REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wykonywanie orzeczeń sądu administracyjnego

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Karolina Muzyczka
Doktor nauk prawnych; adiunkt w Pomorskiej Szkole Wyższej w Starogardzie Gdańskim. Ponadto współpracuje z uczelniami: Wyższą Szkołą Gospodarki w Bydgoszczy; Kaszubsko-Pomorską Szkołą Wejherowie, Społeczną Akademią Nauk w Warszawie; Uniwersytetem SWPS; Staropolską Akademią Nauk w Kielcach
Wykonywanie orzeczeń sądu administracyjnego
Wykonywanie orzeczeń sądu administracyjnego
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Po nadaniu klauzuli wykonalności wyrok sądu administracyjnego stanowi tytuł wykonawczy, podlegający (we wskazanej części) wykonaniu przez komornika sądowego.

Wykonywanie orzeczeń sądowych

REKLAMA

Problematyka wykonalności orzeczeń sądowych w istocie nie została w całości uregulowana w prawie o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. W ustawie znajdują się tylko fragmentaryczne postanowienia dotyczące uprawnień stron i kompetencji sądu w wypadku niewykonywania wyroków sądowych. W rzeczywistości nie dotyczą problematyki wykonywania wyroków sądowych sensu stricto rozumianej jako spowodowanie, sprowadzenie, w sposób dobrowolny lub w trybie przymusowym, takiego stanu w rzeczywistości społecznej, który jest zgodny z treścią prawomocnego orzeczenia sądowego. Artykuł 286 i 287 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( p.p.s.a.) regulują jedynie kwestie techniczne związane z przekazywaniem organowi administracji publicznej akt sprawy po zakończeniu postępowania sądowoadministracyjnego i sposobu obliczania terminu do załatwienia sprawy w prowadzonym ponownie, po wyroku uwzględniającym skargę, postępowaniu administracyjnym (art. 286 p.p.s.a.) oraz przewidują roszczenie o odszkodowanie przysługujące w przypadku niektórych wyroków uwzględniających skargi (art. 287p.p.s.a.)..

REKLAMA

Zgodnie z art. 286 § 1 p.p.s.a. sąd administracyjny pierwszej instancji po uprawomocnieniu się orzeczenia tego sądu kończącego postępowanie zwraca niezwłocznie akta administracyjne organowi administracji publicznej wraz z odpisem swego orzeczenia z zaznaczeniem stwierdzenia jego prawomocności. Zgodnie z art. 286 § 1 in fine, dodanym nowelą kwietniową z 2015 r., zarządzenie o zwrocie akt może wydać referendarz sądowy. Do zarządzenia referendarza sądowego o zwrocie akt znajdują zastosowanie postanowienia dodanego nowelą kwietniową z 2015 r. art. 167a p.p.s.a.

W przypadku wniesienia środka odwoławczego od orzeczenia wojewódzkiego sądu administracyjnego – w sprawie orzekał NSA, stosownie do postanowień § 72 regulaminu NSA, po wykonaniu czynności związanych z rozpoznaniem środka odwoławczego sąd ten zwraca akta sprawy właściwemu wojewódzkiemu sądowi administracyjnemu. Zatem zawsze znajdują zastosowanie postanowienia art. 286 § 1 p.p.s.a., a także wówczas gdy NSA odrzuci lub oddali środek odwoławczy. Sąd ten zawsze przekazuje akta właściwemu wojewódzkiemu sądowi administracyjnemu i dopiero ten zwraca je właściwemu organowi.

