Spadek, Zachowek

Uznanie za niegodnego dziedziczenia i wydziedziczenie mają podobne skutki i zdarza się, że są mylone. Trzeba jednak wiedzieć, iż to odmienne instytucje prawa spadkowego. Czym się różnią? Jakie są aktualne przepisy?

Podatnicy alarmują o problemach z dotrzymaniem 6-miesięcznego terminu na zgłoszenie nabycia spadku, które jest warunkiem skorzystania ze zwolnienia w podatku od spadków i darowizn. Brak wiedzy lub niedoinformowanie prowadzą do negatywnych konsekwencji, a procedury odwoławcze nie zawsze przynoszą ulgę. Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do Ministra Finansów o wprowadzenie obowiązku pouczania obywateli, a resort rozważa zmiany w ustawie planowane na 2025 rok.

Są trudności w skorzystaniu ze zwolnienia z podatku od spadków po śmierci najbliższych. Podatnicy wskazują na brak informacji o 6-miesięcznym terminie na zgłoszenie nabycia spadku na formularzu SD-Z2. Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do ministra finansów o wprowadzenie obowiązku pouczania o tych warunkach przez sądy i notariuszy, aby zapobiec przypadkom, gdy niewiedza prowadzi do utraty prawa do ulgi.

Wydziedziczenie jest prawnym sposobem pozbawienia członka rodziny prawa do zachowku, czyli części spadku, który przysługuje mu z mocy prawa. Temat ten jest ważny, zwłaszcza w kontekście relacji rodzinnych i ich wpływu na dziedziczenie. Jak wyjaśnia Katarzyna Siwiec z Kancelarii Radcy Prawnego Katarzyna Siwiec proces wydziedziczenia nie jest jednak prosty – wymaga spełnienia określonych warunków i udokumentowania przesłanek, które uzasadniają decyzję o wyłączeniu bliskiej osoby z prawa do zachowku.

Co trzeba zrobić po nabyciu spadku? Jak ustalić majątek zmarłego? Co wchodzi w skład spadku? Te pytania często zadają sobie osoby, które coś odziedziczyły, ale nie do końca wiedzą, co to jest właśnie to “coś”. Warto wiedzieć, że nabycie spadku wiąże się z różnymi konsekwencjami prawnymi i podatkowymi.

Jak wygląda dziedziczenie długów podatnika w świetle przepisów prawa? Jaki jest zakres odpowiedzialności spadkobiercy za zobowiązania podatkowe spadkodawcy? Jaki jest termin płatności przez spadkobiercę zobowiązań wynikających z decyzji o zakresie jego odpowiedzialności?

Nie jest możliwe w polskim prawie uzyskanie rozwodu po śmierci małżonka. Jeśli toczy się postępowanie rozwodowe, jeden z małżonków umiera, to po jego śmierci sprawa podlega umorzeniu. Czy można zatem w jakiś sposób ochronić majątek zmarłego tak aby żyjący małżonek po nim nie dziedziczył?

Zachowek to ważna instytucja przewidziana dla osób bliskich spadkodawcy. Ile wynosi? Czy osoby niepełnosprawne lub starsze mogą otrzymać wyższy zachowek? Od czego zależy takie uprawnienie? Co z niezdolnością do pracy? Sprawdź jakie są aktualne przepisy.

Kto, przez kogo i z jakich przyczyn może zostać uznany za niegodnego dziedziczenia? Jakie są skutki uznania za niegodnego dziedziczenia? O tym wszystkim w poniższym artykule. 

Czy zawsze rodzic potrzebuje zgody sądu na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego? Jakie są najważniejsze terminy i formalności? Co z odrzuceniem spadku w imieniu dziecka u notariusza? Odpowiadamy na najważniejsze pytania.

Wiele osób zastanawia się jaka jest kolejność dziedziczenia i czy przepisy w tym zakresie uległy zmianie. Kto może otrzymać spadek na podstawie ustawy? Odpowiadamy!

Prawo do zachowku jest ściśle powiązane z sytuacją osobistą uprawnionego oraz jego zdolnością do pracy. Jakie są przepisy?

Do spadku należą także zobowiązania nie zaciągnięte przez spadkodawcę. Są to między innymi koszty pogrzebu w zakresie, w jakim odpowiada on miejscowym zwyczajom, wydatki związane z wykupieniem miejsca pochówku na cmentarzu, koszty trumny lub urny, urządzenia ceremonii pogrzebowej i stypy. 

