Tematy - Długi spadkowe, Spadkobierca

Gdy spadkobierca dziedziczy majątek z długami, to może być odpowiedzialny za spłatę tych zobowiązań, włącznie z naliczonymi odsetkami wymagalnymi na dzień otwarcia spadku. Polskie prawo spadkowe przewiduje jednak pewne ograniczenia odnośnie odpowiedzialności spadkobierców za długi spadkowe. Jakie?

Przyjęcie spadku pozwala spadkobiercy nie tylko zdecydować, że chce dziedziczyć, ale także – w jakim zakresie będzie odpowiadał za długi spadkowe. Czy zawsze spadkobierca musi spłacać odziedziczone długi? Jak można ograniczyć odpowiedzialność za długi spadkowe?

Akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza jest jednym ze sposobów ustalenia, kto nabył spadek pozostawiony przez zmarłego. Kiedy możliwe jest stwierdzenie nabycia spadku u notariusza? Ile kosztuje akt poświadczenia dziedziczenia?

Przedmiotem dziedziczenia mogą być zarówno aktywa pieniężne jak i zobowiązania podatkowe.

Subkonto ZUS. Osoby, które przeszły na emeryturę po osiągnięciu wieku emerytalnego i posiadają subkonto w ZUS, mogą wskazać osoby, które będą miały prawo do wypłaty gwarantowanej po śmierci świadczeniobiorcy.

Spadkobiercy dziedziczą cały majątek po spadkodawcy, w tym konieczność spłaty zaległych rat alimentów. Jeżeli zaległości były wyższe, niż 500 zł, które regulował Fundusz Alimentacyjny, to różnica między zasądzonym świadczeniem, a wypłacanym, wchodzi w skład spadku jako dług. Istnieje jednak pewien sposób na to by uniknąć tego zobowiązania - jak to zrobić?

Czy trzeba złożyć oświadczenie o przyjęciu spadku? W jakiś sposób można go odrzucić? Jak kształtuje się odpowiedzialność za długi spadkowe?

Decyzja o odpowiedzialności spadkobiercy za długi spadkowe może być wydawana w ciągu 5 lat tj. do czasu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Wniosek taki płynie z uchwały NSA w Warszawie z 23 maja 2016 r. Co to oznacza w praktyce?

W dniu 18 października 2015 r. weszła w życie niezbyt obszerna, lecz doniosła, a wręcz fundamentalna zmiana przepisów kodeksu cywilnego i kilku innych ustaw dotycząca spadkobrania. Zmiana ta jest na tyle ważna dla (niestety) każdego, że opisywały ją nie tylko branżowe, kierowane do prawników, gazety i portale internatowe. Żeby uniknąć błędu ważne jest dość precyzyjne przedstawienie tego co się zmieniło, stąd uznaliśmy, że temat ten warto choć zwięźle poruszyć w naszym Radarze Prawnym.

Dziedziczenie długów czekają zmiany z dniem 18 października 2015 r. Nowe przepisy zapewniają większą ochronę dłużnikom i będą miały zastosowanie do spadków, które zostały otwarte z tą datą lub późniejszą. Jeśli spadkobierca w okresie 6 miesięcy od dowiedzenia się o tytule do dziedziczenia nie zrobi nic, odziedziczy spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Będzie odpowiadał za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku.

Co do zasady czynienie nakładów na majątek przyszłego spadkodawcy może mieć wpływ na dziedzicznie po nim. Sytuacja osoby czyniącej nakłady uzależniona jest jednak od tego czy osoba ta zostanie spadkobiercą po osobie starszej, a także od tego w jakim celu uczyniła nakłady na majątek spadkowy.

Umowny dział spadku możliwy jest tylko i wyłącznie w jednej sytuacji – gdy spadkobiercy porozumieją się w kwestii spadku i nie wystąpią z roszczeniami sądowymi. W porównaniu do sądowego działu spadku, umowny dział spadku jest szybszy i tańszy. W jakiej formie można zawrzeć taką umowę i co powinna zawierać?

Ułatwienie spadkobiercom dostępu do rachunków bankowych osób zmarłych - taki jest cel projektu nowelizacji Prawa bankowego, ustawy o SKOK i ustawy o ewidencji ludności, który przygotowali senatorowie.

Zwiększona ochrona spadkobierców przed dziedziczeniem długów spadkowych po rodzicach to główne założenie nowych przepisów dotyczących dziedziczenia. W miejsce dotychczas obowiązującej odpowiedzialności nieograniczonej wprowadzona zostanie zasada odpowiedzialności za długi spadkowe z dobrodziejstwem inwentarza.