Termin załatwienia sprawy przez organ administracji publicznej

Termin do załatwienia sprawy przez organ administracji określony w przepisach prawa dotyczy przypadków, gdy sąd administracyjny uwzględnił skargę na akt lub czynność, w odniesieniu do których przepisy prawne regulujące postępowanie w sprawie, w której taki akt lub czynność zostały wydane, określają terminy, w których sprawa powinna być załatwiona, np. art. 35 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. kodeks postępowania administracyjnego ( k.p.a.) w odniesieniu do decyzji wydawanych w postępowaniu uregulowanym w tym kodeksie i art. 139 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. ordynacji podatkowej (t.j. Dz. U. 2021, poz. 1540) w odniesieniu do decyzji wydawanych w postępowaniu uregulowanym tą ustawą. Termin wyznaczony przez sąd odnosi się do wyroków sądu uwzględniających na podstawie art. 149 p.p.s.a. skargi na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organ administracji publicznej w zakresie określonym w art. 3 § 2 p.p.s.a. Termin wyznaczony przez sąd będzie miał miejsce w przypadku uwzględnienia skargi na bezczynność organu. Wyroki wojewódzkich sądów administracyjnych nie stają się prawomocne z chwilą ich ogłoszenia, lecz z momentem, kiedy nie mogą być zaskarżone w drodze skargi kasacyjnej. Z tego względu należy w nich precyzyjnie określać dzień, w którym zacznie biec wyznaczony przez sąd termin do załatwienia sprawy. A zatem w sentencji wyroku uwzględniającego skargę na bezczynność powinno się znaleźć stwierdzenie, że termin ten biegnie od dnia doręczenia organowi akt sprawy. W wyroku WSA w Warszawie z 12 lipca 2005 r., VI SA/Wa 1924/04 (CBOSA) wyrażono pogląd, że umieszczenie w wyroku warunku określonego w art. 286 § 2 jest zbędne, ponieważ wynika on z mocy samej ustawy. Pozostanę jednak przy swoim zdaniu, ponieważ wyznaczenie terminu załatwienia sprawy jest istotą rozstrzygnięcia zawartego w wyroku sądu administracyjnego, uwzględniającego skargę na bezczynność. Wyznaczenie tego terminu powinno zatem określać również datę, w której rozpoczyna on swój bieg. Takie działanie sądu nie tylko nie jest sprzeczne z ustawą, ale także sprzyja pewności obrotu prawnego.

