System kaucyjny od 1 października 2025 r. Nie zgniataj, nie niszcz butelek i puszek, bo nie dostaniesz zwrotu kaucji. Czy trzeba mieć paragon?

• System kaucyjny – jakich opakowań dotyczy? Jakie oznaczenia na butelkach i puszkach?
•  Jak i gdzie uzyskać zwrot kaucji? Nie zgniataj butelek (puszek) i zostaw nakrętkę!

System kaucyjny – jakich opakowań dotyczy? Jakie oznaczenia na butelkach i puszkach?

 Ministerstwo Klimatu i Środowiska informuje, że w sklepach od 1 października 2025 r. będzie można kupić towary w opakowaniach objętych ogólnopolskim, bezparagonowym systemem kaucyjnym.

Opakowanie objęte systemem kaucyjnym (za zwrot których będzie można otrzymać zwrot kaucji) będzie można poznać po znaku kaucji (z informacją o wysokości kaucji), który będzie umieszczony na etykiecie obok kodu kreskowego.

Systemem kaucyjnym objęte będą:
a) butelki plastikowe o pojemności do 3 litrów
b) puszki metalowe o pojemności do 1 litra,
- za które kaucja wynosić będzie 50 gr
oraz
c) butelki szklane wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 litra - za które kaucja wynosić będzie 1 zł.

Kaucja będzie doliczana w każdym punkcie sprzedaży, który oferuje napoje w opakowaniach objętych systemem kaucyjnym, bez względu na jego wielkość. Dotyczy to także sprzedaży na wynos.

 Jak i gdzie uzyskać zwrot kaucji? Nie zgniataj butelek (puszek) i zostaw nakrętkę!

Trzeba przynieść do sklepu (lub innego punktu zbiórki opakowań) puste, niepogięte i niezniszczone opakowanie oznaczone znakiem kaucji.

Ministerstwo Klimatu i Środowiska wyraźnie informuje, że aby otrzymać zwrot kaucji, opakowanie musi mieć znak kaucji i czytelny kod kreskowy. Dlatego opakowań ze znakiem kaucji nie należy zgniatać ani uszkadzać.

Co więcej opakowanie powinno być opróżnione, a w przypadku butelek powinna być także pozostawiona (przyniesiona do punktu zbiórki) nakrętka.

Ministerstwo Klimatu i Środowiska wskazuje, że system kaucyjny będzie wymagać od nas zmiany przyzwyczajeń - zamiast zgniatać, butelki i puszki w systemie kaucyjnym trzeba je oddawać niezgniecione.

Punktami zbiórki opakowań ze znakiem kaucji (które będą wypłacać zwrot kaucji) będą:
- wszystkie sklepy powyżej 200 m2, które oferują napoje w opakowaniach objętych systemem kaucyjnym,
- sklepy poniżej 200 m2, w których sprzedawane będą napoje w butelkach szklanych wielokrotnego użytku (obecnie na rynku dotyczy to przede wszystkim napojów piwnych),
- pozostałe sklepy, które przystąpią do systemu automaty kaucyjne dostępne także poza punktami handlowymi,
- inne punkty zbiórki.

 Zbieranie opakowań będzie mogło odbywać się ręcznie, np. przez pracowników sklepu lub w sposób zautomatyzowany w specjalnych urządzeniach (w tzw. butelkomatach).

Ministerstwo Klimatu i Środowiska wyjaśnia, że zgodnie z przepisami obowiązki małych sklepów (poniżej 200 m2 powierzchni sprzedaży), w których klientom oferowane są napoje w opakowaniach objętych systemem kaucyjnym, zależeć będą od rodzaju opakowania:

- butelki PET i puszki – mały sklep ma obowiązek uczestniczyć w systemie kaucyjnym co najmniej w zakresie pobierania kaucji oraz może uczestniczyć w tym systemie w zakresie zwracania kaucji oraz zbierania pustych opakowań i odpadów opakowaniowych;
- butelki szklane wielokrotnego użytku – mały sklep ma obowiązek uczestniczyć w systemie kaucyjnym co najmniej w zakresie pobierania i zwracania kaucji oraz zbierania pustych opakowań.

Jakich opakowań nie obejmuje system kaucyjny?

System kaucyjny nie obejmuje opakowań po mleku, jogurtach i innych pitnych produktach mlecznych, szklanych opakowań jednokrotnego użytku ani kartoników po mleku i sokach. Opakowania po napojach nieobjętych systemem kaucyjnym wciąż będzie można wyrzucić do odpowiedniego pojemnika na odpady.

Co stanie się z nieodebraną kaucją?

Nieodebrana przez konsumentów kaucja trafi do operatora systemu i będzie przeznaczona na finansowanie systemu.

Czy sklepy niespożywcze też będą naliczać kaucję?

Ministerstwo Klimatu i Środowiska informuje, że wszystkie punkty sprzedaży, w tym także drogerie, sklepy sportowe, automaty czy restauracje oferujące produkty na wynos, będą pobierać kaucję, jeśli sprzedają produkty objęte systemem kaucyjnym.

 Czy kaucja będzie opodatkowana VAT?

Podatek VAT nie będzie naliczany na etapach dystrybucji produktu i nie będą nim obciążani ani klienci końcowi nabywający produkty, ani punkty handlowe dystrybuujące produkty. Zaproponowane w nowelizacji ustawy rozwiązania w zakresie VAT przewidują jednolite podejście do wszystkich rodzajów opakowań objętych systemem kaucyjnym, czyli te same zasady obejmą opakowania wielokrotnego i jednorazowego użytku w ramach systemu kaucyjnego. Podmioty reprezentujące będą obowiązane do poboru i zapłaty VAT wyłącznie za kaucje za opakowania objęte systemem kaucyjnym, które nie zostały zwrócone w tym systemie.

Więcej informacji na stronie Ministerstwo Klimatu i Środowiska: systemkaucyjny.gov.pl