REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Emerytura dla kobiet po urodzeniu dziecka w 2025 i 2026 r. Jak ZUS liczy lata po urlopie macierzyńskim?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Katarzyna Czajkowska
Prawnik i Ekonomista
mama praca niemowlę wózek kobieta
Emerytura dla kobiet po urodzeniu dziecka w 2025 i 2026 r. Jak ZUS liczy lata po urlopie macierzyńskim i dlaczego musisz kontrolować składki?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Wiele kobiet traci składki emerytalne po urlopie macierzyńskim i powrocie do pracy. Z powodu błędnych naliczeń ZUS i pracodawców, Twoja przyszła emerytura może być niższa. ZUS nie skoryguje tego automatycznie. Musisz wziąć sprawy w swoje ręce: sprawdź, co musisz zweryfikować u pracodawcy, by odzyskać pełne składki i zabezpieczyć swoją finansową przyszłość.

Współczesny rynek pracy coraz rzadziej opiera się na tradycyjnej umowie o pracę. Urlopy rodzicielskie, elastyczne godziny i umowy cywilnoprawne stały się normą. Choć dają one swobodę, kryją też poważne pułapki w systemie ubezpieczeń społecznych. ZUS, zaprojektowany pod sztywne ramy etatu, działa inaczej w nietypowych sytuacjach. Brak wiedzy o tych mechanizmach może w przyszłości kosztować Cię tysiące złotych w postaci niższej emerytury, a także pozbawić prawa do zasiłków.

REKLAMA

REKLAMA

Zagrożenie 1: Brak pełnych składek po urlopie macierzyńskim

Urlop macierzyński i rodzicielski to okresy, w których ZUS automatycznie opłaca za Ciebie składki emerytalne i rentowe. Dzieje się to na podstawie wypłacanych zasiłków. Problem pojawia się w momencie powrotu do pracy, zwłaszcza jeśli jest to powrót na część etatu. Wiele kobiet zakłada, że ich ubezpieczenie jest automatycznie wznawiane w pełnym wymiarze, co jest dalekie od prawdy. Błędy w dokumentacji kadrowej lub nieporozumienia, a także świadomy powrót na niepełny etat, prowadzą do powstawania luk w opłacaniu składek. A te luki mają potężne, długofalowe konsekwencje.

Długofalowe konsekwencje. Kalkulacja utraconej emerytury

Luka w opłacaniu składek, nawet kilkumiesięczna, może mieć dramatyczne konsekwencje dla wysokości Twojej przyszłej emerytury. Składki emerytalne gromadzone są na Twoim koncie w ZUS. Wysokość przyszłej emerytury zależy od sumy wpłaconych składek. Jeśli przez kilka lat pracujesz na pół etatu, Twój kapitał rośnie dwukrotnie wolniej niż u osoby zatrudnionej na pełny etat. Przez kilkadziesiąt lat, taka drobna różnica zamieni się w utratę dziesiątek tysięcy złotych z emerytury.

Przykład 1

Utrata kapitału po urlopie rodzicielskim (powrót na pół etatu)

Pani Beata po urlopie rodzicielskim wróciła do pracy na okres 5 lat na 1/2 etatu.

Pensja na 1/2 etatu: 2500 zł brutto (zakładamy, że na pełnym etacie zarabiałaby 5000 zł brutto).

Założenie (dla uproszczenia): Różnica w składce emerytalnej to ok. 9,76% x 2500 zł = 244 zł składki niższej miesięcznie.

Długofalowe konsekwencje:

W ciągu 5 lat Pani Beata zgromadziła w ZUS kapitał niższy o około 17 000 zł (przy uwzględnieniu waloryzacji). Ta utrata kapitału przełoży się na niższą emeryturę o około 70 zł miesięcznie. Przez 20 lat pobierania emerytury strata wyniesie już ponad 16 800 zł.

Przykład 2

Urlop wychowawczy bez prawa do składek (dobrowolna przerwa)

Pani Joanna po wykorzystaniu urlopu rodzicielskiego zdecydowała się wziąć 3 lata urlopu wychowawczego bez prawa do opłacania składek emerytalnych z budżetu państwa (ponieważ np. przekroczyła limit dochodowy na dziecko lub ten okres nie był doliczany do emerytury). Jej potencjalne zarobki wynosiły 4000 zł brutto.

