Świadczenie pielęgnacyjne dla dorosłej osoby niepełnosprawnej - korzystne orzeczenia kolegiów

Łatwiej o świadczenia pielęgnacyjne. Samorządowe kolegia po stronie opiekunów

Większość organów odwoławczych bezpośrednio stosuje się do wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie świadczenia pielęgnacyjnego. Wyłamuje się Gdańsk.

Coraz więcej opiekunów osób, które stały się niepełnosprawne w dorosłym życiu, nie musi składać skargi do sądu i czekać wiele miesięcy na wyrok w sprawie uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego po wyroku Trybunału Konstytucyjnego (TK). Mogą otrzymać je szybciej, bo – jak sprawdziliśmy – praktycznie wszystkie samorządowe kolegia odwoławcze (SKO) wydają decyzje na ich korzyść.

Polecamy: Świadczenia z pomocy społecznej. Postępowanie administracyjne

Niewykonany wyrok TK

Wspomniane orzeczenie TK z 21 października 2014 r. (sygn. akt K 38/13) dotyczy jednej z podstawowych przesłanek, którą trzeba spełnić, aby otrzymać świadczenie pielęgnacyjne. Jest ona zawarta w art. 17 ust. 1b ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2220 ze zm.) i przewiduje, że wsparcie przysługuje, gdy niepełnosprawność członka rodziny powstała, zanim skończył on 18 lub 25 lat (jeśli było to w trakcie nauki). Trybunał orzekł jednak, że przepis ten, uzależniając prawo do świadczenia od momentu powstania dysfunkcji zdrowotnej, narusza konstytucję.

Ponieważ upłynęło już ponad pięć lat, a wyrok wciąż nie został wykonany, opiekunowie dorosłych niepełnosprawnych na własną rękę starają się wyegzekwować pomoc finansową w procedurze odwoławczo-skargowej. Gdy gmina wyda negatywną decyzję, składają odwołanie do SKO. Gdy to nie pomoże, kierują skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego.

Uchylenie i przyznanie

Okazuje się jednak, że coraz częściej skargi do WSA nie są konieczne. Świadczą o tym informacje otrzymane przez DGP z 45 spośród 49 SKO (jednostki w Koszalinie, Nowym Sączu, Tarnowie i Toruniu nie odpowiedziały do czasu publikacji tekstu). 41 z nich deklaruje, że rozpatrując odwołania od decyzji odmawiających przyznania świadczenia pielęgnacyjnego z powodu braku spełnienia wymogu określonego w art. 17 ust. 1b ustawy, uwzględniają wyrok TK oraz ugruntowaną na jego podstawie linię orzeczniczą sądów administracyjnych.

Co istotne, w zależności od okoliczności danej sprawy możliwe są tu dwa podstawowe sposoby działania. Pierwszy z nich sprowadza się do tego, że SKO uchyla decyzję organu I instancji i orzeka co do istoty sprawy, czyli o przyznaniu świadczenia pielęgnacyjnego opiekunowi. Taka decyzja jest podejmowana w trybie art. 138 par. 1 pkt 2 kodeksu postępowania administracyjnego.