REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Premia a nagroda

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Aleksandra Pajewska
Premia i nagroda to szczególny rodzaj wynagrodzenia dodatkowego. /fot. Fotolia
Premia i nagroda to szczególny rodzaj wynagrodzenia dodatkowego. /fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Premie i nagrody to dodatkowe świadczenia o charakterze majątkowym (pieniężnym lub rzeczowym) ze strony pracodawcy na rzecz pracownika. Poniżej przedstawiamy podstawowe wskazówki, które pozwolą na prawidłowe rozróżnienie premii od nagrody.

Premia i nagroda to szczególny rodzaj wynagrodzenia dodatkowego. W potocznym rozumienie są to pojęcia używane zamiennie, o tożsamym znaczeniu. W znaczeniu prawnym są rozróżniane jako dwie odrębne formy dodatkowego wynagrodzenia za pracę. Ich prawidłowa charakterystyka nastręcza wielu trudności.

REKLAMA

Uznaniowa nagroda

REKLAMA

Nagroda, w przeciwieństwie do premii, została uregulowana w ustawie dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.). Ustawowymi kryteriami przyznania nagrody są: wzorowe wypełnianie obowiązków, przejawianie inicjatywy w pracy i podnoszenie jej wydajności oraz jakości, przyczynianie się szczególnie do wykonywania zadań zakładu. Są to tylko wskazówki dla pracodawcy. Kodeks nie zawiera bowiem zamkniętego katalogu przesłanek. Nawet po spełnieniu tych wymagań na pracodawcy nie ciąży obowiązek przyznania nagrody a pracownikowi nie przysługuje żadne roszczenie o nią. Jest to kwestia uznaniowa, uzależniona od dobrej woli pracodawcy. To on decyduje o tym, komu, kiedy, za co i w jakiej wysokości przyznać świadczenie. Jedynym gwarantem otrzymania nagrody jest uzyskanie jednostronnego oświadczenia woli pracodawcy. Z chwilą uzyskania takiego oświadczenia pracownik nabywa prawo do nagrody. Potwierdza to wyrok SN z 21 września 1990 r. (I PR 236/90). Zgodnie, z którym przyznanie pracownikom świadczenia o charakterze nieobowiązkowym rodzi prawo domagania się wypłaty takiego świadczenia. Pracownik, który otrzymał oświadczenie pracodawcy o przyznaniu nagrody a samej nagrody nie otrzymał, może domagać się zasądzenia należnej nagrody przed sądem pracy.

Istnieje jednak przypadek, w którym nagroda traktowana jest jak premia. Ma to miejsce w sytuacji, gdy pracodawca w akcie wewnątrzzakładowym określił jasne i precyzyjne kryteria i zasady przyznawania nagród.

Mimo, że nagroda ma charakter uznaniowy pracodawca musi zachować pewne standardy. Nie ma możliwości by przyznawał świadczenia osobom niezasłużonym a pomijał sumiennych i efektywnych pracowników. Ciąży na nim bowiem kodeksowy obowiązek obiektywnej i sprawiedliwej oceny pracowników i ich pracy. Decyzja ta nie może mieć charakteru dowolnego.

Zobacz również: Premia i nagroda czym się różnią

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Gwarantowana premia

Świadczenie to wynika z innych niż Kodeks pracy przepisów prawnych, układów zbiorowych pracy, regulaminu wynagradzania lub umowy o pracę. Prawo do premii uzyskuje pracownik, który spełni, określone w jednym w wymienionych wyżej aktów prawnych, kryteria. Przykładem takich warunków może być osiąganie wysokich wyników sprzedażowych, pozyskanie określonej liczby klientów, itp. Premie dzielimy na regulaminowe i uznaniowe.

Premia regulaminowa

Przyznanie tego świadczenia uregulowane jest szczegółowo w regulaminie, umowie bądź innym dokumencie. Uregulowanie wskazuje warunki, którym należy sprostać by premię otrzymać, oceniany okres czasu, wysokość świadczenia, termin jego przyznania i wypłaty. Spełnienie warunków gwarantuje otrzymanie premii a pracownikowi, który im sprostał nie można odmówić tej gratyfikacji. Przysługuje mu więc roszczenie do pracodawcy o wypłatę należnego świadczenia.