Krajowa Informacja Skarbowa w swojej interpretacji wyjaśniła, że pasierbica jest uprawniona do skorzystania ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, w związku z nabyciem spadku po ojczymie.

Krajowa Informacja Skarbowa (KIS) wydała interpretację, w której potwierdziła, że sprzedaż samochodu nabytego z majątku wspólnego po śmierci małżonka nie stanowi źródła przychodu i nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym, z uwagi na to, że odpłatne zbycie nastąpi po upływie okresu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Testament ustny to szczególna forma testamentu. Żeby sporządzić testament tego rodzaju spadkodawca oświadcza swoją ostatnią wolę ustnie w obecności świadków. Przepisy Kodeksu cywilnego określają, kto może być świadkiem testamentu ustnego.

Krajowa Informacja Skarbowa (KIS) w swojej interpretacji wyjaśniła, że sprzedaż mieszkania otrzymanego w spadku, dokonana po upływie pięciu lat od końca roku kalendarzowego, w którym spadkodawca nabył nieruchomość, nie podlega opodatkowaniu.

Koniec życia członka rodziny staje się niejednokrotnie dla jego spadkobierców początkiem wieloletniej batalii sądowej o sprawy spadkowe. Jedną z nich może być sprawa o zachowek, do którego uprawniony jest zstępny (np. dziecko, wnuk), małżonek oraz rodzice spadkodawcy, o ile nie został wydziedziczony. Obecnie obowiązujące przepisy umożliwiają także zawarcie umowy zrzeczenia się zachowku za życia spadkodawcy. Takie rozwiązanie może uprościć przeprowadzenie spraw spadkowych oraz wyeliminować konieczność prowadzenia wieloletniego sporu sądowego. 

Krajowa Informacja Skarbowa w swojej interpretacji wyjaśniła, że zapłata środkami uzyskanymi ze sprzedaży nieruchomości za zrzeczenie się praw do innej nieruchomości może być uznana za wydatek na cele mieszkaniowe, zwalniając tym samym od obowiązku podatkowego.

Z dniem 15 listopada 2023 roku wchodzą w życie istotne zmiany w prawie spadkowym. Przedstawiamy najważniejsze aspekty tych zmian, aby pomóc zrozumieć, jakie nowe przepisy będą obowiązywały.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) stwierdził, że poprzez zawarcie umowy, rozszerzającej wspólność majątkową małżonków, nie powstaje przychód dla podatnika. Mowa tu o sytuacji, w której jeden z małżonków nabył nieruchomość drogą dziedziczenia, a następnie darował ją do majątku wspólnego. Przy sprzedaży tej nieruchomości, brak będzie opodatkowania PIT, jeśli upłynęło co najmniej 5 lat od dnia nabycia nieruchomości przez spadkodawcę.

Krajowa Informacja Skarbowa (KIS) w swojej interpretacji wyjaśniła, że ulga mieszkaniowa nie traci swojej ważności w przypadku zamiany mieszkań, pod warunkiem spełnienia określonych przesłanek zawartych w ustawie o podatku od spadków i darowizn.

W przypadku stwierdzenia niedochowania przez stronę terminu do spełnienia zobowiązań administracyjnych, w tym podatkowych, w okresie obowiązywania w Polsce stanu epidemii, organy miały obowiązek informowania o uchybieniu i wyznaczania stronie dodatkowych 30 dni na złożenie wniosku o przywrócenie terminu – potwierdził w wyroku z 2 sierpnia 2023 r. WSA w Gorzowie Wlkp.

Postępowanie wymiarowe w zakresie spadku jest często inicjowane przez urzędy skarbowe, gdy spadkobiercy zapominają o złożeniu zeznania podatkowego po śmierci spadkodawcy. Problem ten ujawnia się zwykle przy próbie sprzedaży odziedziczonej nieruchomości. Niestety, urzędy nie zawsze działają zgodnie z prawem, błędnie określając termin zapłaty podatku.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) potwierdził, że nabycie spadku po pradziadku i otrzymanie środków pieniężnych po zakończonej sprawie o zniesienie współwłasności nie wiąże się z koniecznością zapłacenia podatku od spadków i darowizn.