REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Walka o odtajnienie oświadczeń sędziów TK trwa

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Małgorzata Kryszkiewicz
Małgorzata Kryszkiewicz
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Walka o odtajnienie oświadczeń sędziów TK
Walka o odtajnienie oświadczeń sędziów TK

REKLAMA

REKLAMA

Prezes trybunału, jeżeli nie chce ujawnić oświadczeń majątkowych sędziów TK, musi to zrobić w drodze decyzji – uznał sąd administracyjny. A to otworzy drogę do jej weryfikacji.

Oświadczenia majątkowe sędziów Trybunału Konstytucyjnego zostaną odtajnione?

Od kilku tygodni trwa dyskusja na temat oświadczeń sędziów Trybunału Konstytucyjnego. Te co do zasady powinny być jawne. I rzeczywiście, 29 czerwca na stronie TK pojawiły się dokumenty obrazujące, jaki był stan posiadania członków sądu konstytucyjnego w 2021 r. Zabrakło jednak oświadczeń pięciu sędziów, w tym m.in. byłej posłanki PiS Krystyny Pawłowicz. Podobnie było rok temu. Wówczas również utajnione zostały oświadczenia majątkowe niektórych osób zasiadających w TK. Z tą sytuacją nie pogodziła się jedna z obywatelek i zwróciła się do prezesa TK o przekazanie w trybie dostępu do informacji publicznej kopii tych dokumentów za 2020 r., które nie zostały opublikowane na stronie internetowej TK. Jej wniosek nie został jednak rozpoznany we właściwy sposób, co niedawno przesądził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie.

REKLAMA

Oświadczenia majątkowe sędziów Trybunału Konstytucyjnego - podstawa utajnienia

REKLAMA

Na żądanie obywatelki TK odpowiedział jedynie, że zgodnie z przepisami prawa uwzględniono wnioski pięciorga sędziów TK o nadanie klauzuli tajności „zastrzeżone” dla złożonych przez nich oświadczeń majątkowych za rok 2020. W efekcie do WSA trafiła skarga na bezczynność prezesa TK, który ani nie udostępnił żądanej informacji, ani nie wydał decyzji odmawiającej jej udostępnienia. Jej autorka podnosiła, że kwestia jawności oświadczeń majątkowych została jednoznacznie rozstrzygnięta w ustawie o statusie sędziów TK (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1422). Zgodnie z nią dokumenty te są jawne i podlegają udostępnieniu w Biuletynie Informacji Publicznej. Co więcej, przypomniała, że w uzasadnieniu projektu tej ustawy mowa jest o tym, że jawność oświadczeń majątkowych sędziów TK będzie miała charakter „kompleksowy” i „nie będzie konieczności stosowania zbędnych odesłań”.

Tymczasem oświadczenia pięciu sędziów TK zostały utajnione na podstawie art. 87 prawa o ustroju sądów powszechnych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 2072 ze zm.), który stanowi, że na wniosek sędziego podmiot uprawniony do odebrania oświadczenia może zdecydować o objęciu danych w nim zawartych ochroną przewidzianą dla informacji niejawnych o klauzuli tajności „zastrzeżone”. Jest to możliwe, o ile ich ujawnienie mogłoby powodować zagrożenie dla sędziego lub najbliższych mu osób. Jednak zdaniem skarżącej z wyżej przytoczonych względów odpowiednie stosowanie tego przepisu w stosunku do sędziów TK jest nieuzasadnione.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Podobnego zdania jest Krzysztof Izdebski z Fundacji Batorego.

- Powoływanie się w tym przypadku na przepis u.s.p. uważam za bardzo twórczą interpretację. Prawda jest taka, że gdyby ustawodawca chciał, aby była możliwość utajnienia oświadczeń sędziów TK, to albo napisałby o tym wprost w ustawie o statusie sędziów TK, albo odesłał wprost do art. 87 tej ustawy - uważa ekspert.

W skardze podkreślono również, że „jawność oświadczeń majątkowych sędziów trybunału miała dla prawodawcy duże znaczenie, skoro sędziowie trybunału, którzy nie chcieli się poddać temu rygorowi, mieli przejść w stan spoczynku”.

- Ta jawność jest istotna także z tego powodu, że dzięki informacjom zawartym w takim oświadczeniu możemy ocenić, czy w danej sprawie toczącej się przed TK nie dochodzi do konfliktu interesów - podkreśla Izdebski.

