REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przewóz z grzeczności

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Aleksandra Pajewska
 Przewóz z grzeczności jest nieodpłatny i dobrowolny. /Fot. Fotolia
Przewóz z grzeczności jest nieodpłatny i dobrowolny. /Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Przewóz z grzeczności to nieodpłatne i dobrowolne świadczenie uregulowane na mocy ustawy – Kodeks cywilny. Polski ustawodawca zdecydował się na złagodzenie reżimu odpowiedzialności w sytuacji przewozu z grzeczności. Jak kształtują się relacje podmiotów biorących udział w przewozie grzecznościowym?

W dwóch przypadkach: zderzenia się pojazdów mechanicznych oraz przewozu z grzeczności posiadacze pojazdów mogą wzajemnie żądać naprawienia poniesionych szkód tylko na zasadach ogólnych (tj. na zasadzie winy).

REKLAMA

Grzeczność

Pojęcie „grzeczności” nie posiada ustawowej definicji legalnej. Zgodnie z doktryną i orzecznictwem należy rozumieć je w potocznym znaczeniu, zgodnie z codziennym, towarzyskim brzmieniem. Grzeczność definiowana jest więc jako pewna uprzejmość, która nie wynika z nałożonego na przewożącego obowiązku prawnego. Nie jest też związana z ekwiwalentem po jego stronie.

Przewóz z grzeczności to m.in. przewóz znajomych, przyjaciół, gości czy autostopowiczów.  

Przewóz grzecznościowy charakteryzuje się dwoma podstawowymi cechami. Jest jednocześnie nieodpłatny i dobrowolny. Potwierdza to wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 23 listopada 2006 roku (sygnatura akt I ACa 768/06), w którym SA stwierdził, że przewóz grzecznościowy nie jest identyczny z pojęciem przewozu nieodpłatnego. Przewóz z grzeczności ma miejsce tylko wówczas, gdy osoba przewożąca kieruje się poczuciem grzeczności w potocznym tego słowa znaczeniu.

Nieodpłatny charakter

Nieodpłatność przewozu z grzeczności rozumiana jest szeroko. Definiowana jest jako brak jakiejkolwiek korzyści po stronie przewożącego. Dotyczy to zarówno zapłaty w sensie materialnym (pieniężnym) jak i korzyści niemajątkowej. O nieodpłatnym charakterze przewozu decyduje już sam zamiar stron w chwili rozpoczęcia jazdy. Dokonanie faktycznej zapłaty, niezgodnej z pierwotnym zamiarem, po skorzystaniu z grzeczności, nie ma wpływu na zmianę jego charakteru. Możliwa jest więc sytuacja, w której podmioty zdecydowały się na brak zapłaty a przewożony spontanicznie, po dokonaniu przewozu, wręczył upominek. Nadal mamy do czynienia z nieodpłatnym przewozem z grzeczności. Zgodnie bowiem ze zdaniem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z dnia 11 stycznia 1978 roku (sygnatura akt II CR 487/44) przewóz z grzeczności ma miejsce tylko wówczas, gdy zamiarem przewożącego jest świadczenie przewozu bezinteresownie. W związku z powyższym nie jest traktowany jako przewóz grzecznościowy przewóz przechodnia, który wskaże kierowcy właściwą drogę czy przewóz lekarza do domu kierowcy, którego dziecko wymaga badania lekarskiego. Przewożący odnosi swoistą korzyść, mianowicie przy pomocy przewozu realizuje własne interesy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jako świadczenie nieodpłatne nie jest rozumiana jazda bez wymaganego biletu ani sytuacja, w której przewożący odnosi korzyść, stanowiąca tylko część kosztów przewozu.

Dobrowolność

Przewóz z grzeczności ma być świadczony wyłącznie z dobrej woli przewożącego. Oceniane jest to przez pryzmat faktu skorzystania z jego uprzejmości.

Nie jest przewozem z grzeczności darmowy przewóz autobusami komunikacji miejskiej dzieci i emerytów ani przewóz chorego karetką pogotowia czy więźnia samochodem więziennym. Na przewoźniku ciąży obowiązek przewozu.

Nie jest korzystającym z przewozu grzecznościowego – pasażer na gapę, czyli osoba podróżująca pojazdem bez wiedzy i zgody jego posiadacza. Wyklucza to dobrowolny charakter świadczenia.

