Darowizna od babci. Jest jeden problem ze zwolnieniem podatkowym

• Darowizna pieniężna otrzymana w gotówce od babci, a następnie wpłacona na rachunek bankowy obdarowanego
• Zwolnienie podatkowe darowizny pieniężnej wymaga spełnienie określonych warunków, jednym z nich jest udokumentowanie przekazania na rachunek płatniczy
• Darowizna środków pieniężnych w gotówce od babci nie korzystała ze zwolnienia, należy też złożyć zeznanie SD-3

O tym, że darowiznę pieniężną od babci należy odpowiednio udokumentować dowiedziała się jeden z podatników, który złożył wniosek o interpretację podatkową. Darowizna została przekazana w formie gotówki i wpłacona na konto osobiste. I tu właśnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej znalazł błąd, który kosztował utratę prawa do zwolnienia podatkowego.

Darowizna pieniężna otrzymana w gotówce od babci, a następnie wpłacona na rachunek bankowy obdarowanego

W tej konkretnej sprawie podatnik wskazał, że zawarł z babcią umowę darowizny środków pieniężnych, ze wskazaniem przeznaczenia ich na zakup mieszkania. Babcia podatnika jest osobą w podeszłym wieku (89 lat), leżącą, schorowaną, która nie porusza się samodzielnie i ze względu na stan zdrowia nie miała możliwości w innej formy przekazania darowizny środków pieniężnych, tj. do samodzielnego dokonania wpłaty tych środków na konto podatnika.

Środki pieniężne zostały więc przekazane przez babcię w gotówce, ze wskazaniem zgodnym z wolą darczyńcy zawartym  w umowie darowizny, czyli na cele mieszkaniowe. Otrzymane środki pieniężne w tym samym dniu zostały wpłacone na rachunek bankowy podatnika w imieniu darczyńcy, a następnie zostały przeznaczone na zakup mieszkania. Darowizna została zgłoszona na druku SD-Z2 do właściwego Naczelnika Urzędu Skarbowego w ustawowym terminie 6 miesięcy.

Zwolnienie podatkowe darowizny pieniężnej wymaga spełnienie określonych warunków, jednym z nich jest udokumentowanie przekazania na rachunek płatniczy

W celu ustalenia, czy w danej sytuacji spełnione zostały warunki do skorzystania darowizny ze zwolnienia z opodatkowania, organ skarbowy przypomniał jakie są przepisy. Z treści przepisu art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że w przypadku gdy przedmiotem darowizny są środki pieniężne, dla skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania konieczne jest spełnienie trzech warunków:

• otrzymanie darowizny od jednej z osób wymienionych w tym przepisie;
• złożenie zgłoszenia o nabyciu własności środków pieniężnych (poza sytuacją przewidzianą w art. 4a ust. 4 ustawy);
• udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Wobec powyższego, w przypadku darowizny środków pieniężnych warunkiem niezbędnym do skorzystania z omawianego zwolnienia jest m.in. fakt udokumentowania przez obdarowanego ich otrzymania dowodem przekazania na swój rachunek bankowy albo rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym. Potwierdził to również Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale 7 sędziów z 20 marca 2023 r. sygn. akt III FPS 3/22 uznając, że gotówka przekazana do ręki obdarowanego i wpłacona przez niego samodzielnie na własny rachunek nie uprawnia do skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. 

Darowizna środków pieniężnych w gotówce od babci nie korzystała ze zwolnienia, należy też złożyć zeznanie SD-3

Dyrektor KIS zdecydował, że "w tej sytuacji nie można udokumentować otrzymania przedmiotowych środków pieniężnych od babci w sposób określony w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, tj. dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym, gdyż środki te zostały przekazane podatnikowi w gotówce. To dopiero podatnik sam – będąc już właścicielem środków – dokonał ich wpłaty na rachunek bankowy. Taki sposób działania nie wyczerpuje norm omawianego przepisu. W konsekwencji, otrzymana przez podatnika darowizna podlegała opodatkowaniu na ogólnych zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej".

A zatem, jak uznał organ skarbowy, "skoro otrzymana od babci darowizna środków pieniężnych nie korzystała ze zwolnienia określonego w art. 4a ust. 1 ustawy, podatnik powinien złożyć zeznanie o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych na formularzu SD-3, określonym przez Ministra Finansów  w rozporządzeniu z dnia 27 listopada 2015 r. w sprawie zeznania podatkowego składanego przez podatników podatku od spadków i darowizn".