Bezczynność organu w sprawie utajnionych oświadczeń majątkowych sędziów TK

REKLAMA

WSA przyznał, że w sprawie wystąpiła bezczynność organu i nakazał prezesowi TK rozpoznanie wniosku skarżącej. Zauważył przy tym, że ten nie kwestionował w toku postępowania, że oświadczenia majątkowe sędziów stanowią informację publiczną. Kwestia ta zresztą została już przesądzona w orzecznictwie sądów administracyjnych (np. wyrok WSA w Warszawie z 23 września 2014 r., sygn. akt II SA/Wa 677/14, czy z 29 sierpnia 2014 r., sygn. akt II SA/Wa 617/14). „W tej sytuacji, chcąc się «uwolnić» od zarzutu bezczynności, podmiot zobowiązany do udostępniania informacji publicznej zobowiązany był wydać decyzję o odmowie jej udostępnienia, a nie w drodze zwykłego pisma informować wnioskodawczynię o tym, że oświadczenia majątkowe nie mogą zostać udostępnione z uwagi na ich zastrzeżenie przez składające je osoby” - czytamy we właśnie opublikowanym uzasadnieniu wyroku.

WSA zaznaczył jednocześnie, że nie przesądza tego, czy w stosunku do oświadczeń majątkowych sędziów TK można było zastosować art. 87 u.s.p. Jak bowiem zaznaczył, pozostaje to poza zakresem sprawy zainicjowanej skargą na bezczynność organu.

Warto jednak w tym miejscu zauważyć, że WSA zajmował się już tą kwestią w innym postępowaniu. Otóż w grudniu zeszłego roku zapadł wyrok, w którym warszawski sąd administracyjny podzielił stanowisko prezesa TK, który twierdził, że choć jawność oświadczeń majątkowych sędziów jest zasadą, to jednak ustawodawca przewidział od tej zasady wyjątki (sygn. akt II SAB/Wa 612/21). Zdaniem orzekającego w tej sprawie składu regulacje u.s.p. mają w tym przypadku odpowiednie zastosowanie, a to dlatego, że brak jest w ustawie o statusie sędziów TK szczegółowych przepisów dotyczących utajniania oświadczeń majątkowych członków trybunału. „Prezes TK miał więc podstawę ustawową do objęcia oświadczeń sędziów klauzulą «zastrzeżone», a jednocześnie obowiązujące przepisy nie nakładają na niego obowiązku wskazania podstaw faktycznych (względów), dla których taką decyzję podjął” - uznał WSA.

- WSA poszedł w tej sprawie po linii najmniejszego oporu. Ja się z tym wyrokiem głęboko nie zgadzam. Naprawdę nie widzę żadnych racjonalnych przesłanek, które przemawiałyby za utajnieniem oświadczeń majątkowych sędziów takiego organu jak TK - komentuje Krzysztof Izdebski. I dodaje, że inaczej jest w przypadku sędziów sądów powszechnych, którzy np. sądzą poważne sprawy karne.

- Oni mogą mieć powody do obaw o swoje bezpieczeństwo - uważa ekspert.

DGP zapytał TK, czy wydał decyzję zgodnie z wyrokiem WSA i jaka była jej treść oraz jej uzasadnienie. Na odpowiedź nadal czekamy.

Czym skutkuje objęcie dokumentu klauzulą tajności

Czym skutkuje objęcie dokumentu klauzulą tajności

Dziennik Gazeta Prawna - wydanie cyfrowe

Orzecznictwo:

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 5 maja 2022 r., sygn. akt II SAB/Wa 175/22. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Tablica alimentacyjna wycofana. Rozwiązanie będzie jeszcze konsultowane

Ministerstwo Sprawiedliwości wycofało się z zaproponowanych we środę tablic alimentacyjnych. Rozwiązanie zostanie jeszcze raz skonsultowane - poinformował rzecznik rządu Adam Szłapka po piątkowym posiedzeniu Rady Ministrów.

Sprzedała dom z babcią w środku. Prawo na to pozwala – ale senior zostaje sam

Pani Jadwiga przekazała wnuczce dom w zamian za opiekę. Ta go sprzedała – razem z zamieszkującą seniorką. Niewielu wie, że to możliwe. Co wtedy z obowiązkami? Czy nowy właściciel musi zapewnić opiekę? Prawniczka wyjaśnia, jak działa prawo dożywocia i czego się wystrzegać.