Trwają prace nad nowymi przepisami dotyczącymi dziedziczenia. Nowe prawo będzie w większym stopniu chroniło spadkobierców przed przejęciem wszystkich długów zmarłego. Wprowadzona zostanie zasada odpowiedzialności za długi spadkowe z dobrodziejstwem inwentarza, w miejsce dotychczas obowiązującej odpowiedzialności nieograniczonej. Projekt zawiera też instytucję prywatnego wykazu inwentarza, co ma chronić interesy wierzycieli zmarłego.

Małoletnie dziecko, jako podmiot praw i obowiązków, może odziedziczyć dług spadkowy. Przepisy kodeksu cywilnego chronią jednak małoletniego spadkobiercę przed koniecznością ponoszenia odpowiedzialności za długi spadkowe z własnego majątku.

Przyjęcie spadku wprost, czyli przyjęcie go bez ograniczenia odpowiedzialności za długi to jedna z trzech możliwości, jakie ma spadkobierca. Zgodnie z nowelizacją kodeksu cywilnego domniemanie przyjęcia spadku wprost będzie obowiązywało w prawie spadkowym tylko do 2015 roku.

Domniemanie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza to jedna ze zmian wprowadzonych do postępowania spadkowego nowelizacją z dnia 12 sierpnia 2014 roku. Czy ograniczenie odpowiedzialności za długi spadkowe poprzez założenie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza jest korzystne dla spadkobierców?

Ograniczenie odpowiedzialności za długi spadkowe jedynie do wysokości istniejących w spadku aktywów oraz wprowadzenie prywatnego spisu inwentarza to główne założenia przyjętego w dniu 12 sierpnia 2014 roku przez Radę Ministrów projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw.

Wprowadzenie prywatnego spisu inwentarza spadku to kolejna, obok ograniczenia odpowiedzialności za długi spadkowe, zmiana przyjęta projektem nowelizacji ustawy – Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Spis inwentarza ma sporządzać – na podstawie wzoru – sam spadkobierca.

Z chwilą śmierci spadkodawcy będącego właścicielem przedsiębiorstwa, jego firma wejdzie w skład masy spadkowej. Spadkobiercy powinni jednak dokładnie przemyśleć przyjęcie spadku, gdyż wraz z samym przedsiębiorstwem przejmują również długi spadkowe spadkodawcy. Oznacza to, że będą również odpowiadać za wszystkie zobowiązania związane z prowadzeniem firmy. W takim przypadku spadkobierca zobowiązany będzie uregulować wszelkie zaległe należności.

Ulga mieszkaniowa na gruncie znowelizowanej 27 grudnia 2013 roku ustawy o podatku od spadków i darowizn rozumiana jest jako konstrukcja umożliwiająca uniknięcie zapłaty podatku od nabytej nieodpłatnie nieruchomości. Kto i na jakich warunkach może skorzystać z ulgi mieszkaniowej?

Śmierć kredytobiorcy wiąże się z przeniesieniem spadku, w tym zadłużenia kredytowego, na spadkobierców. W zależności od tego, w jaki sposób postąpią spadkobiercy, będą musieli sami spłacać kredyt lub zostanie on rozdzielony na innych spadkobierców, ewentualnie zadłużenie przeniesie się na gminę lub Skarb Państwa. Czy śmierć kredytobiorcy zawsze wiąże się z koniecznością spłaty kredytu przez spadkobierców?

Za przepisami kodeksu cywilnego można stwierdzić, że ani gmina, ani Skarb Państwa nie mogą odrzucić spadku, który nie został wcześniej przepisany na rodzinę, znajomych czy organizacje publiczne. W związku z tym gminy i Skarb Państwa otrzymują nie tylko majątek zmarłego, lecz także jego nieuregulowane długi, a wierzyciele mają prawo oczekiwać od nich uregulowania należności tak samo jak od innych spadkobierców.

Oświadczenie o przyjęciu bądź odrzuceniu spadku jest bezwarunkowe, bezterminowe i nieodwołalne. Jeżeli będzie dotknięte wadami oświadczenia woli, może być objęte bezwzględną nieważnością. W jaki sposób złożyć ważne oświadczenie?

Testament jest wyrazem swobody w decydowaniu o tym, komu chce się przekazać majątek. Testament może być w każdej chwili odwołany przez spadkodawcę, w całości lub częściowo. Bliscy spadkodawcy mogą uniknąć zapłacenia podatku od nabycia spadku. Spadek z długami można odrzucić, ale nie w każdym wypadku jest to możliwe. Kwestie te wyjaśnione zostały poniżej.

Osobom, które byłyby powołane do spadku w drodze ustawy należy się zachowek. Uprawnieni stale niezdolni do pracy bądź małoletni mają prawo do wyższego zachowku w wysokości dwóch trzecich wartości udziału spadkowego, który by im przypadał w drodze dziedziczenia ustawowego.