Premia uznaniowa

Pod pojęciem premii uznaniowej rozumiane jest świadczenie przyznawane decyzją pracodawcy, która nie jest oparta na ocenie spełnienia przez pracownika wymaganych warunków. Rozróżnienie premii od nagrody powoduje liczne trudności.

Zdaniem Sądu Najwyższego premia, którą pracownik ma możliwość otrzymać tylko w zależności od oceny jego pracy przez dyrektora przedsiębiorstwa, nie zaś od skonkretyzowanego i zobiektywizowanego wskaźnika premiowego, jest w gruncie rzeczy nagrodą, a podjęta w tym przedmiocie decyzja nie podlega kontroli organów orzekających w sprawach pracowniczych. Prawo podmiotowe do żądania takiej premii powstaje dopiero w dacie decyzji kierownika zakładu pracy przyznającej pracownikowi premię (wyrok SN z dnia 30 marca 1977 r., I PRN 26/77). O tym bowiem, czy dane świadczenie jest nagrodą, czy premią nie decyduje nazwa, pod jaką to świadczenie występuje, lecz kontekst normatywny, który je reguluje (wyrok SN z dnia 3 marca 2011r., II PK 218/10). Świadczenie obowiązkowe należące się pracownikowi po spełnieniu określonych przesłanek jest premią, nawet jeżeli świadczenie to zostało nazwane nagrodą.

Polecamy serwis: Praca

Podstawa prawna:

  • ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.),
  • wyrok SN z dnia 30 marca 1977 r., (I PRN 26/77),
  • wyrok SN z dnia 21 września 1990 r. (I PR 236/90),
  • wyrok SN z dnia 3 marca 2011r., (II PK 218/10).
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Już od 14 sierpnia 2025 r. będzie łatwiej o orzeczenie o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności, uprawniające do szeregu świadczeń, ulg i uprawnień. Nowe przepisy wchodzą w życie

W dniu 14 sierpnia 2025 r. wchodzi w życie rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28.07.2025 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności, dzięki któremu będzie można szybciej uzyskać orzeczenie o niepełnosprawności (i odpowiednio – stopniu niepełnosprawności), a co się z tym wiąże – szybciej korzystać z przysługujących na jego podstawie świadczeń, ulg i innych uprawnień.

To już przesądzone: Co najmniej dwie niedziele handlowe w miesiącu, zakupy w pierwszą i trzecią niedzielę każdego miesiąca, koniec z zakazem handlu w kolejne 20 niedziel w roku?

Na III czytanie sejmowej Komisji Gospodarki i Rozwoju oczekuje projekt ustawy o zmianie ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni oraz ustawy - Kodeks pracy (druk sejmowy nr 384), który ma na celu zmianę regulacji dotyczących zasad prowadzenia handlu i czynności związanych z handlem w niedziele, poprzez wprowadzenie co najmniej dwóch niedziel handlowych w każdym miesiącu roku kalendarzowego. Dotychczasowe 4 niedziele handlowe (wyznaczone na ostatnią niedzielę w styczniu, kwietniu, czerwcu i sierpniu) – zostałyby zatem zastąpione aż 24 takimi niedzielami, w które nie obowiązywałby zakaz handlu. W związku z wyborem Karola Nawrockiego na nowego Prezydenta RP i jego deklaracjami, które padły w tym zakresie w czasie kampanii prezydenckiej – wydaje się, że dalsze losy tego projektu są już jednak przesądzone.

133 korzystne wyroki sądów powszechnych w sprawach dot. wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20, w tym 16 prawomocnych – uruchomienie pierwszej w Polsce wyszukiwarki wyroków

Orzecznictwo w sprawach art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. sygn. akt SK 140/20 jest bardzo niejednolite. Wskazana niejednolitość przejawia się na wielu płaszczyznach, przede wszystkim niektóre sądy powszechne orzekają na korzyść emerytów poprzez zmianę decyzji ZUS, inne z kolei orzekają na niekorzyść, oddalając odwołania emerytów. Również w ramach orzeczeń korzystnych, można zaobserwować spore różnice. We wpisie przedstawiam zbiór znanych mi korzystnych orzeczeń dotyczących art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej, wydanych po wyroku TK z 4 czerwca 2024 roku sygn. akt SK 140/20.

