REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Świadczenie pielęgnacyjne coraz częściej przyznawane małżonkom

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Michalina Topolewska
Michalina Topolewska
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
W 2019 r. przybyło 11 tys. osób z prawem do świadczenia pielęgnacyjnego./Fot. Shutterstock
W 2019 r. przybyło 11 tys. osób z prawem do świadczenia pielęgnacyjnego./Fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Organy odwoławcze coraz częściej przyznają świadczenie pielęgnacyjne małżonkom. Przeszkodą do otrzymania świadczenia przestaje być również powstanie niepełnosprawności w dorosłym życiu.

Coraz więcej opiekunów dostaje świadczenie pielęgnacyjne. Przyznawane jest już również małżonkom

Już nie tylko powstanie niepełnosprawności w dorosłym życiu przestaje być przeszkodą do otrzymania wsparcia za opiekę. Coraz częściej organy odwoławcze przyznają je również małżonkom.

REKLAMA

Polecamy: Nowa matryca stawek VAT

W 2019 r. przybyło 11 tys. osób z prawem do świadczenia pielęgnacyjnego. Z danych Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przekazanych DGP wynika, że miesięcznie gminy wypłacały je dla 142,7 tys. opiekunów. Liczba świadczeń sukcesywnie rośnie, ale nie jest to spowodowane zmianą przepisów, która rozszerzałaby grono osób uprawnionych. Wręcz przeciwnie, to efekt działań podejmowanych przez samych opiekunów oraz korzystnej linii orzeczniczej, jaką w ich sprawach zajmują samorządowe kolegia odwoławcze (SKO) oraz sądy.

Wyrok TK argumentem

Od 2013 r. warunkiem uzyskania świadczenia jest to, aby niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała, zanim skończy ona 18 lat lub 25 lat (jeśli się uczyła). Ten wymóg powoduje, że wsparcie jest kierowane głównie do rodziców niepełnosprawnych dzieci. Jednak jak przyznają same gminy, od dłuższego czasu większość wniosków, jaka do nich wpływa, pochodzi od osób, których członek rodziny doznał uszczerbku na zdrowiu w dorosłym życiu.

Pomoc dla rodzin

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Pomoc dla rodzin

źródło: DGP

Ich argumentem w walce o uzyskanie świadczenia jest wyrok Trybunału Konstytucyjnego z października 2014 r. (sygn. akt K 38/13), który przesądził o sprzeczności z prawem art. 17 ust. 1b ustawy z 23 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tj. Dz.U. z 2020 r. poz. 111 ze zm.), który uzależnia możliwość uzyskania wsparcia od spełnienia wspomnianego kryterium wieku powstania niepełnosprawności.

Bezsilne gminy

REKLAMA

Problem w tym, że orzeczenie do tej pory nie zostało przez rząd zrealizowane. To zaś powoduje, że gminy odmawiają tym opiekunom świadczenia – bo dopóki nie zmienią się przepisy, mają związane ręce. Pomoc opiekunom przyznają za to organy odwoławcze, powołując się na wyrok TK.

Od ubiegłego roku czas oczekiwania na uzyskanie świadczenia skrócił się, bo opiekunowie nie muszą już składać skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego (WSA). Pozytywne dla nich rozstrzygnięcia wydaje bowiem większość kolegiów, które wzorem sądów zaczęły bezpośrednio stosować orzeczenie TK.

– Jeśli obecna sytuacja będzie trwać, skończy się tak, że zmiana przepisów nie będzie już potrzebna, bo wszystkie zainteresowane osoby otrzymają świadczenie pielęgnacyjne – mówi Eliza Dygas, kierownik działu świadczeń rodzinnych Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej (MOPS) w Płocku.

Piotr Spiżewski, kierownik działu świadczeń rodzinnych MOPS w Puławach, dodaje, że najbardziej szkoda czasu, pracy i energii opiekunów oraz urzędów, które są zaangażowane w proces przyznawania świadczeń.

