Problem z egzekucją nieruchomości rolnych

Ustawa nie wskazuje, na jakim etapie postępowania egzekucyjnego podmiot zainteresowany nabyciem nieruchomości rolnej powinien uzyskać zgodę Prezesa Agencji Nieruchomości Rolnych na takie nabycie, jeżeli nie spełnia przesłanek zwalniających go z obowiązku uzyskania takiej zgody. W szczególności Ustawa nie wskazuje, czy każdy z zainteresowanych powinien wystąpić o zgodę do Prezesa Agencji Nieruchomości Rolnych przed rozpoczęciem licytacji, co pośrednio wynika z kodeksu postępowania cywilnego, który uzależnia przystąpienie do licytacji przez osobę, która może nabyć nieruchomość tylko za zezwoleniem organu państwowego od przedstawienia takiego zezwolenia. Każde postępowanie egzekucyjne z nieruchomości rolnej łączyć powinno się więc dla Agencji z koniecznością rozpoznawania wniosków o zgodę na nabycie wszystkich podmiotów zainteresowanych wzięciem udziału w licytacji nieruchomości rolnej, których Ustawa nie zwalnia z obowiązku uzyskania zezwolenia..

Zgodnie z Ustawą, w przypadku sprzedaży egzekucyjnej nieruchomości rolnej do licytacji komorniczej przystąpić mogliby bez zgody Prezesa Agencji Nieruchomości Rolnych w zasadzie jedynie rolnicy indywidualni. Takie zjawisko w sposób znaczący ograniczy, a często wręcz uniemożliwi, skuteczne prowadzenie postępowań egzekucyjnych z gruntów będących nieruchomościami rolnymi w rozumieniu Ustawy, które faktycznie gruntów rolnych nie stanowią. Odbić może się to także na ich wartości rynkowej.

Ustawa stanowi ponadto, że już po zakończeniu postępowania egzekucyjnego, Agencji Nieruchomości Rolnych służyło będzie prawo nabycia nieruchomości rolnej za cenę uiszczoną przez nabywcę w toku egzekucji. Dodatkowo zaś, jeśli cena ta będzie rażąco odbiegać od wartości rynkowej nieruchomości rolnej, Agencji przysługiwać będzie prawo do wystąpienia do Sądu o ustalenie właściwej wartości nieruchomości rolnej. Biorąc pod uwagę specyfikę postępowania egzekucyjnego, gdzie cena wywoławcza ma charakter ceny wymuszonej, która z założenia odbiera od wartości rynkowej nieruchomości, opisane powyżej uprawnienie Agencji, wyrażające się po pierwsze w możliwości nabycia nieruchomości, a po drugie w możliwości ingerowania w cenę uiszczoną w toku postępowania egzekucyjnego, może dodatkowo wpłynąć na zmniejszenie zainteresowania nabywaniem nieruchomości rolnych w toku postępowania egzekucyjnego.

Pierwszym przykładem skutków braku uregulowania w znowelizowanych przepisach Ustawy szczegółowych zasad nabycia nieruchomości rolnej w toku postępowania egzekucyjnego jest obecna sytuacja banków, które udzielały dotąd kredytów zabezpieczanych hipotekami na nieruchomościach rolnych. Właśnie między innymi opisane powyżej wątpliwości dotyczące Ustawy spowodowały, że stwierdzenie nierolnego charakteru nieruchomości, która stanowić ma przedmiot przyszłego zabezpieczenia banku, stanowi jedną z pierwszych okoliczności badanych przez banki przed podjęciem decyzji o przyznaniu finansowania. Taka ostrożność banków może negatywnie odbić się na możliwość uzyskania finansowania bankowego przez gospodarstwa rolne, w tym gospodarstwa rodzinne.

Podsumowując, nowelizacja Ustawy, której celem było wzmocnienie ochrony i rozwoju gospodarstw rodzinnych oraz m.in. zapewnienie właściwego zagospodarowania ziemi rolnej w Polsce, poprzez nieuwzględnienie w niej przez Ustawodawcę mechanizmów i odrębności dotyczących postępowania egzekucyjnego z nieruchomości, może, do czasu wprowadzenia do niej korekt i uzupełnień eliminujących wątpliwości, w sposób znaczący ograniczyć prowadzenie egzekucji z nieruchomości rolnych, a tym samym skutkować ograniczeniem znaczenia nieruchomości rolnych jako majątku, który służyć może bankom jako przedmiot zabezpieczenia z tytułu udzielanych przez banki kredytów i pożyczek. Wydaje się, iż postulat wyłączenia spod przepisów Ustawy zbywania nieruchomości rolnych w ramach postępowania egzekucyjnego lub upadłościowego jest całkowicie uzasadniony i konieczny.

Dołącz do nas na Facebooku!