Problem zachowku powstaje wtedy, jeżeli uprawnieni do zachowku, a należą do nich tylko zstępni, małżonek oraz rodzice spadkodawcy, zostali wydziedziczeni przez spadkodawcę przez rozporządzenie na wypadek śmierci - testament albo umowę spadkową. Jakie są przesłanki pozbawienia prawa do zachowku w prawie niemieckim?

Niegodność dziedziczenia jest instytucją uregulowaną przez przepisy księgi czwartej kodeksu cywilnego. Uznanie spadkodawcy za niegodnego dziedziczenia, rodzi bardzo dotkliwe dla niego konsekwencje.

Brak oświadczenia spadkobiercy w przedmiocie przyjęcia lub odrzucenia spadku ma skutkować przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza, a nie - tak jak dotychczas - przyjęciem prostym bez ograniczenia odpowiedzialności za długi spadkowe. Zmiany takie zawiera projekt nowelizacji Kodeksu cywilnego, który obecnie znajduje się w Sejmie.

Dla spadkodawcy dużo korzystniejszy od tradycyjnego rozporządzenia majątkiem jest zapis windykacyjny w testamencie, gdyż swoje dobra może rozdzielić w sposób, w jaki tylko sobie zażyczy.

Brak wspólnych dzieci nie wystarcza do objęcia całego majątku przez małżonka. Bez sporządzenia testamentu i wydziedziczenia w nim osób uprawnionych do zachowku należy wypłacić im odpowiednie części spadku.

Majątek spadkodawcy często dziedziczy wiele osób, co czyni ich współwłaścicielami. Sprawiedliwemu rozdzieleniu między spadkobiercami służy umowa o dział spadku. Zawiera się ją, jeśli wola współspadkobierców jest zgodna.

Zachowek jest uprawnieniem przysługującym najbliższej rodzinie zmarłego w sytuacji, gdy zostali oni pominięci w testamencie. Czy roszczenie o zachowek jest jednak dziedziczne?

Uprawnieni mogą wystąpić z roszczeniem o zapłatę zachowku przeciwko spadkobiercy. Roszczenia z tytułu zachowku przedawniają się z upływem 5 lat od ogłoszenia testamentu bądź otwarcia spadku.

W dniu 2 grudnia 2011 r. Naczelny Sąd Administracyjny (dalej „NSA”) wydał wyrok istotny dla wszystkich spadkobierców, którzy odziedziczyli jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych (dalej „wyrok”). NSA uznał bowiem, że w przypadku odkupienia jednostki uczestnictwa przez fundusz inwestycyjny, podstawę opodatkowania zryczałtowanym podatkiem dochodowym stanowi wypłacona spadkobiercy uczestnika funduszu kwota odkupienia jednostki uczestnictwa bez pomniejszenia o wydatki na jej nabycie poniesione przez spadkodawcę (sygn. II FSK 2557/10).

W dniu 28 stycznia 2009 r. Sąd Najwyższy (dalej „SN”) wydał postanowienie, w którym stwierdził, że strona dochodząca wydania nieruchomości, zobowiązana przez sąd do przedłożenia - pod rygorem zawieszenia postępowania - postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po zmarłym współmałżonku pozwanego, ma interes we wszczęciu postępowania o stwierdzenie nabycia spadku (sygn. akt IV CSK 361/08, dalej „Postanowienie”).

Gdy oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku zostało złożone pod wpływem błędu lub groźby, możliwe jest uchylenie się od jego skutków prawnych. Dotyczy to również osób, które nie złożyły w terminie wymaganego oświadczenia.

Spółka partnerska jest spółką osobową prawa handlowego. Prowadzona jest przez osoby fizyczne wykonujące wolne zawody. Oznacza to, że ich udziały nie podlegają dziedziczeniu. Jednakże umowa spółki może przewidywać, iż w miejsce zmarłego partnera wstąpi jego spadkobierca posiadający odpowiednie kwalifikacje zawodowe.

Spółka cywilna jest najprostszą formą prowadzenia działalności gospodarczej, nie posiadającą osobowości prawnej. Co do zasady prawa i obowiązki wspólników nie podlegają dziedziczeniu. Jednakże, jeżeli w umowie spółki cywilnej zawarte zostanie odpowiednie postanowienie to spadkobiercy zmarłego wspólnika mogą wstąpić w jego miejsce.

Podział spadku może nastąpić poprzez zawarcie umowy między spadkobiercami bądź przez orzeczenie sądu. Każda z osób uprawnionych do spadku może dochodzić działu spadku przed sądem, jeżeli spadkobiercy nie są zgodni co do jego dokonania.