Kazus pracowników

Nieodpłatny transport pracowników do miejsca pracy świadczony przez pracodawcę nie ma charakteru grzecznościowego, ponieważ nie realizuje cechy nieodpłatności. Podobnie jak w sytuacji lekarza, pracodawca dowożąc pracowników, realizuje własny interes. Jeśli transport taki realizuje podmiot inny niż pracodawca, to ciąży na nim obowiązek transportowania pracowników. Nie realizowana jest cecha dobrowolności, nie ma więc mowy o przewozie grzecznościowym.

Zobacz również: Karta warszawiaka - krok po kroku

Brak umowy

W przypadku przewozu grzecznościowego podmioty biorące w nim udział nie są związane żadną umową, nie łączą ich żadne stosunki prawne. Podmioty powiązane są tylko na mocy zobowiązania o naturze czysto towarzyskiej. Umowa przewozu uregulowana jest w art. 774 kodeksu cywilnego. Jednak zawarcie takiej umowy wyłącza ewentualny grzecznościowy charakter. Cechą umowy przewozu z art. 774 jest odpłatność, co stoi w opozycji do charakteru przewozu grzecznościowego.

Odpowiedzialność

Konstrukcja odpowiedzialność posiadacza przewożącego grzecznościowo oparta jest o konstrukcję działania przez przewożonego na własne ryzyko, świadomie naraża się on na ryzyko wystąpienia niebezpieczeństwa. Jest to rozwiązanie krytykowane, z uwagi na fakt, że sytuacja przewożonego nie różni się tu niczym od sytuacji pasażera przy przewozie odpłatnym. W obu przypadkach możliwość i ryzyko nastąpienia wypadku wygląda z punktu widzenia osoby przewożonej tak samo. Odpowiedzialność odnosi się także do zasad słuszności. Osoba wyświadczająca z własnej woli drugiemu uprzejmość, nie powinna ponosić surowej odpowiedzialności. W doktrynie podkreśla się także fakt, że osoba ta niejako godzi się na utratę uprawnień powiązanych z odpowiedzialnością na zasadzie ryzyka. Rekompensuje jej to korzyść uzyskana z przewozu grzecznościowego.

Polecamy serwis: Komunikacja

Podstawa prawna:

  • ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku - Kodeks cywilny (Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93),
  • wyrok SN z dnia 11 stycznia 1978 roku (sygnatura akt II CR 487/44),
  • wyrok SA w Poznaniu z dnia 23 listopada 2006 roku (sygnatura akt I ACa 768/06).
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Renta wdowia – obietnice kontra rzeczywistość. Gdzie się podziały obiecane 300 zł?

Choć rząd obiecywał wdowom i wdowcom podwyżki świadczeń sięgające średnio 300 zł, rzeczywistość wielu z nich okazuje się zupełnie inna. Po żmudnej procedurze urzędowej, część seniorów otrzymała realnie zaledwie 38 zł więcej – bo pozostałą kwotę odjęto z innych świadczeń. Czy renta wdowia to faktyczna pomoc, czy jedynie iluzja?

Groźna bakteria w lodach: zakażenie może doprowadzić do sepsy. Ważny komunikat Ministerstwa Zdrowia

Niewinnie wyglądające lody mogą skrywać śmiertelne niebezpieczeństwo. Wysokie temperatury, brak higieny i niewłaściwe przechowywanie sprzyjają rozwojowi wyjątkowo groźnej bakterii – gronkowca złocistego. Zakażenie nim może prowadzić do poważnych chorób, a w skrajnych przypadkach nawet do sepsy. Szczególnie narażone są dzieci i kobiety w ciąży. Ministerstwo Zdrowia apeluje o ostrożność i wybieranie tylko sprawdzonych, czystych punktów sprzedaży lodów.

Ważny komunikat RCB w sprawie zagrożenia powodziowego w Polsce w dniach 7-13 lipca 2025 r. Czy grozi nam powtórka sytuacji z września 2024 r.?

W dniu 4 lipca 2025 r. Rządowe Centrum Bezpieczeństwa (RCB) wydało komunikat, w którym odnosi się do pojawiających się w przestrzeni publicznej doniesień o możliwych intensywnych opadach deszczu i ryzyku powodzi w Polsce w przyszłym tygodniu (tj. w dniach 7-13 lipca 2025 r.). Czy grozi nam wytworzenie się nad Polską „niżu genueńskiego” i powtórka sytuacji z września 2024 r.?

