Wcześniejsza emerytura rocznika 1953 - problem z ponownym przeliczeniem

Senacki projekt w sprawie emerytur kobiet z rocznika 1953

Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego korzystne dla kobiet

W dniu 6 marca 2019 r. zapadło orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego. Trybunał Konstytucyjny orzekł, iż  art. 25 ust. 1b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, w brzmieniu obowiązującym do 30 września 2017 r., w zakresie, w jakim dotyczy urodzonych w 1953 r. kobiet, które przed 1 stycznia 2013 r. nabyły prawo do emerytury na podstawie art. 46 tej ustawy, jest niezgodny z art. 2 Konstytucji.

Wcześniejsza emerytura ograniczona  w czasie

Rozstrzygnięcie Trybunału Konstytucyjnego dotyczyło kobiet urodzonych w 1953 r., które przeszły na emeryturę wcześniejszą, a powszechnego wiek emerytalny osiągnęły w 2013 r. Upraszczając, z uprawnienia do wcześniejszej emerytury w szczególności mogły skorzystać Panie, które ukończyły 55 lat i miały określony staż ubezpieczeniowy. Z uprawnienia do wcześniejszej emerytury można było skorzystać tylko w określonym czasie, pannie mogły ubiegać się o świadczenie, gdy spełnią warunki do 31 grudnia 2008 r. Cześć kobiet skorzystała z tego uprawnienia.

Niższe emerytury końcowe

Następnie wraz z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego  po ukończeniu 60 roku życia, w 2013 r. wpływały wnioski do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o przyznanie emerytur „końcowych”. Z tego okresu też pochodzą decyzje organu ustalające prawo do emerytur. Emerytury były przeliczane w oparciu o obowiązujące przepisy i były niższe od emerytur „wcześniejszych”. Tylko niewielka część emerytek zdecydowała się na złożenie odwołania od decyzji ZUS do Sądu. Na moment składania odwołania sposób wyliczenia ich świadczeń był prawidłowy, choć niewątpliwie dla nich krzywdzący.

Polecamy: Pracownicze plany kapitałowe. Nowe obowiązki pracodawców i płatników.

Polecamy: PPK dla pracownika

Motywy rozstrzygnięcia

1 stycznia 2013 r. weszły w życie zmiany wprowadzone ustawą z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach  z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw. Zmiana dotyczyła wprowadzenia niekorzystnego dla kobiet sposobu wyliczania wysokości emerytury „końcowej” - po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego. Przy ustalaniu wysokości emerytury wprowadzono mechanizm potrącania kwot pobranych już świadczeń emerytalnych. Skutkowało to tym, że emerytura kobiet po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego była niższa niż emerytura wcześniejsza. Kobiety, które podjęły decyzję o skorzystaniu z wcześniejszej emerytury, nie wiedziały, że taka decyzja spowoduję wypłatę niższej emerytury w przyszłości. Wejście w życie zmian skutkowały pomniejszeniem wysokości przyszłej, o czym jednak nie wiedziały przechodząc na wcześniejszą emeryturę.