Niewykonanie wyroku sądu

REKLAMA

Niewykonanie wyroku sądu administracyjnego uwzględniającego skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania, a więc niewydanie aktu lub niepodjęcie czynności w ustawowym lub wyznaczonym terminie, może uzasadniać wniesienie skargi z art. 154 p.p.s.a. z żądaniem wymierzenia organowi grzywny oraz roszczenie o odszkodowanie. Komentowany przepis określa czynności sądu administracyjnego pierwszej instancji po uprawomocnieniu się orzeczenia. Regulacja art. 286 § 1 p.p.s.a. ma umożliwić organom administracji publicznej wykonanie wyroków uwzględniających skargę. Wykonalności orzeczeń sądu administracyjnego nie należy rozumieć tak, jak wykonalności orzeczeń wydawanych w postępowaniu cywilnym, czyli jako możność wymuszenia zasądzonego w nich świadczenia w drodze egzekucji. Jeżeli wyrok tego sądu stanowi autorytatywną wypowiedź, co do zgodności z prawem zaskarżonego aktu lub czynności, to w zakresie tego rozstrzygnięcia nie nadaje się do wykonania w trybie egzekucyjnym. W odniesieniu do tych orzeczeń ich wykonanie rozumiemy, jako zastosowanie się organu administracji publicznej do oceny prawnej sądu administracyjnego. Skoro orzeczenia te mają powagę rzeczy osądzonej tylko w odniesieniu do tego, co w związku ze skargą stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, to wywierane przez nie skutki zależą od treści zawartego w nich rozstrzygnięcia. Orzeczenia sądów administracyjnych w części dotyczącej przedmiotu zaskarżenia podlegają wykonaniu na zasadach określonych w Prawie o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (J.P. Tarno, w: W. Chróścielewski, J.P. Tarno, Postępowanie administracyjne i postępowanie przed sądami administracyjnymi, Warszawa 2009, s. 515-516).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Niewykonanie wyroku sądu administracyjnego, tzn. niewydanie aktu lub niepodjęcie czynności w terminie ustawowym lub wyznaczonym przez sąd, daje uprawnienie do wystąpienia ze skargą z art. 154 § 1 z żądaniem wymierzenia organowi grzywny oraz do zgłoszenia roszczenia o odszkodowanie za szkodę wynikłą z tego zdarzenia (por. szerzej M. Romańska, Skuteczność orzeczeń sądów administracyjnych, Warszawa 2010, s. 468 i n. ; por. szerzej uwagi do art. 154). Wskazana zasada nie dotyczy jednak niewykonania orzeczenia w części dotyczącej zasądzenia kosztów sądowych. Niewykonanie orzeczenia w tej części nie oznacza bezczynności organu administracyjnego, o której mowa w art. 154 § 1, ponieważ w takiej sytuacji nie występuje konieczność podjęcia przez organ działań z zakresu administracji publicznej (np. wszczęcia postępowania administracyjnego, wydania aktu) zastrzeżonych prawem do jego właściwości. Pomiędzy organem a osobą, na której rzecz orzeczono zwrot kosztów sądowych, powstaje cywilnoprawny stosunek zobowiązaniowy, w którym organ jest dłużnikiem, a strona wierzycielem. Pogląd ten został podzielony w orzecznictwie (por. np. post. WSA w Białymstoku z 26 maja 2008 r., I SA/Bk 133/08 (LexPolonica nr 1910060). Wykonywanie orzeczeń sądów administracyjnych w części dotyczącej zasądzonych na rzecz strony kosztów (w tym kosztów sądowych) odbywa się w drodze egzekucji sądowej zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego, po stwierdzeniu przez sąd prawomocności orzeczenia w myśl art. 169 p.p.s.a. Wyrok taki stanowi tytuł egzekucyjny w sądowym postępowaniu egzekucyjnym. W myśl art. 781 § 2 k.p.c. tytułom egzekucyjnym pochodzącym od sądu administracyjnego klauzulę wykonalności nadaje sąd rejonowy właściwości ogólnej dłużnika. Zatem podstawowym kryterium rozstrzygającym o właściwości miejscowej tego sądu jest stosownie do art. 27-30 k.c. miejsce zamieszkania lub pobytu dłużnika bądź też jego siedziba.

Po nadaniu klauzuli wykonalności wyrok sądu administracyjnego stanowi tytuł wykonawczy, podlegający (we wskazanej części) wykonaniu przez komornika sądowego. Dotyczy to również wykonywania orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego w części dotyczącej zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego - post. WSA w Szczecinie z 25 marca 2004 r., SA/Sz 2291/03, LexPolonica nr 391924 (ONSAiWSA 2005, nr 6, poz. 123). Nie ma natomiast zastosowania do kosztów postępowania między stronami, zasądzonych w orzeczeniu sądu administracyjnego rozporządzenie (WE) Nr 805/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z 21 kwietnia 2004 r. w sprawie utworzenia Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego dla roszczeń bezspornych (Dz.Urz. UE 2004 L 143/15). Oznacza to, że wniosek strony o wydanie zaświadczenia europejskiego tytułu egzekucyjnego dla wyroku sądu administracyjnego podlega odrzuceniu jako niedopuszczalny - por. szerzej post. NSA z 4 sierpnia 2008 r., I OSK 852/06, LexPolonica nr 2023370 ­(ONSAiWSA 2009, nr 2, poz. 21). Orzeczenia sądu administracyjnego w przedmiocie wymierzenia organowi grzywny (art. 55, 112 i 154) podlegają natomiast wykonaniu w drodze egzekucji sądowej na zasadach określonych w art. 228, a więc bez nadawania orzeczeniu klauzuli wykonalności. Por. szerzej komentarz do art. 228. Jak się wydaje, w tym samym trybie będzie też przebiegała egzekucja wyroku o wymierzeniu organowi grzywny z powodu uwzględnienia skargi na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania (art. 149 § 2). Obowiązek doręczenia organowi administracji publicznej odpisu orzeczenia ze stwierdzeniem jego prawomocności spoczywa na sądzie również w przypadku, gdy już wcześniej doręczono organowi orzeczenie wraz z uzasadnieniem. Bierne oczekiwanie na zwrot akt sprawy przez sąd administracyjny może być oceniane jako bezczynność organu - por. wyr. WSA w Warszawie z 21 listopada 2007 r., VII SAB/Wa 49/07 (CBOSA), a także wyr. WSA w Gdańsku z 14 kwietnia 2010 r., II SAB/Gd 5/10 (CBOSA). W tym ostatnim wyroku Sąd trafnie zauważył również, że dla oceny możliwości organu załatwienia sprawy w terminie wyznaczonym przez sąd stopień obciążenia tego organu załatwieniem bieżących spraw jest okolicznością indyferentną prawnie.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
MOPS i ZUS: Rodzina 3-osobowa: matka i dwoje dzieci. Zasiłek rodzinny, renta rodzinna i renta wdowia [Przykład]