Długofalowe konsekwencje:

W tym okresie nie następuje odkładanie składek ani nie jest odkładany kapitał – jej konto w ZUS pozostaje zamrożone. Brak składek za 3 lata to utrata kapitału o wartości około 28 000 zł. Luka ta spowoduje obniżenie jej miesięcznej emerytury o około 115-130 zł. W skali 20 lat pobierania emerytury, jej całkowita strata przekroczy 30 000 zł, nie licząc utraconych lat stażu pracy, które mogłyby pozytywnie wpłynąć na kapitał początkowy.

REKLAMA

Przykład 3

Przejście z umowy o pracę na umowę zlecenie (zmiana formy zatrudnienia)

Pani Karolina, po 2-letnim macierzyńskim/rodzicielskim, aby zachować elastyczność, zrezygnowała z umowy o pracę i przez 4 lata pracowała dla byłego pracodawcy wyłącznie na umowie zleceniu z pensją 5500 zł brutto. Wcześniej, na etacie, zarabiała 5500 zł brutto.

Długofalowe konsekwencje:

Na umowie o pracę składki są obowiązkowe od całości wynagrodzenia. Na umowie zlecenia składki są opłacane inaczej i często bywają niższe (np. gdy zleceniobiorca jest jednocześnie studentem lub ma inny tytuł do ubezpieczenia, co w tym przypadku wykluczyliśmy). Ponadto, w przeciwieństwie do umowy o pracę, na zleceniu Pani Karolina nie miała gwarancji stabilnej podstawy, a jej ZUS był w całości uzależniony od wysokości wypłat. Często zdarza się, że przerwy między zleceniami nie są objęte składkami. Zakładając 10% luki w opłacaniu składki (mniej miesięcy pracy, mniejsza podstawa w niektórych miesiącach) w ciągu 4 lat – Pani Karolina utraciła około 10 000 zł kapitału. Przez 20 lat na emeryturze strata ta wyniesie około 20 000 zł. Najważniejszą konsekwencją jest jednak brak stabilności składkowej, co jest pułapką dla wielu powracających matek.

Wszystkie te przykłady dobitnie pokazują, że każda luka w ubezpieczeniu przekłada się bezpośrednio na przyszłe, niższe świadczenie emerytalne, a kwoty te, zsumowane w skali 20 lat pobierania emerytury, stają się znaczne.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Praktyczny poradnik dla mam. Jak dbać o składki emerytalne?

Aby mieć pewność, że Twoje składki są prawidłowo opłacane, musisz regularnie monitorować swoje konto. To proste i nie wymaga wychodzenia z domu.

1. Platforma PUE ZUS: To Twoje główne narzędzie. Po zalogowaniu się na swoje konto, wejdź w zakładkę "Ubezpieczony" i wybierz "Informacja o stanie konta". Tam możesz sprawdzić, jakie składki za Ciebie opłacono. Upewnij się, że za każdy miesiąc, w którym pracowałaś, widnieje wpłata i że jest ona zgodna z Twoimi zarobkami. Jeśli widzisz niższe kwoty, to znak, że dzieje się coś niedobrego.

2. Rozliczenie roczne: Raz w roku ZUS udostępnia szczegółowe rozliczenie Twojego konta. Sprawdź, czy kwoty w dokumencie zgadzają się z Twoimi wynagrodzeniami i czy wszystkie miesiące są prawidłowo ubezpieczone.

3. Rozmowa z pracodawcą: Jeśli zauważysz nieprawidłowości, nie bój się porozmawiać z działem kadr. Poproś o wyjaśnienie, dlaczego Twoje składki są niższe, niż powinny, i w razie potrzeby zażądaj złożenia korekty w ZUS. Pracodawca ma obowiązek złożyć do ZUS nowy dokument rozliczeniowy, który poprawi błąd i doprowadzi do opłacenia zaległych składek.

Zagrożenie 2: ZUS a umowa zleceniaskładki

W przeciwieństwie do umowy o pracę, gdzie składki opłaca się od pełnej pensji, w przypadku umów-zleceń obowiązują specyficzne zasady. Wiele osób nie wie, że to, od jakiej kwoty są opłacane ich składki emerytalne, ma fundamentalne znaczenie nie tylko dla wysokości emerytury, ale i dla prawa do zasiłków chorobowych czy macierzyńskich.

Zbieg tytułów do ubezpieczenia. Podstawa wymiaru składek emerytalnych

Najważniejszą kwestią jest podstawa wymiaru składek emerytalnych. Zgodnie z prawem, składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe są obowiązkowe tylko z jednej umowy zlecenia, aż do wysokości minimalnego wynagrodzenia.