Sejm podejmie decyzje we wrześniu: Emerytury stażowe i asystencja osobista na agendzie posiedzenia

We wrześniu 2025 roku Sejm rozpatrzy kluczowe projekty dotyczące emerytur stażowych oraz asystencji osobistej dla osób z niepełnosprawnościami - zapowiedziała przewodnicząca sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, Katarzyna Ueberhan z Lewicy.

Ponad 6 milionów Polaków z prawem do dłuższego urlopu, wyższych dodatków do wynagrodzenia i nagród od 1 stycznia 2026 r. Sejm zdecydował

Podczas posiedzenia Sejmu w dniu 22 lipca 2025 r., odbyło się pierwsze czytanie przygotowanej przez MRPiPS nowelizacji kodeksu pracy i kilku innych ustaw, która zakłada, że do stażu pracy, od którego zależy szereg uprawnień pracowniczych (m.in. prawo do dłuższego urlopu wypoczynkowego, wyższej odprawy, stażowych dodatków do wynagrodzenia i nagród jubileuszowych), mają zostać zaliczone m.in. okresy zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych oraz wykonywania własnej działalności gospodarczej. Zmiany będą miały wpływ na uprawnienia pracownicze ponad 6 mln Polaków.

REKLAMA

Tablica alimentacyjna. Pytania i odpowiedzi MS

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało odpowiedzi na najważniejsze pytania dotyczące tablicy alimentacyjnej. Mają one pomóc w lepszym zrozumieniu zasad działania tablicy i jej praktycznego zastosowania. Jednocześnie resort podkreśla, iż tablica alimentacyjna nie ma mocy wiążącej.

Czego nie wolno robić na plaży? Lista 9 przykładów!

Upalny czas letni sprzyja odpoczynkowi nad wodą. Niektóre zachowania na plaży mogą wydawać się z pozoru niewinne, ale w praktyce mogą skutkować odpowiedzialnością karną.

Drastyczne pogorszenie sytuacji prawnej i życiowej obywateli Ukrainy - co dalej z ustawą?

Nowelizacja ustawy pomocowej dla obywateli Ukrainy może drastycznie pogorszyć ich sytuację prawną i życiową - wskazuje RPO w swoich uwagach do projektu zmian przepisów. O co dokładnie chodzi? Przedstawiamy kluczowe problemy i ich potencjalne skutki.

Jest decyzja w sprawie parkomatów i opłat za postój. Szykują się zmiany: ma być lepiej dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami

Jest decyzja w sprawie parkomatów i opłat za postój. Sprawą zajął się sam Rzecznik Praw Obywatelskich co sprawiło, że Ministerstwo Infrastruktury zajęło oficjalne stanowisko w sprawie. Wydaje się, że szykują się zmiany, bo ma być lepiej dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami - które dotychczas mogą mieć utrudniony dostęp do płatnego postoju.

REKLAMA

Gotówka w strefie płatnego parkowania: RPO interweniuje, rząd przyznaje rację kierowcom

Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek zwrócił się do ministra infrastruktury w sprawie skarg kierowców, którzy zostali obciążeni opłatami dodatkowymi, ponieważ nie mieli możliwości zapłaty za parkowanie gotówką. Problem dotyczy stref, w których zlikwidowano tradycyjne parkomaty, pozostawiając jedynie urządzenia obsługujące płatności bezgotówkowe. Ministerstwo Infrastruktury przyznaje, że każdemu kierowcy należy zapewnić realną możliwość uiszczenia opłaty w formie gotówkowej – co może oznaczać konieczność zmiany przepisów ustawy o drogach publicznych.

Koniec ze swobodnym obrotem gotówką: zgłoszenie obowiązkowe, odbiór tylko osobiście. Jakiej kwoty już nie wypłacisz bez formalności?

Coraz bardziej restrykcyjne stają się ograniczenia w obrocie gotówką – zarówno dla firm, jak i osób fizycznych. W Polsce przedsiębiorstwa już nie mogą realizować transakcji między sobą za więcej niż 15 000 zł gotówką, a od 2027 r. w całej Unii będą obowiązywały limity na maks. 10 000 € (z możliwością obniżenia do 3 000 €) . Co więcej, poza już obowiązującymi lub dopiero nadchodzącymi limitami, wprowadzane są nowe – niespotykane wcześniej rozwiązania. Wszystko „w trosce o walkę z finansowaniem terroryzmu".

REKLAMA