Do chwili dokonania działu spadku odpowiedzialność za długi spadkowe ma charakter solidarny, jeżeli do dziedziczenia powołanych jest kilku spadkobierców. Z chwilą dokonania działu spadku, odpowiedzialność solidarna ustaje.

Odpowiedzialności spadkobiercy rozciąga się w szczególności na zobowiązania podatkowe spadkodawcy, którymi są wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązania podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatków w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego.

W przypadku spadku będącego współwłasnością pojawia się problem jego podziału. W jaki sposób można dokonać działu spadku?

Przez zapis windykacyjny należy rozumieć możliwość zawarcia przez spadkodawcę w testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego postanowienia, że oznaczona osoba nabywa przedmiot zapisu z chwilą otwarcia spadku.

Zapisy i polecenia ustanowione przez spadkodawcę na rzecz osób trzecich muszą być spełnione. Spadkobiercy mają więc prawny obowiązek wykonania zapisu i polecenia.

Dziadkowie mogą dziedziczyć po wnukach, jeżeli ci nie pozostawili po sobie zstępnych, nie mieli małżonka, byli jedynakami a ich rodzice nie żyją. W zaistniałej sytuacji dziadkowie stają się spadkobiercami swoich wnuków. Jednakże, w pewnych sytuacjach dziadkowie, którzy nie odziedziczyli spadku, mogą się domagać części pieniędzy od spadkobierców.

Orzeczenie stwierdzające nabycie spadku służy głównie legitymizacji stanu majątkowego, jaki powstał w wyniki otwarcia spadku. Z wnioskiem o stwierdzenie nabycia spadku można udać się do sądu spadku.

Aby pozbawić krewnych zachowku należy ich wydziedziczyć. Jakie są podstawy wydziedziczenia?

Czy żona zawsze ma prawo do zachowku? Co się dzieje, kiedy mąż występuje o rozwód?

Długi spadkowe, Spadkobierca

Czy spadkobierca płaci odsetki za długi spadkowe?

Przyjęcie spadku w 2023. Czy zawsze trzeba spłacać długi spadkodawcy?

Akt poświadczenia dziedziczenia. Czyli jak stwierdzić nabycie spadku u notariusza w 2023

Podatki w prawie spadkowym

Masz subkonto w ZUS? Wyznacz spadkobierców!

Spadkodawca zalegał z alimentami? Możesz odziedziczyć spory dług - jak tego uniknąć?

Przyjęcie i odrzucenie spadku w 2018 r.

Decyzja o odpowiedzialności spadkobiercy za długi spadkowe - termin

Zmiany w prawie spadkowym

Dziedziczenie długów - zmiany 2015 r.

Czy czynienie nakładów na majątek osoby starszej ma wpływ na dziedziczenie po takiej osobie?

Czym jest umowa o dział spadku?

Łatwiejszy dostęp do rachunków bankowych dla spadkobierców

Ochrona przed dziedziczeniem długów po rodzicach

Nowe przepisy spadkowe pomogą uniknąć dziedziczenia długów

Czy małoletnie dziecko dziedziczy dług spadkowy?

Przyjęcie spadku wprost tylko do 2015 r.

Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza

Ograniczenie odpowiedzialności za długi spadkowe

Prywatny spis inwentarza spadku

Skutki podatkowe nabycia przedsiębiorstwa w spadku

Ulga mieszkaniowa

Śmierć kredytobiorcy a spłata kredytu przez spadkobierców

Odpowiedzialność gminy za długi spadkowe

Kiedy oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku jest nieważne?

Odrzucenie obciążonego długami spadku

Kto ma prawo do wyższego zachowku?

Pozbawienie prawa do zachowku w prawie niemieckim

Niegodność dziedziczenia

Odpowiedzialność spadkobiercy za długi do wartości stanu czynnego spadku

Korzyści zapisu windykacyjnego w testamencie

Zabezpieczenie wdowców przed płaceniem zachowku

Dział spadku u notariusza

Dziedziczenie prawa do zachowku

Do kogo wystąpić z roszczeniem o zachowek?

Opodatkowanie odkupu odziedziczonych jednostek uczestnictwa

Kto ma interes w stwierdzeniu nabycia spadku?

Zmiana oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku

Dziedziczenie w spółce partnerskiej

Dziedziczenie w spółce cywilnej

Sądowy dział spadku

Zasady odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązania podatkowe

Zakres odpowiedzialności spadkobiercy w prawie podatkowym

W jaki sposób podzielić spadek?

Zapis windykacyjny

Czy zapis i polecenie muszą być zawsze wykonane?

Dziedziczenie przez dziadków

Sądowe stwierdzenie nabycia spadku

Pozbawienie prawa do zachowku - kiedy możliwe?

Prawo żony do zachowku