Problem pojawia się, gdy masz "zbieg tytułów do ubezpieczenia", czyli gdy pracujesz na kilku umowach zleceniach jednocześnie. W takim przypadku, jeśli z pierwszej umowy zarabiasz już minimalną pensję (lub więcej), z każdej kolejnej umowy zlecenia pracodawca ma obowiązek opłacać tylko składkę zdrowotną. Składki emerytalne i rentowe, które są tak ważne dla Twojej przyszłości, nie są już odprowadzane. W efekcie, mimo że Twoje faktyczne dochody rosną, Twój kapitał emerytalny w ZUS stoi w miejscu.

Skutki braku zbiegu. Pułapki dla zasiłków

Nieopłacanie pełnych składek emerytalnych ma poważne konsekwencje nie tylko dla emerytury, ale i dla prawa do świadczeń w razie choroby lub macierzyństwa. Zasiłki chorobowe i macierzyńskie są obliczane na podstawie kwoty, od której odprowadzane były składki emerytalne i rentowe. Jeśli Twoje składki są minimalne lub niepełne, Twoje przyszłe zasiłki także będą niższe, niezależnie od Twoich realnych dochodów.

Przykład 4

Zmiana zatrudnienia na umowę zlecenie tuż przed macierzyńskim

Pani Aneta po wygaśnięciu umowy o pracę na czas określony, kontynuuje współpracę z firmą na umowie-zleceniu z pensją 6000 zł brutto, ponieważ planuje drugą ciążę. Pracodawca opłaca jej składki ZUS od pełnej kwoty, ale Pani Aneta nie miała czasu zgłosić się do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego na Zleceniu i zaszła w ciążę.

Pensja na Zleceniu: 6000 zł brutto.

Brak ubezpieczenia chorobowego: Pani Aneta nie opłaca dobrowolnej składki chorobowej, a bez niej nie ma prawa do żadnego zasiłku.

Skutki dla zasiłku macierzyńskiego:

Brak świadczenia: Pani Aneta nie otrzyma zasiłku macierzyńskiego z ZUS, mimo że jej składki emerytalne i rentowe są opłacane. Brak ubezpieczenia chorobowego wyklucza to świadczenie.

Ważne: Jeśli Pani Aneta miałaby opłacone dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, podstawa zasiłku byłaby obliczana od 6000 zł, co dałoby jej świadczenie w wysokości ok. 4900 zł miesięcznie.

Przykład 5

Zaniżona podstawa w działalności i krótki okres opłacania wyższej składki

Pani Magda, prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą (B2B), opłacała przez lata minimalne składki. Dowiadując się o ciąży, podwyższyła podstawę wymiaru składek do maksymalnego pułapu (ok. 19 000 zł) na kilka miesięcy przed porodem, aby uzyskać wyższy zasiłek.

Podstawa składek przed ciążą: 4700 zł (minimalna).

Podstawa podniesiona: 19 000 zł.

Skutki dla zasiłku macierzyńskiego:

Zaniżona podstawa zasiłku: ZUS ustali podstawę zasiłku jako średnią z ostatnich 12 miesięcy opłacania składek.

Utrata miesięczna: Mimo podniesienia podstawy, zasiłek będzie obniżony przez minimalne składki z wcześniejszych miesięcy. Zamiast spodziewanych 15 000 zł netto, Pani Magda otrzyma świadczenie wynoszące np. 8000–9000 zł, ponieważ ZUS uśredni jej całą roczną podstawę, a nie tylko tę najwyższą.

Przykład 6

Powrót na niski etat po urlopie wychowawczym (Luka w kapitale zasiłkowym)

Pani Lidia po 3 latach urlopu wychowawczego (w trakcie którego składki były opłacane przez budżet od minimalnej podstawy, lub nie były wcale) wraca do firmy na 1/4 etatu z pensją 1500 zł brutto. Po 6 miesiącach dowiaduje się o trzeciej ciąży.

Pensja po powrocie: 1500 zł brutto.

Podstawa składek z okresu przed: Bardzo niska (okres wychowawczego) lub niereprezentatywna.

Skutki dla zasiłku macierzyńskiego:

Podstawa zasiłku: Zasiłek zostanie obliczony tylko od 1500 zł brutto z ostatniego etatu (plus ewentualna niska podstawa z okresu tuż przed wychowawczym, jeśli był to ten sam pracodawca).

