Odebranie dziecka - jak i kiedy?

Kodeks rodziny i opiekuńczy gwarantuje pomoc rodzicom w wykonywaniu przysługującej im względem dziecka władzy rodzicielskiej.

W szczególności każde z rodziców może zwrócić się do sądu opiekuńczego o odebranie dziecka od osoby nieuprawnionej (art. 100 § 1 kro).

Postępowanie toczy się zgodnie z przepisami art. 598¹ - 598¹⁴ Kodeksu postępowania cywilnego.

Dotyczy osób podlegających władzy rodzicielskiej lub pozostających pod opieką.

Osoby podlegające władzy rodzicielskiej to niepełnoletni (dzieci), natomiast osoby pozostające pod opieką to ubezwłasnowolnieni całkowicie.

Wniosek do sądu

Postępowanie wszczynane jest na wniosek.Może go złożyć każde z rodziców, któremu przysługuje władza rodzicielska. W przypadku odebrania osoby pozostającej pod opieką wnioskodawcą jest opiekun.

Pismo należy złożyć do sądu opiekuńczego miejsca zamieszkania osoby, której dotyczy postępowanie (dziecka). (W braku tej podstawy właściwy jest sąd miejsca pobytu dziecka, a gdy i ta podstawa nie wchodzi w grę – sąd rejonowy dla miasta stołecznego Warszawy).

Od wniosku nie pobiera się opłaty.

Postępowanie ma charakter nieprocesowy. O toczącym się postępowaniu zawiadamia się prokuratora, dołączając mu odpis wniosku oraz informując o terminach rozpraw.
Kwestia odebrania dziecka może być również przedmiotem innych postępowań m. in. sprawy o rozwód lub separację, czy też sprawy dotyczącej zmiany wyroku rozwodowej w kwestii władzy rodzicielskiej.

Zobacz również: Jak przebiega odebranie dziecka przez policję w związku z przemocą?

Dobro dziecka przede wszystkim

Podstawowym kryterium, jakie sąd bierze pod uwagę przy rozpoznawaniu spraw o odebranie dziecka jest dobro małoletniego. W praktyce może się zatem zdarzyć, iż sąd wprawdzie przychyli się do żądania rodzica o odebranie dziecka, jednak zarządzi umieszczenie go w rodzinie zastępczej.

W sprawach o odebranie dziecka sąd może stosować uproszczony sposób wzywania świadków, biegłych i innych osób. Przykładem może tu być wezwanie telefoniczne lub za pomocą faksu.

Postanowienie sądu

Postanowienie wydawane jest po przeprowadzeniu rozprawy.

W postanowieniu o odebraniu dziecka sąd określa termin, w jakim dziecko powinno zostać wydane osobie uprawnionej.

Jeżeli nie jest znane miejsce pobytu dziecka, sąd może podejmować wszelkie dozwolone działania, aby to ustalić.

Postanowienie sądu o odebraniu osoby jest skuteczne i wykonalne z chwilą jego ogłoszenia.