmu samochodu zastępczego Sąd Najwyższy podał sytuację, gdy poszkodowany używał samochodu jedynie sporadycznie. Wówczas, za celowy wydatek objęty odszkodowaniem może być uznane skorzystanie z innego środka komunikacji (np. taksówki) zamiast najmu samochodu zastępczego.

Co jednak bardzo istotne, Sąd Najwyższy stwierdził, że możliwość dochodzenia od ubezpieczyciela zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego nie jest uzależniona od niemożności skorzystania przez poszkodowanego ze środków komunikacji publicznej (a taka wykładnia pojawiała się wcześniej w praktyce). Sąd Najwyższy zauważył bowiem, że korzystanie z własnego samochodu nie może być zastąpione korzystaniem ze zbiorowych środków transportu.

Zobacz serwis: Umowy

Podsumowanie

Podsumowując, omawiana uchwała Sądu Najwyższego jest istotnym krokiem, zmierzającym do wykształcenia utrwalonej praktyki ubezpieczycieli i sądów, w ramach której zwrot kosztu najmu samochodu zastępczego na rzecz poszkodowanego w wypadku komunikacyjnym, stanie się standardem. Pozytywnie należy ocenić przyjętą przez Sąd Najwyższy w tym zakresie interpretację, zmierzającą do zrównania sytuacji poszkodowanych korzystających z samochodów, zarówno w celach gospodarczych, jak i w celach prywatnych.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Kiedy pierwsza wypłata renty wdowiej?

Z danych ZUS wynika, że do 11 czerwca 2025 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęło 898,7 tys. wniosków. Większość wniosków o rentę wdowią złożyły kobiety. Kiedy pierwsza wypłata renty wdowiej? Gdzie złożono najwięcej wniosków?

Bez edukacji nie ma kaucji – klucz do sukcesu systemu kaucyjnego leży w świadomości społecznej

Choć Polacy popierają wprowadzenie systemu kaucyjnego, brak wiedzy o jego działaniu może zagrozić skuteczności reformy. Edukacja i przemyślana komunikacja to fundamenty, bez których nawet najlepsza technologia nie spełni swojej roli.

Wrzutka na ostatniej prostej prezydentury. Deregulacja dla przedsiębiorców, pracowników, konsumentów, bo 29 w 1: dotkliwe zmiany w aż 29. ustawach na skutek podpisu Prezydenta z 5 czerwca 2025 r.

Na ostatniej prostej swojej prezydentury - Prezydent Andrzej Duda podpisał istotną ustawę, w szczególności dla przedsiębiorców, ale nowe regulacje odczują też pracownicy czy konsumenci. Można powiedzieć, że jest to 29 w 1: bo dotkliwe zmiany są w aż 29. ustawach na skutek tej jednej ustawy i podpisu Prezydenta w dniu 5 czerwca 2025 r.

WZON. Tylko 78 punkty. Tyle za brak nerki, przebyty zawał, rak, zawał mózgu, RZS. Zadłużenie jego jest duże bo jakby nie rehabilitacje - to lekarz powiedział - by już jego nie było

Kolejny list czytelnika Infor.pl o nieprawidłowościach (jego zdaniem) w procesie przyznawania punktów przez WZON, od których zależy wysokość świadczenia wspierającego albo w ogóle jego przyznanie. Publikowaliśmy wcześniej listy np.: 1) osoby niewidomej, która otrzymała 61 punktów oraz osoby sparaliżowanej od pasa w dół z ... 43 punktami. Obie osoby to niepełnosprawność w stopniu znacznym, orzeczenia o niepełnosprawności stałe.

REKLAMA

Karol Nawrocki odebrał uchwałę PKW o wyborze na urząd prezydenta

Karol Nawrocki odebrał uchwałę PKW w sprawie stwierdzenia wyniku wyboru prezydenta RP, którą podczas uroczystości na Zamku Królewskim wręczył mu szef PKW Sylwester Marciniak.

Co dalej z paktem migracyjnym? UE wciąż czeka na ruch dwóch krajów, w tym Polski

Już 25 krajów UE przekazało swoje plany wdrażania paktu migracyjnego, nie zrobiły tego Węgry i Polska - wynika z opublikowanego w środę 11 czerwca raportu Komisji Europejskiej. KE wezwała w nim spóźnione państwa do przyspieszenia działań w tej sprawie.

Nawet 30 tys. zł kary za podpalenia, w tym za wypalanie traw i rozniecanie ognia w lasach, na łąkach i torfowiskach

Zostaną wprowadzone wyższe kary za podpalenia, w tym za wypalanie traw i rozniecanie ognia w lasach, na łąkach i torfowiskach. Tak zakłada projekt autorstwa Ministerstwa Sprawiedliwości. Zgodnie z propozycją górna granica grzywny za sprowadzenie zagrożenia pożarowego wzrośnie z 5 do 30 tys. zł; mandaty za wykroczenia wzrosną z 500 zł do 5 tys. zł.

Trzynastki za 2025 r. pewne już jesienią? Pracownicy kultury mogą składać propozycje zmian do tego projektu do 15 czerwca 2025 r.

W maju 2025 r. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego poinformowało o rozpoczęciu prac nad nowelizacją ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Pracownicy kultury mogą składać propozycje zmian do tego projektu 15 czerwca 2025 r.

REKLAMA

Co z 800 plus gdy matka nie-Polka, ojciec nie-Polak a dziecko Polak bądź Polka?

Co z 800 plus gdy matka nie-Polka, ojciec nie-Polak a dziecko Polak bądź Polka? Takie prawne wątpliwości powstają, ale w rzeczywistości rozwiewa jest ustawa, jak i praktyka jak i orzecznictwo sądowe.

Karol Nawrocki składa deklarację, chodzi o 60 tys. zł rocznie bez podatku

Karol Nawrocki powiedział, że rząd może liczyć na niego w kwestii podpisania ustawy wprowadzającej kwotę wolną od podatku na poziomie 60 tys. zł rocznie. Zapewnił też, że Pałac Prezydencki będzie otwarty dla wszystkich środowisk.

REKLAMA