REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zwrot kosztów najmu samochodu zastępczego z OC sprawcy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kiedy przysługuje samochód zastępczy? /Fot. Fotolia
Kiedy przysługuje samochód zastępczy? /Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Czy można dochodzić zwrotu kosztów najmu samochodu zastępczego z OC sprawcy?

W dzisiejszych czasach wielu ludzi uważa korzystanie z samochodu za niezbędny element zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych. Rozwój motoryzacji spowodował, że codzienne używanie własnego samochodu stało się standardem cywilizacyjnym. Coraz więcej właścicieli samochodów decyduje się więc na wynajęcie samochodu zastępczego, w sytuacji utraty możliwości korzystania z auta z powodu jego uszkodzenia lub zniszczenia w wypadku komunikacyjnym. Powstaje zatem pytanie, czy można wówczas dochodzić zwrotu kosztów najmu samochodu zastępczego z OC sprawcy?

REKLAMA

Granice odszkodowania

Ubezpieczyciel w przypadku ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych jest zasadniczo zobowiązany do odszkodowania w takich granicach, w jakich za szkodę odpowiada sprawca (do wysokości sumy gwarancyjnej wynikającej z umowy ubezpieczenia i przepisów o ubezpieczeniach obowiązkowych). Kluczowe znaczenie przy rozstrzyganiu, jakie koszty powinien pokryć ubezpieczyciel, mają zatem przepisy art. 361 §1 i 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. nr 16 poz. 93 ze zm., dalej „kodeks cywilny”). Zgodnie z tymi przepisami, zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła, przy czym w powyższych granicach, co do zasady, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby nie wyrządzono mu szkody.

Koszt najmu pojazdu zastępczego a odszkodowanie

W dotychczasowej praktyce ubezpieczycieli oraz sądów powszechnych nie budziło zasadniczo wątpliwości, że koszt najmu pojazdu zastępczego stanowi szkodę majątkową, objętą obowiązkiem odszkodowawczym, w sytuacji, gdy pojazd jest wykorzystywany do prowadzenia działalności gospodarczej. Przyjmowano bowiem, że najem zastępczego auta służy wówczas ograniczeniu zwiększenia szkody (np. w postaci utraconych korzyści, spowodowanych wstrzymaniem działalności gospodarczej).

Zobacz serwis: Ubezpieczenia

Wątpliwości powstawały jednak w sytuacjach, gdy poszkodowany w wypadku nie używał auta do prowadzenia działalności gospodarczej. W takich przypadkach argumentowano, że sama utrata możliwości korzystania z samochodu nie jest szkodą majątkową, lecz niemajątkową (polegającą na dyskomforcie i niewygodach). Przyjmowano więc, że o ile można żądać zwrotu np. kosztu naprawy auta używanego do prywatnych celów, o tyle wydatki na wynajem samochodu zastępczego, nie są objęte odszkodowaniem.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Uchwała Sądu Najwyższego

Istotnym krokiem w kierunku wykształcenia w powyższym zakresie wykładni korzystnej także dla tych właścicieli samochodów, którzy nie używają ich do prowadzenia działalności gospodarczej, była uchwała Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego - Izby Cywilnej z dnia 17 listopada 2011 r. III CZP 5/2011. Sąd Najwyższy rozpatrując zagadnienia prawne przedstawione do rozstrzygnięcia przez Rzecznika Ubezpieczonych dotyczące wyżej opisanego problemu, podjął uchwałę, w której stwierdził, że: odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego; nie jest ona uzależniona od niemożności korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej.

POBIERZ WZÓR: Oświadczenie sprawcy wypadku

Uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego

REKLAMA

W uzasadnieniu ww. uchwały Sąd Najwyższy wyjaśnił, że stratą w rozumieniu art. 361 § 2 kodeksu cywilnego są objęte także te wydatki, które służą ograniczeniu lub wyłączeniu negatywnych następstw majątkowych doznanych przez poszkodowanego, w wyniku uszkodzenia lub zniszczenia pojazdu. Sąd Najwyższy stwierdził, że takim negatywnym następstwem jest także utrata możliwości korzystania z pojazdu. Zdaniem Sądu Najwyższego, poszkodowanemu przysługuje więc roszczenie o zwrot wydatków na najem pojazdu zastępczego także nieprzeznaczonego do kontynuowania działalności gospodarczej.