Niskie świadczenie: Pani Lidia otrzyma zasiłek macierzyński wynoszący około 1200-1300 zł miesięcznie, ponieważ podstawa jej składek została drastycznie zredukowana przez powrót na minimalny wymiar pracy. Jest to finansowa pułapka dla mam, które próbują wrócić do pracy na symboliczny wymiar, a jednocześnie planują powiększenie rodziny.

Jak zabezpieczyć swoją przyszłość? Taktyka dla zleceniobiorcy

Jest kilka sposobów, aby uniknąć tej pułapki i świadomie budować swoją przyszłość.

1. Negocjuj z pracodawcą: Możesz poprosić swojego pracodawcę, aby odprowadzał składki od pełnej kwoty wynagrodzenia, nawet jeśli nie jest to obowiązkowe. Wiele firm, chcąc zatrzymać wartościowego pracownika, zgodzi się na taki krok.

2. Dobrowolne ubezpieczenie: Istnieje możliwość dobrowolnego ubezpieczenia emerytalnego, dzięki któremu możesz opłacić dodatkowe składki, aby zwiększyć przyszłą emeryturę. Możesz także dobrowolnie przystąpić do ubezpieczenia chorobowego, aby w razie choroby mieć prawo do pełnego zasiłku.

3. Sprawdź umowę: Przed podpisaniem umowy zlecenia, dokładnie przeczytaj ją pod kątem ubezpieczeń. Upewnij się, że wiesz, od jakiej kwoty będą opłacane Twoje składki. Warto również dbać o to, aby Twoja pierwsza umowa, z której opłacane są pełne składki, była opiewana na jak najwyższą kwotę.

Niezależnie od tego, czy pracujesz na niepełny etat po urlopie macierzyńskim, czy na umowę-zlecenie, ZUS wymaga od Ciebie aktywnego podejścia. Musisz sam kontrolować swoje składki i rozumieć, od jakiej kwoty są opłacane, aby uniknąć przykrych niespodzianek na emeryturze. Twoja przyszłość finansowa zależy w dużej mierze od tego, na ile świadomie podchodzisz do swoich ubezpieczeń.

Przykład

• Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2024 r. poz. 497)

• Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2024 r. poz. 1656)

• Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2024 r. poz. 195)

• Kodeks Pracy (Dz.U. z 2024 r. poz. 1450)

• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 2024 r. poz. 1610)

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowe zasady na cmentarzach, a za naruszenie grożą kary do nawet 5000 zł. Uwaga na te pułapki we Wszystkich Świętych, łatwo się pomylić

Zbliża się 1 listopada – Dzień Wszystkich Świętych oraz 2 listopada – zaduszki. To czas pamięci o tych, którzy odeszli, szczególnie osobach bliskich. W tym czasie masowo ruszymy odwiedzać groby, a niektórzy już teraz je porządkują przed 1 listopada. Jednak czas ten nie zwalnia nas od przestrzegania przepisów. Także na cmentarzach obowiązują zasady segregacji, a w tym roku w niektórych miejscach czeka na nas nowość - jaka?

Przedłużenie okresu przedawnienia w podatku od spadków ukryte w nowelizacji. Fikcyjna deregulacja niekorzystna dla spadkobierców

Najnowszy rządowy projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn nałoży na podatników (spadkobierców) obowiązek złożenia zeznania podatkowego po uzyskaniu postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub notarialnego aktu poświadczenia dziedziczenia (APD). Jeżeli ta nowelizacja wejdzie w życie, to faktycznie termin przedawnienia wyniesie 5 lat, licząc od końca roku, w którym powstał obowiązek podatkowy, a nie 3 lata, jak obecnie, co wynika z art. 68 § 2 Ordynacji podatkowej. Nie realizuje się w tym wypadku deklarowanego celu w postaci „uproszczenia procedur oraz ochrony spadkobierców przed utratą zwolnień podatkowych.”, lecz w istocie przedkłada się projekt ustawy niekorzystnej dla podatników – pisze adwokat Konrad Giedrojć.

103 średnie pensje na mieszkanie w Warszawie (50 m2). A w innych miastach? Ceny mieszkań w III kwartale 2025 r. [raport]

W III kwartale 2025 r. w większości z 17 największych polskich miast ceny mieszkań spadły w porównaniu z poprzednim kwartałem. W segmencie mieszkań średniej wielkości (35–60 m²) największy spadek odnotowano w Gdyni – o prawie 5%. Po obniżkach przeciętna ofertowa cena mieszkania o powierzchni 50 m² w tym mieście wynosi 585 tys. zł. Dla porównania, w najtańszej Częstochowie to 350 tys. zł, a w najdroższej z zestawienia Warszawie – prawie 837 tys. zł. W stolicy w ostatnim kwartale ceny mieszkań wzrosły o 2%. Warszawa należy też do najdroższych stolic Europy pod względem dostępności mieszkań. Aby kupić mieszkanie o powierzchni 50 m² poza centrum, potrzeba 103 średnich pensji. Tak wynika z najnowszego raportu Rankomat.pl i Rentier.io.