Renta wdowia wpływa na prawo do zasiłku rodzinnego. Jakie obowiązują tu reguły? Podamy je na przykładZIE. Źródło informacji: Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Dodatek dopełniający: 2610 zł co miesiąc z ZUS. 200 tysięcy osób już dostaje, ale inni zostali pominięci. Sprawdź, co się zmieni w 2025

Dodatek dopełniający w wysokości 2 610,72 zł miał być przełomem dla osób z niepełnosprawnościami. Od marca 2025 roku świadczenie trafia już do ponad 200 tys. osób, ale nie każdy z orzeczeniem je dostaje. ZUS wypłaca je tylko wybranym, co budzi ogromne kontrowersje. Rząd zapowiada nowelizację przepisów. Sprawdź, kto może zyskać, a kto wciąż zostanie pominięty mimo podobnej sytuacji zdrowotnej.

Wielka rewolucja w ZUS coraz bliżej? Nowy projekt ustawy o ubezpieczeniach społecznych zapowiada koniec biurokracji, przejęcie rozliczeń przez ZUS i cyfrową obsługę płatników

Rząd szykuje największą od lat propozycję zmian w systemie ubezpieczeń społecznych. Zakłada ona, że to ZUS przejmie od przedsiębiorców obowiązek wyliczania i rozliczania składek, co ma uprościć procedury, zmniejszyć liczbę błędów i odciążyć miliony płatników. Reforma, przygotowana przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, ma zostać wdrożona etapami do 2031 roku i wprowadzić m.in. jednolity plik ubezpieczeniowy oraz pełną cyfryzację rozliczeń.

MOPS: renta wdowia obniża szanse na zasiłki [Komunikat MRPiPS]

Renta wdowia jest doliczana do dochodu odbierającego prawo do świadczeń rodzinnych z MOPS. Już dziś progi dla dochodu te są niskie (by nie rzecz mocniej), gdyż nie zostały zwaloryzowane na 2026 r. Wciąż wynoszą 674 zł na osobę w rodzinie. Jeżeli w rodzinie jest dziecko niepełnosprawne, limit wzrasta do 764 zł na osobę. Wszystko to kwoty netto. To dalej bardzo, bardzo niski limit (praktycznie poniżej minimum socjalnego).

REKLAMA

Sprzedając nieruchomość, można stracić własność i nie otrzymać od nabywcy ani grosza. Akt notarialny przed tym nie zabezpiecza. Jest jednak na to sposób, choć nie powie o nim każdy notariusz

Nie każdy jest świadomy, że dokonując sprzedaży domu czy mieszkania (pomimo zachowania wymaganej formy aktu notarialnego), można nabawić się nie lada problemów, jeżeli nie zadba się o jeden mały szczegół transakcji – moment zapłaty ceny przez nabywcę nieruchomości (lub odpowiednie zabezpieczenie tej zapłaty). W jaki sposób przeprowadzić transakcję kupna-sprzedaży domu czy mieszkania, aby pod względem uzyskania zapłaty ceny za zbywaną nieruchomość – nie wiązała się ona z ryzykiem dla sprzedającego?