REKLAMA

Sąd Najwyższy podkreślił jednak, że odszkodowaniem objęte są tylko rzeczywiście poniesione wydatki na najem samochodu zastępczego, ponieważ dopiero z chwilą ich poniesienia powstaje strata. Poszkodowanemu nie przysługuje więc rekompensata za sam brak możliwości korzystania z auta, jeśli nie poniósł wydatku na najem samochodu zastępczego.

Zdaniem Sądu Najwyższego, zwrotowi w ramach odpowiedzialności odszkodowawczej podlegają przy tym jedynie wydatki celowe i ekonomicznie uzasadnione. Poszkodowany jest bowiem zobowiązany współdziałać w celu ograniczenia wysokości szkody (obowiązek ten wywodzi się z art. 354 §2 kodeksu cywilnego oraz art. 362 kodeksu cywilnego). Sąd Najwyższy stoi na stanowisku, że każdy tego rodzaju przypadek musi być rozpatrywany w tym zakresie indywidualnie. Jednak tytułem przykładu Sąd Najwyższy wskazał, że najem pojazdu zastępczego może być zbędny (co wyklucza zwrot wydatków na taki najem), jeżeli właściciel nie używał w ogóle samochodu albo dysponuje innym samochodem, z którego może korzystać. Jako drugi przykład braku celowości najmu samochodu zastępczego Sąd Najwyższy podał sytuację, gdy poszkodowany używał samochodu jedynie sporadycznie. Wówczas, za celowy wydatek objęty odszkodowaniem może być uznane skorzystanie z innego środka komunikacji (np. taksówki) zamiast najmu samochodu zastępczego.

Co jednak bardzo istotne, Sąd Najwyższy stwierdził, że możliwość dochodzenia od ubezpieczyciela zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego nie jest uzależniona od niemożności skorzystania przez poszkodowanego ze środków komunikacji publicznej (a taka wykładnia pojawiała się wcześniej w praktyce). Sąd Najwyższy zauważył bowiem, że korzystanie z własnego samochodu nie może być zastąpione korzystaniem ze zbiorowych środków transportu.

Zobacz serwis: Umowy

Podsumowanie

Podsumowując, omawiana uchwała Sądu Najwyższego jest istotnym krokiem, zmierzającym do wykształcenia utrwalonej praktyki ubezpieczycieli i sądów, w ramach której zwrot kosztu najmu samochodu zastępczego na rzecz poszkodowanego w wypadku komunikacyjnym, stanie się standardem. Pozytywnie należy ocenić przyjętą przez Sąd Najwyższy w tym zakresie interpretację, zmierzającą do zrównania sytuacji poszkodowanych korzystających z samochodów, zarówno w celach gospodarczych, jak i w celach prywatnych.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Duża podwyżka świadczenia dla mężczyzny z rocznika 1957. Kolejne prawomocne orzeczenie sądu powszechnego po wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20

Przybywa prawomocnych orzeczeń w sprawach po wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20. Przedstawię wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku.

Niski wiek emerytalny kobiet to bomba z opóźnionym zapłonem. Polki stracą tysiące na emeryturze

Polska starzeje się w szybkim tempie, co już dziś budzi poważne obawy o przyszłość systemu emerytalnego. Międzynarodowy Fundusz Walutowy alarmuje: jeśli nie zostaną wprowadzone pilne reformy, do 2050 roku świadczenia mogą spaść nawet o jedną trzecią. Najbardziej ucierpią kobiety, osoby o niskich dochodach i pracownicy niestandardowi. Czy jest jeszcze czas, by uniknąć kryzysu?

Nadchodzą rewolucyjne zmiany w świadectwie pracy? Chodzi o jedną rubrykę. Prezes UODO pisze do MRPiPS

Współczesny rynek pracy wymaga elastyczności, kompetencji i transparentności, a prawo musi podążać za zmianami społecznymi, technologicznymi ale co ciekawe czasami także za prywatnymi decyzjami pracowników. W tym wszystkim istotne znaczenie ma świadectwo pracy, którego wzór jest uregulowany jako załącznik do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 grudnia 2016 r. w sprawie świadectwa pracy (Dz.U. 2016 poz. 2292). Co zatem się zmieni?

Koniec z oszukiwaniem w CV. Pracodawcy sprawdzą dyplom a uczelnie będą miały nowy obowiązek

Fałszywy dyplom w CV? Już wkrótce ten problem może odejść do lamusa. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przygotowało projekt ustawy, który da pracodawcom narzędzie do weryfikacji wykształcenia kandydatów do pracy. To rewolucja w rekrutacji, która kończy z dotychczasową bezradnością pracodawców wobec przepisów o ochronie danych.