Małżonek też dostanie

REKLAMA

Okazuje się, że SKO i sądy orzekają o przyznaniu świadczenia pielęgnacyjnego lub uchylają decyzję gminy i nakazują ponowne rozpatrzenie sprawy również wtedy, gdy poza odpowiednim wiekiem powstania niepełnosprawności nie są spełnione również inne przesłanki wymienione w art. 17 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Tak jest chociażby wtedy, gdy o wsparcie wnioskuje żona zajmująca się niepełnosprawnym mężem (lub odwrotnie). Takim osobom gminy odmawiają pieniędzy, powołując się nie tylko na art. 17 ust. 1b, lecz także na ust. 5 pkt 2 lit. a ustawy, który mówi, że świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeśli osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim, chyba że jej małżonek ma orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności.

– Tymczasem w takich sprawach nasze kolegium stoi na stanowisku, że opiekunowi należy się świadczenie – informuje Marzena Szuleta, kierownik biura świadczeń rodzinnych Urzędu Miasta w Kaliszu.

Korzystne dla małżonków wyroki zapadają też przed WSA m.in. w Olsztynie (II SA/Ol 206/19) i Poznaniu (IV SA/Po 851/19). NSA również ma ugruntowaną linię orzeczniczą w tej kwestii (I OSK 3539/18). Sądy, orzekając na rzecz takich osób, wychodzą z założenia, że przyjęcie prezentowanej przez gminy wykładni art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a prowadziłoby do nieakceptowanego wniosku, że małżonek mógłby dostać świadczenie tylko wtedy, gdyby był osobą o znacznym stopniu niepełnosprawności, podczas gdy jego stan zdrowia nie pozwalałby wtedy na sprawowanie opieki, bo sam by jej wymagał.

Emerytura nie wyklucza

Kolejną okolicznością, która zgodnie z art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a ustawy wyklucza możliwość uzyskania świadczenia, jest ustalenie prawa do emerytury lub renty dla opiekuna. Jednak i w takich sprawach sądy uznają, że nie stanowi to przeszkody do przyznania wsparcia. Jako pierwszy stwierdził tak WSA w Gorzowie Wielkopolskim, o czym pisaliśmy na łamach DGP („Sąd idzie pod prąd: każe wypłacać świadczenie pomniejszone o emeryturę” nr 56/19), a za nim poszły kolejne sądy.

W tych sprawach nie została jednak wypracowana jeszcze jednolita interpretacja przepisów. Część sądów uważa, że opiekunowie powinni otrzymywać wsparcie w kwocie różnicy między świadczeniem a wysokością ich emerytury. WSA w Poznaniu podkreśla jednak, że osoba spełniająca warunki do uzyskiwania świadczenia, która pobiera emeryturę, powinna dokonać między nimi wyboru i zrezygnować z niższej formy wsparcia, np. poprzez złożenie do ZUS wniosku o zawieszenie prawa do emerytury.

 Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy INFOR Biznes. Kup licencję

Polecamy serwis: Świadczenie pielęgnacyjne

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Na kogo głosować 2025? Test na prezydenta [Druga tura]

Na kogo głosować w drugiej turze wyborów prezydenckich 2025 roku? Rafał Trzaskowski czy Karol Nawrocki? Oto porównanie kandydatów na prezydenta Polski. Zrób test i sprawdź, na którego kandydata głosować w niedzielę 1 czerwca 2025 r.

Emeryt: Niech ZUS wybierze. I potrąca składki z emerytury albo z pracy, którą świadczę [dualizm emerytur mundurowych i cywilnych]

Infor.pl udostępnił miejsce dla publikacji listów od czytelników. Napisało do nas dużo emerytów mundurowych, którzy wciąż pracują jako pracownicy cywilni. ZUS obciąża ich cywilne dochody składkami emerytalnym i zdrowotnym (tak jak każdego innego pracownika). Składki te w praktyce przepadają dla mundurowych, którzy rozpoczęli służbę przed 1999 r. Wynika to z zasady, że taki mundurowy może mieć emeryturę mundurową albo cywilną (ta druga z reguły jest niższa). Nie może mieć tych dwóch emerytur jednocześnie. Mundurowi mają własne pomysły jak rozwiązać ten problem. Przykładem jest poniższy list z tezą, żeby nie obciążać składkami cywilnymi wynagrodzeń mundurowych, Którym zus nie może wypłacić drugiej emerytury.