Czas pracy w 2026 roku – dni robocze, święta, Wigilia [TABELA]

W 2026 roku obowiązuje 14 dni ustawowo wolnych od pracy, w tym Wigilia (24 grudnia), która od 2025 roku również jest dniem wolnym. W efekcie pracownicy na pełnym etacie będą mieli do przepracowania 2008 godzin w ciągu roku, przy 251 dniach roboczych i 114 dniach wolnych (wliczając weekendy).

REKLAMA

Renta wdowia miała być wsparciem: Dziś wielu czuje się pominiętych. Kontrowersyjne przepisy wywołują burzę

Renta wdowia – dla wielu miała być finansowym wsparciem i symboliczną pomocą po utracie najbliższej osoby. Dziś coraz więcej osób mówi o rozczarowaniu, a nawet o poczuciu wykluczenia. Dlaczego świadczenie, które miało łagodzić życiowy dramat, stało się źródłem frustracji i oburzenia?

4 043 zł z PFRON na wózek lub skuter elektryczny – ruszył nabór wniosków

Masz wózek lub skuter z napędem elektrycznym? PFRON rusza z nowym wsparciem – możesz dostać nawet 4 043 zł na serwis, naprawę lub wymianę akumulatorów. O dofinansowanie mogą wnioskować osoby z umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności. Wnioski przyjmowane są do 31 sierpnia przez system SOW.

Język ukraiński jako drugi język obcy w szkołach podstawowych – jest nowa podstawa programowa

25 lipca 2025 r. opublikowano nową podstawę programową do nauczania języka ukraińskiego jako drugiego języka obcego dla klas VII–VIII szkół podstawowych w Polsce. Dokument ten został opracowany z myślą o nauczycielach języka ukraińskiego pracujących w szkołach podstawowych.

Podatek katastralny - jak to działa w praktyce. Przewodnik dla Polaków kupujących nieruchomości w Hiszpanii

Coraz więcej Polaków kupuje mieszkania czy domy w Hiszpanii, dlatego rośnie zainteresowanie hiszpańskim systemem podatkowym. Jednym z kluczowych obciążeń w tym państwie jest podatek katastralny, zwany lokalnie IBI (Impuesto sobre Bienes Inmuebles).

REKLAMA

MRiT ogłasza wielki powrót użytkowania wieczystego w mieszkalnictwie, choć – miliony Polaków zapłaciło (lub cały czas jeszcze płaci) za wykup od Skarbu Państwa udziału w nieruchomości związanego z posiadanym mieszkaniem

Podczas posiedzenia Senatu, które odbyło się w dniu 17 lipca 2025 r. – wiceminister rozwoju i technologii Tomasz Lewandowski ujawnił, że resort ma już gotowy projekt ustawy mającej na celu przywrócenie użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowych zabudowanych na cele mieszkaniowe. Co więcej – przewiduje on nie tylko powrót do budownictwa na gruntach należących do Skarbu Państwa lub samorządu terytorialnego, ale również zupełnie nową kategorię użytkowania wieczystego, z którą związane będą odmienne niż dotychczas (tj. sprzed zmiany stanu prawnego, która miała miejsce 1 stycznia 2019 r.) opłaty.

Nowi biedni emeryci. W Polsce już ponad 430 tys. osób z emeryturą niższą od minimalnej

W Polsce rośnie liczba osób pobierających emeryturę niższą od minimalnej. Zdecydowaną większość tej grupy stanowią kobiety. Przyczyną niskich świadczeń jest najczęściej zbyt krótki okres opłacania składek – wynikający z przerw w pracy, zatrudnienia na czarno, złego stanu zdrowia czy pracy za granicą.

REKLAMA