REKLAMA

Nowe podatki w budżecie UE po 2028 roku: firmy i konsumenci zapłacą więcej

Unia Europejska planuje głęboką reformę budżetu na lata 2028–2034, której centrum stanowią nowe źródła dochodów – de facto nowe unijne podatki. ETS, CBAM, opłata od e-odpadów, wyższy podatek od plastiku, a także kontrowersyjna składka CORE dla dużych firm mają przynieść blisko 60 mld euro rocznie. Choć środki mają wspierać transformację energetyczną, bezpieczeństwo i konkurencyjność, przedsiębiorcy ostrzegają przed ryzykiem nadmiernego obciążenia, zwłaszcza dla małych i średnich firm.

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany?

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany? Być może, szczególnie w obliczu gruntownych zmian prawa w zakresie zaliczania do stażu pracy okresu zatrudnienia w ramach JDG i umów zleceń! Co więcej, w polskiej debacie publicznej coraz głośniej wybrzmiewa postulat, który może zrewolucjonizować podejście do praw pracowniczych – wprowadzenie powszechnego tzw. urlopu stażowego. Wówczas nie-pracownicy również skorzystaliby na zmianach. Pomysł, choć nie nowy, nabiera impetu w kontekście rosnącej świadomości na temat potrzeby zachowania równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Czy dodatkowe dni wolne, uzależnione od lat spędzonych na rynku pracy, wejdą w życie? W wielu zawodach już tak jest! Być może stanie się to więc powszechnym prawem.

4-dniowy tydzień pracy: hit czy mit? Nabór wniosków od 14 sierpnia do 15 września 2025 r.

Skrócenie tygodnia pracy do czterech dni nie jest już tylko trendem na zachodzie. Jeszcze kilka lat temu koncepcja czterodniowego tygodnia pracy wydawała się futurystycznym eksperymentem. Dziś coraz więcej firm testuje ten model, motywowane realnymi korzyściami: większym zaangażowaniem zespołów, niższą rotacją, a nawet oszczędnościami kosztowymi, np. dzięki programowi pilotażowemu z MRPiPS. Etap II programu to właśnie testowanie zaproponowanego modelu skróconego czasu pracy w środowisku pracy – zaczyna się 1 stycznia 2026 r. i trwa do 31 grudnia 2026 r.

Wzrost wynagrodzeń w budżetówce. Coś się zmienia po 10 latach, ale to nie jest dobra wiadomość

Po raz pierwszy od dekady doszło do bezprecedensowego porozumienia w Radzie Dialogu Społecznego - zarówno związki zawodowe, jak i organizacje pracodawców jednomyślnie sprzeciwiły się rządowej propozycji zaledwie 3-procentowej podwyżki płac w budżetówce. Uchwała nr 139 RDS, przyjęta 14 lipca 2025 roku, to nie tylko wyraz wspólnego stanowiska wobec zbyt niskiego wzrostu wynagrodzeń, lecz także sygnał narastającego kryzysu w dialogu społecznym i zapowiedź otwartego sporu z rządem.

REKLAMA

Okularnicy muszą się mieć na baczności za kierownicą! Kiedy grozi mandat nawet w wysokości 500 zł? O tym musisz pamiętać

Kierowcy z wadami wzroku powinni zachować szczególną ostrożność. Mimo że jazda w okularach korekcyjnych wydaje się standardowa, w niektórych przypadkach może skutkować mandatem w wysokości nawet 500 zł. Wysokość kary zależy od kodów, które są wpisane w twoim prawie jazdy. Upewnij się, że znasz obowiązujące przepisy, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.

Unia chce słuchać dzieci, zanim uchwali prawo. Nadchodzi rewolucja w legislacji?

Parlament Europejski chce wprowadzenia obowiązkowego testu praw dziecka dla wszystkich nowych przepisów wychodzących z Komisji Europejskiej. – Dzieci wiedzą, czego chcą, i potrafią to jasno powiedzieć – przekonuje Ewa Kopacz, wiceprzewodnicząca PE. Bezpieczeństwo w sieci, walka z mową nienawiści, edukacja o prawach i realna pomoc dla ofiar przemocy to tylko część postulatów najmłodszych obywateli UE. Unia słucha ich coraz uważniej – i właśnie to może całkowicie zmienić sposób, w jaki tworzone jest prawo w Europie. Czy nadchodzi era legislacji pisanej oczami dziecka?

REKLAMA