Tych opłat (wbrew powszechnej praktyce) szkoły i przedszkola nie mogą pobierać od rodziców w roku szkolnym 2025/2026. Ważna informacja dla rodziców uczniów i przedszkolaków, rozpoczynających rok szkolny

Bardzo częstym zjawiskiem jest obciążanie rodziców, przez szkoły, kosztami przygotowania posiłków w stołówce szkolnej, dla dzieci uczęszczających do szkół podstawowych (a w przypadku, gdy szkoła korzysta z usług firmy cateringowej – również kosztami ich dowozu). Jest to praktyka, która nie jest jednak zgodna z przepisami ustawy – Prawo oświatowe i orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego. Jak zatem jest z tymi obiadami w szkołach (i przedszkolach), kto i w jakim zakresie ponosi ich koszt oraz którym uczniom przysługuje całkowite zwolnienie z opłat za posiłki w roku szkolnym 2025/2026?

Za szkody najemcy zapłaci wynajmujący? Za co odpowiedzialność ponosi lokator?

Zaległości dotyczące płatności czynszu i rachunków, a także złe zachowanie najemcy prowadzące do konfliktów z sąsiadami. Tego najbardziej mogą obawiać się właściciele mieszkań rozważający ich wynajęcie. Zaległości czynszowe to częściej poruszany temat aniżeli konsekwencje złego zachowania lokatora w prywatnym mieszkaniu. Tymczasem obawy właścicieli mieszkań o skutki złego zachowania lokatora są czasem spore. Wzmacniają je uchwały wspólnot mieszkaniowych próbujące „przerzucić” na wynajmującego odpowiedzialność za nieodpowiednie zachowanie najemcy (np. spowodowanie szkód w częściach wspólnych budynku). Warto wyjaśnić, dlaczego takie uchwały są wątpliwe i poruszyć również inne aspekty złego zachowania lokatorów.

1300 zł miesięcznie dla każdego dorosłego? Za to zniknąć muszą: 800+, zasiłki socjalne, 13 i 14 emerytura. Ministerstwo Finansów policzyło koszty wprowadzenia bezwarunkowego dochodu podstawowego (BDP)

W odpowiedzi na interpelację poselską, Jurand Drop, podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów, udzielił odpowiedzi na pytanie, czy jego resort pracuje nad wprowadzeniem w Polsce tzw. bezwarunkowego dochodu podstawowego (BDP) i jakie byłby koszty wypłaty każdemu dorosłemu obywatelowi 1300 zł tytułem BDP.

REKLAMA

Koniec z nadużywaniem przez pracodawców umów zlecenia i umów o dzieło – zostaną one przekształcone w umowy o pracę. „Umowa o pracę zapewnia większą ochronę prawną, stabilność zatrudnienia, daje też dostęp do świadczeń i uprawnień pracowniczych”

W dniu 19 sierpnia br. do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów trafił przygotowany w MRPiPS projekt ustawy o Reformie Państwowej Inspekcji Pracy. Zakłada on m.in. uprawnienie Państwowej Inspekcji Pracy (PIP) do wydawania decyzji administracyjnych o przekształceniu nieprawidłowo zawartych umów cywilnoprawnych (czyli umów zlecenia i umów o dzieło) w umowy o pracę. Ma to istotnie ograniczyć nadużycia pracodawców względem pracowników, polegające na zawieraniu przez nich umów cywilnoprawnych z pracownikami, w warunkach, w których powinna zostać zawarta umowa o pracę.

Rada Gabinetowa 27 sierpnia: Prezydent Nawrocki chce porozumienia, które będzie miało wpływ na system legislacyjny państwa polskiego

Rada Gabinetowa, zwołana przez prezydenta Karola Nawrockiego, odbyła się dziś rano w Pałacu Prezydenckim. Przedmiotem obrad Rady był stan finansów publicznych, inwestycje rozwojowe, w tym budowa Centralnego Portu Komunikacyjnego i elektrowni jądrowych, a także ochrona polskiego rolnictwa.

REKLAMA