Nowe formy dostępu do ksiąg wieczystych

Rada Ministrów przyjęła przygotowany w Ministerstwie Sprawiedliwości projekt założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece.

Projektowane rozwiązania (w ramach przepisów ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece) wprowadzają cztery nowe sposoby dostępu do ksiąg wieczystych przeniesionych do postaci elektronicznej, znajdujących się w zasobach Centralnej Bazy Danych Ksiąg Wieczystych (CBDKW):

1. Przeglądanie księgi wieczystej – to dostęp bezpłatny, powszechny realizowany za pośrednictwem Internetu. Pozwala on osobom znającym numer konkretnej księgi wieczystej na zapoznawanie się z jej treścią, jednak bez możliwości uzyskiwania odpisów, wyciągów czy innych dokumentów, w postaci dokumentów urzędowych, potwierdzających treść księgi wieczystej przechowywanej w CBDKW.

Obecnie dostęp do księgi wieczystej za pośrednictwem Internetu realizowany jest na podstawie przepisów wykonawczych. Stworzenie ustawowej regulacji tego sposobu korzystania z zasobów CBDKW będzie odpowiadało nie tylko aktualnemu poziomowi techniki, ale przede wszystkim podkreśli wagę, jaką prawodawca przywiązuje do faktycznej jawności ksiąg wieczystych. Konieczne jest uporządkowanie przepisów w zakresie powszechnego dostępu realizowanego za pośrednictwem Internetu tak, aby realizacja tego dostępu stanowiła standard w zarządzaniu informacją przechowywaną w rejestrach sądowych.

2. Wyszukanie ksiąg wieczystych w CBDKW - przysługuje podmiotom uprawnionym. Polega na możliwości wyszukania ksiąg wieczystych według konkretnego, zdefiniowanego kryterium wyszukania (np. danych identyfikacyjnych nieruchomości, danych osobowych właściciela). Wyszukanie ksiąg wieczystych w CBDKW ma gwarantować sprawne i skuteczne realizowanie uprawnień przysługujących państwu, a konkretyzowanych w normach szczególnych, na przykład w celu odszukania składników majątku dłużnika w sądowym postępowaniu egzekucyjnym. Projektuje się, iż dostęp ten będzie odpłatny z uwagi na konieczność utrzymania systemu dostępowego. Odpłatność będzie dotyczyła uprawnionych podmiotów innych niż sąd, prokurator, organ administracji rządowej lub Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

3. Wyciąg z księgi wieczystej obejmujący wskazane działy księgi – to nowy rodzaj dokumentu wydawanego przez Centralną Informację Ksiąg Wieczystych (CIKW). Pozwoli on uzyskiwać przez wnioskodawców konkretne potrzebne im informacje, a nie - tak jak dotychczas - tylko odpis, zawierający wszystkie dane wpisane do księgi wieczystej.