Sondaż partyjny: Prawo i Sprawiedliwość przejmie władzę po wyborach parlamentarnych w 2027 r.? Najbardziej wierzą w to młodzi

Ponad połowa młodych Polaków do 24. roku życia (52,7 proc.) uważa, że Prawo i Sprawiedliwość wróci do władzy po wyborach parlamentarnych w 2027 roku. Wśród wszystkich badanych przekonanie to podziela 49 proc. respondentów, przy czym mężczyźni wyrażają je częściej niż kobiety — wynika z sondażu SW Research dla Onetu.

REKLAMA

Rząd naprawia emerytury czerwcowe! Koniec z niesprawiedliwością z lat 2009–2019 – znamy szczegóły projektu ustawy

Rząd szykuje rewolucję dla tysięcy emerytów i rencistów! Nowy projekt ustawy ma zlikwidować wieloletnią niesprawiedliwość wobec osób, którym przyznano emeryturę lub rentę rodzinną w czerwcu w latach 2009–2019. Zmiany mają wyrównać ich sytuację ze świadczeniobiorcami z późniejszych lat i położyć kres tzw. „sezonowości emerytalnej”. Decyzja już we wtorek.

To może być pierwsza taka sytuacja w historii Polski: Prezes NBP Adam Glapiński już ostrzega!

Historyczny moment dla polskiej gospodarki? Prezes NBP Adam Glapiński ostrzega, że już w 2026 roku dług publiczny może po raz pierwszy przekroczyć unijny próg 60 proc. PKB. Choć inflacja zbliża się do celu NBP, to fiskalna polityka rządu – najluźniejsza w całej UE poza Rumunią – może zachwiać stabilnością makroekonomiczną kraju.

Aby mieć od stycznia więcej urlopu i wyższe wypłaty, już teraz zadbaj o dokumenty. Dotyczy wszystkich pracowników

Przed nami duża zmiana dla wszystkich pracowników. Będzie dotyczyła zarówno pracowników budżetówki, jak i sektora prywatnego. Chodzi o większe pieniądze i wyższy wymiar urlopu. Żeby skorzystać, trzeba będzie mieć dowody.

Za nowy trawnik z rolki zapłaci… dostawca prądu. Przełomowy wyrok NSA, na podstawie którego tysiące właścicieli nieruchomości będzie mogło bezkosztowo odtworzyć swoje ogrody

Niejeden właściciel nieruchomości zmagał się już na pewno z usuwaniem drzew (lub krzewów) z jego nieruchomości na wniosek właściciela urządzeń przesyłowych służących do doprowadzania energii elektrycznej, z tego względu, że drzewa te (lub krzewy) – z tymi urządzeniami kolidowały (a konkretniej – zagrażały funkcjonowaniu tych urządzeń). Okazuje się, że zgodnie z najnowszym wyrokiem NSA – w takim przypadku – odszkodowanie należne od przedsiębiorstwa energetycznego, obejmuje nie tylko wartość usuniętych drzew (lub krzewów), koszty ich wycinki, ponownego zalesienia i pielęgnacji, ale również koszty odtworzenia trawnika, który – na skutek powyższych działań – uległ zniszczeniu.

REKLAMA

Planujesz zakup nieruchomości? Uważaj na finansową pułapkę – możesz ponieść dodatkowy koszt sięgający nawet 50 tys. zł

Dla wielu z nas zakup nieruchomości to jedna z najważniejszych decyzji w życiu. W związku z nowymi klimatycznymi celami Unii Europejskiej, nieruchomości ogrzewane węglem lub gazem będą musiały przejść kosztowną modernizację. W przeciwnym razie ich utrzymanie stanie się bardzo drogie.

Nowe uprawnienia PIP i wyższe kary dla firm od 2026 r. Czy dojdzie do masowej zamiany śmieciówek w umowy o pracę? Szef PIP: uszczęśliwianie etatami na siłę się nie sprawdza

Nie będziemy masowo zmieniać umów cywilnoprawnych na etaty, a jedynie działać w przypadkach niebudzących wątpliwości – powiedział PAP szef Państwowej Inspekcji Pracy, główny inspektor pracy Marcin Stanecki. Zaznaczył, że w planowanych zmianach nie chodzi o „uszczęśliwianie etatami na siłę”, tylko o reagowanie na skargi.

REKLAMA