Co może Prezydent RP? Kompetencje głowy państwa

Wybory to dobry moment, by przyjrzeć się uprawnieniom Prezydenta Rzeczypospolite Polskiej. Jakie są najważniejsze zadania Prezydenta? Ile trwa kadencja głowy państwa?

Na jaki okres dostanę orzeczenie o niepełnosprawności? [ZMIANY 2025]

Od czego zależy okres ważności orzeczenia o stopniu niepełnosprawności? Na jaki czas orzeka się o niepełnosprawności dziecka? Kogo dotyczą najnowsze zmiany? Odpowiadamy na kluczowe pytania.

REKLAMA

Niepełnosprawna na I grupie. Dla ZUS widzi i czyta. Ozdrowiała i ma obecnie 2 grupę i może iść do pracy. Rodzina i MOPS wciąż pomagają

Infor.pl udostępnia miejsce na portalu czytelnikom. Dziś list o pokrzywdzeniu przez ZUS obniżeniem grupy inwalidzkiej. Nie znamy wersji ZUS-u ani dokumentów medycznych z akt tej sprawy. Pomimo to list publikujemy, aby pokazać, że chyba w historii opisanej przez Czytelniczkę nie zadziałał mechanizm wyjaśniania (przez ZUS albo działających w jego imieniu lekarzy) przyczyn obniżenia wysokości grupy inwalidzkiej. Gdyby lepiej wyjaśniono osobom niepełnosprawnym wychodzącym z komisji ZUS o przyczynach niekorzystnej dla nich decyzji, to być może w przestrzeni publicznej mniej byłoby sarkastycznych zwrotów typu "cudowne uzdrowienie przez ZUS".

Oprocentowanie lokat i kont oszczędnościowych - koniec maja 2025 r. Banki tną procenty ale nadal można dostać nawet 7-8%

Pod koniec maja 2025 r. niełatwo jest znaleźć bank, który w ciągu ostatnich tygodni nie dokonałby cięcia oprocentowania depozytów. Jest już jasne, że drugi miesiąc z rzędu pogorszeniu ulegnie też oferta detalicznych obligacji skarbowych. Jest to efekt uboczny długo wyczekiwanych cięć stóp procentowych, które w maju uchwaliła Rada Polityki Pieniężnej.

Koszty sądowe: Uchwała NSA ważna dla adwokatów i radców prawnych

Wniosek o wznowienie postępowania ws. administracyjnej motywowany wyrokiem TK nie musi dotyczyć istoty takiej sprawy, ale może też odnosić się np. do ponownego określenia wysokości wynagrodzenia za pomoc prawną z urzędu - tak wynika z uchwały NSA.

Reforma odpadowa nabiera tempa: System kaucyjny i ROP mają zrewolucjonizować sposób gospodarowania odpadami w Polsce

Reforma odpadowa nabiera tempa. System kaucyjny i Rozszerzona Odpowiedzialność Producenta (ROP) mają zrewolucjonizować sposób gospodarowania odpadami w Polsce. Choć przepisy zostały uchwalone, a termin wdrożenia systemu kaucyjnego wyznaczono na 1 października 2025 roku, uczestnicy debaty podczas gali Innowacyjny Samorząd 2025 nie mają złudzeń – przed samorządami i przedsiębiorcami stoi szereg wyzwań, a sukces reformy zależeć będzie od współpracy, edukacji i spójności legislacyjnej.

REKLAMA

Podatek od spadków i darowizn: NSA wydał kluczową uchwałę

NSA wypowiedział się w sprawie zeznań podatkowych i terminów związanych z dziedziczeniem. Podjęta przez sąd uchwała okazuje się korzystna dla obywateli.

Zorientowana na człowieka i godna zaufania sztuczna inteligencja (AI) - czyli jaka? Jakie praktyki związane ze sztuczną inteligencją są zakazane przez AI Act?

AI Act to rdzeń prawny dla uregulowania zasad handlu i stosowania technologii ze sztuczną inteligencją w Unii Europejskiej. Ten kluczowy dokument, który można sklasyfikować w segmencie prawa materialnego należy czytać przede wszystkim jako listę „zakazów” dla pełnej wolności gospodarczej w szczytnym celu: mianowicie chodzi o utrzymanie właściwej równowagi pomiędzy ochroną rynku a konkurencyjnością Europy wobec innych rynków światowych.

REKLAMA