Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza

Projektowane zmiany w prawie spadkowym są zdecydowanie korzystne dla spadkobierców. Usuwają bowiem z obrotu prawnego automatyzm polegający na tym, że przy braku podjęcia prawnych działań w przypadku dziedziczenia, co się często zdarzało, spadkobierca dziedziczył spadek, w tym również długi, bez jakiegokolwiek ograniczenia.

Ograniczenie odpowiedzialności za długi spadkowe

Proste przyjęcie spadku

Z mojej praktyki wynika, że problem ten pojawiał się zwykle w sytuacji, gdy spadkobierca nie dziedziczył w pierwszej kolejności i wychodził z błędnego założenia, że skoro nie jest zstępnym spadkodawcy (lub np. nie utrzymywał kontaktu z częścią rodziny), to problem go nie dotyczy. Często zdarzało się, że w skład spadku wchodziły wyłącznie długi, które spadkobierca musiał spłacać w całości ze swojego majątku.

Spadek z dobrodziejstwem inwentarza

Obecnie dziedziczenie nie będzie tak ryzykowne. W szczególności w sytuacji, gdy spadkobierca nie ma pełnej wiedzy na temat faktycznego zadłużenia spadkodawcy. Projektowane rozwiązanie ograniczy też w mojej ocenie praktykę odrzucania spadku „na wszelki wypadek”. Art. 1015 § 2 Brak oświadczenia spadkobiercy w terminie określonym w  § 1  jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

Prywatny spis inwentarza spadku

Prywatny spis inwentarza spadkowego

Bardzo pozytywnie oceniam zmianę polegającą na możliwości samodzielnego sporządzenia spisu inwentarza, i to przed notariuszem, bez konieczności uruchamiania postępowania sądowego. Obecna ścieżka prawna jest dosyć uciążliwa. Zwrócić jednak należy szczególną uwagę na treść projektowanego artykułu 1031³§1 ustawy, który nakłada na spadkobiercę obowiązek monitorowania na bieżąco ogłoszeń co do uzupełnień spisu inwentarza i skrupulatnego analizowania, którego wierzyciela i w jakiej wysokości należy spłacać. W przypadku, gdy spadkobierca tego obowiązku nie dopełni – będzie musiał spłacić (pominięte)  zobowiązania, również  ze swojego majątku.

Ograniczenie dziedziczenia długów spadkowych

Art. 1032. § 2. Jeżeli spadkobierca, który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza, spłacając niektóre długi spadkowe, wiedział lub przy dołożeniu należytej staranności powinien wiedzieć o istnieniu innych długów spadkowych, ponosi on odpowiedzialność za te długi ponad wartość stanu czynnego spadku, jednakże tylko do takiej wysokości, w jakiej byłby obowiązany je zaspokoić, gdyby spłacał należycie wszystkie długi spadkowe. Nie dotyczy to spadkobiercy niemającego pełnej zdolności do czynności prawnych oraz spadkobiercy, co do którego istnieje podstawa do jego ubezwłasnowolnienia.

Art. 10313.§ 1. Spadkobierca, który złożył wykaz inwentarza, przy spłacaniu długów spadkowych kieruje się danymi zamieszczonymi w złożonym wykazie. Nie może jednak zasłaniać się brakiem znajomości wykazów inwentarza złożonych przez innych spadkobierców, zapisobierców windykacyjnych lub wykonawców testamentu.

Autor: Paweł Narożny, Radca Prawny, Kancelaria Radcy Prawnego Paweł Narożny w Poznaniu

Polecamy również: Spadki