Opiekunowie osób niepełnosprawnych w szoku – zmiany od 2026 r. mogą uderzyć w tysiące rodzin

Od 2026 r. opiekunowie osób z niepełnosprawnościami mogą stanąć przed rewolucją w systemie wsparcia. Ustawa o asystencji osobistej wprowadza nowe zasady, ogranicza budżet osobisty i skraca okresy decyzji. Równocześnie rząd zapowiada zmiany w świadczeniu pielęgnacyjnym i nową emeryturę opiekuńczą. Czy rodziny są gotowe na te zmiany?

REKLAMA

Większość Polaków nie ma testamentu. Co to oznacza dla ich rodzin? W takiej sytuacji majątek jest dziedziczony ustawowo, zgodnie z hierarchią opisaną w Kodeksie cywilnym

Badania pokazują, że większość osób w Polsce nie spisało testamentu. W praktyce oznacza to, że majątek po śmierci dziedziczony jest ustawowo – nie zawsze zgodnie z wolą zmarłego. Sprawdź, jak prosto uregulować sprawy spadkowe i ochronić najbliższych.

Tym seniorom ZUS wypłaci emeryturę lub rentę wcześniej w październiku i listopadzie 2025 r.

Emeryci i renciści otrzymują swoje świadczenia z ZUS-u w ustalonych terminach płatności. W październiku i listopadzie 2025 r. niektórzy z nich mogą jednak spodziewać się przelewu bankowego lub wizyty listonosza nieco wcześniej niż zwykle.

Oszczędności warunkiem poczucia bezpieczeństwa Polaków: jak Polacy oceniają swoją sytuację finansową i w jaki sposób oszczędzają? [RAPORT]

Jak wynika z badania SW Research na zlecenie Job Impulse, rośnie odsetek osób, które nie potrzebują dodatkowych funduszy, aby czuć stabilność finansową (17% w 2025 r. i 13% w 2023 r.). Jednocześnie ponad połowa badanych (55%) wskazuje, że dla osiągnięcia poczucia bezpieczeństwa finansowego ich gospodarstwa domowe wymagają co najmniej tysiąca złotych miesięcznie więcej. Najnowsze badanie pokazuje, jak Polacy oceniają swoją sytuację finansową i w jaki sposób oszczędzają.

Dłużnik nie ukryje się za hipoteką. Sąd Najwyższy zmienia reguły gry

Koniec z unikaniem spłaty długów pod pozorem obciążonych nieruchomości. Sąd Najwyższy definitywnie uciął wieloletni spór: dłużnik nie obroni się już przed skargą pauliańską tłumacząc, że jego majątek był bezwartościowy. Ta uchwała zmienia zasady gry w polskim prawie zobowiązań.

REKLAMA

To koniec brązowych worków na odpady - kolejne miasta z nich rezygnują

Przez lata panowania zasad segregacji śmieci można było się przyzwyczaić do tego, że odpady biodegradowalne (np. liście, skoszona trawa, obierki, resztki warzyw i owoców etc.) wyrzucamy do brązowych worków na odpady. Takie zasady panowały i jeszcze panują w zdecydowanej większości gmin w Polsce – jednak pojawiają się kolejne miasta, które z tego rezygnują.

Nowa instytucja koronera w Polsce. Dlaczego jest potrzebna i na jakim etapie są prace legislacyjne?

Czy w Polsce jest instytucja koronera? Formalno-prawnie nie ma i co więcej okazuje się, że problem braku urzędnika medyczno-prawnego, który mógłby stwierdzać zgon i nadzorować czynności z tym związane - narasta od lat i dotyka rodzin, służb ratunkowych oraz systemu statystyki przyczyn zgonów. Czy czas to zmienić? Wydaje się, że tak, tym bardziej, że Rzecznik Praw Obywatelskich konsekwentnie wskazuje na luki w obowiązującym prawie i wielokrotnie apelował o systemowe rozwiązanie tej materii. Dobra wiadomość jest taka, że Ministerstwo Zdrowia pracuje nad projektem a planowany termin wejścia w życie 1 lutego 2027 r.

REKLAMA